De IJmuider spoorlijn - korte geschiedenis en plaatjes

[Vislijn]

Hartelijk dank voor de aanvullende info Frank! Had ik de datum toch min of meer goed geraden. Ik zal de bron van de foto aanpassen.

[Vislijn]

Sinds de opening van de Velsertunnel in 1957 was het nieuwe station Santpoort-Noord het nieuwe beginpunt van de IJmuidenlijn. Voortaan takte de IJmuidenlijn hier af van de lijn Haarlem-Alkmaar, die een paar kilometer noordelijker door de tunnel ging. Het station bestaat nog steeds en heeft nog steeds drie sporen.



Gezien in zuidoostelijke richting, we zien dus het perron voor de richtingen IJmuiden en Alkmaar. Het houten gebouwtje past niet erg bij de rest, het zal er niet lang hebben gestaan.



Gezien in zuidelijke richting. Langs het perron een treinstel Mat46, onderweg naar Haarlem.



Het stationsgebouw op het oostelijke perron. Het station was een ontwerp van architect K. van der Gaast.

De eerste twee foto's zijn van D. Gerdessen, de derde is gemaakt door W. van Schaik. Utrechts archief no. X133812-NS13655, X133808-NS13651 enX133884 - NS 13745.

[laurent]

Wat een leegte zeg.

[Vislijn]

Zoals we al eerder hebben gezien werden aan het begin van de jaren 60 de pieren bij IJmuiden verlengd, een enorm project, waarvoor vanuit België onvoorstelbare hoeveelheden stenen met lange treinen werden aangevoerd. Deze treinen reden vanaf het IJmuidense stationsemplacement verder over de havensporen, door het industriegebied, naar een terrein aan het einde van de Strandweg. Het al bestaande spoor langs de Strandweg werd voor dit doel in 1961 verlengd.



[↑ 15 februari 1961, foto Beeldbank De Boer via NHA, no. NL-HlmNHA_1478_18685B01_01]

In augustus 1964 ging het op het wissel waar het spoor langs de Strandweg aftakt van dat langs de Kromhoutstraat niet helemaal goed:





[↑ 4 augustus 1964. Op de eerste foto kijken we in zuidoostelijke richting. Foto Beeldbank De Boer via NHA, no. NL-HlmNHA_1478_02689K00_05 en HlmNHA_1478_02689K00_06]

Ongeveer dezelfde plek in 2022: https://goo.gl/maps/RPfzvTQZY5AMNssT9
Bij de BACO dus.

Het zou overigens niet voor het laatst zijn dat er hier een trein ontspoorde, in 1978 gebeurde het nog eens:



[↑ 8 maart 1978, foto Beeldbank De Boer via NHA, no. NL-HlmNHA_1478_16515K00_02]

[AndréDev]

Schitterend tijds document dit draadje

[Jeronimos]

Nog wat foto's op Arthur Kamminga's site:


http://www.arthurkamminga.nl/doodspoor/ijmuiden/ijmuiden1.htm

[Vislijn]

Schitterend tijds document dit draadje

Leuk om te horen! 

Nog wat foto's op Arthur Kamminga's site:

http://www.arthurkamminga.nl/doodspoor/ijmuiden/ijmuiden1.htm

Hee leuk, dank je, ik ga er eens goed naar kijken.

En dit draadje is vandaag de 100.000 views gepasseerd!



Leuk dat er zoveel belangstelling voor is! Ik ga nog wel effe door 

[IJmc]

En als IJmuidernaer doet mij het goed dat dit draadje in de smaek valt .

