Bouwkit M+F BR 82 in H0

[wob]

Een test of de loc straks daadwerkelijk door krappe bogen kan rijden.
Op de klassieke Fleischmann modelrails R2 = 415mm.

Dat gaat dus lukken.
Maar over de krapste boog R1 = 356,5mm (> 350mm volgens M+F) van de meegebogen wissels, heb ik zo m'n twijfels.

De voorzijde van de loc bevindt zich op de foto aan de linker zijde.
Met een beetje goede wil zou je kunnen zien dat de uitslagen aan de voorzijde iets minder groot zijn. Vermoedelijk om de kans op conflicten met de schuifbeweging zoveel mogelijk te beperken.

Het onderstel loopt overigens redelijk soepel. Die loop ga ik proberen nog verder te optimaliseren.

De baanruimers zijn verder uitgebogen. Bij de laatste van de 4 schoot dat wat uit waardoor ik iets terug moest buigen
Daar moet ik dus extra voorzichtig mee zijn.
De 2e knik richting spoorstaven moet ik nog maken. Lastig, zo'n klein stukje in dat (relatief) dikke messing. Misschien dat vooraf verhitten het materiaal buigzamer maakt. Maar ook weer kwetsbaarder. Tips zijn welkom!

Groet, Bas

[Bahn-AG]

Goed bezig. Ondanks dat het Murks & Fummel is.
Voor het buigen zou ik een vlak tangetje op de baanruimer zetten en dan gewoon de hoek erin zetten. Dit terwijl je de tang zodanig in positie houdt dat de eerste hoek in stand gehouden wordt. Omzetten valt wel mee.

Bart

[puntenglijder]

Je bent weer lekker bezig Bas.

Veel succes met de verdere bouw van de Br 82.

Kees.

[wob]

Een kleine update.

Het uiteinde van de baanruimers is nu omgezet. Met een tangetje lukte dat inderdaad, Bart.

De bodemplaat is provisorisch gemonteerd.
Dit om te kunnen testen of de assen soepel draaien, zijdelings beweegbaar zijn en goed zijn afgeveerd.

Na wat gepruts was dit alles naar tevredenheid.
Het blijkt echter wel dat de afstandhouders met vering, iets om de as van de kerfstiften draaien zodra je de bodemplaat eronder aan vastschroeft. Dat draaien heeft als gevolg dat de vering te strak wordt.
In een later stadium zal ik nog iets moeten verzinnen om die afstandshouders te fixeren.

Vervolgens wilde ik de kwartering kunnen checken. (Zodra de as met wormen gemonteerd is, is dat namelijk niet meer mogelijk.)
Hiertoe moesten de koppelstangen worden aangebracht.
Dit gebeurt met zeskantschroefjes in de witmetalen wielen. In het bouwpakket zit daarvoor een dopsleuteltje.

Dat dopsleuteltje (zie pijl) bleek een onding omdat de zeskantschroefjes erin blijven hangen. Die schroefjes kon ik er met geen mogelijkheid meer uitkrijgen. Uiteindelijk heb ik een tangetje moeten gebruiken, met het risico de schroefdraad te beschadigen.

Dat leidde tot 2 stuks zeskantschroefjes die ik niet zonder meer durfde te gebruiken omdat ik daarmee de schroefdraad van de witmetalen zou kunnen verraggen.
Forumlid Rob (Silvolde) heeft me geholpen de schroefdraad te herstellen en me goed gereedschap te leen gegeven (rechts op de foto).
Het steeksleuteltje is overigens van mezelf. Daar is niks mis mee, maar het gebruik daarvan vergt heel veel meer moeite en geduld.

Niettemin was het nog een heel gepruts om de koppelstangen te monteren. Geduld, geduld.

Nu kan de kwartering eindelijk gecheckt worden.
Als ik het onderstel handmatig over de baan beweeg, dan voel ik geen zwaar punt. De kwartering lijkt mij oké.
Als in een (veel) later stadium de volledige schuifbeweging aangebracht wordt en er ontstaat een zwaar punt, dan ligt het in ieder geval niet aan de kwartering.

Wordt vervolgd.

Groet, Bas

[Ferdinand Bogman]

Als ik het onderstel handmatig over de baan beweeg, dan voel ik geen zwaar punt. De kwartering lijkt mij oké.
Als in een (veel) later stadium de volledige schuifbeweging aangebracht wordt en er ontstaat een zwaar punt, dan ligt het in ieder geval niet aan de kwartering.

