Starten vanaf 1/de meisjes van verkade

[72sonett]

Om bij een kruisverband zoals jullie gebruiken geen voegen boven elkaar te krijgen, gebruiken ze een 3/4 steen, een drieklezoor genoemd. Kleiner dan een halve steen wordt er nooit gebruikt!

Dat ligt er aan... Bij een kruisverband kan in de strekkenlaag een drieklezoor (3/4 strek) worden gebruikt op de hoeken, of in de koppenlaag een klisklezoor (1/2 kop).

Tegenwoordig is de koppenmaat minder belangrijk en is het vaak aan de metselaar om het in het werk passend en mooi af te werken.

Kruisverband is voor steens muren, niet voor huidige halfsteens spouwmuren, die worden in wild- of halfsteensverband gemetseld en dan is idd de koppenmaat niet meer zo belangrijk, de metselaar hakt de steen op maat of maakt de stootvoegen wat dikker of dunner.

[HIJ]

Zeker, de klisklezoor kan ook, maar vroeger op school werd mij door diverse leraren geleerd dat een halve steen het kleinste is wat je normaliter kon gebruiken. Zoiets als vloeken in de kerk. Dit had vooral te maken met de sterkte van het verband en de krachten die het kan opnemen. Ik heb in mijn tijd dan ook nog nooit een vakman een klezoor zien toepassen. Die paar keer dat ik het gezien heb waren het geen vakmensen.   
_{Niet kleiner dan een halve steen geldt overigens ook voor bestratingen, ook in verband met de verband sterkte. Maar dit terzijde.}

Overigens is dit de manier waarop ik ooit het Kruisverband heb geleerd, die toentertijd al vrijwel niet meer werd toegepast. Met twee drieklezoren op de hoek om het verband te maken.

Heb nog even verder gezocht op HenkSnoeks.nl:
De hoekoplossing in het kruisverband is kenmerkend voor de bouwtijd. Vóór 1700 was het gebruikelijk om een klisklezoor (1/4 steen) in te metselen om de koppen en strekken te laten verspringen. Na 1700 wordt gekozen voor een drieklezoor (3/4 steen)

Aangezien de Verkade fabriek van recentere datum is, lijkt mij dat er drieklezoren zijn toegepast.

Kruisverband is voor steens muren, niet voor huidige halfsteens spouwmuren, die worden in wild- of halfsteensverband gemetseld en dan is idd de koppenmaat niet meer zo belangrijk, de metselaar hakt de steen op maat of maakt de stootvoegen wat dikker of dunner.

Dat bedoelde ik uiteraard ook te zeggen! 
Hoewel een bevriend metselaar mij vertelde dat er nog wel eens een kruisverband wordt gemetseld in halfsteens spouwmuren, erg arbeidsintensief, gewoon omdat de opdrachtgever dat mooi vindt. Dan gelden de genoemde regels weer wel bij het ontwerp en uitvoering. Maar dat terzijde.

Edit: Overigens bedenk ik mij nu dat mijn ouderlijk huis, uit begin 1900, ook een kruisverband had, in een halfsteensmuur. Dus wel het uiterlijk, maar niet de dikte, van een kruisverband muur.

[gdh]

metselverbanden en verdeling is iets wat mij als bouwkundige ook vaak al snel opvalt. De meesten zien het toch niet tenzij men er kennis van heeft.
Zo zijn er wel meer dingen waar je op zou kunnen gaan letten bijvoorbeeld of de gebouwen wel in de goede richting staan qua bezonning, of de nokvorsten allemaal wel in dezelfde richting liggen enz.
Tja, het moet ook wel leuk blijven.
gewoon doorgaan, wordt hartstikke mooi.

Tip voor de prefectionisten:
Meet in werkelijkheid 10 lagen en deel dit getal door 10, doe het zelfde met 10 koppen of strekken.
Maak een excell sheet met de koppen- en lagen maat en je hebt met tellen vanaf de foto's een gebouw redelijk snel op papier of in de computer.

[Daniels]

Ter geruststelling,

Ad heeft een foto van de eerste test laten zien. Hier heb ik voor de vorm en gevoel van schaal even een baksteenpatroon overheen getrokken. Daar klopt behalve de afmetingen van de stenen, werkelijk niks van.

Zodra Ad de volgende updates gaat laten zien, zien jullie ook vanzelf dat we dit wel helemaal rechttrekken, maar dat is dan alweer een spoiler.

[Marc tramt]

Mooi! 

[Ad Cleijsen]

@Marc en Eric,

Marc, Eric, ten eerste bedankt voor de interesse en de aandacht.

