Deining in Dönsdorf

[Basilicum]

_{Deining in Dönsdorf   –   342}


Bezichtiging – 2

Herr Waldstein gaat in eigen persoon naar de portiersloge.
‘So, meine Damen. Guten Morgen! Was kann ich für Sie tun?’
‘Gutentag. Wir sind Isabella und Karoline en zouden graag een rondleiding krijgen door het Bw.’
‘Das ist durchaus möglich. Daarover ben ik door de Bundesbahndirektion ingelicht een tijdje geleden.’ Waldstein draait zich om en vraagt aan de portier: ‘Zijn de dames op de hoogte gesteld van de kleine lettertjes?’
‘Jawohl, und die Gebühren sind schon bezahlt.’
‘Goed zo. Ik zal me eerst even voorstellen. Mijn naam is Waldstein en ik ben directeur van dit Bahnbetriebswerk. Ik zal u rondleiden, maar ben – de chef kijkt op de klok – helaas beperkt in mijn tijd. Dat is jammer, maar ik zorg…’
‘Dat is erg vervelend, want we zouden…’
‘Ik begrijp wat u wilt zeggen. Het is geen probleem, want straks neemt Horst Hausmann de rondleiding over.’
‘Ah, heel fijn.’
‘Wilt u mij volgen? We gaan die kant op,’ wijst Waldstein.
Ze lopen naar de Verwaltung.
‘De indeling van dit Betriebswerk is vrij eenvoudig. Verwaltung, Sozialgebäude en Stofflager vormen samen een lint, met locloodsen en werkplaatsen er omheen. Rechts ziet u ons kantoorgebouw. Hier vindt u de boekhouding, secretariaat, administratie en dergelijke. De Verwaltung staat tussen twee ringloodsen en vormt zo een centraal punt in ons Betriebswerk.’
‘Is polygonale loods niet een betere benaming?’
De chef kijkt verbaasd op en gniffelt, terwijl Heinz Koch voorbij loopt: ‘Dat is juist, maar voor mijn medewerkers is polygonaal een moeilijk woord.’
‘Oh?’ reageert Heinz, die dat net nog opvangt. ‘Wordt er zo over ons gedacht in de Verwaltung? Jaja!’
Het kleine gezelschap loopt verder en nadert de bokkraan tegenover de kantine. Daar staan Lokschlosser Otto Jungknecht en Karl Schmidt bij een rijtje wielstellen, die vanmorgen zijn gebracht. Waldstein en de meisjes komen erbij staan.


584   Wielstellen.

‘Kijk, dames, dit zijn wielen van een stoomlocomotief. Aan de grootte te zien voor een sneltreinmachine. Ik weet niet zo snel welke bouwserie precies. Misschien voor een 03.’
’01, chef,’ helpt Karl.
‘Voor welke 01 precies?’ informeert de blonde Isabella.
’Ze zijn bedoeld voor 01 1062.’
‘Null eins hoch zehn?’ vraagt Karoline peinzend. ‘Wirklich?’


Met vriendelijke groet,
Bas

[Ruud K]

Als vanouds fraaie verhalen .

Groet,
Ruud

[Chris Westerduin]

Goed bezig!!! 

[jerrytrein]

 
Dames met deskundige informatie in t koppie 

[Basilicum]

