BNLS-Werkspoor - ZHESM / Hofplein-materieel

[Floris Dilz]

deze wagens hadden eerst pruissische draaistellen, na de verbouwing naar 1500 volt blokkendoosdraaistellen. Blokkendoosdraaistellen kun je natuurlijk zo bestellen bij roco, misschien dat je wat met cardans moet rommelen, voor de oude versie kun je gewoon pruissische draaistellen regelen van fleischmann of als je wat beter bochtenwerk wilt oude van liliput (die zijn eigenlijk iets te kort en bovendien erg smal gemaakt, daardoor passen ze makkelijker tussen de treeplanken, ook ideaal als je coupérijtuigen bouwt)

[Ivo tB]

Ja, een 4-delige trein geheel ZHE staat in JF Smit, p. 143. Maar de meerderheid van de 4-delige strellen op foto's bevatten inderdaad 1 of 2 Zandvoorters. p. 154 midden is een twijfelgeval.

Even het boek erbij gepakt. Helemaal eens met je conclusies. 4 wagenstellen kunnen dus bestaan uit ZHE rijtuigen en 1 of 2 zandvoorters. Leuk is dat de zandvoorters in de ZHESM tijd ook al hebben gereden en vanaf 1927 in elk geval ook nog in groen creme reden. Een zandvoorter met Jugendstil beschildering zou volgens mij als men consequent is ook moeten hebben bestaan, maar dat heb ik nog nergens gezien.

Ik ben nog aan het nadenken over een ZHESM 3 delig stel. Ik vind het nog een beetje duur, want er komt ook nog aardig wat bij. En dan heb ik ook nog nooit een goede foto gevonden van de dakopbouw. Wel van de NS versie, maar niet van daarvoor. Het boek van Smit bevat in elk geval een goede tekening van de wat bijzondere pantografen, dus dat is een goed begin. Ook lees ik dat voor de NS tijd er weer verschillende installaties op zaten: Vickers en Heemaf/Westinghouse. Waar heb ik dat eerder gehoord 

mvg,
Ivo

[mpol]

qua treinsammenstellingen zit ik ook nog met een vraagje:
Na WWII werden de tussenrijtuigen gebruikt voor getrokken treinen. Hiervoor was o.a. een D ingericht met batterijen voor stroomvoorziening van deze rijtuigen. Nu heb ik diverse plaatjes gezien, maar altijd een ZHESM-er in combinatie met een Zandvoorter. Ws kunnen 2 ZHESM-ers in combinatie met zo'n D ook gewoon, maar is er hier iemand die daar toevallig "plaatjes" van heeft gezien?

grt,
Marcel

[Matthijs.]

Leuk is dat de zandvoorters in de ZHESM tijd ook al hebben gereden en vanaf 1927 in elk geval ook nog in groen creme reden. Een zandvoorter met Jugendstil beschildering zou volgens mij als men consequent is ook moeten hebben bestaan, maar dat heb ik nog nergens

De zandvoorters reden ook al bij de ZHESM, maar ze waren nog altijd eigendom van de HSM. Daarom bleven ze ook HSM-groen, en werden ze groene zandvoorters genoemd.  Ze hadden geen electrische verwarming en werden vooral in de zomer gebruikt. In de winter gebruikte de HSM ze zelf.

[Ivo tB]

Dat groen dacht ik ook voor de Zandvoorters. Maar kijk eens op pagina 146 van het Smit boek over de ZHSM: daar staat een 1500V stel met 2 motorwagens, een ZHE C en een Zandvoorter BC. Die laatste is onmiskenbaar groen creme.
Op pagina 129 staat de proeftrein voor 1500V, ook met 2 creme groene zandvoorters.
Het zou natuurlijk kunnen dat het onderschrift fout is, maar zeer duidelijk is te zien dat de lichtkap ontbreekt en daarmee is het geen ex ZHE, maar een Zandvoorter.
Foto uit 1929.
Daarmee heb ik nog niks gezegd over de Zandvoorters in de ZHESM tijd, maar in de NS tijd. Dus inderdaad, dan zouden ze best allemaal groen hebben kunnen zijn.
Op pagina 79 passeert een Jugendstil mBC met een volledig groene Zandvoorter station Pijnacker in 1913.

