BNLS-Werkspoor - mat '24 Blokkendoos in de oorspronkelijke uitvoering

[stig]

Nice! Kleur oogt geweldig!

[Overlast]

Mooi!

De balg is voor zover ik weet van een zware kwaliteit linnen en ik zou ze in een zelfde kleur spuiten als de balgen nu zijn (wel mat uiteraard). De vouwbalgramen heb ik bij mijn Blokkendoos zwart gemaakt. Volgens mij is dat de meest logische kleur.

Maarten

[Dpc Fo]

Nu nog een Blokkendoos in crème groen vinden die met een rood filter is gefotografeerd. Dan ontstaat er misschien duidelijkheid. Bij mij zijn ze nog zwart.

Dat wordt moeilijk, Ivo: pas eind jaren 20, begin jaren 30 vond de overgang plaats van orthochromatische film (die NIET gevoelig was voor rood licht) naar panchromatische, die wél voor alle kleuren gevoelig was. Pan-film was veel duurder en zal door amateurs niet veel gebruikt zijn (ik herinner me de camera van mijn ouders uit de jaren 60 nog met zo'n rood vensterje achterop, waaraan je kon zien hoever de film gebruikt was, alleen voor orthofilm dus). Wellicht dat er door professionele NS-fotografen ooit nog crème-groene blokkendozen op pan-film zijn gefotografeerd, maar ik acht die kans klein. Na de oorlog werd de pan-film meer door de betere amateurs gebruikt. De door "amateur" Albers gemaakte foto die ik noemde is daar een duidelijk bewijs van!  

Helaas zien rood, zwart en donkergroen er op ortho-film vrijwel hetzelfde uit, dus tenzij we een pan-foto tegenkomen van een creme-groene blokkendoos met opvallende streep op het front of een opvallend lichtgekleurde bufferbalk, blijft het gissen.

groet, Carlo

PS voor een leuke vergelijking tussen panfilm en orthofilm zie deze link (ergens halverwege de pagina):

http://www.emday.nl/publicaties/kleurenblind/10_Expres_kleurenblind.html

[Ivo tB]

Carlo,

Hele interessante vergelijking. Ik heb trouwens ook nog ergens zo'n camera met rood venster voor rolfilm. Met een mooie uitklapbalg en een Zeiss lens erop. Alles met de hand instellen, maar met een 6 * 9 negatief (of 6 * 6 met een los inlegraam) en vanaf een statief heerlijk scherp bij uitvergroten.

mvg,
Ivo

[Dpc Fo]

Dat klinkt als kwaliteit, Ivo. Enige overeenkomst met het Agfa-boxje van mijn ouders (met 2 belichtingsstanden!) is het 6x6 formaat en het rode venstertje...

[Ivo tB]

Voor het aanwakkeren van de discussie over het al dan niet rood zijn van de bufferbalk een citaat van de website van MK modelbouwstudio's:

Dit gaat over de omC, die MK een aantal jaren geleden heeft uitgebracht.

De kleurstelling was van 1924 tot ongeveer 1929 Crème met groen. Dat wil zeggen; alle beplating boven de deellijst onder de ramen was crème kleurig, de rest van de bak inclusief de stalen dakrand was groen. Het dak zelf was met linnen bekleed dat met lijnolie werd bestreken en met zand werd ingestrooid. Deze gele zandkleur werd in de jaren dertig grijs toen de NS bitumen als dakbedekking ging toepassen.
De lijsten op de zij- en kopwand waren zwart evenals het hekwerk, radiateur, ijzeren delen zoals de handgrepen op de kopen, sluitsein ijzers en lantaarns. Ook alles onder de zijwandbeplating werd zwart geschilderd.
Oorspronkelijk was de voorzijde gelijk aan de achterzijde; groen met een crème bovendeel. In 20-5-1927 werd de voorzijde van het rijtuig was geheel crème geschilderd en de achterzijde van het rijtuig geheel groen. Dit laatste was om bij het rangeren de voorzijde van de wagen aan te kunnen geven. Aan beide zijden was de bufferbalk zwart geschilderd.
Vanaf 1928 is de kleurstelling gewijzigd in geheel groen, afgezet met zwarte biezen. Het dak bleef zand- of grijskleurig, alleen de dakrand werd zwart in plaats van groen. Eén van de bufferbalken werd rood geschilderd om de voorzijde aan te geven. Vanaf 1929 zijn om de zichtbaarheid te verbeteren, aan de bovenzijde van de kopwand nog gele vlakken aangebracht.
In 1931 zijn beide bufferbalken nu rood geschilderd. Er was nu geen verschil meer tussen voor en achterzijde. Ook werden nu de borden in de cabines "Voorzijde" en "Achterzijde" verwijderd. De aangebrachte gascilinder aan de voorzijde onder de toplantaarn werd zoals alle gascilinders lichtgrijs geschilderd.