_{Deining in Dönsdorf   –   343}


Bezichtiging – 3

‘Ja, 01.10,’ verklaart Karl zelfverzekerd.
Karoline wijst naar de het rechter drijfwiel. ‘Volgens mij klopt dat niet helemaal. Kijk maar.’
‘Oh, niet goed?’ vraagt Otto verbaasd. Hij pakt een meetlint uit zijn zak en geeft het einde aan Karl. ‘Houd hem eens daar tegen het wiel aan, wil je?’ Hij zet een paar passen naar rechts en leest de maat af. ‘Twee meter rond. Niets mis mee, hoor.’
‘De maat is in orde, maar ik bedoel de locatie van het contragewicht.’
‘Euhh… Ik kan u niet helemaal volgen, geloof ik.’
‘Kijk,’ verklaart Isabella met grote onschuldige ogen. ‘Bij een tweecinderlocomotief zitten de contragewichten precies tegenover de koppelstangen ten opzichte van de as. Dat is bij deze wielstellen ook zo. Ze kunnen dus nooit voor een 01.10 zijn, want dat is een 2’C1’-h3, geen 2’C1’-h2.’
‘Genau,’ bevestigt Karoline. ‘Waarbij de h voor Heißdampf staat, maar dat doet nu niet ter zake.’
‘Ach so.’
‘Dat wisten jullie toch wel?’ vraagt Waldstein ontsteld aan zijn medewerkers.
‘Euhh… Ja, chef. Natuurlijk, chef. Twee cilinders. Vanzelfsprekend, chef. Geen drie cilinders,’ probeert Karl zich te redden. ‘En 2’C1’ staat voor de asindeling. Maar wat ik mij afvraag is waarom het Ausbesserungswerk ons dan de verkeerde wielstellen gestuurd heeft?’
‘Eigenlijk is alleen het rechter drijfwielstel verkeerd,’ zegt de brunette. ‘De rest is in orde. Ook de voorloopwielen, want die hebben een diameter van een meter, zo te zien.’
‘Hoe ziet u zo snel dat de doorsnee van deze wielen een meter is?’ vraagt Otto geïnteresseerd.
‘De bovenkant van de loopwielen is op gelijke hoogte als de as van de drijfwielen. Kijk maar.’
Karl knikt langzaam zijn hoofd. ‘Goed gezien, hoor.’
Waldstein werpt een blik op zijn horloge. ‘Zullen we verder gaan, dames?’
‘Graag.’
‘Kijk, het pand hier rechts heeft verschillende functies. Beneden is wachtruimte voor locpersoneel, boven voor de Lokleitung. Daarboven zit een waterreservoir. Het dient dus ook als watertoren om stoomlocomotieven van water te kunnen voorzien.’


585   Lokleitstelle.

‘Ja, zo’n toren zocht ik al,’ zegt Isabella. ‘Dat is vaak een markant punt van een Bahnbetriebswerk.’
‘Inderdaad. We zullen ons eerst even boven melden.’
Ze gaan naar binnen en de trap op.
‘Tag, Marks,’ groet Waldstein. ‘Deze dames bezichtigen ons Bw.’
‘Ah, interesse in ons werk is altijd plezierig. Guten Tag, meine Damen. U bent in de Lokleitstelle. Hier wordt bepaald welke loc en met welk personeel voor welke trein dienst zal doen.’
‘Weet u ook precies waar elke loc precies staat?’
‘Dat probeer ik wel bij te houden, ja. Hoewel we laatst een Köf kwijt waren.’
‘Dat is ook zo’n klein locje, hihi.’
Een machinist klost de Lokleitung binnen. Hij zet een Betriebsbuch in de kast en legt sleutels op de Balie. ‘V100 1088 staat in de ringloods.’
‘Welk spoor?’
‘Gleis 3.’
Marks noteert nummers op een kladblaadje. ‘Straks kun je V80 008 meenemen, Hans.’
‘Voor de trein naar Oberwankl? Jawohl.’
De Lokleiter geeft een bosje sleutels aan de machinist.
‘Alles klar.’
‘Is Hausmann in de buurt?’ informeer Waldstein.
Voordat Marks een antwoord kan geven klinkt uit de gang: ‘Hier ben ik al, chef!’ Horst Hausmann verschijnt in de deuropening en geeft de dames een hand. ‘Dag, schoonheden. Ich bin der Horst Hausmann, maar noem me maar gewoon Horst, hoor.’
‘Aha, ik heet Isabella.’
‘Und ich bin die Karoline.’
‘Dames,’ zegt Waldstein. ‘Hausmann neemt nu de rondleiding over. Ik wens u nog veel plezier.’
‘Herzlichen Dank, Herr Waldstein.’
‘Wij gaan nu naar de locomotiefloods,’ zegt Horst. ‘Volg mij maar.’


