Ombouwverslag Roco 68580, een Botsneus 1145, van wisselstroom naar gelijkstroom

[E.r.i.k.]

Hallo medespoorders, mag ik mij even voorstellen: Erik de Kort, 41 jaar en herintreder op het gebied van modelspoor. Van huis uit ben in software ontwerper, dat laat zich wat makkelijker kneden dan spoorstaven en plastic onderdelen.

Als korte introductie op mijn ombouw verslagje toch ook even mijn (spoor)geschiedenis.  Zoals zoveel van ons was het mijn vader die in mijn jeugd de aanzet heeft gegeven met een simpele treinplaat en een Faller AMS autobaan. Na mijn middelbare schooltijd nog wel eens vertederd naar mijn oude Sprinter gekeken en zelfs nog wel actief wat AMS spullen gekocht en een NS2200 Anneke, maar dan telkens met tussenpozen van meerdere jaren…

Ongeveer drie jaar geleden zag ik bij de lokale treinenwinkel (die inmiddels nogal schaars zijn geworden) een prachtige DCC startset van Roco met de TEE VT11.5 voor de belachelijk lage prijs van EUR 249. Die heb ik niet laten liggen, maar wederom heb ik ook toen de hobby niet erg serieus opgepakt en verdween ook deze set in de kast.

Om een lang verhaal kort te maken: toen de zomer begon te verregenen ging het bij mij kriebelen en besloot ik mijn Anneke en Sprinter te digitaliseren. De Anneke was snel omgebouwd maar het werd alsnog een een flinke klus omdat dit een versie met afgebroken kardankop was. Daarna de Sprinter—wat een werk—ombouwen, ik had al moeite om de motor uit het treinstel te krijgen! Daarna eerst het motorschild op 3 punten afslijpen om de massa van de motor te scheiden, printplaten aanpassen, diodes verwijderen en ga zo maar door. Gelukkig kan je tegenwoordig veel foto’s en aanwijzingen vinden op het internet, anders was het nog veel lastiger geweest, maar voor een herintreder niet bepaald een inleerklusje

Goed, dit ter introductie, waarbij ik nog wil vermelden dat in het bijzonder de (om)bouw werkzaamheden van Karst Drenth mij zeer geïnspireerd hebben om zelf weer flink aan de slag te gaan: uitgebreide verslagen, veel hulpbijdragen aan anderen en een zeer positieve grondhouding, allemaal zeer inspirerend!

Volgende bijdrage: de Botsneus.

Erik.

[E.r.i.k.]

Jullie hebben nu een idee van mijn achtergrond en (gebrekkige) ervaring, dus met dat in gedachten zag ik in mijn lokale winkel een Roco wisselstroomversie van de 1145 Botsneus liggen voor slechts EUR 99, inclusief een decoder.

Gelijk met de winkelier eens gekeken of en hoe dit om te bouwen zou zijn, en dat leek in eerste instantie wel te doen door een paar aansluitdraden om te leggen. Helaas is de meegeleverde decoder een Motorola, die moet ik dus verkopen maar gelukkig is het een prima decoder die 1.1A aan de motor kan leveren. De wielen zitten allemaal netjes geïsoleerd op de assen, dus ook daar zijn geen problemen te verwachten. Toch heb ik niet gelijk toegeslagen omdat de voorraad voldoende was en ik de grote internetvraagbaak eerst even wilde verkennen. Geen enkel ombouwverslag gevonden, dat is toch wel verdacht. Wel zag ik bij 1 leverancier de suggestie dat de wiel-flenzen te hoog zouden zijn voor Roco Line rails, dat is een zeer complicerende factor.

Gewapend met een paar rails terug naar de winkel, en inderdaad: op de Roco Line lopen de flenzen aan . Vreemd genoeg geen probleem op Märklin C rails (al weet ik nu dat die code90 zijn, niet code83 zoals ik dacht). Na wat wikken en wegen toch maar besloten dit avontuur aan te gaan en de loc gekocht.

Volgende bijdrage: de ombouw naar gelijkstroom.

Erik.

[E.r.i.k.]

Eenmaal gekocht kon ik niet meer terug, dus vol goede moed de kap netjes verwijderd, Groterdam is je vriend hier, en de decoder losgehaald. Nu de ski verwijderen en het draadje los solderen (blauwe cirkel)—daar zit nu een zwarte van de linkerkant.

Vervolgens de massa aansluiting die alle wielen verbind losmaken, dit moet aan beide kanten van de print: in de groene cirkels zaten ze de zwarte draden twee aan twee aangesloten. Bij het scheiden van de linker- en rechterkant even goed kijken dat je niet alsnog een kortsluiting creëert
In de groene en blauwe cirkels zie je waar de linkse aansluitingen naartoe moeten, dit kan je gemakkelijk zien door sporen naar de motor te volgen op de print.

Puur technisch is het nu een gelijkstroomloc en een code90 of 100 rijder is nu klaar.

Volgende bijdrage: wielflenzen aanpassen.

Erik.

[E.r.i.k.]

