CIWL Slaaprijtuigen in Nederland jaren '30

[Weerd]

LS Models is uitgekomen (en komt nog uit) met diverse typen slaaprijtuigen van de Compagnie Internationale des Wagons-Lits . . . . .
In het verleden zijn er vanuit Amsterdam een aantal internationale verbindingen ontstaan zoals de Étoile du Nord in 1927 en de Edelweiss in 1928. Dit waren in principe dagtreinen en zij bestonden uit 1e en 2e klasse Pulmannrijtuigen type WSOP met en zonder keuken. Deze rijtuigen zijn in het verleden gemaakt door  RMA, Rivarossi en Jouef.
Jouef had ook slaaprijtuigen in de vroegere collectie.

LS Models komt nu uit met de slaaprijtuigen type F, type S en type Y.
Type F is een afkorting van Ferry , deze rijtuigen werden gebouwd vanaf 1936 en waren vooral bedoeld voor de diensten tussen Frankrijk en Engeland.
Type S werd al gebouwd vanaf 1922 en was vooral bedoeld als slaaprijtuig voor de wat meer op luxe ingestelde reiziger.
Type Y ontstond omstreeks 1930 en was een latere uitvoering van type S. Dit rijtuig bevatte 11 comparitenten voor 22 slapende reizigers.
Welke treinen hebben er in Nederland eigenlijk rondgereden met rijtuigen type S en/of type Y? Of waren bij ons voor de slaaprijtuigen alleen maar koerswagens gesteld?

Hierbij een plaatje van een van de LS Models uitvoeringen.
Het gaat mij om periode II oftewel 1920 tot 1945.


Gerard

[Ruud K]

Gerard, de set die je hier laat zien, bevat rijtuigen in de livrei van 1956, tijdperk III dus.

LS Models levert wel een set met modellen voor tijdperk II, maar dat zijn F-wagens, de kortere veerbootwagens. Dat is artikelnummer 49121.

Van het type S en Y heeft deze fabrikant wel modellen voor tijdperk IV geproduceerd, in de livrei van 1968. Die zouden nog voor tp III gebruikt kunnen worden, zij het dat ze een computernummer hebben.

Voor S- en Y-rijtuigen voor tijdperk II moet je waarschijnlijk uitwijken naar Rivarossi.

Groet,
Ruud

[Huup]

Begrijp ik het goed dat deze rijtuigeen an sich allen ook in Nederland reden?

[Falkenberg]

Ja hoor, dit waren de standaard slaaprijtuigen t/m de jaren 50/60 van de CIWL.

dirkjan

[Weerd]

@ Ruud,

Dit was het enigste plaatje van LS Models die ik kon vinden.
De typen S1 en S2 (artikelnummers 49131 en 49133) moeten nog uitkomen, en dat betreft dan periode II uitvoering, jaren '20 tot '40.

Type Y komt volgens mij ook, WL Yb Ganz  en WL YTb Ganz  (artikelnummers 49156 en 49157 voor periode II).

Gerard

[Falkenberg]

De 49133 is in kleurstelling vanaf 1935 geschikt, de Yb is ook een mooie, die zit in mn Holland Italië van 1955.

dirkjan

[Weerd]

In 1931 startte er een (slaap)trein van Amsterdam naar Napels, de Riviera-Napoli Express

Wie weet meer over deze nachttrein?

Gerard

[Weerd]

Ik heb wat meer gegevens gevonden over slaaprijtuigen op de site van trains-worldexpresses.com .

In de jaren '30 dat Nederlanders naar Indië afreisden werd de reis per boot afgelegd.
De Stoomvaart Maatschappij Nederland (SMN) en de Rotterdamsche Lloyd waren de rederijen die ieder een eigen boottrein aan hun reizen naar Nederlands Indië hadden gekoppeld, dit werd gedaan om de reis ‘indien gewenst’ aanzienlijk te kunnen verkorten. Zo'n bootovertocht duurde een maand.
Veel Nederlanders reisden echter eerst per trein naar Marseille of Genua om daar pas aan boord te stappen, dat scheelde weer tien dagen vaartijd.
De boottrein naar Genua heette de 'Nederlandse LLoyd Express', afgekort 'Nederland Express'. En die naar Marseille de 'Rotterdamsche LLoyd Express', afgekort 'Lloyd Rapide'.
De Nederland Express rijdt via Keulen, Basel en Milaan naar Genua. Deze treinen warwen voorzien van slaaprijtuigen eerste, tweede en derde klasse en waren allemaal festeld door de CIWL.
Dit in tegenstelling tot bijna alle andere treinen naar en door Duitsland, waarbij Mitropa zo'n beetje de alleenheerschappij had.
Een bijkomend voordeel was dat bij de grensovergangen niet hoefde te worden gestopt voor een douane-onderzoek. In- en uitklaring van bagage was al door de scheepsmaatschappijen verzorgd.
Deze boottreinen waren enorm luxe ingericht, gelijk aan de luxe die men op de mailboten aantrof, ook waren de diners die werden geserveerd in de wagonrestaurants van prima kwaliteit.