Maar goed, Mitchell heeft nog geen Zandvoorters gemaakt (A, B en C)

mvg,
Ivo

[Matthijs.]

Hmmm...
Het boek van Smit heb ik helaas niet in de kast staan, maar ik heb even in het kleine ZHESM-hoofdstuk van electrische treinen in NL gekeken. Daar staat ook een foto in van een heel duidelijk groen-creme zandvoorter. Het groen zal in ieder geval uit de NS-tijd komen. De vraag is alleen nog wanneer. Was dat direct nadat de ZHESM was opgegaan in de NS, of pas bij de verbouwing van het materieel naar gelijkstroom? De fotos van de groen-creme zandvoorters lijken dus allemaal van na de verbouwing naar gelijkstroom te komen, maar dat kan er natuurlijk ook aan liggen dat er daarvoor toevallig geen fotos zijn gemaakt. Als ze na de overgang naar NS groen-creme werden zullen ze wel biezen gehad hebben. Maar er werd niet zoveel aan veranderd na die overgang, alleen nieuwe nummers. Bij het overige materieel bleven de biezen ook gewoon behouden. Dus het kan best dat de zandvoorters tot aan de verbouwing tot gelijkstroom groen zijn geweest. Toen is in ieder geval al het materieel herschilderd. De beslissing om electrisch materieel groen te schilderen kwam in 1928, maar bij de ZHESM-wagens werd daar pas in 1932 mee begonnen, juist omdat de verf nog zo goed was.   

Maar ach, zolang Michell nog geen Zandvoorters heeft hoeven we ons hier eigenlijk ook geen zorgen over te maken

Matthijs.

[janw]

Ik heb een setje van 3 kappen ontvangen. Binnenkort plaatjes...

[Mitchell]

ben benieuwd Jan!

vergeet niet tussendoor foto's van de bouw te maken, vind ik altijd erg interesant! 

succes!

[janw]

Nou, hier komen ze dan, die foto's. Mijn eerste kennismaken met het vermaarde 3D-printen.
Hier http://forum.beneluxspoor.net/index.php/topic,41811.0.html zijn al ervaringen van Romar met een geprinte kap te zien.
     Mijn bestelling werd veel eerder bezorgd dan ik had verwacht (11 dagen na bestelling), maar hij kwam dan ook niet uit Amerika maar gewoon uit Eindhoven. Wist niet dat Shapeways daar een filiaal had, maar ben er blij om. Vloeit niet al het geld naar Amerika...


In deze doos komen ze aan. Ik had een set van 3 uit de NS-periode besteld. Niet goedkoop, maar de 3D-tekeningen in dit draadje gaven voldoende vertrouwen om de gok te wagen.



Goed verpakt; hier zitten ze samen in.



Zo komen ze eruit. De algemene vorm is uitstekend getroffen. Fotograferen is best lastig, want de scherpsteller van de camera 'ziet' het materiaal volgens mij niet goed. Toch te virtueel?


Naar binnen gezien; het groefje voor de ruit straks is te zien.


Onderaanzicht (foto genomen na de eerste verflaag)

Opvallend is dat bij elke bak aan één kant het uitstekende dak voor ook aan de onderkant is dichtgemaakt, en aan één kant niet.

Open


Dicht


Dan de punten waaraan nog gewerkt moet worden.

Over (bijna) alle verticale delen lopen zeer zichtbare horizontale groefjes, ik neem aan de lagen waarin het model geprint is. Alle drie de bakken hebben op één kop (!) daarnaast onregelmatige bobbeltjes. Waarom dit maar aan één kant is, mag een kenner van het printprocede een keer uitleggen.
Fotograferen is weer lastig, maar zo zijn ze net zichtbaar.  Hier zal dus aan gewerkt moeten worden; de bruikbaarheid van het concept staat of valt met de mate waarin het lukt om een strak eindresultaat te krijgen na het wegschuren (of zijn er andere manieren?) van de groefjes en bobbels.