Met vriendelijke groet,
Bas

[jerrytrein]

Oeps
Dames die  dr huiswerk hebben gedaan,en misschien wel iets meer
Of t is de jonge generatie loc personeel op de diesels en E locs

[Basilicum]

_{Deining in Dönsdorf   –   344}


Bezichtiging – 4

‘Onze polygonale loods beschikt over negen sporen,’ vertelt Horst. ‘Hij is enkele jaren geleden opgeknapt. De oorlog heeft hier namelijk behoorlijk huisgehouden.’
‘Die hebben wij gelukkig niet meegemaakt.’
‘Gelukkig maar.’
‘Was het eigenlijk wel nodig om dit gebouw te herstellen?’ vraagt de blonde Isabella. ‘Het stoomtijdperk loopt toch op zijn laatste benen?’
‘Dat is zo, maar niemand weet hoe lang het nog zal duren. Totgesagte leben länger, nichtwahr?’
‘Zijn hier nog veel stoomlocomotieven in dienst?’
‘Ja, we hebben onder andere loc’s van de Baureihen 23, 01, 50, 41, 44 en 78. Dan nog diesels van de Baureihen V100, V80 en V200 en Elloks, zoals E94, E40 en E10 en E18.’
‘Dat is wel divers.’
‘Verder doen ook nog andere Baureihen dit depot aan.’
De blonde wijst naar een sneltreinlocomotief in de ringloods. ‘Zoals die 03.10 uit Hagen?’
‘Precies.’
Plotseling wordt het gezelschap opgeschrikt door gesis. Een wolk stoom zwelt op achter de 03.10.
‘Wenn das der Eigl nicht ist, fresse ich ein’ Besen,’ zegt Horst.


586   In de ringloods.

‘Wer ist der Eigl?’ vraagt Isabella.
Het gesis houdt op en de stoom trekt door het warme weer snel op.
‘Lokführer Franz Eigl. Hij zwerft met zijn Heizer Peter Kohlengräber heel Duitsland door en overnachten ook regelmatig in Dönsdorf.’
Ze lopen om de 03.10 heen, terwijl de stoom door de open deuren naar buiten drijft.
‘Wauw!’ roept de Karoline verrast uit. ’Eine IVh, eine Länderbahn-Schnellzuglok! Isabella loopt door en leest op het machinistenhuis: ‘Bundesbahn Versuchsanstalt Minden.’
De machinist klimt van zijn loc. ‘Das stimmt, Fräulein.’
‘Bent u hier voor een proefrit?’
‘Wij zijn onderweg naar Offenburg om op de Schwarzwaldbahn proeven te nemen met een nieuwe diesellocomotief. Over een minuut of tien zakken we af naar het Eckheimer Abstellbahnhof, waar onze meetrijtuigen staan. We gaan verder naar het zuiden.’
Terwijl Karoline vol belangstelling een rondje om de Badische stoomloc maakt, vraagt Isabella met grote onschuldige ogen: ‘Zouden we misschien een stukje mogen meerijden?’


587   Een Badische IVh staat binnen.

‘Nou euhh… Dat gaat niet zomaar, eigenlijk.’
De blonde steekt haar hand in de lucht, houdt wijsvinger en duim dicht bij elkaar en zegt met een lief stemmetje: ‘Een piepklein stukje maar. Van het Betriebswerk naar het station, zum Beispiel.’
Franz probeert een uitweg te vinden. ‘Maar hoe komen jullie dan hier weer terug?’
‘Och,’ zegt Horst grootmoedig. ‘Dat is geen probleem. Kraus rangeert nu met een Köf in Eckheim en komt over een uurtje of wat hier terug. De dames kunnen wel een lift krijgen. Ik bel wel even naar de Zweibein in Eckheim, dan kan hij hem alvast inlichten.’
De machinist geeft zich gewonnen. ‘Nou…, voor deze keer dan.’
‘Danke!’ juicht Isabella. ‘Herzlichen Dank.’
Isabella komt om de tender gelopen. ‘Wat kijk jij opeens vrolijk, Isa.’
‘We mogen met deze loc meerijden!’
‘Wat? Echt waar? Waar gaan we heen?’
‘Hohoho!’ remt de machinist de dames wat af. ‘Niet verder dan het Abstellhof, hoor.’
‘Daarmee zijn we al heel blij,’ verklaart Karoline. ‘Danke schön.’


