BNLS-Werkspoor - Bouw 3900 van DJH/Modelloco met tips voor beginners

[Tomasso]

Nu dat ik bezig ben met de bouw van de tender kom ik er achter dat alles schots en scheef is. Ik kon eerst de oorzaak niet goed achterhalen, maar heb het inmiddels gevonden. De onderkant van de tender, d.w.z. het plaatje waar de assen in komen te zitten en waar de rest op gesoldeerd wordt is scheef aan de onderkant. De bovenzijde is kaarsrecht (het ligt dus niet aan het verbuigen van het materiaal), maar hij staat gewoon scheef op zijn wielen. Als je achter de tender zou staan helt hij naar rechts. Dit heeft te maken met het gieten van dit stuk. Wat kan ik het beste doen? Een nieuw onderdeel bestellen of het zelf recht maken?

Waar ik tegenop zie als ik het zelf doe is dat ik het niet goed recht krijg, of het ene asgat meer uitdiep dan het ander, waardoor het ding nog niet recht is of goed loopt...

How now?

[Matheus 18]

Hallo Tommaso,
Om het tin goed te laten vloeien zul je een beetje moeten experimenteren, wit metaal vraagt een low fluw tin,maar hoe dikker het te solderen materiaal hoe warmer de soldeerbout moet zijn, anders ben je gewoon aan het plakken en bekom je geen goed resultaat. Dit is met messing ook het geval, beter kortstondig met een hetere bout solderen als met een te koude bout.
Hier is oefenen op eventuele afval noodzakelijk, met een hetere bout moet u vlugger over het te solderen onderdeel bewegen om een goede vloeing te hebben zonder het wit metaal te laten smelten.
Welk vloeimiddel je ook gebruikt, met een te koude bout ben je enkel aan het plakken.
Heb geen vrees om met een warmere bout aan het werk te gaan, gewoon sneller reageren en niet ter plaatse blijven stilstaan.
Knip gewoon stukjes van 1,5 mm van uw solduur en leg dit op uw ingestreken vlak met vloeimidden, plaats de bout hierop en trek direct de bout door, houd deze niet even op de zelfde plaats, wit metaal smelt heel vlug.
Matheus.

[Matheus 18]

Nog iets over het hoofd gezien, breng eerst vloeimiddel aan voor het solderen en niet tijdens het solderen, zodoende kan het vloeimiddel inwerken, tijdens is al veel te laat.
Matheus.

[Tomasso]

@ Matheus

Dank je wel voor je reactie, dat wilde ik in eerste instantie ook maar eens proberen inderdaad (wel op een klein stukje afvalwitmetaal  )

Wat ik mij blijf afvragen is of mijn boutje niet te klein is voor grote oppervlakken. Zoals je kan zien is het maar een klein puntje, maar als ik daarmee de zijkant van de tender aan het tenderchassis moet solderen, dan kan ik doen wat ik wil, maar er gebeurt vrij weinig.

Wat betreft het solderen zoals jij het vertelt, ik heb verschillende manieren geprobeerd, ook die jij zegt, maar krijg geen enkele vloeiing, d.w.z. het soldeer smelt op die plek, maar loopt niet uit. Heb van te voren alles keurig opgeschuurd zodat er geen vettige resten zijn, heb het soms aan beide kanten voorvertint, niets helpt. Wat er gebeurd is dat er aan de buitenkant van de naad een soldering is, maar in de naad zelf gebeurd er niks. Dit is natuurlijk het 'plakken' wat jij bedoeld en ik trek de onderdelen er dan ook zo af. Wat je dan goed kan zien is de lijn van soldeer aan de buitenkant en dat er aan de binnenkant (dus in de naad) niets gebeurt is.

Nou ja, kan nu toch even niet verder met de tender, heb DJH gebeld, krijg een replacement part omdat het tender chassis niet goed gegoten is. Ga nu weer eens verder met messing.

