Projekt 083-338

[44]

Op de DB-Keks kom ik zo meteen nog even terug, nu eerst volledigheidshalve nog over zelflossers.
Over die zelflossers mit Schwenckdach heb ik het nog niet zo lang geleden gehad, dus die laat ik hier buiten beschouwing.

OOt 42. Daarvan heb ik ooit op joetjoep een filmpje gezet, waarin te zien is hoe een 50er met een trein van zo'n 20, 25 wagens voorbij sukkelt.

In de loop der jaren zijn er aardig wat van die wagens in het wagenpark opgenomen, en daarbij is te zien dat er toch ook, hoewel je dat zo op het eerste gezicht niet zo zou zeggen, aardig wat varianten zijn uitgekomen. Een drietal laat ik hier even zien:



Gewoon EpIII belettering, net als de volgende:



De derde zou je in principe als EpIV duiden, maar als ik het zo eens bekijk, dan zou de wagen in '67 ook nog wel passen - als en mits de DB-Keks inderdaad met ingang van dat jaar is ingevoerd. Hier is ook het jaartal 1970 genoemd, en in dat geval past de wagen met Keks dus niet in het tijdvenster van Lümmeln:



De wagen is al wel voorzien van opschriften volgens UIC-voorschrift, maar ook de oude type-aanduiding is nog weergegeven, wat volgens mij de wagen wel in eind EpIII plaatst.
Overigens zal men voor zo'n Gag als in het filmpje wel meer dan de helft van het aantal nog aanwezige wagens in de gansche BRD bij elkaar geschraapt moeten hebben, in 1964 waren er nog maar een stuk of 70 aanwezig, in 1970 was dat aantal al geslonken tot 16. Als je gaat middelen kom je tot de conclusie dat er in '67 nog zo'n vijftig stuks geweest zullen zijn.
Hoe dan ook, ik vind het wel een spectaculair gezicht om zo'n trein over m'n baan zien te rijden.

Dan nog een soortgelijk type, hoewel iets anders van vorm, de OOtz43:



Ook weer een model waarvan Roco de mallen uit de erfenis van KMB heeft verworven. De aanduiding "Erz IId" duidt op de hoogte van de wagen, je had de types I, II en III, waarbij III de grootste hoogte aangeeft. De "d" staat voor "Drehgestellwagen", om ze te onderscheiden van de wagens mit Lenkachsen.

Tenslotte nog een open wagentje, dat ik tijdens de zoektocht naar die zelflossers nog vond:



Natuurlijk, een vreemde eend in de bijt, maar vanwege de emotionele waarde wordt het wagentje niet verpatst - ik kreeg 'm ooit van m'n drie dochters cadeau.
Eigenlijk denk ik er een Bahnhofs- of Dienstgüterwagen van te maken.

[Rondje_HO]

Dat heb ik nou ook: enkele modellen die je goedbedoeld hebt gekregen van je naasten maar die totaal niet bij je baan/tijdperk/smaak passen. Maar ja, je hebt ze gekregen dus doe je ze natuurlijk niet weg. Zo heb ik al allerlei grappige autootjes en VW busjes met diverse opschriften. Zoveel fantasiemodellen zou je in het echt nooit bij elkaar zien maar ieder jaar kwam er weer een bij 

[hervé]

Goeienavond,
Wist niet meer dat KMB,  in hun ongeveer een kwart eeuw bestaan,  toch nogal wat diverse wagentypes produceerde.  Later eens een Klein-catalogus opzoeken in een zolderdoos.
Die laatste Erz-wagen van KMB zou dan een ouder type zijn, want hij heeft nog   'olievetglijlageraspotten'  en die andere reeds (SKF-)kogellagerpotten

[Falkenberg]

Nee, de OOtz zijn in dezelfde tijd (41-43) gebouwd als de andere wagens, alleen deels met andere draaistellen. SKF is een fabrikant die (ook) rollenlagers maakt. Maar het is geen soortnaam. SKF stond in de oorlog voor de levering van de helft van alle kogellagers in Duitsland. dit betekent, dat ook de helft van andere leveranciers waren.

