Bouw van materieel 40 treinstellen

[Rob Bennis]

Na het bouwavontuur van materieel 46 treinstellen, wat nog niet helemaal af is, wil ik hier verder gaan met de bouw van materieel 40.
Voor het bouwdraadje van materieel 46 klik hier
Voor het bouwdraadje van de 2045 aandrijving klik hier

Mat’40 heeft altijd al mijn belangstelling gehad, vanwege de historie van deze treinstellen.
Ik heb zo een beetje 30 jaar eerder een DE-5 gemaakt en een ElD-2 met behulp van Mastica zijwandjes en Lima Hondenkoppen. De DE-5 heb ik hier staan in een line-up met ander stroomlijn neusjes.



Moet nog eens het hele treinstel op de foto zetten.
De ElD-2 heb ik ook gemaakt met behulp van Mastica zijwandjes en Lima hondenkoppen



Na de bouwwerkzaamheden van mat 46 ontstond bij mij toch idee voor een remake van deze treinstellen.

Ik had al de afgelopen tijd al de nodige informatie verzameld zoals bijvoorbeeld:

• De web site Seinarm van Gerard van de Weerd
• De foto’s van Bert Stortenbeker
• De beeldbank van de NVBS
• De bouwtekeningen in het Utrechts archief
• De beeldbank van het Utrechts archief

Verder nog de diverse boeken en tijdschriften die ik gebruik zoals bijvoorbeeld:

• Railkroniek speciaalnummer 6, elektrisch stroomlijnmaterieel ’35, ’36 en ’40 door Martin van Oostrom
• Stroomlijn op het spoor door Carel van Gestel
• Elektrisch stroomlijn materieel ’36 en ’40 door Harrie Peters
• Elektrische treinen in Nederland deel 2 door Carel van Gestel, Bert van Reems en Lex Tempelman

Verder nog  de diverse andere informatiebronnen  die door diverse digitaliseringsacties beschikbaar komen voor ons.
De volgende keer ga ik wat meer in op de geschiedenis

[Pauldg]

Oh, nou wordt het echt interessant. Dit ga ik met veel plezier volgen! 

[Rob Bennis]

Paul,

Hoever ben jij met jouw treinstellen?

rob

[Pauldg]

De DE1 ligt stil omdat ik op onderdelen van Frie wacht. De Pec ligt stil omdat ik in beslag word genomen door andere besognes  kortom: ik moet er maar weer eens wat aan doen.

[Rob Bennis]

Voor ik weer verder ga even een klein intermezzo. Ik heb een foto gevonden op de beeldbank van de NVBS met daarop een mat 40 uiteraard.
Wat deze foto zo bijzonder maakt is dat hij op de 1e Pinksterdag 1943 is genomen, dus 80 jaar geleden!



De fotograaf is W.D.J. Cramer
Bestandsnummer: NEG119-721
Omschrijving: Gezicht op de buurtsporen in Utrecht vanuit Hotel Terminus op 1e pinksterdag 1943, met een vertrekkend elektrische vijfrijtuigtreinstel naar Amersfoort. Op het perron seinhuis A met daarachter het enkel jaren oude, maar nooit in gebruik genomen betonnen seinhuis. Het voor dit seinhuis bestelde meerrijïige stelknoptoestel werd door de oorlogsomstandigheden nooit afgeleverd.
Ook bijzonder aan deze foto is dat de rubberen buitenbalgen niet zijn aangebracht i.v.m. de grondstoffen schaarste. Een ander detail zijn de plakaten achter de ramen van de Cr, met de aanduiding 'Nür für Wehrmacht'
Hier een voorbeeld er van




Rob

[GerardvV]

Maarre... 1e pinksterdag 1943 viel op 13 juni 1943 
Wel een mooie foto

[Rob Bennis]

Gerard, je heb gelijk, ik was gevallen voor de 1e Pinksterdag  en 80 jaar geleden.

