De IJmuider spoorlijn - korte geschiedenis en plaatjes

[Eric B]

Nog een keer op Topotijdreis.nl gekeken, in een ander jaar en dus op een andere versie van de kaart en dan zie twee ander bouwwerken welke in aanmerking zou kunnen komen, één noord en één zuid van de Stationsweg.

[Eric B]

Laatste post van Frank nog een keer gelezen en nu wel goed 

Op basis van die info zouden we dus hier terecht komen.



Wederom Topotijdreis.nl als bron.

[spoorzeven]

Lijkt mij correct en tevens juist.

[Vislijn]

Op Youtube vond ik twee mooie filmpjes uit 1957:

Laatste dag van de Velser spoorbrug: https://www.youtube.com/watch?v=VcVep3ABD6M

Fraaie beelden uit de tijd dat schepen nog schepen waren en geen blokkendozen, een toen nog nieuwe Mat54 en het bekende stroomlijmaterieel. Mooi is te zien hoe de brug open en dichtdraaide en werd vastgezet

De officiële opening van de Velsertunnel: https://www.youtube.com/watch?v=YlNyTyrp5gY

Koningin Juliana en ir. F.Q. den Hollander rijden gezamenlijk per glanzende Hondenkop over de oude brug van Velsen naar Beverwijk, en na de ceremonie aldaar gaan ze met de Kameel door de tunnel terug. Let ook op het fraaie, sonore motorgeluid van de Kameel, weerkaatst door de tunnelbak.

Als ik binnenkort weer eens wat meer tijd heb schrijf ik de volgende 'afleveringen' in dit draadje, met als volgende stopplaats de halte Julianakade en daarna Station IJmuiden en alles daar omheen (visstation, havensporen). Het is nu even hectisch allemaal. Komt goed.

[Eric B]

Dan kan deze geluidsopname er ook wel bij:
Met de 'blokkendoos' door de Velsertunnel https://www.youtube.com/watch?v=kR4U91YVIx8&

[Vislijn]

Leuk, dank je wel! Nu begrijp ik ook goed waarom de Blokkendozen ook wel 'Stofzuigers' werden genoemd

[Dadwo]

Hallo,
Heb me sinds kort ingeschreven en kan daardoor nu ook reageren op je topic.
Ben een geboren en getogen IJmuidenaar en heb me, doordat ik belangstelling kreeg voor de IJmuiderlijn, nogal verdiept in de geschiedenis daarvan.
Ik zal maar gelijk bekennen: ja IK ben die “idioot” die geprobeerd heeft de spoorlijn te reactiveren en kan daar boeken over vullen maar zal jullie en mezelf daar niet mee lastig vallen.
Op de diverse kaarten van voor 1961 is het witte lijntje wat van station Velsen/IJmuiden-oost loopt naar het Noorden het tracé van de oude spoorlijn die hier het Noordzeekanaal kruiste.
De rails zijn blijven liggen als aanvoerspoor naar de daar aanwezige bedrijven en had aan het eind een stootblok.
Het omcirkelde zwarte vlakje op de kaart in de reactie van EricB geeft een stenen gebouw aan van een kolenhandel.
Het witte haakje daarboven was het opslagterrein van lompen en metalenhandel D. de Waard gevestigd aan de Velserbrugweg 2 te Velsen.
Op de plaats van de foto van de 2200 op de stationsweg was eens een spoorwegovergang met bomen, maar die is bij het opheffen van de doorgaande verbinding verdwenen.
Gezien het geringe verkeer vond men het niet nodig deze dure installatie te handhaven en iedereen hield zich ook netjes aan de aanwijzingen van het spoorpersoneel (hoe anders is dat nu).
Op de foto die je laat zien waarop het oude (eerste) stationsgebouw nog is te zien is zie je de stationsweg voorlangs lopen en kun je ook ongeveer zeggen wanneer die is genomen.
Je ziet namelijk rechts, tegenover het garagebedrijf, een bouwplaats en dat is het in aanbouw zijnde hoofdbureau van politie wat begin 1945 gereed kwam.
De stations van Velsen/IJmuiden-oost zijn er eigenlijk 4 in de verschillende fases.
1.   Een “eenvoudig” stations/haltegebouw.
2.   Door het toenemende belang uitgebouwd tot een volwaardig station.
3.   Nieuwbouw en verplaatsing door de aanleg van de boog naar IJmuiden.
4.   Nieuwbouw en verplaatsing door de bouw van de Velser spoorbrug.




Op de foto van fase 3 zie je het eerste stationsgebouw op de achtergrond en ook hoe dicht deze bij elkaar stonden, de spoorlijn bleef gelijk en de trein reed ook nog steeds langs het oude station.
Hoe de bruggen er uitzagen en de plaatsing over het Noordzeekanaal, voordat de oude lijn in onbruik raakte, kun je zien op deze foto.