[Tomasso]

Goed, dat was het alweer voor het messing avontuur. De gaten voor de aslagers zijn te klein, dus die zal ik eerst moeten groter maken voordat ik ze kan solderen. Nu las ik ooit iets over een ruimertje, wat is dat en wat kost dat? Moet ik daarvoor weer naar Piet Peetoom, of kan ik dat ook ergens anders krijgen (woon in Lunteren, dus hoop eigenlijk dat ik dat ergens om de hoek kan krijgen)?

[Ivo tB]

Tomasso,

Als je de te solderen oppervlakken goed schoon hebt (glasvezelpotlood is het beste), je brengt er niet te zuinig fosforzuur op en je hebt een bolletje low melt soldeer aan de punt van je bout hangen dan moet het lukken. Hou je het bolletje tegen de las, je hoort het fosforzuur sissen (en daar krijg je het bekende soldeerkuchje van volgens Frits Thies) en het soldeer vloeit supersnel de las in. Kennelijk gebeurt dat bij jou niet en dat begrijp ik niet zo goed. Als je bout een bolletje soldeer oppakt, dan is die echt zwaar genoeg.

Kun je precies omschrijven wat je doet, dan kunnen we misschien helpen, misschien moet je je bout wat warmer zetten.

mvg,
Ivo

[Ivo tB]

Goed, dat was het alweer voor het messing avontuur. De gaten voor de aslagers zijn te klein, dus die zal ik eerst moeten groter maken voordat ik ze kan solderen. Nu las ik ooit iets over een ruimertje, wat is dat en wat kost dat? Moet ik daarvoor weer naar Piet Peetoom, of kan ik dat ook ergens anders krijgen (woon in Lunteren, dus hoop eigenlijk dat ik dat ergens om de hoek kan krijgen)?

Ruimers zijn het beste, want daarmee blijft het gat op dezelfde plaats zitten. Het wordt alleen groter. Kleine ruimers zijn niet makkelijk te krijgen. Als je een goede ijzerwarenzaak in de buurt hebt, dan heb je een kans. Anders ben ik bang is toch GM&S het beste adres.

mvg,
Ivo

[Tomasso]

@ Ivo

Wat betreft die ruimers dacht ik dat al, nou ja, liever goed dan achteraf spijt. Komt iemand uit de buurt van Lunteren nog op Ontraxs? 

Wat betreft het solderen, ik zal iets specifieker zijn. Ik heb eerst, zoals je zei, alle delen opgeschuurd met het glasvezelpotlood. Mijn hele hand zit onder de splintertjes inmiddels, maar het is voor het goede doel zullen we maar zeggen  Daarna heb ik beide zijden ingesmeerd met fosforzuur en toen inderdaad zoals jij zei, mijn bout tegen het soldeer aangehouden, een klein druppeltje tin genomen (meer pakt de bout trouwens ook niet) en dat tegen de las gehouden.

Mijn bout staat op dat moment op het minimum, te weten 150 graden en geeft aan dat hij +/- 159/160 graden is. Het soldeer smelt echt direct, maar zodra ik de bout tegen de las houd soldeert hij op die plek met een hoop gesis van het fosforzuur, maar vloeien ho maar. En als het dan al een klein beetje vloeit, dan is het aan de buitenkant van de las, maar het trekt er niet in, hoeveel fosforzuur (vloeimiddel) ik ook gebruik.

Een andere methode was om eerst beide delen voor te vertinnen, dat lukt uitstekend, omdat het soldeer als water over het te solderen vlak te verdelen is met de bout. Let wel, met de bout, met vloeimiddel gebeurt er niets. Als ik dan de beide delen op elkaar leg, nadat ik ze allebei heb ingesmeerd met vloeimiddel, dan wordt het op de punten waar ik mijn bout houd AAN DE BUITENKANT (dus niet in de naad) gesoldeerd, hoe lang ik mijn bout er ook bij houd. Ondanks dat het hele geval goed heet wordt, gebeurd er niets bij de delen waar ik mijn bout niet tegenaan houd. Dus alleen dat punt wordt aan de buitenkant gesoldeerd en meer niet.

