NS 501 / SS 1-4 van Werps modelbouw

[FritsT]

Had ik nou maar mijn mond gehouden. 

Een opsteker.....als Edwin de loc al eens gebouwd heeft weet je dat het kan.

[Ivo tB]

Snap je even niet 

[FritsT]

Nou, als ik er niet over begonnen was had je de ketel op een andere manier dichtgezet dan Erwin voor ogen had. Ik heb je dus extra werk bezorgd. Sorry.

Dat je er niet of moeilijk bij kan...Als Erwin de loc gebouwd heeft, is er dus een manier om die onderdelen er op/aan te zetten. Of die manier moeilijk is, is een tweede.

[Ivo tB]

Nou, als ik er niet over begonnen was had je de ketel op een andere manier dichtgezet dan Erwin voor ogen had. Ik heb je dus extra werk bezorgd. Sorry.

Toch niet. Die ruimte tussen ketel en wielkasten zat mij net zo goed dwars. Mijn oorspronkelijke oplossing zou op een aantal aspecten een minder mooi model hebben opgeleverd. Nu zitten namelijk de etsdelen van de ketel en de wielkast strak aan elkaar en daarbij blijft de voetplaat veel beter recht dan in mijn oplossing. Dat ik daardoor het model eerst weer half uit elkaar heb gehaald doet niet ter zake. Is tenslotte ook het voordeel van solderen.

Ook Erwin zelf heeft zich er op de achtergrond mee bemoeit en mij op een aantal punten op het rechte pad gezet. Ook nog recent zodat ik nu helemaal niet de opbouw, voetplaat en het chassis aan elkaar hoef te solderen, maar dit kan allemaal geschroefd worden. Zal ik nog wel laten zien.

Lastig van dit model is toch het gebrek aan tekeningen of andere informatie. Uit documenten zou blijken dat de oorspronkelijke injecteurs later zijn vervangen door Gresham en Graven injecteurs. Is me vervolgens weer totaal onduidelijk waarom er dan leidingen vanuit het machinistenhuis over de wielkappen in een soort ketelklepkasten terecht komen aan beide kanten van de ketel. Hoe het ketelfront dan is uitgerust is niet duidelijk. Zijn die oorspronkelijke injecteurs verwijderd (zal wel) en lopen er dan leidingen niet zoals gebruikelijk direct via het ketelfront de ketel in of worden die vanaf de injecteur langs de ketel naar de ketelklepkasten geleid. Ketelklepkast zag je later alleen bij loks met een voorwarmer die via Knorr pomp naar de ketelklepkast werd geleid. Althans bij de 3700 ed.

[FritsT]

Wij lossen in de bouwgroep de verschillen en/of onduidelijkheden veelal op via Zoom (met camera) omdat we niet naast elkaar wonen.

[Beached]

Omdat ik toevallig bezig ben met het onderzoek voor een aantal 1:1 injecteurs kan ik hier misschien wat licht op schijnen. Toen de locs in 1863 gebouwd waren stonden injecteurs nog in de kinderschoenen, en in de 19e eeuw ware er aardig wat ontwikkelingen in het ontwerp van injecteurs. De bekende Gresham & Craven ketelfrontinjecteurs waren ergens rond 1880-1890 ontwikkeld. 

Om even jouw HUA foto te lenen:

Alle tekeningen waar iets op te zien valt zie je hier:

Op de tekening kan je een koude pomp (aangedreven van het linker kruiskop, op de zijaanzicht het langwerpige ding net rechts van de schaar van de schuifbeweging) vinden en een injecteur tussen de ketel en de zijkant van de cabine. (in schaduwlijnen net links van de veren van de achterste loopas)

De injecteur lijkt aardig wat op de Gresham & Craven Class E op deze advertentie

link: https://www.gracesguide.co.uk/File:Im18880629E-Gresh.jpg

Als je Eelco's foto goed bekijkt kan je net de flens van de injecteur zien, in de schaduw tussen de wielkast en de zijplaat van de cabine


In de lijst van NS locs met G&C ketelfrontinjecteurs kijk staat er niets vermeld over de NS 600, dus ik vermoed dat de nieuwe injecteurs gewoon een modernere versie zijn van de G&C Class E, of een ander vergelijkbaar model. Dan is het nog de vraag of de koude pomp is vervangen. Voor een model maakt dat aardig wat uit omdat het het verschil is tussen de waterleiding die van de pomp op de kruiskop komt of een injecteur in de cabine.

