Projekt 083-338

[ex44]

Ik zal niet zeggen dat mijn nachtrust onder het "probleem 45" geleden heeft, maar na de nodige rituelen die met wakker worden en opstaan onlosmakelijk verbonden zijn te hebben volvoerd, heb ik mij verder verdiept in mogelijke oorzaken van de geringe trekkracht van mijn Liliput 45er.

Na kennis genomen te hebben van de opmerkingen hierboven werd eerst grondig gekeken of de tender mogelijk door 'scheefstand' beïnvloed werd. Dit is echter, voor zover ik dat kan bekijken, niet het geval. Niet wanneer de tender op zichzelf staat, dus niet aan de lok gekoppeld, en ook niet als lok en tender wel aan elkaar gekoppeld zijn.

De aandrijving van de lok komt geheel voor rekening van de tender. De lok speelt slechts in zoverre een rol in het goed functioneren van het geheel, dat zij een (groot deel van) de stroomafname voor haar rekening neemt.
De tender is vijf-assig:



De eerste as is in een soort voorloopas-achtige constructie gevat en speelt een rol in aandrijving noch stroomafname. Die zit er puur voor de lol, zogezegd. De overige vier zijn star in het frame gelagerd, waarbij 'star' betekent dat er geen draaistelachtige constructies aanwezig zijn. De twee buitenste worden door een tandwiel/wormoverbrenging aangedreven en zijn van slipringen voorzien. De binnenste assen zijn verend in het chassis bevestigd en via deze assen wordt ook door de tender stroom afgenomen.



Die verende eigenschap va de twee middelste assen wordt bereikt doordat deze in een soort witmetalen blokje met daaraan een veertje in het frame liggen:



Nu heb ik ooit eens ergens gelezen dat door die vering van de middelste assen wat van het "wrijvingsgewicht" van de aangedreven assen wordt weggenomen, met als -logisch-  gevolg een vermindering van de trekkracht. Daarom heb ik het hele circus weer inelkaar gezet, waarbij echter die bewuste veertjes verweesd achterbleven...



Vervolgens de lok op de baan gezet en rondjes laten rijden, waarbij na elk rondje de trein met een (1) wagon werd verlengd. En ziedaar, waar eerst nog nauwelijks en met veel moeite net aan 20 assen in het rond werden getransporteerd, begint de lok nu pas bij 46 assen te laten merken dat ze het eigenlijk wel goed vindt zo.
Niet echt aanleiding om nu in jubelstemming achterover te leunen (ik herinner me ineens een filmpje van een 50er die moeiteloos met een stuk of 25 zelflossers (100 xx) in het rond banjerde), maar een stuk beter dan het was, en voor mij in elk geval wel voldoende, want veel langere treinen kan ik in mijn schaduwstation toch niet kwijt.
Toch wil ik nog eens kijken of er met verschillende slipringen andere resulaten te boeken zijn. Momenteel is de lok voorzien van Rocobandjes, mogelijk dat die van GFN of misschien zelfs Meurklin meer grip opleveren.
Wordt wel eens een keertje vervolgd. En dan wil ik meteen ok eens naar de lok-tenderkoppeling kijken, want die mist dusdanig veel aan stevigheid dat bij tender-vooruit rijden de lok regelmatig door diezelfde tender in de steek wordt gelaten.

[tijgernootje]

Wellicht een rare gedachtengang mijnerzijds,maar zou het kunnen zijn dat die ASB bandjes boven de wielen uitsteken en daardoor de andere normale wielen deels van de spoorstaaf af houden ?
Ofwel als je asb wielen dikker zijn dan de overige dan trekt je loc enkel treinen met behulp van de asb wielen en niet van alle wielen.
Zomaar een gedachtengang van mijn kant,heb zoiets namelijk hier wel is gehad,locje nieuwe asb geven op de baan zetten en dan vervolgens raar kijken als t ding zichzelf amper vooruit krijgt,terwijl dat met de oude asb dingez heel anders was 
(er zat toen dus blijkbaar nog dikte verschil in asb's van de diverse fabrikanten,en daardoor was het niet zonder "straf"mogelijk om een willekeurige asb te pakken en die op een willekeurige loc te proppen,of dat dikte verschil er nu nog is weet ik niet)

[ex44]

De slipbandjes liggen allevier netjes in één vlak met de rest van de wielbanden, dat is iets waar ik altijd, als een soort automatisme, op let bij het vervangen van slipringen. Afgezien daarvan: aandrijving vindt alleen plaats op de beide assen waarvan de wielen van slipbandjes zijn voorzien, op (slechts) twee assen: een echte vierwielaandrijving.

