Bouw NTM Stationsgebouw Lemmer

[Sven]

Vlaggenmast ook een 3D print?

[gdh]

Ja, de vlaggenmast is ook geprint.
De mast is zeer buigbaar. Even kijken hoe die zich houdt.

[gdh]

Met de grote Henschel ben ik voor de vakantie nog wel even mee bezig geweest. 

Inmiddels is er een rijdend exemplaar en zijn er twee dummy’s. 

De 3D bestanden zijn verder geoptimaliseerd en op aanraden van Sven worden deze STL bestanden straks ook aangeboden met supports. 

Verder is er nog gewerkt aan een bouwhandleiding met een lijst aan extra benodigdheden. 

De STL bestanden, bouwhandleiding e.d. worden binnenkort wel online gezet.
Ik wil nog even zeker weten of e.e.a. zonder problemen te printen/bouwen zal zijn.



Nu ga ik een ander aan de NTM Lemmer gerelateerd object oppakken. 

Voor het volgende bouwwerk ga iets verder het traject richting Joure volgen. 


Trambrug deel 1
Na de realisatie van de zeewerken is een stuk grond beschikbaar gekomen waar het tram-emplacement is aangelegd.
De Westhavendam is vlak na de realisatie van de zeewerken nogmaals aangepast voor de aanleg van de tramhaven. 
Het tracé vanuit Joure liep om het dorp Lemmer heen, langs de zeedijk met strand naar de Lemster sluis en tramhaven.
Voor dit tracé moest de vaarroute Zijlroede overbrugd worden.

Zo is er met de aanleg van de tramlijn naar Lemmer aan de rand van het dorp de trambrug gerealiseerd.
De trambrug over de Zijlroede wordt het volgende project.



Helaas zijn de bruggen over de Zijlroede en Follegasloot na het opheffen van de tramlijn gesloopt.
De informatie zal uit de archieven gehaald moeten worden. 

Bij Tresoar zijn globale tekeningen van de trambrug terug te vinden.
Deze tekeningen zijn niet helemaal zo als deze bruggen uitgevoerd zijn, maar gelukkig stond er nog in een vakblad van de Ingenieur uit 1901 (bedankt Wytze) een tekening waarvan ontbrekende informatie te halen is.
Tevens is deze brug best wel uitgebreid omschreven in dit tijdschrift. 





Een samenvatting over de brug uit dit artikel:

De brug over de Zijlroede was identiek aan de brug over de Follegasloot.
Beide bruggen hadden een doorvaartopening van 7m en twee doorstroom openingen van 7m en 5 m.
De bovenbouw was berekend op een gelijkmatig verdeelde belasting van 6 ton per m1.
De brug was ongelijkarmig en bestond uit twee geconstrueerde plaatijzeren hoofdliggers met volle wanden, welke door de nodige dwarsverbanden verbonden zijn.
Bij de lange arm neemt de hoogte der hoofdliggers van het eind naar het midden toe, terwijl bij de korte arm de hoogte overal dezelfde blijft.
De brug was opgehangen aan twee hangbouten welke in de as van de brug zijn geplaatst.
De opzet-inrichting is aan het eind van de korte arm aangebracht. 

De brug werd vanaf het landhoofd langs een loopbrugje bewogen.

De bovenbouw van het vaste gedeelte bestonden uit twee tweelingliggers van normaal profielijzer door dwarsverbanden verbonden. 

Ter beveiliging van de bovenbouw was bij de brug remmingwerken van H ijzers aangebracht en ten behoeve de scheepvaart zijn enige ducdalven geplaatst.


Verder zijn er nog wel foto’s in de museum archieven terug te vinden.

Zo was ergens in juni 1915, ’s ochtends een wagon met onweer en harde wind op drift geraakt en zelf richting Joure begonnen te rijden.
Echter stond de trambrug open en is de wagon niet verder gekomen dan de Zijlroede.

Bij het museum vond ik een in het Fries geschreven verslagje van een ooggetuige:


De dorpssmid heeft van de berging van de wagon zeer scherpe foto’s gemaakt.
Na meer dan 100 jaar blijkt dit ook waardevol beeldmateriaal te zijn voor dit project.