[St00mboy]

Mijn bout staat op dat moment op het minimum, te weten 150 graden en geeft aan dat hij +/- 159/160 graden is.

Volgens de experts zou het smeltpunt van WM op 245 graden moeten liggen, maar er zullen vast verschillen zijn in de samenstelling.
Ik zie dat je ook een heel erg spitse punt hebt, misschien verliest die nogal snel zijn warmte bij het solderen van grotere vlakken.

Wat gebeurt er als je de bout op 200 graden zet? Ik heb de mijne op 210 graden staan voor WM, en dat gaat tot nu toe prima. Ik heb er al een paar kitgebouwde lokjes vlot mee kunnen herstellen.
Je zou evt. eerst kunnen proberen op een stukje scrap witmetaal hoe lang je de bout er tegenaan kan houden voordat het smelt en bij welke temperatuur.

Ik weet dat Tony Wright (o.a. van de Right Track DVD's) zijn bout ver boven de 300 graden heeft staan. Dan moet je erg snel werken, en hij adviseert beginners dan ook om dat zeker niet te doen.

Oja, en het schoonmaken met glasvezelpotlood doe ik altijd op een wit A4 papiertje. Dat gooi ik tijdens het schoonmaken steeds leeg in de prullenbak. Misschien heb je daar wat aan.

Ik hoop dat het je lukt om een mooie lok zonder aandrijving in de tender te bouwen. Ik heb hier nl. ook nog een paar kits van o.a. DJH liggen, en ben er al een tijdje een aan het bouwen, die veel lichter is dan de 3900. Daarvan liggen alle WM delen schoongemaakt en wel klaar om aan elkaar gesoldeerd te worden.

Succes verder, dit is de enige manier om een lok te leren bouwen.

Leen.

[Tomasso]

@ Leen

Ga het zo eens proberen wat de mogelijkheden zijn om de bout hoger te zetten. Nu zag ik voor mijn soldeerstation bredere soldeertips, maar die zijn alleen in Engeland te bestellen (tot 2,6 mm) en de verzendkosten op die sites waren niet mis (2 soldeertips voor 1 pond 78 met verzendkosten ineens ruim 30 pond), dus daar probeer ik nog even verder naar te zoeken.

Ga vanavond gewoon weer verder en zie wel waar het schip strand. Heb inmiddels een oude railhobby er bij waarin de bouw van de 3900 beschreven wordt, samen met een aantal tips. Tevens heeft die man (dhr. Rob de Zwart) een prachtige messing dom gedraaid en een prachtige koperen krans voor de schoorsteen. Ik ga eens proberen in contact te komen met deze man om te vragen of hij daar meerdere van heeft of dat hij zin heeft om er nog één (misschien een aantal voor de liefhebbers) te maken.

[St00mboy]

Zolang je de WM delen niet laat smelten is er niets aan de hand. Als je het aan elkaar gesoldeerde niet goed genoeg vindt, dan gooi je het in een pannetje met kokend water, en dan heb je de onderdelen weer.

Wat is het merk van je soldeerstation? Ik bestel al jaren dingen in Engeland en heb nog nooit zoveel verzendkosten betaald, ook niet voor veel grotere dingen.
Ik heb ooit eens een lichtdimmer gebruikt, waaraan ik parallel aan de bout een 100W gloeilamp aansloot, om een met een 230V Weller soldeerbout te solderen. Die gloeilamp diende om beter binnen het bereik van de dimmer te komen, en tegelijk om het werk te verlichten. Het ging best goed, maar ja, met een soldeerstation kun je de temperatuur nauwkeuriger instellen, dus nu heb ik op advies van een forumlid een Ersa 80W station uit een aanbieding van Conrad. Ik heb nu 3 bitjes die ik speciaal voor WM gebruik en houd die apart.