De foto die je plaatst van het voor jou onbekende gebouw is het oude stationsgebouw van fase 3.
Als kind speelden wij vaak op het braakliggende terrein met de weidse naam “de snip” en ken het gebouw van binnen en van buiten.
Toentertijd hoefde nog niet eerst iets gesloopt te worden om nieuw te kunnen bouwen, zoals dat tegenwoordig heel normaal wordt gevonden.
Vandaar dat het gewoon bleef staan totdat de vernieuwing toesloeg en de minister van Houtenlaan en de bebouwing erop aangelegd werden.
Kees

[Huup]

Trambrug 🙃🙃😊
Groet, Huibert, ook zoon oud IJmuidenaar

[Dadwo]

Nee Huup/Huibert, absoluut niet, de foto laat de beide spoorbruggen zien!
Ik zuig dit niet uit mijn duim en als je over het boek "Hart van Kennemerland" beschikt kun je het zelf nalezen.
(De daarin geplaatste foto)

(en heeft als onderschrift)
'De Velser voetbrug, gezien in de richting Velsen-Noord.
De foto moet voor 1896 gemaakt zijn. In dat jaar begon de stoomtram Haarlem-Alkmaar te rijden en deze passeerde de voetbrug. De rails ervoor waren nog niet gelegd.'
Toen de voetbrug vervangen werd door de ponten Velsen/Velsen-Noord stak de tram met de pont over.

Ik kan me als kind nog herinneren dat, wanneer we naar "de overkant" gingen, op het dek van de toen nog stoomponten de rails nog aanwezig waren, opgestopt met hout.
Kees

[Huup]

Kees, de tram reed eerder toch via die voetbrug?

[Dadwo]

Ja Huib dat klopt, de Velser voetbrug verbond het dorp Velsen met Velsen-noord.
Ik heb in het begin verteld dat mijn insteek in het begin de IJmuiderspoorlijn was maar omdat die zo verweven is met het totale historische plaatje van IJmuiden, komt vanzelf de rest (en dus ook de tram) om de hoek kijken.
In het begin was er dus het oude dorp Velsen en de "industrie" gevestigd in "noord" en het Noordzeekanaal is hier dus tussendoor gegraven.
Bij het graven van het kanaal was deze verbinding dus verbroken.
Met grote politieke druk is bedongen en zelfs in de "Grondwet" opgenomen dat Velsen te allen tijde een oeververbinding (in welke vorm dan ook) zou hebben toegankelijk voor voetgangers, fietsen en geduwde, getrokken of mechanisch voortbewogen voertuigen.
Toen de tram ging rijden (zoals je op de foto kunt zien was de brug er eerder dan de tram) heeft dus ook de tram daarvan geprofiteerd en was het dus mogelijk van de voetbrug gebruik te maken.
Nou weet ik niet of je hier in IJmuiden woont, maar als dat niet zo is kun je dat wel op een kaart bekijken.
Je moet je voorstellen de tram kwam uit Haarlem en had een halte bij cafe de Weijman in Santpoort en via de Rijksstraatweg reed hij (langs Beeckenstein en Waterland) door het dorp Velsen en vervolgde over de brug zijn tocht naar Alkmaar.
Bij de eerste verbreding van het kanaal en dus ook de bouw van de grote draaibrug, moest er ook een nieuwe oeververbinding bij Velsen komen en gezien voetgangers, fietsen enz., heeft men gekozen voor ponten.
Door dezelfde wet heeft dus ook weer de tram daar gebruik van kunnen maken, waarvan het fotografisch bewijs geleverd wordt door foto 2.
Kees
Sorry voor het lange epistel, maar mijn woonplaats kent een onvoorstelbaar rijke geschiedenis en ik wil altijd zo duidelijk  mogelijk zijn.

[Huup]

Nee, ik woon er niet meer. Velsen ken ik niet zo. Bij ons thuis was Velsen een mooi dorp voor de rijke mensen: daar kwam je niet zomaar. Van die tram weet ik ook nog niet zo lang. Een bezoek aan dat dorp staat op de lijst😉
Lange epistels hierover lees ik graag, trouwens. 🙃

[Dadwo]