Ook in Railmagazine 345 staat een duidelijke foto van de brug. 
Echter toen al met enkele aanpassingen. 



Aan de hand van de tekeningen en foto’s is de brug in de computer gezet.


Eerst is begonnen met de bouw van de brug zelf.

De bruggen zullen uit styreen gemaakt worden.
De plaatijzeren hoofdliggers zijn eenvoudig uit styreen te vervaardigen.  

Het plaatijzer was onderling verbonden met platen en hoekijzers middels klinknagels en moest ik nog even op zoek naar een manier om de klinknagels te maken.

Floris Dilz heeft hiervoor wel een fraaie methode omschreven door de klinknagels uit papier te maken en te laten doordrenken met secondenlijm.
https://forum.beneluxspoor.net/index.php?topic=23365.msg355433#msg355433
Deze methode had ik inmiddels in gedachten om toe te gaan passen.

Na een bezoek aan de snackbar ontstond een idee om de klinknagels op een soortgelijke wijze te maken, alleen met ander materiaal.

De bodems van de plastic snackbakjes zijn mooi dun en lijkt van een soortgelijk materiaal als styreen.
Het schoonst gebleven bakje iets beter schoongemaakt en hier een paar proefjes mee gedaan.
Ook het lijmen ging prima. 

Zodoende de volgende dag nog even bij de snackbar een stapeltje bakjes gevraagd voor dit project (Voor deze bakjes zometeen helemaal verdwijnen).


Tekeningen van de zijaanzichten met klinkers werd met een stukje schilderstape op het materiaal geplakt.
De handboor is voorzien van een borduurnaald en vervolgens zijn de klinkers op een houten ondergrond doorgeprikt.



Na het uitsnijden deze met niet al te veel lijm (anders blijft er weinig van het materiaal over) op de liggers geplakt. 



Na het plaatsen van de klinknagels is de brug samengesteld en in de primer gespoten.
Voor zover tevreden met het resultaat.




₂₃₇₇₆

[Huup]

 
Ook maar 's langs de frietboer...... 
Maak je de brug draaiend? Ik heb dat ooit geprobeerd, maar kreeg t niet zuiver genoeg voorelkaar. Ik kijk t graag van je af 

Het verhaaltje is om te smullen, trouwens. Mijn opa kwam van het platteland, en ook hij was, zelfs toen ie midden in de grote stad woonde, zo bang voor onweer, dat de hele familie in de trapkast moest als het spookte boven de stad. Opa hield op de trap de wacht, bibberend en in zn pyama met overjas weggedoken......

[gdh]

Ik twijfel nog of ik de brug ook draaiend maak. Deze brug kan twee kanten op draaien. dus dat zou dan eigenlijk ook in model moeten
Ik zie wel een mogelijkheid om de brug rechtstreeks op een servo te plaatsen en deze met een Arduino Nano aan te sturen.
Wellicht maar gewoon proberen. Lukt het niet; dan wordt het een vaste brug.

Het verhaaltje vond ik wel de moeite waard om te plaatsen. Dit zijn de leuke dingen die je zo nu en dan tegenkomt.

Trambrug deel 2
Inmiddels een heel klein beetje verder met de brug.
De brug was zoals het op de zwart wit foto's te zien is in twee kleuren geschilderd.
In die tijd had men gevoel voor industriële vormgeving en was arbeid niet heel kostbaar.
Later (in de tijd dat dit een Sikkenlijntje van de NS was) is de brug waarschijnlijk i.v.m. onderhoudskosten in één kleur geschilderd.



Welke kleuren deze brug oorspronkelijk had is mij een raadsel.
Niemand die het mij ook kan vertellen, dus neem ik hierin maar wat vrijheid.
Er is gekozen voor Vallejo 90 refractive green en Vallejo 106 Light green grey.

Met de bouw van deze brug moet er nu ook een keuze gemaakt worden in de rails.
Hierin is het advies van Bessel gevolgd en is er wat Tillig Elite rails aangeschaft.
De spoorbielzen zijn van elkaar losgesneden om deze op de juiste afstand te kunnen schuiven.

Voor de brug ga ik een recht stukje (geen flexibele) rails gebruiken.
T.p.v. twee bielzen zitten er nokjes aan de rail zodat deze mooi op de plaats blijft liggen. Dit lijkt mij wel handig.