Daniel is me voor.
Gezien de omvang van het geheel en we het goed willen doen, ook geen harde deadlines hebben staan. Hobby is niet de dagtaak Is er besloten om vooral bij de eerste uitwerkingen gewoon de proef op de som te doen.
Complex is dat we vanuit Verkade wel een hoop tekeningen hebben mogen ontvangen - waarvoor dank. Maar de vloerbelasting en dakconstructies leuk, maar feitelijk hoeven we die niet. En de gevelpartijen, daar waar we mee bezig zijn kreeg ik van de architect niet. Iets met auteursrechten of zo.

Dus je moet zelf aan de slag aan de hand van foto's, google, maps, gedenk, er naar toe, enz.
Met name ikke - ook al eerder aangegeven - heb geen maatgevoel. Ik kan de inschatting niet maken en moet het dan ook vasthouden.

De opmerkingen over kopmaat, voegmaat en wat er meer zij. Jongens ik heb daar de ballen verstand van. Ik ben in mijn eerdere dagen als bakker begonnen. Vandaar ook de interesse in de koekjesfabriek.  Zo Robert van Beckhoven gaat meepraten, dan kan ik aansluiten in de inhoudelijke discussies. Bijzonder voor mij is dan ook de bakkerij met winkel binnen en het Bakery Institute. Sta ik langer bij te kijken dan naar bakstenen

Voor het geval er iemand nog zou twijfelen over onze zorgvuldigheid. Hieronder de (door Daniel) uitgewerkte kozijnen NA de vele opmerkingen welke we onderling samen al uitgewerkt hadden.



Dus niemand gaat ons vertellen dat we niet zorgvuldig zijn  En we hebben de tijd en we weten inmiddels ook zeker dat dit gaat lukken, zoals wij willen dat dit gaat lukken. Blijft een hobby en er zal altijd wel iemand met de opmerking komen dat we een klinker vergeten zijn. Juist de reden om dit hier op dit forum te plaatsen. Er is altijd ruimte voor verbetering en we willen leren.

Groeten Ad

ps.
Een gedeelde ervaring vanuit een bezoek aan eurospoor enkele jaren terug Lars en ikke.
Lars - mijn kleinzoon toen een jaar of 5. Wij samen treintjes kijken. Staande bij een baan maakt hij de opmerking. "Opa die trein rijdt door het rood, dat mag niet." Ikke, nee dat klopt, heb je goed gezien.
Een meer dan verontwaardigde terechtstelling kwam van de eigenaar van deze baan naar dat knulletje van 5 over seinenstelsels, tijdperk, locatie waar deze opstelling voor diende etc. Jochie kijkt me beteuterd aan en zegt: "het is toch rood". Ikke, kom Lars die mijnheer snapt er helemaal niets van, we gaan verder.
T'is toch de beleving.

[HIJ]

Ik twijfelde ook eerlijk gezegd of ik mijn 2 centen zou opgooien, want:

Wilde niet als “voegenteller” (synoniem aan klinknagelteller…?) overkomen 

Ongetwijfeld te vroeg geroepen, ik weet zeker dat het ook echt goed gaat komen!

Ad en Daniel, bedankt voor jullie antwoorden.

Erg mooi!

Ps waar tekenen jullie alles in?

[Marc tramt]

Complex is dat we vanuit Verkade wel een hoop tekeningen hebben mogen ontvangen - waarvoor dank. Maar de vloerbelasting en dakconstructies leuk, maar feitelijk hoeven we die niet. En de gevelpartijen, daar waar we mee bezig zijn kreeg ik van de architect niet. Iets met auteursrechten of zo.

Je zou nog een poging kunnen wagen bij het gemeentearchief Zaanstreek. Gezien het bouwjaar zouden daar de originele geveltekeningen in kunnen zitten. Ik kan mij voorstellen dat de architect van een recente renovatie de tekeningen niet afgeeft. Uiteindelijk zit daar een hoop werk en dus geld in en zijn die dan formeel eigendom van een opdrachtgever (meestal).
Maar misschien hebben jullie dat ook allemaal al gedaan.

Dus niemand gaat ons vertellen dat we niet zorgvuldig zijn.  En we hebben de tijd en we weten inmiddels ook zeker dat dit gaat lukken, zoals wij willen dat dit gaat lukken. Blijft een hobby en er zal altijd wel iemand met de opmerking komen dat we een klinker vergeten zijn. Juist de reden om dit hier op dit forum te plaatsen. Er is altijd ruimte voor verbetering en we willen leren.