In het kwarteren ben ik geen expert, maar het interesseert mij enorm. Is de test die je gedaan hebt wel een garantie? De wielen van het onderstel worden nu ongeveer gelijk voortgedreven, door de wrijving met de rails. De koppelstangen houden ze daarbij wel in het gareel, en als er iets mis is, zul je dat zeker merken. Maar de koppelstangen “volgen” de draaiing van de individuele wielen.

Als de aandrijving er eenmaal opzit, “leiden” de koppelstangen ook enigszins de gekoppelde wielen. Loop je niet het risico dat de kwartering dan niet nauwkeurig genoeg blijkt?

[wob]

Ik snap wat je bedoelt.
De test die ik nu uitgevoerd heb geeft wel een behoorlijke indicatie, maar nog geen garantie.

Om meer zekerheid te krijgen moet ik het chassis testen met aandrijving via de motor.
Een volgende stap.

Groet, Bas

[wob]

De as met wormen is nu gemonteerd in het frame.
Dat betekent dat de wielen niet meer vrij kunnen draaien.


De in het bouwpakket geleverde motor (de standaardmotor van Trix uit de jaren '70) is gemonteerd.
Via 2 riemen wordt de as met wormen aangedreven.


Voor een rijtest wordt de motor rechtstreeks op een trafo aangesloten.


Voor wat betreft de kwartering was de rijtest bevredigend.
Maar met de as met wormen zit er iets niet goed. Die loopt veel te zwaar. Pas bij flink wat spanning komt de zaak in beweging. De motor moet er veel te zwaar aan trekken (en is direct al heel warm).

Nee, het ligt zeker niet aan de motor. Want als ik de drijfriemen weer losmaak, dan loopt ie als een zonnetje. Er was na bijna 50 jaar slechts een druppeltje olie nodig om 'm soepel te laten lopen. (Ik heb een zwak voor het oude Trix).

Nu de motor gemonteerd is kan ik meteen ook bepalen in hoeverre het machinistenhuis een vrije doorkijk heeft. Niet dus.
De motor vult zo'n beetje het gehele machinistenhuis.
Laat dat nou net de reden zijn dat ik de BR 82 van Piko nooit heb willen aanschaffen.
Dus voor die motor moet ik nog een alternatief zien te vinden.

Maar eerst moet ik de overbrenging maar eens in orde zien te brengen.
Gezien mijn agenda zou dat nog wel eens enige tijd kunnen duren.

Groet, Bas

[Ivo tB]

Bas,

Doe het eens met één drijfriem ipv 2. Zo'n drijfriem zit vaak te strak en die zorgt voor extra druk in de lagers van de motor én in de doorgaande as met de wormen. Meestal helpt een mindet strakke drijfriem.

Maar als je toch de motor wilt gaan vervangen overweeg dan om de aandrijving van de motor op de doorgaande as met wormen gewoon met tandwielen te gaan doen. Misschien helpt dat.

[puntenglijder]

Bas.

Misschien kun je de aandrijving vervangen door 1 met een tandriem.
Geen kans op slippen en makkelijker dan tandwielen.

Kees.

[wob]

Dank voor jullie suggesties Ivo en Kees.
De komende weken ben ik even niet in de gelegenheid, maar ik ga ermee aan de slag.

Het eerste wat ik wil weten is of de motor bij uitgenomen wielen, ook zo zwaar belast wordt.
Zo ja, dan weet ik zeker dat die as met wormen te zwaar loopt en dat er daar dus iets aan moet gebeuren.

Groet, Bas

[Ivo tB]

Je hoeft de wielen niet uit te nemen denk ik. Ik zou gewoon de drijfriemen afnemen en desnoods de motor even weg te halen als je er niet bij kunt en dan gewoon de as met de wormen met de hand proberen rond te draaien. Dan voel je vanzelf of dat makkelijk gaat of moeilijk of dat er zware punten in zitten. Het kan ook zijn dat de as met de wormen te strak op de wormwielen ligt. Dan moet je de 2 lagers van de lange as een stukje hoger leggen. Het komt allemaal best nauw en je moet zorgen voor de juiste speling.

[Silvolde]

@Kees, @Ivo

Ik heb Bas aangeraden om bij de test de de schroefjes van de bodemplaat iets te lossen en dan te zien of de wrijving afgenomen is. Ik heb het model destijds voor Adrie van Arkel gebouwd en geen probleem ondervonden. Zelf heb ik nu twee bouwsets om zowel een versie met en zonder voorverwarmer te bouwen; ook de plaatsing van de seinen aan beide kanten wordt anders uitgevoerd. Ik had graag nog een versie met 'rond' machinistenhuis en tegendrukrem gebouwd maar vond een kunststof machinistenhuis van Piko afbreuk daaraan doen.

