De IJmuider spoorlijn - korte geschiedenis en plaatjes

[IJmc]

WoonToon was een bekende hier.
M'n moeder had een dure smaak.

[Tom Z.]

Herhalingen? Verschrikkelijk hoor! Maar even een vraag: wat is dat voor vierkante  zuil rechts op de foto? Weet iemand dat?

[Vislijn]

Wat de zuil rechts is weet ik eerlijk gezegd niet, het lijkt nog het meest op een oude brievenbus, maar dan wel een heel hoge...




Het stoomschip 'Delfland', gebouwd in 1942 op de werf John Readhead & Sons Ltd. te South Shields (GB), en varend voor de N.V. tot Voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd, passeert vanuit de richting Amsterdam de Velserspoorbrug. Op de voorgrond de steiger en de scheepjes van het pontveer van Donkersloot. Rechts de loopbrug waarmee het personeel van Rijkswaterstaat de brug kon bereiken wanneer deze opengedraaid was.

10 oktober 1956, foto Beeldbank De Boer, no. NL-HlmNHA_1478_01560A00_11.

[Vislijn]

7 mei 1964, het elftal van de roemruchte plaatselijke voetbalclub Telstar wordt bij het station van IJmuiden gehuldigd door de bevolking. We kijken vanaf de hoger gelegen Wilhelminakade naar beneden. De jongens linksonder proberen zich op de steile wand staande te houden. In het midden de diverse kolenhandels die langs het stationsemplacement te vinden waren. "Kolen van Visser". Het stationsgebouw zelf bevindt zich rechts buiten beeld. Rechtsonder in de hoek zien we een politie-Kever met open schuifdak. Meer naar de achtergrond een elektrisch stroomlijnstel, dat zo te zien op het middenspoor tussen het eerste en tweede perron staat opgesteld in afwachting van de spitsdienst. Is het een vijfdelige Mat 40? Het lijkt wel of er iemand een tennisracket naar buiten steekt maar dat is een ongerechtigheid op het negatief. Helemaal bovenaan, op de achtergrond, de huizen langs de Havenkade.

Foto Beeldbank De Boer via NHA; no. NL-HlmNHA_1478_02494K00_36.

[Menno]

Herhalingen? Verschrikkelijk hoor! Maar even een vraag: wat is dat voor vierkante  zuil rechts op de foto? Weet iemand dat?

Laskast voor elektrakabels? Ook nu nog vind je (bijvoorbeeld) in Amsterdam en omstreken nog pittig hoge (maar over het algemeen wel mooie) ijzeren GEB/PEN kasten waar alleen een kabel in en weer uit gaat. Meer dan een doorverbinding is dat niet. Of dat gewoon makkelijker geacht werd dan een mof in de grond of dat die toen gewoon nog niet zo betrouwbaar waren waardoor dat zo gedaan werd weet ik niet.

[Rob Bennis]

Rechts op de achtergrond een elektrisch stroomlijnstel, dat zo te zien op het middenspoor tussen het eerste en tweede perron staat opgesteld in afwachting van de spitsdienst. Is het een vijfdelige Mat 40? Het lijkt wel of er iemand een tennisracket naar buiten steekt maar dat is een ongerechtigheid op het negatief.

Het is inderdaad een Mat'40  ElD-5
Kijk maar


Rob

[IJmc]

Inderdaad een beschadiging van het negatief.
Die 5 wagenstel zal wel voor de telstar aanhangers zijn.
Normaal reden daar 2, misschien 3 bakken.

[Vislijn]

Laskast voor elektrakabels? Ook nu nog vind je (bijvoorbeeld) in Amsterdam en omstreken nog pittig hoge (maar over het algemeen wel mooie) ijzeren GEB/PEN kasten waar alleen een kabel in en weer uit gaat. Meer dan een doorverbinding is dat niet. Of dat gewoon makkelijker geacht werd dan een mof in de grond of dat die toen gewoon nog niet zo betrouwbaar waren waardoor dat zo gedaan werd weet ik niet.

Ha kijk, dat is dan ook weer opgelost 

Het is inderdaad een Mat'40  ElD-5
Kijk maar


Rob

Inderdaad, dat is 'm! Prachtig model zeg!

Die 5 wagenstel zal wel voor de telstar aanhangers zijn. Normaal reden daar 2, misschien 3 bakken.

Toch kwam het wel vaker voor dat er een Mat'40 ElD-5 voor de spitsdienst achter de hand werd gehouden; hier staat er ook één opgesteld op het middenspoor:



Ook in mei 1964, foto J.C. de Jongh.

[Vislijn]

Een week voordat de Velsertunnel in gebruik wordt genomen rijdt een lange trein bestaande uit Blokkendoosmaterieel een proefrit door de tunnel. We kijken in noordelijke richting, met linksboven de kenmerkende ventilatietorens van de naastgelegen autotunnel, aan weerszijden van het kanaal, en daarachter de bebouwing van Beverwijk.