Bij meeste spoorwegen was de koude pomp al snel afgenomen, maar op deze foto in HUA Is iets door de drijfwielen te zien dat verdacht veel op een waterleiding naar een koude pomp lijkt.

[Ivo tB]

Dank voor je uitleg. Ik realiseer me ineens dat Erwin in zijn kit ook een op een class E lijkende injecteur levert. Hetzelfde type waarvan je er 2 ziet in zijn model van de 5300 op beide waterkasten in het machinistenhuis. Zal ik opzoeken voor een foto.

Ik had ook al gezien op de tekening dat er een koude pomp zit voor de aangedreven as. Zo was het oorspronkelijk. Je ziet ook de leidingen veranderen in de tijd, waarbij aanvankelijk de ketelklepkasten van beneden leken te worden gevoed en niet vanuit het machinistenhuis. Als je de waterleidingen vanuit de tender onderlangs ook volgt lijkt dat te kloppen.



Dit is weliswaar een zweedse versie, maar hier zie je alleen een dunne stang (?) vanuit het machinistenhuis door de wielkast naar de klepkast.

Hier is het weer anders:



Hier loopt wel een dikke waterleiding over de wielkast naar de klepkast en een leiding van de klepkast naar beneden. Je ziet ook de oorsrpronkelijke waterleiding nog steeds onder  het chassis hangen en gebogen naar boven lopen.

Dit is wel de versie die ik probeer te maken. Ik dacht eerst dat er aan beide zijden deze klepkast met leiding zit, maar ik heb geen foto's die dat bevestigen. De foto vanuit het Zeeuws archief is van dezelfde periode en een opname van dezelfde kant van de lok.

Dit is dan weer de oudste versie die lijkt op de eerste foto van de zweedse lok:



Als ik jou nu goed begrijp zie jij op de foto van het Zeeuws archief in de nis aan de voorkant van het machinistenhuis een pomp? Of toch anders? Als ik nog eens goed naar de foto van het Zeeuws archief kijk lijkt het alsof er 2 leidingen gebogen over de wielkast liggen. Een dunne die vanuit het machinistenhuis komt en een dikkere waarvan niet te zien is waar die vandaan komt. Die dikkere sluit in elk geval aan op de klepkast.

Op de foto van de 251 is te zien dat de dikkere verder naar beneden loopt en ook richting het machinistenhuis gaat, maar lager, alleen zie je die weer niet terug op de foto van het Zeeuws archief...

Eens kijken hoe we verder komen  .

[Ivo tB]

Dit verhaal krijgt nog een vervolg. Later. Inmiddels heb ik van Erwin ook aanvullende informatie gekregen en nu zou ik een en ander toch goed moeten kunnen maken. Dank Beached voor het verder aanslingeren van dit uitzoekwerk.

[Ivo tB]

Later zal ik ook nog ingaan op de definitieve bevestiging van chassis, voetplaat en opbouw aan elkaar. Het wordt denk ik onvermijdelijk om de voetplaat aan de opbouw te solderen. Kan, hoeft geen probleem te zijn, maar ik denk dat ik eerst de handrails en leidingen langs de ketel ga maken, want anders kan ik daar moeilijker bij als de voetplaat aan de ketel vastzit. Ik overweeg ook nog om een hoekje te maken aan de opbouw net voor de brilplaat aan beide kanten en daarmee met een schroefje de zaak vast te zetten. Later meer.

Leuk bedacht, maar toch fout . Het kan gewoon goed. Daarmee bedoel ik dat opbouw en voetplaat niet aan elkaar gesoldeerd hoeven worden, maar ik had de functie van groeven in etsdelen niet goed begrepen.