Met vriendelijke groet,
Bas

[Basilicum]

_{Deining in Dönsdorf   –   345}


Bezichtiging – 5

De machinist van de IVh stelt zich beter voor: ‘Ich bin der Franz Eigl und Lokführer dieser einmalige Maschine 18 316. Aber wer sind Sie denn? Wir sehen hier fast nie eine Dame und zwei zugleich ist schon unglaublich.’
‘Wir sind Karoline und Isabella und haben Genehmigung dieses Bahnwerk zu besichtigen. Herr Waldstein hat uns vor einer Stunde empfangen.’
‘So, so, sowas gibt’s doch nicht! Na, ja, Sie sind herzlich willkommen.’
‘Ja, kijk maar uit, Franz,’ waarschuwt Horst. ‘Deze dames weten meer van ons werk dan jij zou verwachten. Pas maar op je woorden.’
Franz kijkt een beetje ongelovig naar de dames en vervolgt: ‘Mein Heizer und ich fahren durch ganz Deutschland um Probefahrten zu machen, wo das gerade vonnöten ist. Diese Lokomotive ist eine sogenannte Bremsmachine mit der wir, zum Beispiel, neue Elektroloks proben können. Das heißt wir lassen uns von der ziehen en wir bremsen mit der Riggenbach-Gegendruckbremse, wobei die Dampfmaschine als Verdichter arbeitet, Gegendruck aufbaut und damit Bremswirkung erzeugt.
‘Das ist schon allerhand!’ vindt Karoline. ‘Das wir gerade Sie hier treffen mit genau diese Maschine. Sie ist doch eine vierzylindrige Maschine mit Doppelexpansion?’
‘Ja, genau! Das wissen nur die wenigsten!’ Franz kijkt stomverbaasd naar de dames, die plotseling op zijn weg komen. ‘Hoe weet u dat allemaal? Mein Hobby Nummer 1 – Das heißt meine Frau mit der ich schon viele Jahre verheiratet bin – weist das am wenigsten.’
‘Ja, Herr Eigl, das verraten wir Sie schon mal.’
De overblufte Lokführer wijst naar zijn IVh en maakt uitnodigende gebaren: ‘Steigen Sie bitte ein.’
De meisjes klauteren naar boven en Franz kijkt bescheiden een andere kant op – hij wil onverwachte vergezichten vermijden. Dan klimt hij ook naar boven.
‘Het is toch een heel stuk hoger boven de grond dan je zo zou vermoeden’, zegt Karoline tegen de stoker, die de peilglazen controleert.
‘Da haben Sie recht,’ zegt de stoker en stelt zich voor. ‘Peter Kohlengräber ist mein Name.’


588   Klaar voor vertrek.

‘Goed, dames!’ zegt Franz als hij de deur van het machinistenhuis achter zich sluit. We kunnen geen stoelen aanbieden, maar u kijkt maar wat rond. Vragen? Misschien weet ik het antwoord.’
‘Dit is dus uw dagelijkse werkruimte?’ informeert Isabella. ‘Altijd samen. Machinist en stoker op hun eigen stoeltjes. Zijn er wel eens problemen tussen de collega’s?’
‘Eigenlijk niet,’ antwoordt Peter. Het zijn bijna altijd dezelfde mensen die al jaren samenwerken en volkomen op elkaar vertrouwen. Er is wel rivaliteit tussen de ploegen, vooral als zij tegelijkertijd met hun eigen treinen naast elkaar ergens het station uitrijden. Hoewel het niet mag, probeert men natuurlijk de snelste te zijn… Het is eigenlijk veel te gevaarlijk. En het kan ook niet vaak, want meestal probeert men in de dienstregeling samenvallende vertrekken te voorkomen. Toch kan zoiets door vertragingen wel voorkomen.’
‘Maakt u het zelf ook wel eens mee?’


Met vriendelijke groet,
Bas

[Basilicum]

_{Deining in Dönsdorf   –   346}


Bezichtiging – 6

Franz lacht. ‘Ja, hoor. Op de P 3613, bijvoorbeeld.’   ^*
‘P van personentrein?’ informeert Isabella.
‘Stimmt. P 3613 is een korte Wendezug van twee drieassige ombouwrijtuigen met een stuurstandwagen en wordt vanaf München naar Holzkirchen geduwd door een P8-Wendezuglokomotive. De loc is zwaarder dan de hele trein.’
‘Baureihe 38 hoch 10.’
‘Precies. Vertrektijd in München Hbf is acht over acht in de morgen. Op het naastliggende spoor vertrekt drie minuten eerder een E18 met de sneltrein naar Rome. Die heeft meestal vertraging door het Italiaanse afscheids-mama-mia. De sporen naar Italië en Holzkirchen lopen vanaf München Hbf de eerste vier kilometer parallel. Als de machinist voorin mijn trein eindelijk het bevel voor vertrek geeft, beantwoord ik eerst het commando en zet dan onze trein in beweging. Ik kijk naar rechts om te zien of de Italo-Express ook vertrekt. Als dat zo is, laat ik die trein langzaam voorbijrijden. Vlak voordat het laatste rijtuig ons inhaalt: voll Regler auf und Steuerung ganz vorne en onze trein begint de sneltrein in te halen. Altijd leuk om de verbaasde blik van de machinist in de sneltrein te zien, als wij in volle vaart voorbijrijden.’
‘Haha, toll!’
De draaischijf begint te draaien. Peter kijkt naar buiten. ‘We zijn aan de beurt. Bitte Vorsicht, meine Damen.’


