De IJmuider spoorlijn - korte geschiedenis en plaatjes

[spoorzeven]

Volgens mij staat die DAF met zijn vooras op de plek waar vroeger het loodsspoor lag. Hij staat dus half naast de losweg. Of bedoel je dat niet?

[Eric B]

Ik bedoel het hoogteverschil tussen de beide achterwielen ...

[Vislijn]

Het terrein lijkt inderdaad verhard met keien of kinderkopjes, niet erg geschikt voor heftrucks bijvoorbeeld.

[Vislijn]

Augustus 1970. Een treinstel Plan V rijdt onder de Julianabrug door en heeft bijna de eindbestemming IJmuiden bereikt. We kijken in noordoostelijke richting. Foto Piet Korpershoek, coll. Gem. Velsen via NHA.

[Eric B]

De foto zou heden ten dagen overnieuw gemaakt kunnen worden vanaf het voetpad door 'De Geul', zonder sporen en trein dan natuurlijk 

De situatie in de achtergrond is nog steeds goed herkenbaar, de villa links staat er nog, zo ook het torentje daar nog links van.
Het kantoor van de ABN, zei het flink verbouwd dito en ook het huis rechts is nog prima te herkennen

[spoorzeven]

Ik bedoel het hoogteverschil tussen de beide achterwielen ...

Aha, nu zie ik wat je bedoelt. Behoorlijke bolling daar inderdaad.

[Vislijn]

Leuk om te zien Eric. Inderdaad opvallend weinig veranderd.

Vanaf ongeveer hetzelfde punt gefotografeerd als plaat hierboven, maar dan zo'n 45 jaar eerder:



Hier zien we nog de oudere, smallere Julianabrug. Het is ongeveer 1925, een stoomloc met goederentrein rijdt onder de brug door. Er zijn nog maar twee sporen en de bovenleiding is er nog niet. Op de achtergrond de schoorsteen van de oude PEN-centrale bij de plek waar een jaar of twee later de halte Julianakade zou worden geopend. Foto collectie Gem. Velsen via NHA, KNA001004327

Dezelfde oude brug, nu gezien in zuidwestelijke richting:



Nu is de bovenleiding er al wel, we kunnen deze foto dus redelijk precies dateren, want in 1927 kwam de bovenleiding en in 1930 een nieuwe brug. Om te voorkomen dat mensen in aanraking zouden komen met de nieuwe bovenleiding waren er in die tijd flinke hekwerken op de brug neergezet. Fotograaf onbekend.

Hieronder de nieuwe brug in aanbouw met een treinstel Mat24, op een foto uit 1930.



Foto collectie Leo van Leeuwen.



De nieuwe brug vlak na oplevering. Er liggen nu drie sporen, waarvan het rechter op de foto naar het emplacement en de havenlijnen voert. Dat spoor is niet geëlektrificeerd. We kijken richting het noordoosten. Op de brug zijn aan beide kanten plantenbakken aangebracht. Let ook op de fraaie straatlantaarns. De foto dateert uit 1931 maar doet op de één of andere manier veel moderner aan. Foto Collectie Gem. Velsen via NHA, nr. NL-HlmNHA_1098_5814

De nieuwe brug was een stuk breder dan de oude:



Gezien in noordelijke richting, ik schat zo 1950. De mooie straatlantaarns zijn alweer vervangen door wat eenvoudiger exemplaren, die op zich ook best fraai zijn. De toren is van de R-K Sint-Gregoriuskerk, die in 1979 werd afgebroken. Ansichtkaart.



De nieuwe brug werd in 1930 gebouwd en uitbundig gedecoreerd in de stijl van de Amsterdamse School. Een stijl die op dat moment eigenlijk al een beetje over zijn hoogtepunt heen was, en waarvan in de Gemeente Velsen verder niet veel voorbeelden zijn te vinden. Ik vind het zelf erg mooi. Hierboven een recente foto, dit is vandaag de dag nog steeds te bewonderen. De Julianabrug bestaat nog steeds, al loopt er nu een weg onderdoor en helaas geen sporen meer.

[Daan!]

Grappig/opvallend ook dat de overspanning voor het ene dieselspoor aan de zuidkant zo groot is. Als ik er wel eens loop, schat ik in dat er zomaar nog een spoor naast zou kunnen liggen.