De ketel is geschikt om een 13mm klokankermotor in onder te brengen. Om de afstanden in te meten moet eerst de voetplaat en zo aangebracht worden om daar de ketel te plaatsen. Zover ben ik niet gekomen omdat mijn projecten stil liggen en ik geen zicht erop heb wanneer ik ze ga oppakken.
Voor de overbrenging heb ik ook aan een tandriem gedacht. Ik meen dat Rivarossi dit concept in de2e versie van de BR 96 heeft toegepast. Mijn 1e versies hebben nog een 5-delige tandwielboom. Om het daaruit geproduceerde gierende geluid te reduceren heb ik enkele kunststof tandwielen van Roco toegepast. Ook dat project inclusief led verlichting, MP spaakwielen en open rookkastdeur staat voorlopig op hold.

Voor de eerste BR 82 heb ik een tijdje terug de wielen door Holger Gräler tegen die van Weinert laten vervangen. Voor de 2e loc (en ook voor Bas) heb ik bij een oude relatie van mij gevraagd of de spaakwielen kunnen worden vernikkeld zonder dat de lagers en zo hun functie verliezen. Men is er niet zeker van dat het gaat lukken. ik zal eerst een paar afdektesten uitvoeren om te zien of het mogelijk is. De spaakwielen zijn uit een hard-tin legering vervaardigd; met een nikkel laag is vervuiling veel minder een probleem. Afwachten derhalve.

Tot zover.

Gr, Rob
 

[wob]

Dank allen voor jullie suggesties.

Ik ben inmiddels weer terug. En weer aan de slag gegaan met de BR 82.
Mijn bevindingen:
1.
Met 1 drijfriem in plaats van 2 hoeft de motor minder hard te werken, maar nog steeds veel te hard.
2.
De zware loop ligt in ieder geval niet aan de overbrenging van de as met wormen op de wormwielen van de assen. De speling is oké. Het losser draaien van de bodemplaat geeft dus ook geen verbetering.
3.
Het is voor mij zonneklaar dat de zware loop te maken heeft met de as met wormen via de drijfriem(en) met de motor.
4.
Heel waarschijnlijk betreft het de as op zichzelf. Deze as zit aan weerszijden in kunststof blokjes gevat. Als je die as probeert te laten draaien (via een drijfriem, want met je vingers kom je er niet bij) dan kost dat (te)veel kracht.
Je ziet ook dat de metalen busjes die in de kunststof blokjes gevat zijn, meedraaien in het kunststof. Dat lijkt me precies niet de bedoeling.
5.
Met een overbrenging via tandwielen of een tandriem is de zware loop van de as met wormen niet opgelost.
6.
Heb ik misschien de as met wormen niet goed gemonteerd?
Ik heb hem er al uit gehad en opnieuw gemonteerd, echter zonder verbetering.
7.
Het is ook een beetje een vreemde constructie. Als je de as los hebt dan kunnen de kunststof blokjes bijna bolvormig draaien in plaats van alleen maar om de lengterichting van de as.....?

Een goed functionerende aandrijving is voor mij een voorwaarde voor verdere bouw.

Groet, Bas

N.B.
Ik had ook nog eens graag een vrije doorkijk gehad in het machinistenhuis.
Met een motor in de ketel gaat dat niet lukken, want die ligt veel te hoog.
Dan zou je een heel platte motor moeten toepassen in het machinistenhuis.
Maar zoals het er nu uitziet lijkt dit alles een brug te ver. Ik heb daarvoor noch de ervaring, noch het gereedschap.

[wob]

Ik moet mezelf corrigeren.

Onder punt 4 van mijn vorige post beweerde ik dat de metalen busjes meedraaien in de kunststof blokjes.
Dat blijkt gelukkig niet het geval.
Om de wormas bevinden zich namelijk bronzen buisjes die in de bronzen lagerbusjes draaien. Die bronzen lagerbusjes zijn vervolgens geklemd in de kunststof lagerblokjes.
Na het smeren van de bronzen delen aan weerszijden, had de motor minder moeite om de wormas draaiende te krijgen (met nog steeds maar 1 drijfriem in plaats van 2).

Ook al zou er nu voldoende motorvermogen over zijn om een trein in beweging te zetten, dan nog vind ik zo'n drijfriemconstructie maar zozo. Er gaat gewoonweg veel motorvermogen aan deze overbrenging verloren.