589   18 316 schuift op de schijf.

Gadegeslagen door Karoline en Isabella laat Franz de Badische IVh langzaam op de schijf rollen.
Peter hangt naar buiten en licht de draaischijfwachter in. ‘Bitte, Hebehoch. Neus vooruit richting Eckheim.’
‘Alles klar!’
Even later wacht de sneltreinlocomotief voor het uitrijsein van het Bw.
Karoline vraagt terloops: ‘Als u de loc in beweging brengt, op welk moment gaat u dan over van enkele op dubbele expansie?’
‘Daarvoor hoef ik niets te doen,’ vertelt Franz. ‘Ik draai voor vertrek het gangwissel helemaal naar voor of naar achter, maak dan de hoofdstoomafsluiter een beetje open en door een extra verbinding stroomt er dan stoom met hoge stoomdruk naar de lage druk cilinders. Als ik het gangwissel iets terugneem om op expansie te gaan rijden, wordt die verbinding afgesloten. Dan rijdt de loc op dubbele expansie.’
‘Aha, dat gaat dus eigenlijk automatisch.’
‘Ja, dat is juist.’
Het sein geeft signaal veilig.
‘Achtung!’ waarschuwt Franz. ‘Abfahrt!’
De cilinders zijn nog relatief koud, waardoor de eerste stoom tot water condenseert, als de loc vertrekt. De Lokführer opent de cilinderkranen om dat water weg te blazen, zodat schade aan de cilinders wordt voorkomen. Na drie tot vijf krukasomwentelingen kunnen de afblaasventielen gesloten worden.
De Badische machine rolt langzaam door een wisselstraat. Franz neemt het gangwissel iets terug en opent de hoofdstoomafsluiter iets verder, waardoor de loc op snelheid komt.


Met vriendelijke groet,
Bas

^{*   Uit “40 Jahre auf der Schiene”, Franz Eigl, EK-Verlag, 2002.}

[Basilicum]

_{Deining in Dönsdorf   –   347}


Bezichtiging – 7

Intussen is Horst teruggelopen naar de Lokleitung.
‘De dames zijn zeker al weg?’ vraagt Marks. ‘Eén stap in de ringloods en een kijkje bij de bekoling en hun interesse zal wel bekoeld zijn.’
‘Integendeel. Ze rijden nu met de mannen van het Versuchsantstalt mee naar Eckheim.’
‘Op de IVh?’
‘Ja, dat wilden ze graag eens meemaken.’
‘Echt? Je maakt een geintje. En vindt Franz dat goed?’
‘Vrouwelijke charmes, Helmut! Daarvan kunnen wij nog wat leren.’
‘Vertel mij wat, pfff… Komen ze nog terug?’
‘Daarvoor moet ik Zweibein even bellen.’
Horst neemt de hoorn van de haak en draait een nummer. Er wordt niet opgenomen. Zeker een klein kamertje aan het bezoeken, denkt Horst en besluit dat ook even te doen.


590   Bw Dönsdorf.

Even later is hij terug van het toilet en belt opnieuw.
‘Zweibein. Live aus Eckheim.’
‘Hallo, Gert. Hier Horst in Dönsdorf.’
‘Hausmännchen! Was kann ich für dich tun?’
‘Komt de Köf straks deze kant op?’
‘Jawohl. Kraus rijdt nog even naar de Schmalspurverein en gaat daarna naar Dönsdorf.’
‘Laat hem nog even wachten.’
‘Waarom? Moet er nog een vrachtje mee?’
‘Twee dames.’
‘Wat zei je? Ik verstond twee dames, haha, maar je bedoelt natuurlijk twee wagens.’
‘Dat zei ik ook: twee dames. De Bremslok uit Minden is naar je onderweg. Er rijden twee jonge vrouwen mee. Ze zullen waarschijnlijk nog een kijkje mogen nemen in de meetrijtuigen, die bij jou staan.’
‘Ja, die staan hier voor mijn neus. Maar wat hebben die dames ermee te maken?’
‘Ze krijgen hier een rondleiding en wilden graag eens meerijden op een stoomloc.’
‘Nou nou… Alsof dat zo makkelijk gaat allemaal.’
‘Haha! Dat zei ik net ook al tegen Marks: vrouwelijke charmes.’
‘Ach so. Jaja, ik begrijp het.’
‘Zorg jij dat ze met Kraus weer terugkeren naar het Betriebswerk?’
‘Op mij kun je rekenen.’
‘Danke.’
De lijn wordt verbroken.