Maar je hebt gelijk het is een hele mooi foto uit een duistere periode van onze geschiedenis

Rob

[Rob Ellerman]

Was dit niet de oude Leidseveertunnel? Links heb je de buurtsporen, daar was begin jaren 60 een hek met gaas waaraan ik me moest vasthouden nadat ik door m’n vader op de balustrade gezet was. Het spoorweginteressevirus ontstond hier…. Sorry, back tot topic

Rob

[Rob Bennis]

Mat 40 werd besteld tijdens de uitbreiding van het electrisch netwerk met de Gooi lijnen te weten Amsterdam- Amersfoort, Utrecht-Hilversum en Utrecht- Amersfoort. Deze electrificatie zou in 1941 gereed moeten zijn maar daar stak de bezetting van Nederland een stokje voor.
Om de uitbreiding van electrisch materieel te kunnen krijgen werden verschillende maatregelen genomen:

• De snelheid van de bestaande blokkendozen werden verhoogd door sterkere motoren en het toepassen van stroomlijning
• Het plaatsen van tussenrijtuigen in de bestaande El2 en ElD3
• Nieuwe treinstellen in de vorm van 25 vijfwagenstellen en 15 tweewagenstellen als versterking, dit werd dus het materieel 40

Maar dit was nog niet genoeg want de de directie van de NS maakte tijdens een persconferentie in december 1939 bekend dat de electrificaties verder uitgebreid gingen worden met als eerste Dordrecht-Antwerpen, daarna Eindhoven -Maastricht. Ook werd er aangekondigd dat er electrische locomotieven moesten komen want de internationale treinen begonnen hindernis worden op de 120 km/h electrische baanvakken. Er gebeurde bij de NS heel veel tegelijkertijd.

Dan nog een misverstand uit de lucht halen, mat 40 was niet bedoeld voor de Gooilijnen. Het vijfwagenstel was bedoeld als vervanger van de standaard stam op het middennet bestaande uit een El2+ElD3 treinstel. Mat 40 was gebouwd voor een hogere snelheid t.w. 140 km/h tegenover 120 km/h van mat 36 en ook was er nu een volwaardige restauratie ingebouwd.

Hier een overzicht van de stroomlijn neuzen die er zijn geweest. Ik laat dit zien met behulp van de foto’s die ik bij het HUA heb gevonden.
Eigenlijk moet je beginnen met een line-up met de eerste treinstellen van de NS



Deze foto is afkomstig van de NVBS beeldbank. De omschrijving is Line-up van drie generaties elektrische treinstellen met van links naar rechts het voormalige ZHESM motorrijtuig mC 9906, het blokkendoos motorrijtuig mC 9002 en het materieel '36 treinstel NS El2 218 op het emplacement van de Werkplaats Leidschendam. 

Deze foto laat helaas mat 40 nog niet zien maar laat heel mooi zien de neuzen van blokkendoos tot hondenkop


Uttrechts Archief
De omschrijving:  Afbeelding van enkele electrische treinstellen van de N.S. tijdens een 'line up' bij de werkplaats te Leidschendam. Van links naar rechts een electrisch motorrijtuig mat. 1924 ("Blokkendozen") en de electrische treinstellen nrs. 604 (mat. 1936), 260 (mat. 1946) en 726 (mat. 1954, plan F).


Utrechts Archief
De omschrijving: Afbeelding van enkele electrische treinstellen van de N.S. tijdens een 'line up' bij de werkplaats te Leidschendam. Van links naar rechts een electrisch motorrijtuig mat. 1924 ("Blokkendozen") en de electrische treinstellen nrs. 604 (mat. 1936), 260 (mat. 1946) en 726 (mat. 1954, plan F).

Waar blijven nu de foto’s met mat 40? Ik heb er een hele mooie gevonden op het HUA maar die mag ik niet publiceren maar de link mag ik hier wel neerzetten.
Utrechts Archief
De omschrijving: Afbeelding van enkele naast elkaar opgestelde electrische treinstellen stroomlijnmaterieel van de N.S. op het emplacement Westelijk Eiland te Amsterdam. Van links naar rechts exemplaren uit resp. de series 601-625 (mat. 1936), 641-705 (mat. 1946), 221-299 (mat. 1946) en 801-817 (mat. 1940).
Het is een mooi overzicht van verschillende neuzen waar je de verschillen nu duidelijker kan zien. Mat 36 met de kleine raampjes, mat 40 en 46 met hogere ramen dan mat 36 en mat 40 met divergerende raamstijlen en mat 46 met convergerende ramen.