De opschriften op zwart waren wit, op het crème zwart, en op de groene gedeeltes ivoor kleurig.

Dit stukje kan suggereren dat de bufferbalken van de Blokkendozen in 1924 gewoon zwart zijn geschilderd, als je tenminste uitgaat van een zekere standaardisatie van de beschildering: ook crème groen, zandgeel dak en groene dakranden.

mvg,
Ivo

[Dpc Fo]

Interessante ontdekking! Het ontkracht in ieder geval mijn vermoeden dat mogelijk alle voertuigen die aan kop van een trein konden rijden een rode bufferbalk moesten hebben, analoog aan de stoomlocs. Ik vermoed dat MK de gegevens uit het boek over de ome Ceesjes heeft, want het verhaal klinkt me heel bekend in de oren. Vanavond thuis eens nakijken.

Carlo

[Ivo tB]

Carlo,

Het omC boek is behoorlijk wat jaren verschenen na de introductie van MK van zijn omC met de begeleidende tekst op de website, dus het is eerder omgekeerd.

Ik hou me overigens aanbevolen als je wat vindt, want het is een lekker dik boek en om dat op dit punt te scannen lijkt me wel lastig.

Is overigens een leuk punt voor het al eerder genoemde kleurenboek, waar blijkbaar aan wordt gewerkt.

mvg,
Ivo

[Quinzeedied]

Geen idee of je er wat aan hebt, maar kwam deze foto tegen op het web:

http://www.nzetc.org/etexts/Gov02_11Rail/Gov02_11Rail021a.jpg

Ben deze foto geloof ik nog niet tegengekomen in dit topic
Misschien de fluit een leuk extra detail?

[Ivo tB]

Die fluit is in bestelling. Dat wil zeggen 4 stuks. Er komen er 2 op de mBD en 2 op de mC. De foto is wel bekend, want het is de eerste foto in VSTS van Van Wijck Jurriaanse. Maar niet zo groot als deze. Ik bedoel dat hier de hele 5 delige stam op staat en in VSTS staat alleen het linker deel afgedrukt. Dus een mooie aanvulling.

Overigens heeft de mBD 9003 weer een afwijkende Vickers installatie, want ik zie de vonkhoorn dwars staan dicht bij de schakelaar, terwijl bij andere Vickers installatie die vonkhoorn in lengterichting ongeveer in het midden van de leiding staat.

mvg,
Ivo

[Basilicum]

Nu is de vouwbalg het enige ongespoten plastic onderdeel en ik denk die ook maar te gaan spuiten. In elk geval denk ik dat de flens waarmee de vouwbalgen tegen elkaar zitten ook zwart zou moeten zijn. Ik weet eigenlijk niet van wat voor materiaal de balg zelf is gemaakt. Is dat van een zware kwaliteit linnen of is dat van leer gemaakt. Kan ik ook nog eens gaan nadenken over de kleur.

De balgen van mijn Plan-D-rijtuigen zijn grijs. Niet de meest originele kleur. Op mijn vraag welke kleur juister is kreeg ik dit antwoord. Misschien leidt dit ook tot de juiste kleur van de balgen van de blokkendoos.