20 september 1957. Foto Nationaal Archief, Bestanddeelnummer 072-0857.

[Vislijn]

De eerste Julianabrug te IJmuiden, gezien in westelijke richting, richting het eindstation IJmuiden dus. Deze brug is in 1907 in gebruik genomen en werd gebouwd door de ‘Amsterdamsche Fabriek van Cement-IJzer (systeem Monier) Wittenburg’ uit Amsterdam. Beton was toen nog geen algemeen ingeburgerd woord, het werd vaak nog aangeduid als ‘cement-ijzer’. De brug verbond het oudste gedeelte van IJmuiden, van hieruit gezien rechts, met de eerste uitbreidingen, aan de andere kant van het spoor.

De brug is duidelijk voorbereid op de komst van dubbelspoor, maar ten tijde van de foto was het nog niet zover, en van bovenleiding was ook nog geen sprake. De spoorverdubbeling kwam in 1926, de elektrificatie een jaar later. Weer drie jaar later, in 1930, werd deze brug vervangen door een breder exemplaar. Deze brug bestaat vandaag de dag nog steeds, alleen loopt er geen spoor meer onderdoor.

Ansichtkaart uit 1907, uitgegeven door bouwer Wittenburg, collectie Henk de Reus.

[Vislijn]

Vanuit het oosten nadert een treinstel Plan V met bestemming IJmuiden de halte Casembrootstraat. De onbekende fotograaf schoot de plaat vanaf het middenperron. Links de Kanaaldijk en het Noordzeekanaal waar juist een scheepje met volle zeilen voorbijvaart. Aan de overkant de schoorsteen van de papierfabriek van Van Gelder te Velsen-Noord. Ca. 1975.

[nederbelg]

Aan de overkant de schoorsteen van de papierfabriek van Van Gelder te Velsen-Noord. Ca. 1975.

Heb ik het correct als ik me nog kan herinneren dat de boomstammen in het Noordzeekanaal lagen in afwachting van verwerking?
Ik denk aan de kant van IJmuiden dat ze bij elkaar lagen.

Dave

[IJmc]

Bij van Gelder zelf.
Ik weet niet anders dan dat ze oostelijk op eigen terrein gestapeld waren.
In de winter met oostenwind kwam er een heerlijk luchie van af.
70'r/80'r jaren.

[Vislijn]

Heb ik het correct als ik me nog kan herinneren dat de boomstammen in het Noordzeekanaal lagen in afwachting van verwerking?
Dave

Interessant. Wist ik niet, maar dat blijkt (na enig rondsnuffelen) inderdaad te kloppen:



Hier in 1958. Foto Beeldcollectie Gemeente Velsen, inventarisnummer 13412

Op het terrein van Van Gelder werden ook boomstammen opgeslagen in het zogeheten ‘palenpark’. Aanvankelijk gebeurde dat heel netjes:



(Jaren 30. Op de achtergrond de spoorlijn Haarlem-Alkmaar, iets ten noorden van de Velserspoorbrug. Foto Beeldcollectie Gemeente Velsen, inventarisnummer 13374)

Het palenpark besloeg een enorme oppervlakte; het dorp Velsen-Noord werd er bijna helemaal door omsloten:



(Linksonder nog net een stukje van de Velserspoorbrug. De spoorlijn Haarlem-Alkmaar buigt zich om het terrein heen. 1939. Foto Beeldcollectie Gemeente Velsen, inventarisnummer 13267)



(Er lag een smalspoornet waar elektrische (!) locomotieven de treinen met boomstammen verplaatsten. 1933. Beeldcollectie Gemeente Velsen, inventarisnummer 13296)

Dat de stammen netjes en in vrij lage stapels werden opgeslagen was om te voorkomen dat het hout werd aangetast door de zgn. blauwzwam. Later ontdekte men dat het hout best op een grote hoop kon worden gegooid, zolang het maar nat werd gehouden:



(1970. Beeldcollectie Gemeente Velsen, inventarisnummer 16882)

Op Industriespoor.nl is een interessant stuk te vinden over het smalspoornetwerk op de Van Gelder-vestigingen in Velsen en Renkum. Ook is daar een verwijzing naar een artikel uit Op de Rails: www.industriespoor.nl/VanGelder.pdf

Op het terrein van Van Gelder waren ook nog deze brutalistische betonnen bouwwerken te vinden, die me als kind altijd erg intrigeerden; het leken wel ufo’s, vond ik:



Later begreep ik dat het ‘vezelterugwinningsbassins’ waren. Ze verdwenen ergens in de eerste helft van de jaren 80.

[Huup]

Das dan jammer. Zoon trechterwoning is zo uniek als een rotterdamse kubuswoning 🙃