Zoals je al begrepen hebt was deze code83 rijder dus helemaal niet klaar omdat Roco idioot hoge flenzen heeft gebruikt. Waarom worden er andere wielen gebruikt in de AC versie terwijl er een prima DC versie is? Zijn er 3-rail systemen waar je op de flens door een wissel moet rijden misschien?

Maar goed, klagen heeft geen zin, meten wel. De diameter van het wiel is 15mm, terwijl die van de flens zelfs 17,8mm is!  Dat levert dus een profielhoogte op van 1,4mm, waar 1.1mm gebruikelijk is voor code83. Wat nu?  Nieuwe DC wielen bestellen is mogelijk bij Roco, maar dat gaat ca. 5 euro per as kosten. Voor 20 euro wil ik nog wel even gaan knutselen, in het ergste geval moet ik alsnog nieuwe wielen kopen.


Met relatief weinig moeite kan je de wielkasten loswippen en komen de assen vrij. Alles zit mooi ingevet (dank je Roco, zo hoort het) en hier zie je dan een echt verschil met de DC versie.

Op de plek waar de ski gemonteerd zat (rechts op de foto) is een vrij lopende as zonder tandwiel geplaatst, de ideale kandidaat (=goedkoopste) om te gaan experimenteren.

Nu mijn grote geluk: ik trek een beetje aan een wiel en die komt zomaar los van het isolatieplastic (excuses voor de vage foto)!

Direct met een vreugdesprongetje de trap op naar zolder om een geschikte bout en moer set te vinden, dit kan ik natuurlijk zondermeer opspannen in mijn accuboor.

Gelukkig had ik nog 4mm metaalschroeven met fijne draad liggen, om het laatste stukje bij de kop heb ik nog wat behangerstape gedraaid om het wiel vast te centreren (wederom excuses voor de vage foto's het idee is wel duidelijk denk ik)


Ik denk dat je ook een gewone boormachine kan gebruiken, maar deze accuboor heeft een regelbaar toerental en is niet al te krachtig.  Een boormachine kan zomaar van je wegvliegen terwijl ik met deze gewoon uit de losse hand durf te veilen en schuren.


Het grote moment: lukt het me om netjes de flens te verlagen met deze opstelling… jazeker! De eerste twee wielen nog wat omzichtig omdat ik geen idee had hoe snel het veilen zou gaan, maar daarna ging het relatief vlot.


Na het veilen van ieder wiel ook nog even over een 400 schuurpapier heen om het glad af te werken.

Vervolgens moet je met de hand ook nog even de achterkant schuren, dit komt omdat er een flinterdun metaallaagje op de wielen zit die met het veilgeweld er gedeeltelijk afgerukt wordt.

Weet iemand misschien wat voor soort laagje dat is? Het zal wel een beschermlaag zijn; ik hoop maar dat de wielen niet roestig gaan worden.

Na een goede 2 uur veilen en schuren (toch nog) zijn alle wielen klaar. De flenshoogte is nu 1,2mm, dat is voldoende laag om probleemloos op mijn Roco Line te rijden. In mijn haast om alles in elkaar te zetten was ik nog wel vergeten om even een wissel te testen… gelukkig worden deze ook prima genomen.


Zie hier het eindresultaat: op de baan is al dit veil- en schuurwerk onzichtbaar.

Tot zover mijn verslag, nu alleen nog een decoder er in. Waarschijnlijk ga ik een LokPilot Basic uit mijn Sprinter stelen, deze zat daar als functiedecoder in.

Hopelijk kan iemand dit verslagje gebruiken om te beslissen of het de moeite waard is een AC versie te kopen, ik ben er in elk geval wel blij mee. Voor mijn gevoel wordt zo’n lokje echt van jezelf als je er met liefde en geduld aan hebt gewerkt, dat is direct wat minder steriel dan een gloednieuwe uit de doos.

Het moge duidelijk zijn dat je wel even over je angst heen moet om direct aan je gloednieuwe aankoop te gaan solderen en slijpen

Groeten,
Erik.

[henk]

  Puik werk.

Waarom worden er andere wielen gebruikt in de AC versie terwijl er een prima DC versie is? Zijn er 3-rail systemen waar je op de flens door een wissel moet rijden misschien?

Yep, goed gegokt.

[E.r.i.k.]

Nog even een naschrift: voordat ik de boel weer helemaal in elkaar ging zetten heb ik alles nog eens goed nagelopen, met name de wielen uiteraard.  Helaas bleek Johan Cruijff toch gelijk te hebben, want 'elk voordeel hep z'n nadeel'. De wielen zaten inmiddels zodanig slecht geklemd dat ze na een kort stukje rijden al bijna van de as vielen!

Uiteindelijk heb ik ze allemaal maar vastgelijmd op de plastic isolatie en zit het stevig.

Nu vraag ik me dus nog wel af hoe dit gaat bij 3-rail rijders die gewoon zijn gaan rijden. Ook die wielen zitten erg los, dus nadat de loc een paar keer over een slecht contact is "aangeduwd" zou ik problemen verwachten.

Erik.

[Overlord]

Hallo Erik,

Welkom, en krijgen wij nog een foto van het eindresultaat te zien?