Deze foto laat de verschillen zien tussen mat 36 en mat 40


Beeldbank NVBS, fotograaf J.J. Overwater. Datum 15-03-1942
De omschrijving: Drie koprijtuigen van NS stroomlijnmaterieel naast elkaar bij de Werkplaats Leidschendam. Van links naar rechts een Ck-rijtuig van een twee- of drierijtuigstel materieel '36, een nieuw CDk-rijtuig van een treinstel serie ElD5 800 en BCk 428 met verduisterde lampen.

Dan als afsluiter een foto van een mat 40 kop.


Utrechts Archief

Rob

[Rob Ellerman]

Waarbij het, bij het zien en betreden van de prachtig mooi tot nieuw leven gewekte 252 (Mat36), extra jammer is dat er geen enkel treinstel Mat40 bewaard is gebleven. Maar in ieder geval kunnen we zeggen: … gelukkig hebben we de foto’s nog

Rob

[Pauldg]

Zo'n mat'40 cabine als 1:1 replica zou toch wel te bouwen moeten zijn? Zou een mooie gimmick zijn in het NSM

[Huup]

Een rebuild helemaal...... #dreaming-on

[Rob Bennis]

Dream on 

Wat we wel zelf kunnen doen is met behulp van 3D printtechnieken deze koppen reproduceren op grotere schaal. Ik heb Mitchel al diverse mooie koppen zien maken waarvan de laatste de kop van een IRM was.

Dan kan je een leuke verzameling kopjes maken.
Als een 3D kunstenaar dit leuk vind om dit op te pakken dan wil ik wel mijn best gaan doen voor tekeningen

Rob

[Huup]

Sorry, ik ben slechts een eenvoudig profiteur 

[Rob Bennis]

Ik ga nu een ‘wandeling’maken door het interieur van het treinstel
De hoge cabine ramen van de cabine waren direct afgeleid van de omBC en diende hetzelfde doel, de reizigers een blik bieden op het spoor. De stoelindeling van de hieraan grenzende coupé was hier op aan gepast wat de volgende foto laat zien. Ook zichtbaar is dat de foto in de oorlog is gemaakt want de gloeilampen zijn allemaal blauwe verduisteringslampen.


Utrechts archief
Hier nog een foto van het machinisten domein. Opvallend zijn de kilometerteller die tot 160 gaat en de luidspreker van de intercom. Wat mij nog opvalt is dat de voltagemeter van de bovenleidingsspanning zo een beetje 1150 volt aangeeft, lijkt mij erg laag. Ook mis ik de schakelaar voor de electromagnetische railremmen, bij de DE5 zitten ze naast instrumentenpaneel. Ook mis ik de schakelaar waarmee de in- uitverlichting werd bediend.


Utrechts archief

De tweede klasse bestond coupés en afdelingen Hier een foto van een coupé

Utrechts archief

De keuken van de restautratie zat in het Cr rijtuig. Hier een foto van het interieur


Utrechts archief

De restauratie afdeling zag er zo uit met op de achtergrond de kelnersafdeling.


Utrechts archief

Hier een foto van een balkon met een mooie doorkijk door het treinstel


Utrechts archief

De 3e klasse zag er zo uit met aan het plafond de luidspreker en verlichte in en uit bordjes aan de kopschotten.


Utrechts archief



Utrechts archief

En helemaal aan het andere uiteinde van het treinstel zat de bagageafdeling


Utrechts archief

En voor we het vergeten zo zag het vijfwagenstel er van buiten uit


Utrechts archief

En het tweewagenstel zag er zo uit


Utrechts archief

Rob