[DV modelspoor]

Als ijmuienaar volgende ik dit draadje net grote belangstelling.
Ooit het idee gehad om ijmuiden-Oost na te bouwen maar die modelbouw grootheidswaanzin maar laten varen .
Wel geniet ik hier met volle teugen van, ga zo door 

[Vislijn]

Vandaag een wat oudere foto, uit 1908:



Volgens het fotobijschrift zien we hier de verlading van aardbeien op het emplacement van station Velsen(-IJmuiden Oost), t.b.v. de Tuinbouwvereniging "Ons Belang" te Santpoort. De aardbeien waren met paard en wagen vanuit Santpoort aangevoerd. Enkele heeren zitten achter een tafeltje gereed om alles administratief vast te leggen. Iedereen staat keurig stil voor de fotograaf, alleen het paard links beweegt het hoofd. De omgeving die we zien ligt iets ten oosten van het stationsgebouw dat drie jaar eerder, in 1905, in gebruik was genomen. We kijken in zuidelijke richting. Foto Collectie Gemeente Velsen via NHA, no. KNA001010842.

Rechts van de goederenwagen zien we volgens mij het oostelijke ingangsgebouw van het nieuwe station, dit dus:



[De linker raampartij komt overeen. Hier zestig jaar later, op 8 juli 1968, vlak voor de sloop. Beeldbank De Boer via NHA NL-HlmNHA_1478_06303K00_30]

Terug naar de foto met de aardbeientelers. Het andere gebouw dat we op de achtergrond zien staan, achter de goederenwagen, kwamen we al eerder tegen in dit draadje (zie https://forum.beneluxspoor.net/index.php?topic=94916.msg3222176883#msg3222176883):





[Als ik me niet vergis, is dit gebouw het tweede station Velsen, dat van +/- 1891 tot 1905, dus maar heel kort, dienst heeft gedaan. Het is vervolgens nog heel lang blijven staan, het werd (pas) rond 1962 afgebroken. Hier gezien in noordelijke richting, foto's R. Ankersmit via Stationsweb, februari 1960]

Het gaat om het gebouw in de gele cirkel:



[Ca 1930. Uitsnede. Het gebouw, station Velsen II dus, staat dus tegenover de oostelijke hoofdingang van het (derde) station, waarvan we de lange overkapping rechtsboven kunnen zien. Overigens was dat, toen in 1908 de aardbeien werden ingeladen, nog de enige ingang van het station, de westelijke toegang werd pas in 1924 geopend en is dus op déze foto al wel te zien. Er was een uitnodigende, opvallend monumentale toegangsweg voor aangelegd, die zien we hier ook. Het witte gebouw dichter bij het kanaal is het nóg oudere station Velsen I dat tot 1891 dienst deed (en pas in 1942 verdween). We zien op deze foto dus drie stations Velsen bij elkaar. Nog verder richting het kanaal zien we een kolenhandel, deze had tot ongeveer 1961 nog een spooraansluiting, het spoor takte ten zuiden van het station af van de hoofdlijn en liep langs het hierboven getoonde gebouw en het oude, witte station, en stak vlak daarvoor de Stationsweg over (vergelijk deze foto: https://images.beneluxspoor.net/bnls/KNA001002342.tjp.jpg die we aan het begin van dit draadje al eerder zagen). Helemaal rechtsboven, ter hoogte van de loods van Van Gend & Loos, staat flink wat goederenmaterieel.

Luchtopname Fototechnische Dienst Luchtvaartafdeeling, Beeldbank Nederlands Instituut voor Militaire Historie, rechtstreeks https://nimh-beeldbank.defensie.nl/foto-s/detail/d00a1e75-7f70-da71-9caa-a4239e1ca4c1/media/98931826-5b97-9986-568b-1229b9de47d2?mode=detail ]

[AndréDev]

Heerlijk weer!!
Gaat geen dag voorbij zonder dit te bekijken
Zoveel nostalgie

[Thai-Bundesbahn]

Proficiat met behalen van de eerste 100.000 views. Intersante content tot nu toe. 

