De IJmuider spoorlijn - korte geschiedenis en plaatjes

[Vislijn]

Een paar dagen geleden zagen we op een foto uit de jaren 30 de aankomst van een 'Blokkendoos'-treinstel op station IJmuiden. Nu gaan we iets verder terug in de tijd: het is 1907, en weer zien we een trein die hier zojuist is aangekomen, dit keer aangebracht door een fraaie stoomlocomotief (wat voor type het is moet ik even aan de kenners overlaten). Aan de voorkant van de locomotief buigt de machinist of stoker zich over het mechaniek. Achter de locomotief loopt een bagagewagen mee.

Het bijzondere van deze foto is dat de trein langs het tweede perron staat, dat maar weinig werd gebruikt. Dit perron zou het niettemin nog tot begin jaren 70 volhouden, maar op vrijwel alle foto's van station IJmuiden die ik heb ligt het er verlaten bij. Hier niet. Als we goed kijken zien we dat het andere perronspoor, langs het eerste perron dus, al bezet is door een andere trein, zo te zien een goederentrein. Dat verklaart misschien het afwijkende aankomstperron.

Een spoorwegbeambte controleert de kaartjes van de reizigers die het perron verlaten. Veel van de reizigers zijn opvallend goed gekleed, zie bijvoorbeeld de vrouw achter de spoorboom linksonder, met een lange jurk en een hoed. Het zijn vast geen strandgangers. Ook op deze foto zijn in het zand op de voorgrond weer kinderen te zien.

Deze ansichtkaart werd verzonden in 1907. Collectie Henk de Reus, met vriendelijke toestemming.

[Eelco Storm]

De loc lijkt me een HSM 700, later NS 5500.

[Vislijn]

Ha kijk, dank je wel! 

[Huup]

Met gepolijste bufferschotels nog wel. Fraai!

[IJmc]

Met gepolijste bufferschotels nog wel. Fraai!

Gepolijst of gewoon vetvrij gemaakt?

[Karben]

In die tijd werd er nog gepoetst, ook bufferschotels.

[Eelco Storm]

En als je goed kijkt op sommige foto's uit die periode, kun je zien dat ze niert alleen geschuurd werden, maar dat ze in kwarten verdeeld geschuurd werden. mooi patroontje. en heel soms schuurde het personeel zijn initialen in de bufferschotels.

[IJmc]

Toen werd alles nog vertroeteld dus.
De meester was echt meester over z'n kar.
Is nu wel anders.

[Vislijn]

Vandaag drie foto's uit de zomer van 1964, waarop de spoorlijn dit keer slechts een bijrol heeft. Vanaf hetzelfde punt, de watertoren aan de Evertsenstraat, kijken we eerst naar het oosten, en draaien dan de camera in noordelijke richting.



[↑ In oostelijke richting kijkend volgen we de Trompstraat tot het eind. In de verte zien we twee veerponten op het kanaal, dat was de plek waar de spoorlijn Haarlem-Alkmaar tot zeven jaar daarvoor nog via de enorme Velserspoorbrug het kanaal overstak. Het spoor richting IJmuiden zien we langs het kanaal lopen. Rechtsonder het filtergebouw van de gemeentelijke waterleiding. Het is tegenwoordig in gebruik als huisartsenpraktijk. Links de gebouwen van het gemeentelijke Gasbedrijf met de grote gashouders prominent in beeld. Deze werden gevuld met propaan dat van elders werd aangevoerd, het Gasbedrijf had daartoe een eigen aftakking van de spoorlijn, waar 's nachts de treinen met gas werden gelost. Met de overgang van stadsgas naar aardgas werd dit overbodig, de aftakking verdween aan het begin van de jaren 60 al, de gashouders hielden het ruim tien jaar langer vol. Uiterst rechts de toren van het nieuwe stadhuis, dat in dat jaar werd geopend. Foto Beeldcollectie van de gemeente Velsen via NHA, Inventarisnummer NL-HlmNHA_1098_4791]



