De IJmuider spoorlijn - korte geschiedenis en plaatjes

[Peter Kleton]

Misschien zouden de stenen in deze tijd  allemaal per stuk moeten zijn vastgezet met riemen tegen het wiebelen. 
 Peter

[laurent]

Stiekem vind ik de fotos uit de haven nog wel het leukste. Mijn opa had daar zijn eigen zaak, als klein jongetje ging ik altijd mee met mijn opa toen hij met pensioen was en een rondje door de haven ging doen, zo ergens tussen 92 en 94-95, toen ik naar school moest. Sommige delen herken ik, ondanks dat ze er anders uit zien. Zeker vanaf de Watertoren, zo herkenbaar.

[Vislijn]

Het eind van de reizigersdienst naar IJmuiden

We zagen al dat de aantallen reizigers op de IJmuidenlijn steeds verder afnamen. De lijn lag voor een groot deel langs het kanaal en daarmee langs de rand van IJmuiden, dat zelf steeds meer in zuidelijke richting uitbreidde. De bussen naar Haarlem, Amsterdam en Beverwijk waren voor veel mensen handiger omdat die door het centrum reden en dichterbij stopten dan de decentraal gelegen spoorlijn. Eigenlijk was de neergang al in 1957 ingezet, toen de spoorbrug verdween en er vanuit Velsen-IJmuiden Oost geen rechtstreekse treinen meer richting Alkmaar gingen. Reizigers voor die richting moesten nu eerst naar het veel zuidelijker gelegen Santpoort-Noord om vanaf daar, na een overstap, door de Velsertunnel weer noordwaarts te gaan.
Eind jaren 60 werd de kaartverkoop langs de lijn gestopt. Reizigers moesten na het instappen op zoek naar de conducteur om bij hem een kaartje te kopen. Ideaal was het allemaal niet. Bovendien gingen de stations, nu ze niet langer bemand waren, snel achteruit.

Zelf ben ik langs de spoorlijn opgegroeid, ik heb heel vaak gezien dat er bij stops helemaal niemand uit- en helemaal niemand instapte. Ondanks alle verhalen, aan het einde van de jaren 70, begin jaren 80 zat er buiten de spits gewoon geen kip in die trein.

De spoorlijn naar IJmuiden was er in 1927 vroeg bij met de elektrificatie. Om een idee te geven, op Utrecht CS was toen nog geen bovenleiding te bekennen. Maar nu gold de wet van de remmende voorsprong: toen de jaren 80 waren aangebroken, was de bovenleiding, die grotendeels nog de originele uit 1927 was, hard aan vervanging toe, zoals bijvoorbeeld in november 1981 bleek:



[Het spoor langs de Kanaaldijk, niet ver van de halte Casembrootstraat, na een flinke storm. Foto Beeldbank de Boer via NHA, 20 november 1981, cat.nr. NL-HlmNHA_1478_21361K00_24]

De geringe reizigersaantallen rechtvaardigden de investering in een nieuwe bovenleiding niet, zo overwoog het Ministerie. Rijden met diesels was volgens de NS geen optie, omdat er verder nergens in de Randstad met dieseltreinen in de reizigersdienst werd gereden. Zo werd in de zomer van 1983 besloten dat met ingang van de winterdienstregeling het personenvervoer op de IJmuidenlijn zou stoppen. 24 september 1983 werd de laatste dag.




[↑ De laatste dag van de reizigersdienst door NS, 24 september 1983. Een treinstel Plan V op weg naar IJmuiden stopt te Velsen-Zeeweg. Zelf sta ik volgens mij ook op de foto; ik ben niet de baardige persoon op de voorgrond, maar sta achter het haltegebouwtje, blond haar en blauwe jas. Foto W. Beukenkamp]



[↑ Treinstel 676 zou op de laatste dag van zijn actieve dienst de eer krijgen om de allerlaatste rit vanuit IJmuiden te rijden. Na deze dag was het gedaan met Mat46. Hier rijdt het treinstel bij de splitsing ten noorden van Santpoort-Noord links de IJmuidenlijn op. Rechts het spoor dat sinds 1957 naar de tunnel voert. Foto W. Beukenkamp]


