Maximale rijspanning Trafo halveren

[Bjor]

Hallo,

Ik maak voor mijn kleinzoons een simpel speelbaantje met twee ovalen en twee trafo's. Bij vol vermogen gaan de treinen wel erg hard, dus zou ik de maximale uitgangsspanning van de trafo's met 25 tot 30% willen verlagen. Hoe doe ik dat? Ik heb een oude potmeter gebruikt, maar de motor laat zich daarmee niet geleidelijk sneller of langzamer regelen en bovendien begon de potmeter rooksignalen te geven 
Ik heb al op dit forum en elders gezocht naar een oplossing en begrijp dat een weerstand tussen de gelijkstroomaansluiting en de rails ook geen oplossing biedt.
Hoe kan ik dit het beste aanpakken? Mijn elektronicakennis gaat niet veel verder dan U=I*R, dus als iemand een oplossing heeft, dan a.u.b. in lekentaal 

Ben

[HansQ]

Een simpele manier is een aantal diodes in twee richtingen in serie te zetten. Heb ik ook gedaan bij een speelbaantje voor onze club. Per twee tegengeschakelde diodes, bijvoorbeeld de 1N4001, krijg je een spanningsval van ongeveer 0,6 volt. Dus met 2x5 dus 10 diodes in totaal 3 volt, etc.

Nadeel van deze oplossing is dat de draaiknop van de trafo een "dood" stukje krijgt tussen bijvoorbeeld de 0 en 3 volt, maar dit blijkt in praktijk voor de kleine "racers" niet zo'n punt te zijn...

Die 1N4001 (of 1N400x met x=1..9) diodes (uit China) kosten een paar cent per stuk, als je wilt kan ik er een zootje voor je in een enveloppe stoppen...

[Haradigi]

Hi Ben,

Dat zou ik ook doen enkele  diodes "anti parallel" in serie plaatsen.
En ff in de praktijk testen hoeveel stuks.

groet
Harald

[MartinH0]

Als je niet van solderen houdt en je de spanning lager moet krijgen kun je een variac nemen als voedingsbron voor je treintrafo's. De spanning aan de ingang verlagen werkt 1 op 1 door naar je uitgang. Zie bijvoorbeeld dit:

https://onlinetopgarden.com/nl/klimaatbeheersing/5903-variac-2a.html?gclid=EAIaIQobChMIxr74rqjZ1QIVk5EbCh0sDQk5EAQYAiABEgIxwfD_BwE

Groetjes, Martin

[Martin Hornis]

... 1N4001 ...

max. 1 A. Bij kortsluiting ben je aan de beurt om het zaakje te vervangen. Een zwaarder type (grotere stroom: 10 A?) lijkt mij beter.

[Timo]

1A is misschien wat krap ook al zijn me meeste standaard analoge trafo's <1A dus zal het nooit problemen opleveren. Maar 10A is dan ook weer overdrijven Wil je veiliger zitten kan je 3A pakken


Timo

[Bjor]

Dank aan allen voor de informatie. Ik heb nog wat diodes liggen. Ook 1A, maar in mijn oude baan zaten ze aan de einden van kopsporen, dus de 1,1A van de Trafo kunnen ze prima aan.

Ben

[Olav]

De 1N4001 kan trouwens best wat hebben qua sluiting. Heb ik uit ervaring, zitten namelijk in mijn elektronische detectie.

[Timo]

Dat klopt wel ja. De 1N400x hebben een forward peak current van 30A voor <5ms. Bij lagere stroom zal die tijd nog langer zijn.


Timo

[Martin Hornis]

Kortsluitstromen zijn vaak het 7-voudige van de nominale stroom. Soms zelfs meer. Vooral als die kortsluiting niet direct automatisch afgeschakeld wordt, moet met die 7-voudige waarde rekening worden gehouden. Een diode van 6 A kost slechts ca. 80 cent.

Zo heb ik een keer bij een kortsluiting de wielen van de loc aan de rails vast gelast. De trafo leverde nominaal 10 A. Maar bij de kortsluiting liep er meer dan 70 A. Bij ca. 45 A ben je aan het lassen. Naderhand heb ik een stroomrelais (10 A) in de beveiliging van die trafo gezet. Maar voordat het relais de primaire van de trafo heeft uitgeschakeld, loopt er kortstondig (2 s) toch nog een stroom van 70 A.

[Timo]

Gelukkig kan een diode in piek al wel eer aan, de 1N400x al 30A+. Nu zal een analoge trafo waarschijnlijk beveiligd zijn met een bimetaal dus niet heel snel zijn. Maar aan de andere kant, veel kleine rijtrafo's hebben al moeite om de normale stroom te halen Dus als je nog 1N400x hebt liggen zou ik die gewoon proberen. En anders zou ik 1N540x pakken. 3A normaal en 200A half sine peak. Alles meer lijkt me voor normale trafo's overdreven. In de trafo zitten zelfs waarschijnlijk ook maar 1A diodes, misschien 3A voor een wat zwaardere

10A naar de rails is naar mijn mening al vragen om problemen. Zeker als je het beveiligd met een bimetaal, een glaszekering of iets anders traags.


Timo

[Klaas Zondervan]

Naar aanleiding van deze discussie heb ik even een Fleischmann trafo opengetrokken. De rijstroom is nominaal 0,5A en de bruggelijkrichter die er in zit is 1500/1000mA. Daar zit dus ook niet al te veel overcapaciteit in.
Kortsluitstroom meten is nog niet gelukt. Mijn universelmeter heeft het op het hoge stroombereik begeven.

[Te 2/2]

Toen ik jong was, zat ik met het zelfde probleem. Ik heb toen een keramische weerstand gekocht met een verschuifbaar metaaltje. Zo kwam ik erachter dat als je ongeveer 5K Ohm (iets minder dan de helft van de instelbare afstand) op de bochten zet, geen trein er meer uit vloog. Die weerstand bestond uit een holle porseleinen pijp met daarin draad, en een metalen schuifje met schroefklem en lasoogje.
Ik vermoed dat het apparaat inmiddels bij het antiek industrieel afval behoort, en wellicht toen ook al.

Dus een centrale weerstand op de secundaire prik (plus) uitgang van de trafo, en de draden vandaar af alleen trekken naar plekken waar de trein trager moet (bogen, dalingen, afbuigende wissels)
Alle andere secties gewoon rechtstreeks bedraden vanaf trafo naar sectie.

En racen met die hap. (Maar ja, dat was 3-rail). 

[Klaas Zondervan]

Zo kwam ik erachter dat als je ongeveer 5K Ohm op de bochten zet, geen trein er meer uit vloog.

5k? Dan stoppen ze toch?

[Te 2/2]

5k? stoppen

De 3013 van Marklin (NS1100) niet hoor, die reed nog bijna volle kracht door.
Maar ik gebruik het ding niet meer sinds ik Lima locs heb.

En vroeger is 45 jaar geleden: dus dat van die K Ohm weet ik niet meer zeker.
Hij moet nog ergens zijn, alleen geen idee waar (in de rechterachterhoek onder de doos met scenery, onder een houtstapel, onder de baan).

Belangrijker is waarvoor hij diende: toen was een trafo net zo duur als een loc. Nu koop je een trafo voor een tientje, tweedehands. De weerstand verving feitelijk de aanschaf van een extra trafo voor de plekken waar de trein niet hard mocht.

Zo'n 2e trafo grendel je af met een schroefje bij de draaiknop opdat hij niet hoger gedraaid kan dan de gewenste maximum snelheid van de snelste loc (analoog dan altijd).