[↑ Hier kijken we iets meer naar het noordoosten. Weer zien we de gashouders, en ook de spoorlijn is nu goed in beeld. Het fraaie gebouw linksonder is de telefooncentrale van de PTT, het stond aan de Dirk Hartoghstraat. Omdat het door huizen werd omsloten viel het vanaf straatniveau nooit erg op. Toch jammer dat het moest verdwijnen. Aan de overkant van het kanaal zien we de energiecentrales van het PEN en de cementfabriek van de CEMIJ. Hiervoor ligt het passagiersschip 'Arosa Sun' dat door de Hoogovens werd gehuurd om gastarbeiders te huisvesten. Het heeft er jaren gelegen. Tussen de schoorstenen door is de kerktoren van Beverwijk zichtbaar. Rechtsboven de papierfabriek. Foto Beeldcollectie van de gemeente Velsen via NHA, inventarisnummer NL-HlmNHA_1098_KNA001003205]



[↑ Verder naar het noorden kijkend zien we nu de Hoogovens in volle glorie, met daarvoor een deel van het sluizencomplex. We zien hetzelfde schip als op de vorige foto, het zal na het passeren van de sluizen het zeegat kiezen. Jammer dat er niet net een trein voorbijkomt. Foto Beeldcollectie van de gemeente Velsen via NHA, inventarisnummer NL-HlmNHA_1098_KNA001003211]

[IJmc]

Die gashouder weet ik nog wel.
Derde foto linksonder de schoorsteen van de melk coop.
Bij de binnendeur van de Noordersluis de slepers van Goedkoop.
Altijd naar buiten varen als er buiten een klusje was, of naar a'dam om grote jongens eruit te werken.

[Vislijn]

Deze zou ook wel mooi in het rijtje passen:



Deze foto is gemaakt vanaf hetzelfde punt, maar is twaalf jaar ouder dan de vorige drie. Hier is de spoorbrug er nog wel, zojuist is er een flink vrachtschip gepasseerd, met een sleepboot voor en achter, maar de brug is alweer dicht. Dat draaien van de brug ging verbazend snel. Nu zien we twee gashouders, de achterste van de twee is er bij nader inzien op de vorige foto ook, maar valt daar nauwelijks op omdat-ie daar bijna leeg en dus een stuk lager is.  Het nieuwe stadhuis is er hier nog niet, de plek waar het zou komen (en een groot gebied daaromheen) is nu nog een grote, lege vlakte. Wel zijn rechts de typische wederopbouwflats langs de Lange Nieuwstraat al te zien. 

Zomer 1952. Collectie Gemeente Velsen, Inv.nr. NL-HlmNHA_1098_4753

[Huup]

Kijken we zo de Trompstraat in?

[Daan!]

Yes!

[IJmc]

Yep!

Zo fraai zonder auto's maar met veel meer bomen.

[Vislijn]

Een kijkje op het uiteinde van de Vissershaven, door IJmuidenaren ook wel "de pishoek" genoemd, gezien vanaf de watertoren van het Staatsvissershavenbedrijf aan de Dokweg. Het is +/- 1951 en we kijken in noordelijke richting. Er is weer veel te zien. Op de voorgrond een fraaie en forse automobiel. Het merk herken ik niet, maar het ontwerp doet Amerikaans aan. Tussen de auto en het water is één van de havensporen te zien, en wel het spoor dat verdergaat langs de Trawlerkade, links buiten beeld. Linksonder twee flink beladen kolenschuiten van de firma W.H. Berghuijs, een kolenhandelaar die destijds meerdere vestigingen door het land had. Linksboven op de achtergrond zien we weer het station van IJmuiden. Rechts de intussen bekende Oud-Katholieke Engelmunduskerk, met daarvoor een elektrisch treinstel, zo te zien Mat'36. Het heeft in ieder geval een opvallend groot gedeelte voor bagage en post. Het lijkt op het emplacement te staan, nog voor een heel aantal goederenwagens. Dat zou betekenen dat het treinstel niet 'onder de draad' staat en er kennelijk dus voor wat langere tijd is neergezet. Aan de andere kant, de deuren staan wel open. Dat kan met dit zonnige weer geen kwaad.

Let ook eens op de mooie straatwand tussen het station en de kerk. Deze monumentale huizen zijn in de jaren 70 en 80 allemaal tegen de vlakte gegaan. Zo zonde... Oud-IJmuiden was begin jaren 70 wel flink verpauperd, maar toch... Het is er sindsdien niet fraaier op geworden.

Tot slot zien we in de rechterbovenhoek, ver op de achtergrond, nog een stukje van de Hoogovens, het zijn Hoogoven 1 en 2, als ik het goed zie.

De prentbriefkaart werd in 1951 uitgegeven door Loendersloot's Warenhuis, IJmuiden. Collectie Henk de Reus.