[Overet]

Heeft iemand meer informatie over het 'Erz IId' opschrift? Zelf verzamel ik de Erz IIId variant, maar weet (nog) niet waar die term op slaat.

Tom

[44]

Daarbij beschrijft SC in GW 4 hoe je de draaistellen van de OOzt 43 onder de OOt42 kunt zetten en andersom, beide types wagens reden met beide types draaistellen rond.

Klein Modellbahn heeft inderdaad nogal wat verschillende wagens in de collectie gehad, variërend van vier-assige zelflossers via ketel-, koel- en schuifdakwagens tot de inmiddels bekende open wagens (met bulten) en ook minstens één type Kleinviehwagen. Voor nog meer variatie zorgde M+D, die op basis van KMB-wagens diverse varianten heeft uitgebracht.
Weliswaar is een groot deel van de KMB-mallen nu in handen van Roco, maar Roco heeft nog maar een fractie uitgebracht van wat Klein ooit uitgebracht heeft.
Ik moet wel zeggen dat de door Roco "heruitgebrachte" modellen wel een stuk verbeterd zijn op het gebied van constructie. Ze zijn wat eenvoudiger (qua constructie), maar wel degelijker.

@Tom:

De aanduiding "Erz IId" duidt op de hoogte van de wagen, je had de types I, II en III, waarbij III de grootste hoogte aangeeft. De "d" staat voor "Drehgestellwagen", om ze te onderscheiden van de wagens mit Lenkachsen.

_{Zie reactie 19695}

Nog even een berichtje uit de Lümmelneraner Allgemeine: na jarenlang in bezit van de Baron Van Zwinderen geweest te zijn, is zijn 2e klas Eilzugwagen Gruppe 36 te Lümmeln weer overgegeven aan de DB. De Baron laat desgevraagd weten overgestapt te zijn op wat moderner materieel.

[Overet]

Daar heb ik dan compleet overheen gekeken 

Dank u!

Tom

[44]

Dat overkomt de beste wel eens 

De term "Erz" wijst op datgene wat de wagens geacht worden te vervoeren. Hoewel dit soort wagens meestal in zgn Gag (Ganzzüge, treinen bestaande uit dezelfde soort wagens die doorgaans in vaste omlopen werden ingezet (zie bijvoorbeeld de ertstreinen Emden- (Münster) - Ruhrgebiet, en omgekeerd leeg of geladen met steenkool) wil dat niet zeggen dat met dit type wagens alleen erts werd vervoerd (ik schreef het daarnet al tussen haakjes), ook steenkool, cokes etc kwam in deze wagens wel terecht (brandstof naar kolencentrales, bijvoorbeeld). Voorwaarde was dat op de plaats van bestemming een geschikte losplaats aanwezig was, de wagens konden eigenlijk alleen "schlagartig" gelost worden, dwz door de kleppen te openen klapte de lading in één keer de wagen uit. Meestal was op de losplaatsen een "Tiefbunker" aanwezig.

Erts is overigens een zwaarwichtig goedje, zou je een wagen met de aanduiding IIId tot de rand volladen, dan zou de wagen waarschijnlijk door z'n assen zakken. Even afgezien dat er aan het gewicht van de lading grenzen zijn gesteld. Met erts geladen zou een IIId-wagen (en ook een IId-wagen) niet voller moeten zitten dan een Id.

[ArjanB]

Over de beladingsgraad van de ertswagens is in een tropisch draadje als eens een kleine discussie geweest. https://forum.beneluxspoor.net/index.php?topic=57778.msg3222029350#msg3222029350

Ongeveer half vol was de voorzichtige conclusie met erts beladinging. Dat maakt een ErtzIId  van een van de voorgaande plaatjes dan beladen tot ongeveer halverwege de “vertikale” bovenrand

Ijzererts pellets want dat is de naam van het produkt zijn “ronde” balletjes met een stuwfactor van ongeveer 0.46 M3/Metrische Ton. 58 ton laadgewicht is dan ongeveer 26 M3. 26 M3 in die wagen zal  zeker niet meer  zijn dan maximaal halverwege de bovenste vertikale wand met in achtneming van het volume verlies van de hoppervorm onderin de wagen.