Hier zie je een plaatje in de hoek van de vuurkist en de brilplaat met een schroef erdoorheen die chassis en voetplaat aan elkaar schroeft. Maar het moet anders (tip Erwin  ). Het plaatje moet hoger worden vastgezet aan de zijkant van het machinistenhuis en dan bevestigt de schroef opboue, voetplaat en chassis.

De binnenkant van de zijkanten van het machinistenhuis zien er zo uit:



In de horizontale groeven wordt het plaatje gesoldeerd:



Daarna soldeer je de zijkanten in de verticale groef aan de brilplaat op de hoogte die past bij een perfecte passing op de voetplaat:



Schroefje aan de bovenkant er door heen en klaar.



Is simpel als je het weet...

[Beached]

Als ik jou nu goed begrijp zie jij op de foto van het Zeeuws archief in de nis aan de voorkant van het machinistenhuis een pomp? Of toch anders? Als ik nog eens goed naar de foto van het Zeeuws archief kijk lijkt het alsof er 2 leidingen gebogen over de wielkast liggen. Een dunne die vanuit het machinistenhuis komt en een dikkere waarvan niet te zien is waar die vandaan komt. Die dikkere sluit in elk geval aan op de klepkast.

Ik zie in de nis een injecteur. Of tenminste, de flens waar de injecteur aansluit op de voedingsleiding (waterpijp). Voor de duidelijkheid heb ik wat met de helderheid van de foto gerommeld zodat het een beetje beter te zien is.


De leiding achter de voedingsleiding is denk ik de luchtpijp van de luchtpomp. Die volgt denk ik verder de wielkast tot aan de voetplaat en loopt dan naar de aansluiting rechtsonder aan de pomp bij de voetplaat.

Op deze foto is precies dezelfde leiding te zien, en ook de flens tussen de persleiding en de injecteur is zichtbaar, deze keer achter de verticale handgreep van de cabine

Aangezien een loc altijd 2 onafhankelijke waterpompen/injecteurs moet hebben, lost dat de vraag van hoe de ketelvoeding in de late periode uitzag nog niet 100% op. Vanaf nieuw had de loc een injecteur (rechts) en een koude pomp (links). Kijkende naar de foto hierboven krijg ik de indruk dat de koude pomp nog in gebruik is. Bij een injecteur zou de waterleiding verlegd zijn zodat de voedingspijp geen omweg naar de ketel maakt, en ongebruikte leidingen en voedingstoestellen op de loc achterlaten is ook onwaarschijnlijk.

Over de kleine "stang" van de linker ketelklepkast, het lijkt mij te dun om wat te bedienen, en op een rare plek. Ik vermoed het een kleine waterleiding is. Het is namelijk moeilijk om te zien of een koude pomp werkt of niet, en als stoker wil je graag weten dat je pomp werkt als je hem aanzet. Een kleine leiding die in de cabine wat water in een andere pijp water afvoert laat zien dat het water uit de pomp door de voedingspijp naar de ketelklepkast stroomt. Ik ben vergelijkbare constructies tegengekomen op stoomtrekkers met koude pompen.

Voor dezelfde reden zijn Knorr voedingspompen ook uitgerust met een slagenteller in de cabine

Het model begint er trouwens all aardig op te lijken, mooi werk weer(y)

Groeten,

Rick

[Ivo tB]

Dag Rick,

Bedankt voor de aanvullende informatie. De leiding naar de ketelklepkast van de injecteur rechts vanuit het machinistenhuis is duidelijk. Bij mij zit daar nog een wand, maar de injecteur kan daar gewoon doorheen steken. En ook Erwin bevestigt hetzelfde inclusief de koude pomp aan de andere kant.

Daarmee ga ik het op die manier verder maken.

[Ivo tB]

Nu de grootste vragen wel zijn opgelost ben ik begonnen met het verder detailleren van de lok. Dat betekent dat de leidingen aan de beurt zijn. Die hou ik altijd verwijderbaar, want anders zitten ze geweldig in de weg bij het spuiten later.