[fissy]

Weet iemand misschien wat voor soort laagje dat is? Het zal wel een beschermlaag zijn; ik hoop maar dat de wielen niet roestig gaan worden.

Ik zou zeggen het is galvanic, roest mag je bij messing niet verachten. Ik heb zulke ombouwingen al vaak gedaan, maar dan met een draaibank. De flens afdraaien kan wel, maar dan nooit het gaatje in de midden van het wielschijf gebruiken omdat er een passing in zit. Ik zou nieuwe assen bestellen, en gelijk nog enkele andere onderdelen.

[E.r.i.k.]

De flens afdraaien kan wel, maar dan nooit het gaatje in de midden van het wielschijf gebruiken omdat er een passing in zit.

Ik heb de "kale" messing wielen afgeveild met een bout door het gat (schilderstape ertussen dus geen metaal op metaal), dat moet toch gewoon kunnen?  Zou het gat zo gemakkelijk uitlubberen?

Ik zou nieuwe assen bestellen, en gelijk nog enkele andere onderdelen.

Zou kunnen, maar ik denk niet dat het veel uitmaakt.  Nu heb ik "slechts" drie aangedreven assen, waarvan echter twee met anti-slip banden, dus ik zie de toegevoegde waarde niet zo.  Stroomafname is op alle zestien wielen, maar natuurlijk voornamelijk vanaf het de binnenste vier zonder ASB.

Ik had jouw draadje niet gevonden, was teveel gericht op deze specifieke 1145

Groeten,
Erik.

[Menno]

Nu vraag ik me dus nog wel af hoe dit gaat bij 3-rail rijders die gewoon zijn gaan rijden. Ook die wielen zitten erg los, dus nadat de loc een paar keer over een slecht contact is "aangeduwd" zou ik problemen verwachten.

Ik ben dit ook al bij modellen die van oorsprong gelijkstromers zijn tegengekomen: het plastic binnenwerkje is soms simpelweg te ruim: ik heb een 2200 van Roco gehad, waar zo goed als alle wielen dit probleem hadden: het ding slipte zelfs bij een belasting van meer dan 4 rijtuigen...

En uh: 16 wielen? bedoel je niet acht?

[Forever Rocofan]

Zo wat een karwei zeg.....ben ik even blij dat ik een gelijkstroom 1145 heb gekocht voor € 99,- 
( ik had nog een decoder liggen,dus mijn loc was digitaal op de dag dat ik hem gekocht had )

Groeten Ruud B.

[fissy]

Ik zou als ik de wiel van de as aftrek, wel de isoleerbuis mee af treken. De passing as-isoleerbuis is eenvoudiger als de as-wiel passing. Bij de laatste zou wel de relatiefe beweging van het draadeind en de wiel zelfs voor zorgen, dat de passing uitlubberd.

Bij 4 Assen heb je 33% meer trekkracht, dit is denk ik veel. Kan je direct de ASBs van een wiel af nemen...

[E.r.i.k.]

En uh: 16 wielen? bedoel je niet acht?

Hi hi, inderdaad, 4 assen met acht wielen uiteraard

Erik.

[E.r.i.k.]

Bij 4 Assen heb je 33% meer trekkracht, dit is denk ik veel. Kan je direct de ASBs van een wiel af nemen...

Toch zou ik verwachten dat de ASB wielen voor 90% van de trekkracht zorgen, die laatste paar procent geloof ik dan wel. Zo te horen ben jij wat meer purist dan ik (ASB=nep?), dan heb je inderdaad minder keuze; ieder zo zijn eigen voorkeuren.

Een andere reden zou kunnen zijn dat je de buitenste wielen wil gebruiken als primaire stroomafnemers, dat kan nu niet met 1 meeloop-as en ontbrekende tandwielen.

Hoe zou je trouwens kunnen meten wat de trekkracht per as is?  Misschien een hellingproef met 4x ASB-loze wielen t.o.v. 2xASB + 2x kaal in combinatie met het hellingspercentage + gewicht van de loc?

Erik.

[Klaas Zondervan]

Hoe zou je trouwens kunnen meten wat de trekkracht per as is?  Misschien een hellingproef met 4x ASB-loze wielen t.o.v. 2xASB + 2x kaal in combinatie met het hellingspercentage + gewicht van de loc?

Joop, de methode die je noemt gaat in de richting die je moet volgen. Alleen doet het gewicht van de loc er niet toe (bij de proef tenminste)
Ik heb dat eens zo gedaan: spijker een lengte flexrail op een plank en zet daar de loc op. Til dan één eind van de plank op totdat de loc begint van de helling af te schuiven. Meet dan het hellingpercentage en je hebt de wrijvingscoëfficiënt tussen wielen en rail.
Ik heb zo vastgesteld dat de wrijving van wielen met asb ongeveer 5 keer zo groot is als van wielen zonder asb.

Asb's hebben dus een grote invloed op de trekkracht van een loc. Maar desondanks volg ik dezelfde lijn als Henk, ik probeer zoveel mogelijk van die rubberbandjes af te komen.