Voor zover ik Daniël ken heb ik (denk ik) een redelijk beeld van zijn zorgvuldigheid en dat was de aanleiding om er over te beginnen. Als ik het idee heb dat iemand er niet open voor staat laat ik het zo, ik wil niet belerend zijn maar graag iemand verder helpen. Ik ben zelf ook al een tijdje met een oud pand en metselwerk aan het stoeien en dan loop je tegen dezelfde uitdagingen aan. Voor het beeld:

[Ad Cleijsen]

@Marc,
Is niet de bedoeling om verkeerd over te komen. Ik sta er juist voor open om te leren en qua uitdagingen dat klopt, we lopen er ook tegen aan.
Maar we plaatsen alles, dus ook wat ter verbetering is, mogelijkheden, geprobeerd etc.

Gemeente archieven heb ik inderdaad al geprobeerd.

Dus je opmerkingen zijn welkom, ik leg niet elk woord op de weegschaal dus een slip of pen kan voorkomen.

@Eric,
Vragen over software, apparatuur zal Daniel je wel beantwoorden. Hij heeft het wel gezegd, maar ik heb echt geen idee.

Groet Ad

[Daniels]

Alle commentaar is welkom,

Voordat ik met Ad aan dit project begon ben ik eerst op zoek gegaan naar metselverbanden en hoe je daarmee moet werken. Ik had namelijk weinig verstand hiervan.

De oom van mijn vrouw heeft een metselbedrijf en daar heb ik in eerste instantie veel informatie van gekregen om eens wat eerste testen te doen.




De links en info die jullie hier nu neerzetten zijn super voor mij en anderen om te gebruiken. Het maakt het tekenen namelijk een stuk makkelijker als je de techniek achter een metselverband ook een beetje begrijpt.

Mijn tekenwerk doe ik voornamelijk in 2 programma’s. Het stenen patroon teken ik in Inkscape. Daarin teken ik de gevel baksteen voor baksteen na op basis van fotomateriaal van het origineel.  Hierin teken ik alles in 1:10 omdat dat makkelijk is met rekenen (tip van Huib Maaskant) Dit verschaal ik vervolgend naar 1:32

Kozijnen, ramen en deuren en 3d werk, teken ik  daarna in fusion360.  Daarin teken ik wel op schaal, omdat ik dan gelijk rekening kan houden met de dikte van materialen die ik gebruik en dat ze mooi passen in de gevel. Ik tel de stenen van het voorbeeld en daarop baseer ik de maten van het kozijn, maar hierin kan het zomaar zo zijn dat het voor het oog klopt maar de afmetingen niet helemaal met het origineel overeenkomen.

Ik bouw kozijnen op uit verschillende laagjes materiaal, die ik apart uitlaser en op elkaar leg, dit is in fusion makkelijk te doen.
 

Ook zijn er zaken die met een laser gewoon niet mooi of niet makkelijk te maken zijn conform het voorbeeld, die delen teken ik 3d en print ik op de resin printer. 

Onderstaand twee voorbeelden, zonder het totaal gelijk prijs te geven want dan verstoor ik het verhaal van Ad teveel.

Kozijn is opgebouwd uit 3 lagen 0,5mm resinboard en het kozijn 1,5 mm mdf

Op de foto eronder is het kozijn uit verschillende laagjes te zien en een 3d geprinte vensterbank.

[Eric B]

Dat ziet er fraai uit Daniël 
Klein detail, vensterbanken zitten binnen, dit is een lekdorpel (raamdorpel, waterslag) 

[Marc tramt]

Leuk om de bouwmethode te zien. In grote lijnen doe ik hetzelfde, wanden uit 3mm MDF,. kozijnen uit diverse lagen MDF/harsboard, en waterslagen (inderdaad) in 3D print.
Detaillering is in 1 nog weer een stap genadelozer dan in 0.
Welke dikte maken jullie de gevels? Volgens mij heeft Huib de gevels bij de dagkanten (binnenkant metselwerk bij de kozijnen) de voegen nog 0,2mm doorgelaserd zodat er op de kopse kant van het MDF ook nog een voeg te zien is.

[Ad Cleijsen]

Marc, Eric,

Zo je ziet geeft Daniel de uitleg over de inhoudelijke technieken. Geweldig toch. Details worden hier al getoond en als je straks het geheel ziet dan is iedereen gelukkig. Daniel en ik nog het meest

Inderdaad detail in 1:32 is genadeloos. (In O ook wel, maar ietsie minder).

Het geheel is voor mij vooral categorie 'heel erg leuk'.

Groeten Ad
koekie erbij ? 

[Ad Cleijsen]

Even over detail.

Vensterbankje
Iedere “steen is 1,562mm breed” en ja met waterslag

[HIJ]

Daniel, dank je voor je uitleg en de voorbeelden, erg mooi om te zien! Ziet er nu al indrukwekkend uit.
En dank voor de manier waarop jullie het hele proces doorlopen en met welke hulpmiddelen / programma’s. Zeer verhelderend.