Voor de eerdere discussie in typen injecteurs heb ik ook nog even mijn model van de NS 5300 opgezocht en daar zitten volgens mij de injecteurs bovenop de waterkasten. Of toch niet:



Voordat ik de leidingen naar de klepkasten leg en de injecteur rechts inbouw eerst de andere leidingen:



De onderste leiding/handrail is een 0,4mm messing buisje met een 0,2mm nikkelzilveren draad erdoorheen. Het is me niet 100% duidelijk wat deze doet, maar ik vermoed dat hiermee de blazer wordt aan/uitgezet en er hoort dan ook een appendage op de rookkast aan de rechterzijkant.

De bovenste stang bedient de stoomkraan, vanwaar een koperen drukleiding naar de luchtpomp loopt. Die zit er nog niet, maar komt binnenkort. De stoomkraan heb ik zelf gemaakt van een overmaats gedraaide handrailhouder, bijvoorbeeld een uit een DJH kit. Deze vervang ik altijd met handrailhouders van Philotrain of Weinert, want ik vind die DJH's veel te grof, maar als stoomkraan zien ze er prima uit. Ik soldeer wel altijd aan de handrailhouder een mini moertje voor de bevestiging aan zowel de stang uit het machinistenhuis als aan de koperen drukleiding. Beide verbinden zo een en ander aan de pomp. Is niet echt goed te zien op de foto, maar ook super klein:



De leidingen gaan nog iets zakken, want de aansluiting op de brilplaat is niet goed zo.

Aan de andere kant de stang, die ook weer door een buis loopt, voor de bediening van de stoomkranen. Leuk is dat een en ander kan verschuiven, maar onder de voetplaat gebeurt er verder niets. 



De knevel op de rookkastdeur is ook in dit model, net als bij de 8400, weer functioneel gemaakt, door de achterkant van het gietdeel glad te vijlen, in het midden een 0,4mm gaatje te boren en daarin een 0,2mm draadje te solderen. Op de juiste afstand afknippen en bijna haaks omzetten naar beneden en dan werkt de knevel ook in model als afsluiter van de rookkastdeur.

[Ivo tB]

Sinds de vorige post ben ik doorgegaan met alle leidingen langs de ketel. Het is nog niet helemaal compleet, maar dankzij de hulp van Rick en Erwin ben ik er nu toch bijna. Het is wel veel priegelwerk, maar hieronder het voorlopige resultaat:



Je ziet hier nu de stang naar de stoomkraan, de stoomleiding daarvandaan naar de luchtpomp. Die zit nog niet helemaal recht naar mijn zin en er komen nog 2 leidingen aan: de afgewerkte stoomleiding naar de rookkast en de drukleiding naar het hoofdreservoir.

Daaronder zit een buis met een stang erdoorheen die volgens mij de blazer moet bedienen. Ik heb nog geen onderdeel gevonden voor op de rookkast waar deze draaistang in moet.

Dan de leidingen naar de ketelklepkast. De dikke waterleiding vanuit de injecteur over de wielkast naar de ketelklepkast en een afvoerleiding (die voor de ketelklepkast nog een eind moet vinden. De leiding naar beneden ontbreekt hier nog.

In meer detail:



En van opzij:



Dan aan de andere kant de handrail met daar doorheen de stang om de cylinderkranen te bedienen. Daar hoort op de rookkast nog een hendel aan met een stang naar beneden door de voetplaat. Vervolgens de kleine ketelklepkast met een kleine waterleiding naar beneden naar de koude pomp en er loopt nog een waterleiding recht naar achteren naar het machinistenhuis. Daarvoor moet ik nog gaatjes op de juiste plekken in de wielkast zien te maken.





Volgens mij is hiermee dan de ketel compleet.

Helaas heb ik in het vele uitpakken en inpakken en passen ed die hendel voor de bediening van de cylinderkranen kwijt gemaakt. Die zal ik nog wel een keer terugvinden.

[Huup]

Wat een juweeltje........🤩

[MathynK]

Prachtig Ivo! . Er zit nog een hoop detail op zo’n klein locje.
Welke diktes koperdraad heb je gebruikt voor de diverse leidingen?

Groet, Mathyn