Bij mijn 3900 is de dom ook meegegoten, maar ik zie dat niet als een probleem. De dom sluit nu zonder moeite mooi aan op de ketel. Je moet hem, en de ketel,  voor het schilderen wel eerst glad polijsten. Ik heb ooit eens op een beurs goudkleurige verf gezien (en misschien wel gekocht) die je zelfs kon oppoetsen. Even goed is het mooi als je voor redelijk geld een fraaie messing dom kunt kopen.

Ik heb nu ook gezien dat de assen van de tender bij de 3900 lopen in de WM casting van de vloer. Ik denk dat het WM slijt, als daar stalen asjes in lopen, dus dat ga ik zeker niet zo maken, want ik denk, dat ze beter lopen in een zelfgemaakt messing frame met 2mm "bearings". Dat ga ik bij mijn Engelse loks ook zo maken. Bij die kits lopen de 26mm "pinpoint" assen meestal in gegoten uitsparingen in de de WM zijkanten. Dat is onnauwkeurig, want het is vrijwel zeker niet 100% parallel, en daardoor krijg je "drag".

Ik heb trouwens wel geleerd dat je alles bij (Engelse) kits moet beoordelen, nakijken en nameten, voordat je iets in elkaar zet. Murphy ligt altijd op de loer. Asafstanden, hoogtes, recht, haaks, scheef, meet het eerst allemaal na met een schuifmaat, of zet het even op een spiegel/glasplaat om te kijken of het wel klopt. Ik heb nu weer een WM kit gekocht met aan een zijkant een kromme voetplaat, het is maar een voorbeeld.

Diezelfde Tony Wright, een ex-professionele kitbouwer, zegt niets voor niets, dat je door het bouwen van kits wel eens je "vocabulary" (woordenschat) zou kunnen leren uit te breiden.

Mvg in voor- en tegenspoed,

Leen.

[Tomasso]

@ Leen

Hahaha, die Tony is (W)right, mijn vocabulaire kent inmiddels woorden waar mijn moeder rode oren van zou krijgen hahaha 

Wat betreft het solderen, ik heb de bout op maximaal 190 graden kunnen zetten en dan kwam de bout op ongeveer 194/195 graden. Hierbij bleef het witmetaal heel. Verhoogde ik dit, dan smolt het witmetaal. Het maximum weet ik dus inmiddels.

Ik heb een Skytronic 703.123 die onder vele namen verkocht wordt; zo zie je hem in Engeland onder de naam Mercury en in Nederland onder andere onder de naam McVoice. Nu zijn er wel reservebouten voor te koop in Nederland, maar de soldeertips helaas niet.

De tender is inderdaad een verhaal appart met die witmetalen aslagers. Bij mij waren alle aslagers van een verschillende hoogte, dus ik hoop dat het replacement part beter is. Tsja, ook in de Railhobby zag ik een mooie messing aandrijving, maar ik heb al moeite met het maken van een min of meer kant en klare kit, laat staan dat ik nu ook nog eens zelf ga ontwerpen. Dit lijkt me echt heel mooi en is eigenlijk ook precies wat ik wil, maar het gaat mij nog even boven mijn pet.

[St00mboy]

Is dit misschien wat je bedoelt?

http://www.amazon.co.uk/Long-Life-703-050-703-100-703-120-703-123/dp/B000L9CVL6

Leen.

[Tomasso]

Yep dat is het! 

[Tomasso]

Heb gisteren ruimertjes binnen gekregen van GM&S (via Gert Arkema, bedankt Gert  ) Heb ze al gebruikt, maar snap niet echt wat er nou zo bijzonder aan is en waarom je niet gewoon een boortje kan gebruiken om een gat op te ruimen. Anyway, de lagers zitten inmiddels in het frame van de locomotief gesoldeerd. Het frame zit momenteel in elkaar geschroefd en is zoals ik het kan zien kaarsrecht.

Morgen komt er weer een update met wat foto's en een uitgebreider verhaal.