Om een goed beeld van het probleem te krijgen eerst maar eens een laag spuitplamuur. Misschien dat dat de groefjes al een beetje vult.
Op het materiaal zat bij levering een vettig laagje van iets (olie? zeep?) dat er af zal moeten voor de verf kan houden. Ik heb de kappen eenmaal gewassen in lauw afwassop, en toen dat nog niet genoeg was een keer in lauw water met een scheut ammonia. Toen was het materiaal voor zover ik kon zien schoon. Afdrogen met een zachte doek. Daarna spuiten.



Fotograferen lukt nu beter; ook de groefjes zijn nu beter zichtbaar. Hierboven de goede neus;


En hier de mindere. Hier moet echt nog wat gebeuren!

Hoe dan nu verder te gaan? De eerste poging met een glasvezelstift leverde niks op. Het materiaal is te hard en te taai (op zichzelf geen slecht nieuws, met het oog op de stevigheid).
Daarna met de kopse kant van een fijn modelbouwvijltje een gebobbelde kopwand aangepakt. dit werkte wel. De kop was in korte tijd glad.

(de foto is genomen na alweer het volgende laagje primer, vandaar het grijs)

Voor de zijwanden is deze schuurmethode niet zomaar toe te passen, want a) ook het grote vlak moet strak en gelijkmatig geschuurd worden, en dat is lastig met een klein vijltje en b) op de zijwant zitten meegeprinte details zoals de horizontale en verticale 'strips' onder de ramen en de dakrand. Deze zijn in ongeveer even hoog relief als de groefjes, dus het wordt lastig om die te behouden bij het weghalen van de groefjes. Deze zullen dus opnieuw moeten worden aangebracht.
Ik heb op dit moment één zijwand redelijk glad gekregen door een combinatie van schrapen met een los afbreekmesje (één afgebroken stuk van zo'n mesje dus, los in de hand gehouden: hiermee kun je haaks op de groefrichting de laagjes afschrapen) en schuren met schuurpapier korrel 120 gevolgd door 240, en wat naschuren met een rond vijltje (van boven naar beneden). Daarna weer proefspuiten met primer en kijken hoe het ervoor staat.


Dit begint er wel op te lijken.


De andere kant met tweede laag erop, nog niets geschuurd.

Tijdens dit werk braken wel wat dingen af: de verstevigingsbalkjes tussen de stelbalken en sommige treeplanken. Deze zitten met erg weinig materiaal aan de bak vast. Ik heb nu alle treeplanken preventief extra vastgezet met een stukje 0,5 mm styreen (dit past precies onder de treeplank tussen plank en de uitstekende rand van de stelbalk) en Olba-lijm.


Het inleggen van een bodemplaat (2mm MDF) geeft meer stevigheid tijdens het werk. Styreen versterking van de treeplank is ook te zien.

Conclusie zover: Mitchell's ontwerp van de vorm van deze treinstellen is volstrekt overtuigend. Zo zien ze eruit. Het lijkt er bovendien op dat de gebreken van het printprocede oplosbaar zijn. Welke verbeterpunten in het ontwerp zou ik op basis van de ervaringen tot zover kunnen noemen?
- aanhechting treeplanken verzwaren;
- de breedte van de balkjes tussen de stelbalken vergroten en hun aanhechtingspunten dikker maken. Dan breken ze niet meer zo snel af. Gezien de noodzaak van schuren moeten de kappen tegen behoorlijk wat manipulatie bestand zijn;
- Uitzoeken of het printprocede het mogelijk maakt twee gelijke, gladde koppen af te leveren;
- relief op de zijwand (strips onder de ruiten, dakrand) of weglaten of dikker maken zodat ze het schuren kunnen overleven
- overstekende dak aan beide kanten dicht maken
- raamranden in de deuren mogen wat dunner
- En vooral natuurlijk: is er iets tegen die groefjes te doen?