[↑ Bij de halte Westerveld werd met allerlei activiteiten stilgestaan bij de sluiting van de spoorlijn. Foto H. Ploeger]



[↑ Nog een mooie foto van de splitsing bij Santpoort-Noord op de laatste dag van de reizigersdienst. Het treinstel Plan V komt uit IJmuiden en is op weg naar Haarlem. Tussen de sporen van de splitsing, achter het schakelstation, had mijn vader destijds een volkstuintje. Foto W. Beukenkamp]





[↑↑ Twee foto’s van de allerlaatste rit, vlak voor het nachtelijke vertrek uit IJmuiden. Fotograaf onbekend]

De laatste rit, die rond half één ’s nachts uit IJmuiden vertrok, verliep chaotisch. Er werd meerdere keren aan de noodrem getrokken en treinstel 676, dat na deze rit zelf ook buiten dienst zou gaan, als laatste treinstel Mat46, werd door meereizende liefhebbers gestript. Ik was toen 13 en lag al op bed, maar ik herinner me nog heel goed dat ik de trein luid toeterend voorbij hoorde komen.

Daarna kwamen er alleen nog goederentreinen, meestal met vis. En later was er nog het kortstondige avontuur met Lovers Rail, eind jaren 90, waar ik op de één of andere manier niet veel interesse voor heb en waar ik hierna niet veel aandacht aan wil besteden.

[Peter Kleton]

Ik kan me herinneren dat we een keer op een Zondag IJmuiden-Haarlem gereden hebben.
Het was heel stil in de trein en de HC kwam  een praatje met ons maken.
Bij een NVBS excursie naar de Hoogovens zijn we daarna nog met een gehuurde bus door IJmuiden gereden ,waarbij de Voorzitter van de NVBS afdeling nog een praatje hield over de spoorlijn en vertelde dat er nog een mogelijkheid was dat de lijn vanaf het eindpunt richting de nieuwe wooenwijk (Sterreweijk ?) ging.
Is dus nooit gebeurd.
 Peter

[Vislijn]

Ha leuk. Ja, jammer dat die doortrekking van de lijn naar Zeewijk destijds niet doorgegaan is, dan zou de lijn misschien nu nog bestaan hebben.

[Vislijn]

In vervolg op mijn eerdere post hierboven: ik heb het altijd enorm jammer gevonden dat het reizigersvervoer ophield (en later ook het goederenvervoer). Maar een onbegrijpelijke beslissing vond ik het niet. Nog steeds roepen heel veel mensen in IJmuiden dat het een grove schande was dat die spoorverbinding 'zomaar' was opgeheven, maar ja, wat wil je? Er zat geen hond in die trein. Zoals dat zo vaak gaat; wanneer het nog kan maakt niemand er gebruik van, maar wanneer het weg is mist iedereen het enorm. Beetje zoals de V&D.

Wel jammer dat station IJmuiden zo verloederd was en in 1995 uiteindelijk is gesloopt, het was mooi geweest als daar een andere bestemming voor was gevonden.

[Vislijn]

De spoorlijn naar IJmuiden kende sinds de jaren 60 dus een chronisch gebrek aan reizigers. Maar dat was niet elke dag zo!





Het is 12 augustus 1980. We komen treinstel 424 en een onbekende soortgenoot tegen op de halte Casembrootstraat, waar op een normale dag bij elke trein misschien hooguit één of twee mensen in- of uitstapten, maar nu is het evenement Sail 80 gaande. De zeilschepen kwamen op weg van en naar Amsterdam door het Noordzeekanaal en de sluizen bij IJmuiden en daarbij ontstond een soort collectieve gekte. Die is hier wel duidelijk te zien. Totaal onverantwoord natuurlijk, maar voor de IJmuidenlijn wel weer eens iets héél anders.

Het lijkt erop dat het perron van de halte Casembrootstraat nét niet lang genoeg is voor 4 bakken Mat64. De achterkant van de trein blokkeert de doorgang naar de uitgang aan de kanaalzijde. Het bord 'Overweg' slaat op een voetgangersoversteekplaats, want een echte overweg was hier niet.

Beeldbank De Boer via NHA, Inventarisnummer NL-HlmNHA_1478_19649K00_33 en NL-HlmNHA_1478_19649K00_38.

[IJmc]

Toen kon alles.