Met vriendelijke groet,
Bas

[Basilicum]

_{Deining in Dönsdorf   –   348}


Bezichtiging – 8

Franz Eigl opent de stoomafsluiter weer verder en regelt naar meer expansie, waarmee de Auspuffschläge wat zachter klinken en de snelheid verder toeneemt.
‘Weil ich nun leer fahre, das heist ohne Anhängelast, muss ich aufpassen das wir nicht in kürzester Zeit auf Höchstgeschwindigkeit kommen. Eigentlich ist eine Lok nicht darauf gebaut alleine zu fahren, dazu hat die Maschine zu viel Leistung und muss ziemlich zurückgehalten werden.’


591   Met vieren op de loc.

Karoline en Isabella kijken vol ontzag toe, hoe Franz Eigl de machine met ervaring bedient en elke paar minuten zijn meters afleest. Hij geeft Kohlengräber een signaal. Die knikt, opent de vuurdeur en werpt een paar goedgerichte scheppen kolen in het vuur. De meisjes wijken zover mogelijk opzij en zien met ontzag het laaiende vuur en voelen de grote hitte die daarmee in het machinistenhuis verspreid wordt.
‘Wir dürfen auf dieser Strecke nur 80 fahren,’ vertelt Eigl. ‘Eigentlich schade, weil ich so nicht zeigen kann was in unsere Maschine steckt. Die Höchstgeschindigkeit einer IVh ist 140 kmh. Ich hab’ allerdings schon Probleme nicht zu schnell zu fahren weil wir hier nach Eckheim mit einiger Gefälle zozusagen ‘herunter fahren’. Der Heizer braucht nun nicht viel zu tun, wir haben fast kein Dampfverbrauch. Aber wenn wir zurück gehen, wird das anders sein.’
Onder aan de helling roept der Heizer luidkeels ‘HP 0 – Einfahrt zu!!’ Door de flauwe bocht naar links kan hij het sein wel zien en Franz niet. Franz sluit meteen de stoom af, leidt een afremming in en draait het gangwissel weer naar voor. ‘Damit habe ich nicht gerechnet. Ich dachte der Zweibein weißt Bescheid!’ De machinist grijpt boven zijn hoofd naar een handel en de fluit van de loc protesteert luidkeels.
‘WóéhoeHOE-OE-OE!!’
Vrijwel meteen gaat het sein op veilig.
‘Donnerwetter, der hat geschlafen!’
Over meerdere wissels zoekt de loc langzaam haar weg naar een spoor waar enkele rijtuigen staan te wachten.


Met vriendelijke groet,
Bas

[Reinout van Rees]

Mooi alle details van de bediening van zo'n lok verwoord!

Reinout

[Basilicum]

Dank je, Reinout.

Groet,
Bas

[Basilicum]