Ja Huib en daar geef je in je bericht ook precies weer wat het probleem met de IJmuiderlijn was.
Off topic
Velsen heeft in het begin en feitelijk nog steeds een beetje een hekel aan IJmuiden gehad.
Velsen was rijk en ze wilden met het "rapalje" van kanaalgravers niets te maken hebben.
Ook mijn voorouders zijn in "Velseroord" terecht gekomen door het graven van het Noordzeekanaal en wel als transporteurs van de uitgegraven grond.
Wij kunnen het spoor van de familie terug volgen tot in Frankrijk en de voor Napoleon gegraven kanalen.
Eerst met paard en wagen en later (hoe toevallig) met stoomtreinen (het zal dus wel in het bloed zitten).
Toen het kanaal klaar was (en de "kanaalmaatschappij" niet betaalde en mijn familie failliet ging) en er helaas geen verdere kanalen gegraven werden zijn deze mensen daar dus "gestrand" en moesten het zelf maar uitzoeken.
Doordat vissers uit de omliggende plaatsen, bij stormweer beschutting zochten en vonden tussen de pieren ontstond er een levendige handel in vis en waardoor steeds meer vissers dit gingen gebruiken.
Het werd zelfs zo erg dat de schepen voor Amsterdam (waar het kanaal voor gegraven was) er niet of nauwelijks nog door konden komen.
De vissershaven is feitelijk alleen maar gegraven om de doorvaart van schepen naar Amsterdam weer mogelijk te maken (dit is ook nog een heel verhaal op zich).
Dit nam al snel zo'n vlucht dat men zich genoodzaakt zag de IJmuiderspoorlijn aan te leggen om de grote hoeveelheid vis te kunnen transporteren (vervoer stelde, afgezien van het spoor, in die tijd nog niet zoveel voor).
Echter altijd heeft Velsen een hekel aan de visserij gehad.
Velsen/IJmuiden moest meer "allure" krijgen en daarom een "badplaats" worden.
De visserij werd bewust afgebroken (gelukkig kregen ze hulp van de vangstbeperkingen en daardoor minder aanvoer) en Velsen ging zich toeleggen op toerisme.
Toen de NS na het (terecht) stopzetten van het reizigersvervoer naar IJmuiden ook nog eens van het goederenvervoer af wilde en daar eerst extreme bedragen voor ging vragen en later de concessie verkocht, was het pleit voor de IJmuiderlijn eigenlijk beslecht en vrachtwagens namen deze taak over.
Echter, met het wegvallen van het grootste deel van de visserij verviel ook het grootste deel van de inkomsten van de gemeente, met als gevolg; Velsen moest ander geld gaan zoeken om de gemeentelijke begroting weer rond te krijgen.
Dat werd gevonden bij de Provincie die echter als voorwaarde stelde dat Velsen (IJmuiden) de spoorlijn moest opgeven om er een vrije busbaan van te maken en aldus geschiedde.
On topic
Met het verdwijnen van de IJmuiderlijn is een van de oudste en ook een van de eerste geëlektrificeerde spoorlijnen in Nederland verdwenen, een spoorlijn, die eens zeer rendabel was (en dat zonder meer weer had kunnen worden), die "verkwanseld" werd en daardoor nodeloos verloren gegaan is.
Wij kunnen alleen met weemoed terugkijken op de rijke geschiedenis, de verhalen aanhoren en de foto's bekijken en alleen maar hopen dat de spoorlijn nog lang herinnerd zal worden.
Kees

[Daan!]

Echter, met het wegvallen van het grootste deel van de visserij verviel ook het grootste deel van de inkomsten van de gemeente, met als gevolg; Velsen moest ander geld gaan zoeken om de gemeentelijke begroting weer rond te krijgen.
Dat werd gevonden bij de Provincie die echter als voorwaarde stelde dat Velsen (IJmuiden) de spoorlijn moest opgeven om er een vrije busbaan van te maken en aldus geschiedde.

Dat heb ik, als IJmuidenaar, nooit meegekregen. Volgens mij is er pas in late 2000'en sprake van een busbaan, terwijl NS in 1983 stopte met personenvervoer, in 1995 met goederen en Lovers alleen zomers reed.
Ik heb juist in m'n hoofd dat Velsen graag wilde aansluiten op HOV/R-Net en dat mooi met geld van de provincie kon realiseren.

Met het verdwijnen van de IJmuiderlijn is een van de oudste en ook een van de eerste geëlektrificeerde spoorlijnen in Nederland verdwenen, een spoorlijn, die eens zeer rendabel was (en dat zonder meer weer had kunnen worden), die "verkwanseld" werd en daardoor nodeloos verloren gegaan is.

Ik denk dat de lijn echt geen potentie meer had. De drukke bussen, 382 (Amsterdam) en 385 (Haarlem) doen het centrum van IJmuiden beter aan dan dat de trein dat doet en doet dat ook nog eens frequenter.

[Edgar]

Dat denk ik ook. De IJmuider lijn bedient alleen IJmuiden. Er zijn geen andere kernen aangesloten. IJmuiden heeft 30.000 inwoners en geen ruimte voor grote groei. En een aansluiting op het strand is ook al geen optie. Bovendien ben je vanuit het grootste deel van IJmuiden binnen een kwartier op station Driehuis. Dus er is gewoon niet voldoende potentie om een spoorlijn van te onderhouden en te exploiteren.