[charp]

Elke verbetering is er één. Ik heb er vertrouwen in dat Jan te zijner tijd met nog meer verbeteringen zal komen.

De catalogus van Liliput vermeldt slechts dat de aandrijving in de tender zit en dat er Haftreifen zijn toegepast. Strikt genomen is dit juist, maar ik had van een zware goederenlokomotief verwacht dat er meer dan twee asjes zouden zijn aangedreven. De mij bekende test spreekt over "...die dritte bis fünfte Tenderachse..", wat volgens mij op drie aangedreven assen duidt. Mijn stokoude Br 01 van Fleischmann heeft aandrijving op drie asjes van de vier-assige tender en heeft altijd een fenomenale trekkracht gehad op mijn oude baan.

Problemen zijn er om opgelost te worden en als dat eenmaal gebeurd is, was er eigenlijk nooit een probleem.

Met vriendelijke groet,


Peter

[ex44]

Dat is waar: in de test (voor wie daar nog een keer wil kijken: zie hier) is sprake van drie aangedreven assen. Dat er in de opeenvolgende edities nog wel eens verschillen kunnen voorkomen, is me wel bekend en verbaast me ook niet. Maar de reden waarom deze modificatie (van drie naar twee aangedreven assen) is doorgevoerd terwijl dit blijkbaar zoveel invloed heeft op de trekkracht, ontgaat mij ten enen male, en ik kan ook niet zeggen dat het een vreselijk positieve bijdrage aan mijn levensvreugde oplevert.
 

[ex44]

Ook EK (voor niet-ingewijden: Eisenbahn Kurier) heeft, in het oktobernummer van 2010, een uitgebreide recensie cq test mbt de Liliput 45er gepubliceerd (pdf). Hier betreft het ook een op twee assen aangedreven tender, maar er wordt met geen woord over een gebrek aan trekkracht gerept, integendeel:

Der Antrieb des Modells erfolgt über die zweite und fünfte Tenderachse, die beide mit Haftreifen versehen sind, die anderen Tenderachsen sind federnd gelagert. Am Gesamtgewicht der Lok von 648g ist der Tender mit 292g beteiligt. In Verbindung mit den vier Haftreifen sorgt sein Gewicht für eine angemessene Zugkraft des Modells.

[charp]

Vreemd. Mijn Br 45 is van ná oktober 2010, althans de aanschafdatum ligt vér daarna. Ik heb haar nog even uit de doos gehaald en geconstateerd dat ik dezelfde uitvoering heb als jij. Bij Liliput vind ik zo snel geen informatie waaruit zou blijken dat er de laatste zes jaar iets gewijzigd is.

Peter

[charp]

Pardon,..te snel gereageerd. In het EK nummer waar jij het over hebt, wordt dus onze versie getest. De twee-assig aangedreven variant.

Van welke datum dateert die MIBA-test eigenlijk ?


Peter

[ex44]

De Miba test stond, als ik het goed heb, in het novembernummer van 2002. Er zijn heel veel van die testberichten (van andere loks natuurlijk!) op de miba-site te vinden, zie  hier.

[jerrytrein]

Hoe zit het gewicht in de tender
(fototje ter verduidelijking sie voe plee  )

[charp]

Via de door Jan aangegeven link naar de bespreking in de Eisenbahn Kurier kom je bij de door jou gevraagde foto. Hoeft Jan z'n tender niet weer uit elkaar te halen.

Peter

[charp]

Op Stummiforum wordt er in maart 2009 nog het volgende geschreven n.a.v. een nieuw aangekochte Br 45 van Liliput.