[Jeronimos]

Nog wat foto's op Arthur Kamminga's site:

http://www.arthurkamminga.nl/doodspoor/ijmuiden/ijmuiden1.htm

als je dit leuk vindt, dan moet    je eigenlijk ook op Railtrash kijken.
http://www.railtrash.net/images/IJmuiden_2011/ijmuiden/index.html

Ga naar railtrash.net, klik op reportages, en zoek dan op IJmuiden dan vindt je diverse reportages. Bovenstaande link is daar een van.

toevoeging

Vond net nog deze site (FB)
https://www.facebook.com/NoordzeevisIJmuiden/

Oh, nog een: https://www.wikiwand.com/nl/Visstation_IJmuiden#Media/Bestand:Het_voormalige_Visstation_gezien_in_westelijke_richting_vanaf_het_N.S.-_emplacement,_IJmuiden_-_NL-HlmNHA_1098_KNA001013809.jpg

[Vislijn]

De drie stations Velsen (-IJmuiden Oost)

De vorige keer liet ik een paar plaatjes zien waarop de verschillende stations Velsen te zien waren. Misschien leuk om daar nog iets verder op in te gaan.
Zoals we hierboven al zagen zijn er in totaal drie stations Velsen(-IJmuiden Oost) geweest:

- Velsen I: gebouwd rond 1867, uitgebreid rond 1880, buiten dienst 1891, afgebroken 1942
- Velsen II: gebouwd 1891, buiten dienst 1905, afgebroken rond 1962.
- Velsen III: gebouwd 1905, grotendeels afgebroken in 1968, buiten dienst 1983. Vanaf 1927 "Velsen-IJmuiden Oost" geheten.

Hier zien we de drie stations bij elkaar op één foto, dezelfde foto als de vorige keer:



Velsen I was al in gebruik voordat de aftakking naar IJmuiden werd aangelegd, het lag aan de spoorlijn Haarlem-Uitgeest die in 1867 werd geopend, het Noordzeekanaal was er toen nog niet, en IJmuiden (dus) ook niet. Bij het graven van het kanaal (dat kwam in 1876 gereed) werd direct ten noorden van het station een draaibrug over het kanaal gebouwd.



[De oude spoorbrug rond 1875, gezien in noordwestelijke richting. Collectie Gemeente Haarlem via NHA, nr. 6999]

Hier zien we station Velsen I in 1867:



[Collectie Gem. Velsen via NHA, nr. 10504]

Het stationsgebouw werd rond 1880 uitgebreid met een wachtkamer, ook kwam er een perronoverkapping:



[Gezien in noordwestelijke richting, rond 1883. Collectie Gem. Velsen via NHA, nr. 10504]

Als we nog eens naar de luchtfoto kijken, dan zien we dat de ligging van dit station sinds de opening van de lijn naar IJmuiden in 1883 niet erg handig was, het ligt immers voorbij de splitsing. Toch heeft het na de opening van de IJmuidenlijn nog acht jaar geduurd voordat dit probleem werd opgelost met een nieuw station: Velsen II. Dit lag wél voor de splitsing en hier kon dus makkelijk worden overgestapt. Het tweede station Velsen werd (net als zijn opvolger, en vele andere stations) ontworpen door de architect Dirk Margadant.



[Station Velsen II rond 1900. We kijken naar het noorden, op de achtergrond het oudere station Velsen I. Er is ook een goederenwagen te zien, deze staat ongeveer op dezelfde plek als de wagen waar in een vorige post de aardbeien werden ingeladen. Ansichtkaart, coll. Spoorwegmuseum]



[Het westelijke perron van Station Velsen II. Foto Jacob Olie, juni 1902. Collectie Gemeente Velsen nr. 10505. Permanente link https://hdl.handle.net/21.12102/5366A35EFB8F11DF9E4D523BC2E286E2]



Nog eens station Velsen II in beeld, nu feestelijk versierd. Volgens het fotobijschrift gaat het om het 25-jarig jubileum van de stationschef, de heer Jetten, bij de Spoorwegen. Het voltallige personeel is present. Opvallend dat het spoor langs het perron al is verdwenen. Mogelijk was Velsen III toen al geopend, de foto zal dan van rond 1905 dateren. Beeldcollectie van de gemeente Velsen, Inventarisnummer 10507 Permanente link https://hdl.handle.net/21.12102/53670AE2FB8F11DF9E4D523BC2E286E2.