_{Deining in Dönsdorf   –   349}


Bezichtiging – 9

De loc rijdt over enkele wissels, stopt en rijdt langzaam terug over een inmiddels omgelegde wissel tot voor de twee wachtende rijtuigen. Franz bedient met ervaren handen de locrem – een locomotief heeft twee remkranen: een locrem en een treinrem – en de loc stopt op korte afstand voor de rijtuigen. Peter klimt van de loc en opent van het voorste rijtuig kort de remluchtafsluiter, zodat beide rijtuigen stevig geremd staan. Vervolgens geeft hij een aanwijzing naar de machinist: ‘Kom maar!’ Terwijl de meiden toekijken, opent en sluit Franz meteen weer de stoomafsluiter. De loc rolt langzaam tegen de rijtuigen aan. Met een voorzichtige bonk raken de buffers elkaar en veren in. Franz bedient de locrem weer en de loc staat strak tegen de rijtuigen aan. Peter duikt onder de buffers door om de koppeling aan te haken, remslangen te koppelen en hun afsluiters te openen. Dan wordt de stoomverwarming aangekoppeld. Hij bukt zich en klimt onder de buffers door. Na een kort oogcontact met de machinist wordt de kleine remproef uitgevoerd.
‘Anlegen!’
Franz bedient de treinrem en Peter ziet de remblokken van de voorste as aangrijpen.
‘Lösen!’
De remblokken komen weer vrij. Aan de locomotief begint de remluchtcompressor ritmische klikgeluiden te maken om de verbruikte remlucht weer aan te vullen. Peter steekt een duim omhoog.
Intussen is personeel uit het voorste meetrijtuig gekomen. ‘Alles voor elkaar?’
‘Ja, de tender is gevuld en we hebben in Barbara’s kantine onze buikjes rond kunnen eten.’
‘Oh? En wij dan?’
‘Kom kom. Je maakt mij niet wijs, dat jullie niet naar dat restaurant hier verderop zijn geweest. Daar hebben ze fantastische hertenbiefstuk, weet je dat?’
‘Nou, daar zeg je wat! Op aanraden van Herr Zweibein zijn we daar geweest. In één woord: heerlijk.’
‘Zeg, wij hebben twee jongedames op de loc, die graag eens in onze trein willen kijken.’
‘Dames.’
‘Ja, ze krijgen een rondleiding in het Dönsdorfer Betriebswerk. Franz kon de vrouwelijke charmes weer eens niet weerstaan en liet hen meerijden op onze IVh. Ze zijn ernstig geïnteresseerd in alles wat maar enigszins met techniek te maken heeft en vragen de oren van het hoofd.’
‘Laat maar komen, hoor.’
Peter gaat naar de loc. ‘So, meine Damen. We gaan zo weg, maar er is nog wel even tijd om een kijkje te nemen in onze meettrein. Loop maar mee.’
‘Ah, interessant.’


592   Bij de meettrein.

De meisjes klimmen van de loc, bestijgen de treeplanken van het meetrijtuig en gaan naar binnen.
‘Sjongejonge,’ zegt Isabella. ‘Het lijkt hier wel een laboratorium.’
‘Dat is het ook,’ zegt een man, die aan een bureau zit. ‘Wij kunnen hier van alles meten, als tenminste de te meten locomotief zodanig met meetleidingen is aangesloten, dat wij alle meetgegevens hier op onze apparaten kunnen registreren. Verder is de koppeling van dit rijtuig voorzien van een zogenaamde drukdoos, die de trekkracht van de loc omzet in een elektrisch signaal.’
‘Dat is natuurlijk een proportionele waarde,’ zegt Isabelle.
‘Ja, vanzelfsprekend. Maar… hoe weet U dat?’
Karoline negeert de vraag. ‘Maar U kunt natuurlijk ook de stoomdruk meten en het verbruik van de stoom als het een stoomloc is en de spanning en het stroomverbruik als het een E-loc is.’
‘Jawel, we kunnen hier beide typen aan en ook nog diesellocs.’
‘Is het tweede rijtuig ook zo vol met apparatuur?’
‘Nee, dat is onze woonwagen. Wij zijn soms meer dan een hele week met een trein als deze onderweg. Vaak dag en nacht en dan is overnachten in een pension of hotel niet handig.’
‘Ik moet wel zeggen,’ constateert Karoline, ‘dat hier alles prachtig is gepoetst. Ik dacht dat mannen zulke sloddervossen waren.’
Peter knipoogt. ‘Ja ja, mannen kunnen meer dan vrouwen soms denken. Maar, dames, wij moeten volgens de klok nu weg, dus zullen wij u overdragen aan Herr Zweibein. Hij zorgt ervoor, dat u weer veilig terugkomt in Dönsdorf.’


Met vriendelijke groet,
Bas

[Rotterdam]

briljant!
je gaat je met de verhaaltjes zelf overtreffen
ik vind persoonlijk de badische sneltreinloks mooier dan de veel geroemde S 3/6
zoals bekend is er eentje ooit met de DR geruilt tegen een S 3/6 en bij de VesM Halle terecht gekomen
deze is verbouwt tot Testlokomotief en deed samen met de 18 201 dienst
ook deze machine is bewaard
geweldig

groetjes
willem