Voor tips commentaar adviezen houd ik me aanbevolen!

[Frans van Meerwijk]

Maar goed, Mitchell heeft nog geen Zandvoorters gemaakt (A, B en C)

  Ivo,
Ik ben het helemaal met je eens: laat hij daarmee eens opschieten!

  Frans

[ronald1956]

Geeft toch we heel snel een mooi resultaat , nog geen 8 uur na je bericht dat je ze had ontvangen nu al de eerste laag verf. ( lijkt me sneller dan karton of styreen )

(Zie ik je morgen nog in Den Haag ?)

[janw]

Morgen, zeker...!

Ik heb ze sinds dinsdag in huis. Wat je ziet is het resultaat van woensdag en donderdag een paar uurtjes.

[Ivo tB]

Ik ben het meest benieuwd of je alle vlakken goed glad krijgt. Tenslotte is een ZHESM bak een strakke bak in metaalplaat.

Welke kwaliteit is dit nu? Er is een frosted en een andere bij shapeways, maar misschien zijn er ook nog andere 3D printtechnieken die niet deze randen opleveren. En zijn het nu randjes van lagen? Dus geen randjes op horizontale vlakken? Dan zou je zo'n bak misschien beter 90 graden gedraaid kunnen printen?

Vast rare ideeën.

mvg,
Ivo

[janw]

@Ivo: Dit materiaal heet volgens de pagina waarmee je bestelt Frosted Detail. Wel lijkt de kleur op de foto's anders dan wat Mitchell een paar pagina's terug liet zien. Ik schuur nog even braaf verder, het gaat helemaal niet slecht. Wel zal ik dus alle horizontale randje (onder ramen, dakrand) opnieuw moeten aanbrengen maar na de ervaringen met de kartonnen blokkendoos heb ik daar nog wel vertrouwen in.
Of 90 graden gedraaid printen ook mogelijk is, kan Mitchell misschien zeggen.

Verder, wat betreft de kleuren straks: ik wil twee bakken in creme-groen uitvoeren. Gezien de periode neem ik aan dat de juiste kleuren dezelfde zijn als die jij op de mat. '24 hebt gezet, dus boonstoppelgroen en creme wit. Ik begrijp uit dat draadje dat je voor het creme een kleur van Kleinspoor hebt gebruikt (klopt dat?) en ik meen dat je het boonstoppelgroen ergens had laten maken met een kleurnummer, maar ik zie het zo snel niet terug. Hoe zat dat ook alweer?

De derde wil ik helemaal groen maken, ik neem aan dat NS olijfgroen moet zijn. De oude kleurenfoto in Electr. treinen in NL van de 9911 in het Spoorwegmuseum voor het verherterugschilderen in Jugendstil-stijl lijkt me die kleur te tonen.

[Mitchell]

Dat ziet er al goed uit Jan! ga zo door.

Het vettige wat je aan de voorkant komt door de wax support die daar heeft gezeten tijdens het printen.
De lijnen die aan de zijkant zitten zijn inderdaad de print lijnen die je ziet zitten, dit zal je niet hebben bij Frosted ULTRA detail, hier zal het model een stuk gladder zijn.
Maar helaas is het Ultra materiaal niet beschikbaar voor deze lengte van de trein (gaat maar tot 178mm)

Zoals Ivo aangeeft 90graden draaien lukt helaas niet, daar is ook de bouding box van het Frosted Detail materiaal te klein voor.

Maar met een laagje primer eroverheen, en goed schuren moeten de meeste laagjes wel verdwijnen.

Succes met de bouw Jan, en als je vragen hebt over het printen, dan hoor ik het wel.


Voor de geintereseerde, het model is geprint op deze printer:
http://www.youtube.com/watch?v=TMD0S_gXZFo
(model in het filmpje is geprint in de Frosted Ultra detail kwaliteit)