Een alternatieve overbrenging met tandwielen of tandriem zou mij zeer welkom zijn. Maar daarvoor zou ik hulp nodig hebben.
Alleen al het aanpassen van de wormas is een delicate klus. Het moet allemaal exact passen.

Ik heb bovendien eens gekeken hoe de huidige motorconstructie in de loc past.

Ik heb motor, vliegwiel, motorhouder en wormas in een foto van het zijaanzicht geprojecteerd. Dat alles in groen (helaas niet superduidelijk, maar hopelijk voldoende voor wie het begrijpen wil). De motor is te zien als grijs vlak.

Wat te zien is, is dat het machinstenhuis volledig gevuld is.
Maar zou je bijvoorbeeld een klokankermotor in de ketel willen bouwen, dan kom je ook te hoog uit. Tenzij je ook de overbrenging buiten het machinistenhuis houdt.
Een "plattere" motor in het machinistenhuis lijkt een goede oplossing. Daarmee komt de motoras wel lager te liggen en heb je dus sowieso ook een alternatief nodig voor de huidige snaarverbinding.

Groet, Bas

[wob]

Om echt verder te kunnen met de bouwkit moet eerst het item aandrijving worden opgelost.

Rob (Silvolde) heeft wat metingen verricht aan de Trix-motor van zijn exemplaar.
Stroomopname los: 150mA
Stroomopname met 2 drijfriemen: 500mA (!)
Na een duurtest daalde dit naar: 350mA, maar toen was een van de twee ringen ook al gebroken.

Het kan zijn dat de drijfriemen hun souplesse zijn verloren vanwege hun ouderdom.
Nieuwe drijfriemen zullen naar verwachting een gunstiger stroomopname opleveren.
Maar dan nog. Het betreft een naar hedendaagse normen 'grove' (3-polige) motor.
Ik ben daarom op zoek naar een vervangende motor.

Om de snaaraandrijving te vervangen door een tandriem of door tandwielen, zie ik bij nader inzien niet zitten.
Daarvoor zou er namelijk 'gesleuteld' moeten worden aan de wormas. Die moet namelijk precies passen in de lagerbusjes. En dat is voor mij een veel te groot afbreukrisico.
Dus ik houd het op een snaardrijving. Ik moet dan alleen nog op zoek naar wie die ringen (in allerlei soorten en maten) levert.
Ik hou me aanbevolen voor hulp.

Dan de motor.
Omdat ik het bij een snaaraandrijving houd, met hergebruik van de geleider die op de bestaande motor zit, moet de nieuwe motor een ongeveer gelijk toerental hebben.
Ik heb verder geen hulpmiddelen om het toerental te meten. Daarom heb ik de toonhoogte bij 12V van de Trix motor op het gehoor vastgesteld en de bijbehorende frequentie opgezocht.
De As (of Gis) ca 415 Hz. Een octaaf lager (de toon van de motor) is de helft. Dan 415/2 x 60 = 12.450 toeren/minuut. De onnauwkeurigheid is heel groot. Maar het is wel een indicatie.

Om heel misschien gebruik te maken van een van mijn Chinese FK135-11160-46 (die ik in een BR 217 van Trix ingebouwd heb, zie ander draadje) heb ik daar ook aan gemeten: toon G -> 392/2 x 60 = 11.760 toeren/minuut.
Check specificatie op internet van deze motor: 10.000 toeren/minuut +/- 10%. Mijn meting is dus inderdaad onnauwkeurig, maar zit wel in de richting.
Op grond van het toerental lijkt mij deze motor prima bruikbaar.
Qua grootte zou het ook kunnen, zij het dat bovenzijde een paar mm boven het deurraam uitkomt.

Maar er zijn meer grootheden van belang. Wat is het bijvoorbeeld vermogen bij welk toerental?
Op dit gebied schiet mijn kennis echter grondig tekort.
Ik heb wel specificaties van de Chinese FK135-11160-46, maar kan daar niet wijs uit worden.

bron: site Ali Express

Een ander alternatief is een klokankermotor.
Ook daar worden specificaties genoemd die mij onvoldoende zeggen. Wat is een 'koppel [g.cm]'?
Kan iemand mij helpen?

Tot slot nog een opmerking over de asdikte.
De asdikte van de Trix-motor bedraagt 1,1 2,1mm.
Wil je de poeli alsook het vliegwiel hergebruiken dan zul je er een passend busje in moeten zetten met de binnen diameter van de as van de nieuwe motor.

Alvast dank voor jullie meedenken.

Groet, Bas