De stoomvaartmij. Nederland had als eerste in 1926 een boottrein rijden, de Nederland-Express genaamd, die toen van Amsterdam via Den Haag en Utrecht over Keulen via Bazel en Milaan naar Genua en omgekeerd reed.
Ruim 10 maanden later volgde De Lloyd met de Lloyd- Rapide. Deze trein reed van Den Haag over Rotterdam, Antwerpen en Brussel via Parijs naar Marseille.
Deze boottreinen hadden hun hoogtijdagen van 1926 tot 1940, mede door de oorlog nam deze dienst na 1940 snel af.

Nederlandse LLoyd Express         The Hague-Paris-Turin-Genoa   1936
Genua - Milaan - Basel - Keulen - Utrecht - Den Haag

Rotterdamsche LLoyd Express         Rotterdam-Marseille      1936
Marseille - Parijs - Brussel - Antwerpen - Rotterdam en Den Haag

Hieronder een foto (klikbaar) van de Nederlandse LLoyd Express bij Oosterbeek omstreeks 1934.
Er staat bij vermeld dat de trein bestaat uit een NS 3600 loc, zeven slaapwagens van de CIWL, een rode restauratiewagen van Mitropa, 3 NS rijtuigen (ovaalramers) en een (blauwe) DIV.
 
Nadere beschouwing leert ons dat het eerste slaaprijtuig een WL type Y is, de anderen type S1 en S2.
(Bouwjaren typen S1 en S2: 1922-1929.  Bouwjaar type Y : 1930-1932.)

In model :
loc - WL - WL - WL - WL - WL - WL - WL - R - ABd⁸ - ABd⁸ - Cd¹⁰ - DIV
Als Slaaprijtuigen kunnen we in deze jaren uitgaan van LS Models nummers 49131 voor type S2, 49133 voor type S1 en 49156 voor type Y.
De R is van Roco (WR4ü-28) 45686 64465, de ovaalramers van Artitec en de DIV is ook van CIWL (LS Models 49230 of Rivarossi).
Deze treinen werden niet door de NS gesteld, de bootmaatschappij regelde zelf de contracten hiervoor bij de desbetreffende spoorwegondernemingen. Daarom kon ik hierover niets vinden in de spoorboekjes.

In model wordt dit een super lange trein, ik zou hem beperken tot drie of vier slaaprijtuigen , een R, een of twee ovaalramers en een bagagebak. Dan nog is het lang genoeg.
Tractie: 2100, 3600, 3700, 3900, alleen in de Haagse regio werd ook wel een 1700 gebruikt (vanwege lichte bovenbouw).

Gerard

[Falkenberg]

Als de trein door de CIWL is georganiseerd, zou ik als R een CIWL verwachten. Op de foto's in OdR 4-2008 zie je ook een CIWL WR en geen Mitropa.

dirkjan

[Weerd]

Jazeker, Dirkjan, er werden ook wel CIWL resto’s gesteld. Maar het bestand in NL was te gering om alle Lloyd- en D-treinen van teak- of blauwe WR’s te voorzien, vandaar. Volgens de website trains-worldexpresses werd daarom hier een rood Mitropa rijtuig ingezet.

Gerard

[Falkenberg]

In de Op de Rails 4-2008 wordt aangegeven dat voor Amsterdam - Basel en Darmstadt - Amsterdam (leeg Basel - Darmstadt) 1 WR uit de NL-pool werd gebruikt. Voor het gedeelte Berlijn - voorbij Basel werd inderdaad een Mitropa gebruikt. Dat klopt aardig met de toen geldende regels (niet-DRG = CIWL, anders Mitropa)

dirkjan

[Eelco Storm]

Vanaf 1:04 tot 2:11 de trein naar Genua eventjes in kleur (met rode Mitropa), opname uit 1938: https://www.youtube.com/watch?v=Ya4Ix8KPgps&list=FLGqaPjqwIVRhq2B75PN5Afw&index=34

Eelco

[Huup]

Wat een geweldig document! Wat zijn die groene 2e klassers?

[Weerd]

Bedoel je bij die Lloyd treinen? Ovaalramers van Artitec.

Gerard

[Huup]

In het filmpje. Daar zie ik geen ovalen ramen en zeven ipv acht coupéramen.