[Vislijn]

Ja inderdaad, of in ieder geval heel veel.

Al deze mensen moesten vervolgens ook nog de Kanaaldijk oversteken, tussen het voortrazende verkeer door, om dan aan de overkant ook nog over de vangrail te moeten klimmen. Lekker zooitje was het.

[IJmc]

De laatste keren werd de kanaaldijk gewoon afgesloten.
Ach, wisten ze toen veel.

[sncf231e]

In mijn herinnering (ik was erbij, maar het is 42 jaar geleden) was de kanaaldijk in 1980 ook afgesloten.
Groet
Fred

[Vislijn]

Ha kijk, verstandig besluit. Ik was er ook bij (maar kwam met de fiets, niet met deze trein), maar was toen pas 10 jaar, precies weet ik het niet meer.

[Vislijn]

Na de posts over station IJmuiden, over het Visstation en over de haven- en kadesporen hebben we onze 'reis' over de IJmuidenlijn voltooid, maar zoals ik al schreef is het draadje wat mij betreft nog niet ten einde. Ik ben van plan om hier regelmatig nog foto's te blijven plaatsen, al of niet met omschrijving, er is vast wel iemand die ik daarmee een plezier doe. Wie iets leuks bij te dragen heeft, schroom vooral niet.

Vandaag een mooie luchtfoto van de Velserspoorbrug en omgeving, uit ca. 1935.





[Collectie Foto Technische Dienst, Luchtvaartafdeeling. Beeldbank Nederlands Instituut voor Militaire Historie, obj.nr. 2011-0640, directe link (grotere versie) https://nimh-beeldbank.defensie.nl/foto-s/detail/d00a1e75-7f70-da71-9caa-a4239e1ca4c1/media/98931826-5b97-9986-568b-1229b9de47d2 ]

We kijken vanuit Velsen-Noord richting het zuidoosten. In het midden de spoorbrug, rechts station Velsen-IJmuiden Oost met zijn lange overkapping en zijn bijgebouwen. Links de papierfabriek van Van Gelder. We zien de splitsing van de sporen direct ten noorden van het station: rechtdoor over de brug naar Beverwijk/Alkmaar, afbuigend rechtsonder naar IJmuiden.


Het gebouw dat in 1960 door Roef Ankersmit werd gefotografeerd en waar we het op pag. 6 van dit draadje over hadden (http://www.stationsweb.nl/afbeelding.asp?dir=velsenijmuidenoost&num=63 en http://www.stationsweb.nl/afbeelding.asp?dir=velsenijmuidenoost&num=62) lijkt ook van de partij, we zien het ter hoogte van het noordelijke uiteinde van de perronoverkapping, iets verder naar achteren. We zien ook, iets verder naar rechts/het zuiden, de goederenloods van Van Gend en Loos. Er staan flink wat goederenwagens voor de deur.
Tussen deze loods en het oude station Velsen-IJmuiden Oost (het witte gebouw dat ongeveer in het midden van de foto ligt) is het straatspoor zichtbaar dat we eerder zagen op pag. 2 van dit draadje, op deze foto uit 1957:



Het oude station, dat al sinds 1905 geen dienst meer deed maar nog wel jaren was blijven staan, was ten tijde van déze foto al verdwenen, het werd tijdens de oorlog door de Duitsers afgebroken. De fotograaf staat hier bijna op de plek van het voormalige station. We kunnen dankzij dit oude station op de luchtfoto mooi zien hoeveel oostelijker het spoor voor 1905 over de oudere en lagere spoorbrug ging.

Boven op de foto zien we Park Velserbeek. Linksboven het dorp (Oud-) Velsen met daarachter de lege polder.

[Huup]

Velserbeek ligt toch rechtsboven op de foto? Of is dat Beekesteijn al?
De personenauto is een mooi geval. Weet iemand merk en type?

[Vislijn]

Ja, dichter bij het station ligt Velserbeek, dat ligt ook wat meer richting het kanaal, daarachter ligt Beeckestijn (ligt iets zuidelijker).

Wat de auto betreft, ik denk zelf aan een Skoda 1102 van begin jaren 50 maar weet het niet zeker: https://www.flickr.com/photos/photiste/46506509575/in/photostream/