Stalen busjes als lagers voor een Fleischmann rondmotor

[Ferdinand Bogman]

Een bekend probleem van de oude Fleischmann-rondmotor is de slijtage van de lagers, waardoor ze gaan gieren. Een probleem waar een druppel olie niet meer tegen helpt na een jaar of zestig. Door het Wohnzimmer AW is dit verschijnsel onderzocht en een daar getoond filmpje lijkt te demonstreren dat het lager zo ruim is geworden dat de as teveel kan bewegen, dwars op de draairichting.

Een radicale oplossing is een andere motor, maar van historisch materieel wil het AW zoveel mogelijk originele onderdelen behouden. Dat doel wordt het dichtst benaderd als alleen het lager vervangen wordt.

In de tropen gebruiken ze daarvoor koperen busjes die je schijnbaar in een viswinkel - pardon: een hengelsportzaak kunt kopen. De afdeling Inkoop heeft die in Nederland niet kunnen vinden, maar wel stalen busjes:



De machine die hier in beeld ligt, redt het waarschijnlijk nog wel met wat olie. Maar er liggen twee maten busjes klaar voor experimenten. Natuurlijk zijn er door de Versuchsanstalt nog praktische problemen op te lossen, zoals de passing en een manier om ze vast te zetten.

Het lijkt erop dat motorlagers meestal van messing zijn. En het gerucht gaat dat messing een beetje poreus zou zijn, waardoor smeermiddelen langer blijven zitten - of zoiets.

Daarom eerst de vraag: kun je stalen busjes gebruiken als motorlager?

[Klaas Zondervan]

Je kunt stalen busjes wel als lager gebruiken, maar die zullen sneller slijten. En dat komt doordat de as ook van staal is. De as en de bus hebben daardoor een zelfde oppervlakteruwheid, waardoor ze elkaar opvreten.
Dus toch maar weer messing nemen, of brons. De oppervlaktestructuur is anders dan van staal zodat ze beter over elkaar glijden.

[Ferdinand Bogman]

Bedankt voor de toelichting, Klaas. De motoren hoeven niet nog eens veertig jaar mee te gaan, dus het is misschien een experiment waard.

Dat gerucht van poreus messing gaat waarschijnlijk over sinterbrons, dat expres een beetje poreus is, met het doel smeermiddelen te absorberen en vast te houden.

[Deetrein]

Misschien kun je er ook een kogellager inzetten?
Wordt vaak bij Märklin locomotieven gedaan.

Mvg, Erich

[Gerrit H]

Je kan ook overwegen om fosforbrons te gebruiken. Heeft een hoge slijtvastheid en goede glij-eigenschappen. Een staf van 4 mm en 1 m lang kost rond de €10,00, dus genoeg om tientallen locs aan te passen.
Staal zeker niet doen. 

[Ferdinand Bogman]

Modeltrein-motoren met kogellagers ken ik alleen van oude Rivarossi-modellen. Is dat bij motoren van Märklin ook weleens aan de hand? En zijn die kogellagers los leverbaar? (Zal niet goedkoop zijn, vermoed ik.)

Ik zal ook eens kijken naar buis van fosforbrons.

[Deetrein]

https://nl.aliexpress.com/item/1005009062109783.html?pdp_npi=4%40dis%21EUR%211.89%211.75%21%21%2115.27%2114.11%21%402102f7a117501119094875565d1082%2112000047778686575%21affd%21%21%21&cn=EAIaIQobChMI3dn-mN_gkAMVk7GDBx3rkxshEAQYBSABEgINp_D_BwE&gad_source=1&gad_campaignid=23084895037&gbraid=0AAAAADprV07CZU2ZTCZQktTNdbyoKbtgQ&gclid=EAIaIQobChMI3dn-mN_gkAMVk7GDBx3rkxshEAQYBSABEgINp_D_BwE&aff_fcid=17eae54e2e3e4ff083bf3f5d02896e9c-1762542710322-08982&aff_fsk&aff_platform=api-new-product-query&sk&aff_trace_key=17eae54e2e3e4ff083bf3f5d02896e9c-1762542710322-08982&terminal_id=abf50b7e2cc24025be5994a67877d19f&afSmartRedirect=y

Mvg, Erich

[Pauldg]

En messing busjes hebben ze waarschijnlijk ook wel

[borotof]

Kogellagertjes kosten geen drol. Is bij marklin vrij eenvoudig, zal bij die fleischman motoren niet anders zijn.

[puntenglijder]

Je kan de stalen bus ook vast zetten op het anker.

Dan zal deze in je uitgeboorde messing bus gaan draaien.
Ik weet alleen niet of je messing lager groot genoeg is om de stalen bus op te vangen?

Kees.

[Ferdinand Bogman]

Het idee is origineel, daar had ik nog niet aan gedacht. Je maakt de as iets dikker zodat de speling wordt opgeheven. Maar dan moet ik het messing lager bijna twee keer zo ruim uitboren. Daarvoor is, denk ik, niet genoeg lager aanwezig. En als ik dat doe, ben ik bang dat de binnenwand van het messing lager niet zo mooi vlak wordt.

De as is 2,1mm dik. Ik moet nog verder zoeken, maar ben nog geen kogellagers met die binnendiameter tegengekomen.

[borotof]

Als je die as in een boorkop kunt spannen heb je die 0,1 mm er zo af.

[Ferdinand Bogman]

Dat zou kunnen, maar ook dat mooie gladde stalen asje wil ik met mijn hobbygereedschap niet verklooien. Ik geef de voorkeur aan een kant-en-klare oplossing zoals de stalen busjes die ik al heb, of een passend kogellager.

[Blausee-Mitholz]

Modeltrein-motoren met kogellagers ken ik alleen van oude Rivarossi-modellen. Is dat bij motoren van Märklin ook weleens aan de hand? En zijn die kogellagers los leverbaar? (Zal niet goedkoop zijn, vermoed ik.)

Ik zal ook eens kijken naar buis van fosforbrons.

HAG modellen met motoren type 88 zijn allemaal standaard met kogellagers voorzien.
Met 16 HAG Loks nooit omkijken na.

Al mijn Marklin Loks heb ik omgebouwd met kogellagers. Komen uit de RC wereld.
Binnen diameter 1,5 mm buiten diameter 4 mm.
Teflon lager uit motorhuis drukken en kogellager er in.
Motorschild uitboren met centerboor 1,6 > 4 mm.

Kogellagers hebben meerdere voordelen.

1- rij je veel niet smeren blijft goed lopen.

2- rij je weinig olie verhard niet dus niet smeren

3- Koolborstels blijven droog.

3 vindt ik de belangrijkste voordeel!

Mvg, Johan