Station Velsen II is nog opvallend lang na buitendienststelling blijven staan, tot rond 1962. Eerder in dit draadje (https://forum.beneluxspoor.net/index.php?topic=94916.msg3222176883#msg3222176883) was ik nog wat in verwarring door de foto's uit 1960 van R. Ankersmit en kon ik het gebouw ook niet goed plaatsen. Intussen is duidelijk dat dat toen nog onbekende gebouw Velsen II was, voortschrijdend inzicht zullen we dus maar zeggen. Overigens is ook de voorganger Velsen I nog lang blijven staan, tot in 1942 (nadat het al in 1891 buiten gebruik was gesteld). Ik begreep dat dat nog lang als dienstwoning voor de stationschefs van de latere stations had gefunctioneerd.

Maar ook station Velsen II zou al snel op een onhandige plek komen te liggen. Doordat de spoorbrug over het kanaal rond de eeuwwisseling te smal en te laag was geworden voor het groeiende scheepvaartverkeer, moest er een nieuwe brug komen. Omdat deze een veel grotere doorvaarthoogte kreeg, moest ook de spoorlijn hoger komen te liggen. De nieuwe brug kwam ook iets westelijker dan de oude. Hier de oude en de nieuwe brug bij elkaar:



[De oude en de nieuwe spoorbrug over het Noordzeekanaal te Velsen vanaf de noordelijke oever, 1904. Foto geschonken door G.H. Raats, gepensioneerd brugwachter van de oude spoorwegbrug. Collectie Hoogovens, neg. V.109. Identificatienummer 54-050055]

Zo ontstond het derde station Velsen, dat in 1905 werd geopend. Het lag dus een paar meter hoger om goed te kunnen aansluiten op de nieuwe brug verderop, en daarom ook meer westelijk.



Ansichtkaart, 1905. We kijken in noordelijke richting, op de achtergrond is de opengedraaide (nieuwe) spoorbrug zichtbaar. Velsen III werd ook ontworpen door Margadant en werd gekenmerkt door een zeer lang eilandperron en drie perrongebouwen, verbonden door een zeer lange overkapping.



[Hier in februari 1968, gezien in zuidelijke richting, ruim een half jaar voordat de perrongebouwen en de overkapping voor het grootste deel zouden worden gesloopt. Links op de achtergrond het oostelijke ingangsgebouw, dat een paar maanden later ook zou verdwijnen. Beeldbank De Boer via NHA NL-HlmNHA_1478_05927K00_24]

Zoals al eerder beschreven bleef er nog enkele jaren een stukje overkapping staan, om het trapgat af te dekken. De rest verdween in 1974, en daar kwam een 'fraaie' abri voor in de plaats. De rest van het enorme eilandperron was één kale vlakte.



[Ca. 1982. Veel troostelozer werd het niet. Met een beetje goede wil zou je dit station Velsen IV kunnen noemen. Fotograaf onbekend]

Wat de naamsverandering betreft, deze kwam in 1927. Station Velsen (III) werd toen omgedoopt tot Velsen-IJmuiden Oost. IJmuiden zelf had zich in de jaren daarvoor steeds meer naar het oosten uitgebreid, en in 1924 was er een westelijke ingang gekomen. Dat kwam nu in de naamgeving van het station tot uiting.

Hier zien we nog eens station Velsen I in 1942, het jaar van afbraak:



Collectie Gemeente Velsen via NHA, no. KNA001009039.
Het gekke is dat er "Velsen-IJmuiden Oost" op de gevel staat, terwijl dit station, dat al in 1891 buiten dienst was gesteld, nooit onder die naam in gebruik is geweest.

[Rick]

Hier staan ook nog enkele foto's van de brug, zoals: https://resolver.kb.nl/resolve?urn=urn:gvn:SPOOR01:KB-TOTAAL-8410
Bij het zoeken de collectie 'Spoorwegen in Beeld' aanvinken.