Groet,
Basilicum

[Dpc Fo]

Ivo, ik heb het "ome Ceesjesboek" van van Oostrom er maar weer bijgepakt en daar het volgende gevonden;

In 1927 werd inderdaad de opdracht gegeven om van de omBC 1901-1903 en omC 1901-1910 de ene kop geel (crème) te schilderen en de andere groen. Hierbij werd overigens met geen woord gerept over de bufferbalken. In februari 1929 kwam vervolgens de opdracht om de kopwanden geheel groen te schilderen met een rode band aan de voorzijde. In de zomer van dat jaar kwam de opdracht om op alle motorrijtuigen de gele vlakken boven de kopramen aan te brengen. In het Technisch Maandblad van mei 1930 werd gemopperd over het feit dat de rode band verwarrend werkte. In de praktijk zou immers eerder de zijde waar de bestuurder stond als voorzijde beschouwd worden, "onverschillig of de kopwand wel of niet van eenen rooden bufferbalk(!) is voorzien". Tenslotte kwam op 31 december 1930 de opdracht om alle motorrijtuigen op beide kopwanden van een rode band te voorzien.

Hypothese:
- Alle creme-groene materieel had zwarte bufferbalken. Het creme werd als afdoende opvallend beschouwd.
- na experimenten in 1927, werd in 1929 de opdracht gegeven alle motorrijtuigen groene kopwanden te geven en aan één zijde een rode band te geven (zou m.i. onzinnig zijn als de bufferbalken al rood waren). De in 1929 afgeleverde omC 911-916 en omBC 1904-1910 hadden blijkens fabrieksfoto's deze band al (aan beide zijden?).
- In verband met de zichtbaarheid worden in 1929 de gele vlakken boven de ramen voorgeschreven.
- 1930: rode band aan beide zijden. Waar dat wegens de aanwezigheid van radiatoren e.d. niet mogelijk is, worden de bufferbalken rood (o.a. de foto van de 1921 op de voorkant van het Ome Ceesjeboek doet mij dat vermoeden).

De ZHESM-er met de rode band uit 1929 klopt dan, de Heemaf-poster niet, maar zoals ik al eerder zei, vermoed ik dat daar wat artistieke vrijheid is toegepast.

groet, Carlo

P.S. de foto die Quinzeedied linkte is ook interessant. Eén kleur weten we zeker van deze foto.....het rood van de grote lantaarn! Dat het een ortho-film is is dan ook zeker, want het glas is zo ongeveer het zwartste punt van de foto. Als je dan de bufferbalk met het glas vergelijkt, dan zou je toch zeggen dat die niet dezelfde kleur als het glas van de lantaarn heeft.

[Hans Reints]

Balgen waren gemaakt van zwaar zeildoek. Zijldoek/linnen heeft een lichte kleur, maar door het te dompelen in taan, dat is een teer product, kreeg het een donkere kleur. Hoe getaander het doek, hoe donkerder de kleur. Het ijzerwerk kreeg geen verf, maar een behandeling met lijnolie waar in een koolteer was verwerkt. Het kale ijzer ging zodoende lijken op zwart.
SK

[Ivo tB]

@Carlo,

Tenzij er nog een foto boven tafel komt die iets anders suggereert blijven de bufferbalken van mijn Blokkendoos voorlopig zwart. Wat mij betreft is dat nu voldoende aannemelijk gemaakt.

@Sobat,

Ik dacht al zoiets. Dus de Roco balgen worden nu wat donkerder bruin en de verbindingsplaat ga ik zwart maken.

Vanavond ben ik begonnen met de kleine onderdelen: sluitseinijzers, klasseborden en in/uit bordjes. Van de laatste heb ik niet genoeg. Misschien heeft MK nog rest etsplaten.
Na de opschriften kunnen de bakken in de matlak.

mvg,
Ivo

[Peter Wijshake]

@Carlo,

Tenzij er nog een foto boven tafel komt die iets anders suggereert blijven de bufferbalken van mijn Blokkendoos voorlopig zwart. Wat mij betreft is dat nu voldoende aannemelijk gemaakt.

Ik sluit me er graag bij aan, die van mij worden/blijven ook zwart. Wel een interessante discussie om tot dit resultaat te komen! Dank allen.

groets
Peter