[Vislijn]

Ja inderdaad, daar had nog makkelijk een spoor bijgekund, ik heb me daar ook wel eens over verbaasd.

Hierboven had ik het even over de Amsterdamse School-stijl waarin de Julianabrug is gebouwd, en dat die stijl verder niet veel voorkwam in de gemeente. Zonder al teveel te willen ingaan op architectuur laat ik nog een ander mooi voorbeeld zien:



In het midden de toenmalige Nijverheidsschool, die in 1932 gereedkwam. Een mooi voorbeeld van Amsterdamse School. Ook een laat voorbeeld, want de stroming nam na 1925 al aan betekenis af. Op deze school heeft mijn vader gezeten. Links de HBS, later Visseringschool en nog later Vellesan College geheten. Deze gebouwen stonden recht tegenover station Velsen-IJmuiden Oost. Op de voorgrond het spoor, het station zelf ligt rechts buiten beeld. De trekdraden voor de bediening van wissels en seinen zijn mooi te zien. Er zijn veel mensen op straat. Links, achter de vrachtauto (verhuiswagen?) weer zo'n fraaie lantaarnpaal die een beetje op een bloem leek. De foto dateert uit 1935, coll. Gem. Velsen via NHA, nr. NL-HlmNHA_1098_5420.

De HBS staat er nog steeds (zie https://goo.gl/maps/2TXEfXxwrNELkh7h9), de Nijverheidsschool verdween (helaas) rond 1970. De rij huizen rechts op de foto werd tijdens de oorlog op last van de Duitsers afgebroken.

Op de bovenstaande foto zien we dat er voor de westelijke ingang van het station Velsen-IJmuiden Oost een ruim opgezet stationsplein lag. Deze westelijke ingang, die pas in 1924 werd geopend (daarvóór was het station lange tijd alleen vanaf het oosten toegankelijk, aanvankelijk was er aan de westkant van het spoor ook nog nauwelijks bebouwing) kreeg een aardig ingangsgebouwtje, van waaruit reizigers de onderdoorgang naar het perron en de andere zijde konden betreden. Ook dit gebouwtje vertoonde wat kenmerken van de Amsterdamse School, maar minder duidelijk. Of er aan deze kant van het station óók een loket was, dat heb ik nog niet uitgevonden. Hier een foto van de westelijke ingang (deze hebben we in dit draadje al eens eerder gezien):



Foto Piet Korpershoek, 1967. Collectie Gem. Velsen via NHA, no. KNA001009045

[Vislijn]

Laden van Verse Zeevis bij het Visstation:







12 september 1959, foto's D.C. Gerdessen (NS) via Utrechts Archief, no. 168408, 168410 en 168412.

[Eric B]

Daar sluit deze foto van dezelfde fotograaf m.i. mooi bij aan ...
Het aanleveren van ijs voor het transport.


Foto: Gerdessen, D.C.
Datum: 02-07-1959
841966 / collectie Het Utrechts Archief

[Vislijn]

Ook mooi! Een houten kruiwagen gebruikten ze toen nog.

[Vislijn]

Vandaag maar eens wat verder terug in de tijd:



Station IJmuiden in 1902, enkele jaren na de opening en dus feitelijk nog gloednieuw. Een reizigerstrein met bagagewagen staat langs het eerste perron, de loc loopt net om.
Links de locloods met watertoren, verder links op de achtergrond de oude Vishal. Het middenperron is er al, maar de goederensporen die er later op de voorgrond langs zouden lopen zijn hier nog niet aangelegd.

Rechts ligt het hoofdperron vol met goederen. Daarachter de trap naar de hoger gelegen Wilhelminakade, die vandaag de dag nog steeds te zien is, als zo'n beetje de enige tastbare herinnering aan het station en alles daaromheen.

[spoorzeven]

Het middenperron is dus zijn bestaan begonnen als tweede zijperron. In feite is het dat ook gebleven als je de elektrificatie mede in beschouwing neemt.

[Huup]

Die lok loopt niet alleen om, maar heeft kennelijk ook een veewagen opgehaald. Uit de tijd dat ik nog op faceboek zat, en ook op een IJmuidense fotogroep, weet ik dat er tot laat in de vorige eeuw een slager de koeien nog zelf slachtte. Mogelijk is deze wagen voor het transport van slachtvee gebruikt. In ieder geval een interessante gedachte