EDIT

Ik kan niet echt een 1:1 voorbeeld vinden maar wellicht kwam de lading net iets hoger dan van de bovenkant van de loskleppen.

Als we een Marklin ErzId als voorbeeld nemen zien we dat het ding een volume van 35 M3 heeft met 58 of 60 ton lading dan zou je haast denken dat er al net iets te veel lading in zit

Het is maar net hoe veel waarde je er aan hecht maar denk dat die Marklin ErzId dan dan toch een aardig acceptable hoeveelheid lading heeft  voor Ijzererts

 



Welk type wagen je ook hebt de beladingsgraad is ongeveer hetzelfde. Denk ik.

Laad je ze met kolen / cokes dan kun je tot de bovenrand laden. Maar Kolen in een ErzId lijkt met niet economisch omdat je dan te weinig volume hebt voor het laadgewicht

Voorwat het waard is

Arjan

[puntenglijder]

Hier een M&D Oot.

M&D 00t. by Kees Borgers, auf Flickr

M&D 00t, by Kees Borgers, auf Flickr

Kees.

[44]

Zo te zien heeft Roco er niet veel aan veranderd, Kees. Onder jouw exemplaar zitten trouwens wel mooiere wielen dan onder die open wagens van Klein.

@Arjan: het verhaal in het tropische draadje heb ik wel meegekregen. In dit (mijn "eigen") draadje heb ik er ook ooit hele berekeningen op losgelaten, iets minder gelikt met computertekeningen en zo, en misschien iets minder rekening houdend met loze ruimtes tussen de partikels en daardoor allemaal wat semi-wetenschappelijk, maar evengoed kwam ik tot de conclusie dat zo'n wagen meestal niet veel hoger dan de top van het zadel met erts beladen zal zijn geweest. Dat daarbij wat variatie kan ontstaan zal zijn oorzaak vinden in het gegeven dat er verschillen zijn in de ertsen zelf - een erts met een hoger gehalte aan ijzer zal zwaarder zijn dan een erts met een lager gehalte.

Bovengenoemde berekeningen leidden destijds (is alweer een paar jaar geleden geloof ik) tot het volgende beeld:



De wagen is beladen met echt ijzererts, waarvan ik ooit een potje heb gekocht bij Modellbahnshop Lippe in Detmold. En ik heb ook ooit eens een stuk erts meegenomen uit een ertsmijn in Duitsland, maar dat ligt nog in het lab van mijn broertje. Hij wil nog eens kijken hoe hoog het ijzergehalte van dat spul is, maar het schijnt er maar steeds niet van te komen.

Niet alle erts wordt overigens in de vorm van pellets vervoerd, heb ik begrepen. Erts waarvan het ijzergehalte hoog genoeg is wordt vervoerd zoals het gewonnen werd, als ik het goed begrepen heb (maar dan wel tot kleinere brokken vermalen).

[Eric B]

Zo te lezen maakten de "keks" hun opwachting al in 1955 Jan.

[44]

Dat klopt helemaal, Eric! De Keks werd vanaf '55 of '56 op lokomotieven en rijtuigen gebruikt, op goederenwagens pas vanaf '67.
Dit stukje achtergrondinfo kende ik trouwens nog niet, leuk om te lezen!

[Quinzeedied]

Toch moet ik de eerste foto van goederenwagens uit die tijd, met logo's, nog tegenkomen...

Bijvoorbeeld de vanaf 1968 omgebouwde Sskm49 wagens (Rmmps) zijn (deels?) nog zonder logo geleverd
Net als van de rond die tijd gebouwde SSylms-wagens

[44]

Ik ben daar ook niet zeker van. Falkenberg had het eerder al over 1970, zich beroepend op Wolfgang Diener, terwijl ik zelf, eveneens bij Diener, het jaartal 1967 genoemd zag.
Zie hier en hier.