₂₄₁₈₁

[Forever Rocofan]

Hoi Geert ( en Huup )

Wat een hoop werk om de klinknagels met de hand te stempelen. Was het geen optie op klinknagelplaat te gebruiken ?

Vriendelijke groet Ruud B.

[gdh]

Hoi Ruud,
klinknagelplaat gebruiken was wel een optie.
Het is ook wel leuk om het op een alternatieve manier zelf te kunnen maken.   
Qua werk valt het doorprikken van de klinknagels best wel mee.

Op deze manier zou je ook schetsplaten met een bepaald klinknagelpatroon kunnen maken.
Verder heeft het soms ook wel een voordeel dat het materiaal wat dunner is dan bijvoorbeeld plaat van Slaters.

Het is uiteindelijk een keuze.

[defender]

Mooie klinknagels Geert! , daar steek ik weer wat van op, moet er ook nog eens een hele boel gaan maken voor een opengewerkte loods...

Mvg Koen

[DJV]

Dat is dan wel een hele oude loods, wat mijn Interesse wekt...

Dat wordt een hele mooie brug zo Geert. 

[gdh]

bedankt!
@Koen: ben ook wel benieuwd naar de loods.

stukje tramdijk Lemmer - Follega
zo’n 30 jaar terug, in mijn jeugd, samen met een kameraad eens op de tramdijk gefietst tot aan de Follegasloot.
In mijn herinnering lagen er ergens op deze baan een aantal stalen liggers als brug. 

Nu ik met de trambrug bezig ben vermoed ik dat dit een soortgelijke constructie was als een deel van de trambrug. 
Nu toch wel een beetje nieuwsgierig geworden of dit er nog is en of er dan ook nog iets van verf op zit waaruit ik de kleur voor de trambrug zou kunnen herleiden.

Zodoende begon ik op een avond weer per fiets aan deze route. Ik startte net als 30 jaar geleden op de melkweg.
Inmiddels ligt daar een woonwijk en is het eerste stuk tot de Wielewei een betonnen fietspad geworden. 

Vanaf de Wielewei is de tramdijk weer als zodanig herkenbaar.
De tramdijk ligt wat hoger in het landschap met aan weerszijden een sloot.
Tussen de tramdijk en het weiland achter de sloot zijn een aantal dammen aangelegd met daarop boerenhekken.

Ondanks het verbod voor fietsers en auto’s ben ik hier begonnen aan een offroad fietstrip.
Het is prima te doen wanneer je in de wielsporen blijft fietsen.

Ter hoogte van het Wielebos zag ik al dat een stukje van de tramdijk iets hoger ligt (nog op de oorspronkelijke hoogte van de tramdijk).
Daar aangekomen ontwaarde ik tussen de begroeiing metselwerk met hardstenen hoekstenen. Vanuit het naastliggende weiland gezien is de duiker nog deels zichtbaar.
Dit moet de tweede duiker zijn die al beschreven was in het vakblad uit 1901:
“Ter voorziening in de afwatering der Lemsterpolders zijn in de baan twee duikers ieder wijd 1,20 m. aangebracht”
De andere gemetselde duiker ligt in lemmer ter hoogte van de rondweg en is in een betere staat.





Weer een stukje verder gefietst zag ik in de verte dat er een knik in het tracé zit. Dit was mij eerder op kaarten nooit opgevallen.
Weer een eind verder stond er forse struik naast de tramdijk. Ook ligt hier de tramdijk een stukje hoger.
Daar aangekomen zag ik de vier ijzeren liggers. Ze zijn er dus nog.



De ijzeren liggers zijn opgelegd op metselwerk. Van boven gezien zijn de ijzeren liggers roestig.
Op de zijkanten van de ligger zijn nog wel resten verf zichtbaar. 
Door het roest begint het ook (al) los te laten. 

Een paar stukjes zijn meegenomen om thuis te kijken hoeveel verflagen er op zit en welke kleur deze brug oorspronkelijk had.



Inmiddels toch al een eind op weg besloot ik om nog even door te fietsen tot de Follegasloot. 