"Die Stromabnahme bei der 1. und 2. Tenderachse erfolgt nach einem Prinzip, dass ich überhaupt nicht mag. Dabei erfolgt der Andruck des Rades an die Schiene mit den Schleifern zur Stromabnahme".

Ik leid hier uit af dat er pas ná 2009 overgestapt werd op een twee-assige aandrijving.

Peter

[ex44]

Dank je, Peter. Maar het is geen probleem, je weet nooit waar het goed voor is, en even een tender demonteren is geen moeite. Dat doe ik voor de leuk! 
Bij deze versie wordt de stroomafname door de twee tussen de aangedreven assen gelegen assen geregeld, dus door de derde en vierde as (zie een eindje verderop voor de "loopas").

Lok en tender zijn in elkaar gezet met een heleboel schroeven, of eigenlijk zijn dat geen schroeven meer, maar schroefjes. Alleen al om de tenderkap van het chassis te scheiden moeten er vier losgedraaid worden.



Anders dan bij Roco of ook andere merken vaak het geval is, zit er in deze tender niet een apart ballastgewicht. Het gewicht dat op de assen rust wordt gewoon door de onderdelen van de tender opgebracht. Daarom (denk ik) zijn heel veel (maar niet helemaal alle) onderdelen van metaal gemaakt, inclusief de kap.



Wel zijn er, zowel aan chassis als aan kap, op die plaatsen waar anders een loze ruimte zou ontstaan zijn, stukken extra volume meegegoten om die ruimtes met gewicht op te vullen. Hier duidelijk te zien, de ruimte rond het vliegwiel en de worm aan die kant is zoveel mogelijk opgevuld:



Dit gedeelte hangt zo'n beetje boven wat bij de echte tender het draaistel zou zijn. In dit geval is alleen de eerste tenderas een "draaistel". Deze as wordt niet aangedreven, neemt geen stroom af en heeft verder ook geen andere functie dan het origineel na te bootsen. De voorste as is zodanig opgehangen dat er verder geen of nauwelijks gewicht op drukt. Er wordt dus geen gewicht van de aangedreven as afgesnoept.



Aan de andere kant, de achterkant in feite, is in/op het chassis verder geen extra gewicht aanwezig:



In plaats daarvan wordt de ruimte om de wormoverbrenging en de verlichtingscomponenten zoveel mogelijk door materiaal van de tenderkap opgevuld:



Bovenop de tenderkap is nog een gereedschapskast aangebracht, ook geheel van metaal. Wel apart gegoten, zodat er enig detail op aangebracht kon worden.



Deze gereedschapskast zit tegen de achterwand van de kolenopbouw aan. Dat is een apart onderdeel, Liliput heeft er voor gekozen deze kolenbak in kunststof uit te voeren:



Op zichzelf ben ik daar wel blij mee, want dan is het iets gemakkelijker de plastic kolenimitatie te vervangen door echte steenkool.

Tenslotte: omdat de hele brut toch gesloopt en wel voor me op tafel lag, heb ik meteen maar even het probleem lok/tenderkoppeling aangepakt. Dat moet eigenlijk een semi-permanente verbinding zijn doordat een haakvormig uitsteeksel aan het koppelingsgedeelte van de lok in een uitsparing in het gedeelte van de tender grijpt. Bij mijn lok greep de haak net niet lekker in die opening, zodat de verbinding maar al te makkelijk losliet. Rijden met de tender vooruit was eigenlijk geen optie, omdat dan de tender er in z'n eentje vandoor ging en de lok stilletje en alleen achterbleef.

Het stukje met de haak losgehaald, onder heet water gehouden en met een warme (ook in heet water!) rondbektang wat strakker gebogen.
Nu blijft het koppel tenminste gekoppeld, en vinden er geen ongewenste scheidingen meer plaats.



Vragen?
Geen vragen?
Mooi.
Volgende!

[william_2]

Kom maar op dan met de, of het, volgende ... 

Groeten,
William

[ex44]

Dat zal de 01 104 zijn, met d'r nieuwe bordjes.