Ongeveer 100 meter voor de Follega sloot moet de plek zijn geweest waar op 5 augustus 1944 de goederentram door vliegtuigen is beschoten.
De reserveconducteur is toen hierbij omgekomen. De machinist werd door zeven schoten geraakt en conducteur werd door het been geschoten.

Na dit tragische voorval heeft de personentram richting Lemmer toen de defecte goederentram op sleeptouw genomen.



Zo’n 50 meter verderop staat een hek waar achter schapen grazen. Over het hek gestapt en nog een 50 meter te voet tot aan de Follegasloot.
Hier lag vroeger een identieke brug als over de Zijlroede maar niets meer van terug te vinden. 

Aan de overkant staat op de plek waar ooit de brugwachterswoning stond al een aantal decennia een groot modern huis. 

Vanaf daar loopt de tramdijk verder naar St. Nicolaasga maar voor nu laat ik het hier maar bij.



Op de zelfde route terug stelde ik mij voor hoe het in het tramtijdperk geweest zou zijn.
Het is hier nu nog altijd erg weids. Er zijn geen gebouwen of bomen in de nabijheid van de tramdijk. 

De weiden zijn vrijwel egaal groen. Vermoedelijk was dit vroeger diverser. 

Aan de westzijde zie ik in de verte zeilboten varen over de Groote Brekken waar vroeger de skûtsjes, tjalken en stoom beurtschepen voerden.
Aan de Oostzijde zie ik in de verte de grote oranje daken van de Friese boerderijen aan de (Rijks) Straatweg. De ligboxstallen er naast denk ik weg. 
In slechts één wei naast dit traject staan koeien. Dit zal vroeger ongetwijfeld meer geweest zijn.

Bij de nieuwbouwwijk valt er weinig meer van deze van deze historie voor te stellen. Hier is het een harde grens vanuit het weidse landschap weer terug in de bebouwing.
Als je niet beter zou weten, zou de tramdijk vanaf hier net zo goed een nieuw aangelegd stuk fietspad kunnen zijn.





Weer thuis heb ik het stukje verf nog bekeken.
Met het schrapen kwam ik al snel op de oorspronkelijke kleur; de conclusie is dat deze brug knal oranje geweest moet zijn.
Dit is natuurlijk de loodmenie. Deze brug heeft kennelijk weinig onderhoud gehad.
Ik heb maar 1 verflaag over de loodmenie heen kunnen ontdekken. 

De kleuren heb ik naast mijn brug gelegd.
De oorspronkelijke kleur lijkt iets meer een bijna metallic achtige blauwtint te hebben terwijl ik een lichte groentint heb gebruikt. 

Ik denk dat de door mij gekozen kleur er wel mee door kan.

[sneek]

Op de kleurendia's van de laatste goederentram op 10-06-1968 heeft de brug over de Zijlroede een lichtgrijze kleur. Te vinden in de NVBS Beeldbank.

[gdh]

bedankt, Heb ze gezien. helaas kan ik ze niet vergroten.

Trambrug deel 3
Aan het rekenen en tekenen geweest.
De brughoofden in waalformaat en in kruisverband digitaal uitgewerkt.
Van een brughoofd is een testprintje gedaan, dit lijkt goed te gaan.
Hierop nog een kleine aanpassing gedaan en dan kunnen ze alle vier binnenkort wel geprint worden.

₂₅₀₂₈

[NS-Daniël]

Dat zijn weer herkenbare beelden Geert! Heel tof. Ga je er uiteindelijk een diorama o.i.d van maken?

Toen ik tot vijf jaar geleden nog in St. Nicolaasga woonde vele malen over het tracé tussen Joure en St. Nyk gefietst, maar ben ook vaak op zoek gegaan naar sporen richting Lemmer. Dat deel van de lijn is immers nog zoals het achtergelaten is, zoals jij ook al concludeerde bij de duikers. Ballast is er ook nog genoeg te vinden, en ik heb toen nog wat spoorbevestigingsmateriaal gevonden; altijd leuk. Vele afrasteringen langs het tracé zijn met de dwarsliggers van de spoorlijn gemaakt.

[Duikeend]

dit schitterende draadje maar eens verplaatst naar de plek waar het denk ik beter tot zijn recht komt.   
hartelijk dank voor het melden.

Ferenc als moderator

[VFR]

Leuk stukje spoorzoeken!