RTM in 0m

[BartvD]

nylonkous en stofzuiger ..... 99% komt dan weer boven water.

Maar alle gekheid op een stukje: knap werk!!

[Marc tramt]

Prachtig en goed om weer wat activiteit van je te zien Jan!

[Sven]

Je bent een masochist, Jan. Je werkbank is overigens wel heeeel erg schoon.

[Marc tramt]

Ja wat een details!
Ik zou eerder tijd steken in het bedenken van methodes om dat soort details te vermijden. Leve de weathering! 

[Jan den Haan]

Bedankt heren voor de bemoedigende lof.

@BartvD : De meeste  vallende onderdeeltjes komen in de opvangbak terecht.Als ze daarnaast vallen kom ik ze op de meest onverwachte plaatsen tegen.Om alle mogelijke plaatsen met een stofzuiger langs te gaan kost ook veel tijd.

@Sven : Het gaat er om de juiste beelduitsnede te nemen.Mijn hele werkbank ziet er zo uit :

werkbank by Jan den Haan, on Flickr

Wel een schoon hoekje om te werken, maar verder veel gereedschappen en onderdelen waar ik nog iets mee ga doen.

@Marc tramt : Met weathering ontkom je er niet aan om toch details weer te geven.De bietenwagens zaten natuurlijk onder de modder zoals op deze foto te zien is

RTM o wagen 454 by Jan den Haan, on Flickr

Ondanks alle modder is duidelijk te zien dat er op de hoek-, L- en T-profielen bouten en moeren zitten om de planken te bevestigen en geen klinknagels.De modder droop er van alle kanten af.Ik herinner mij dat nog wel uit de tijd (jaren '80) toen ik huisarts was in Koudekerke (W).In de herfst wanneer de bieten geoogst werden was het vaak verraderlijk glad op de Walcherse wegen met name als het geregend had.Met regelmaat werden wij bij verkeersongevallen geroepen omdat er dan een automobilist op het modderspoor van een bietenwagen in een slip geraakt was.Dat waren uiteraard bietenwagens achter een tractor op de openbare weg.De Stoomtram Walcheren reed toen al vijftig jaar niet meer.Eén van mijn patiënten was nog machinist op de SW tram geweest.Hij vertelde mij interessante verhalen o.a. over de bietentrams.Zo wist hij nog dat het de nodige moeite kostte om zo'n bieten tram tegen de helling van de dijk bij het Kanaal door Walcheren op te krijgen.

Omdat ik een kleine modelbaan ga maken met een lengte van 2 1/2 meter wil ik deze wel zo goed mogelijk detailleren.Het moet er dan zo uit gaan zien:

Brouwershaven by Jan den Haan, on Flickr

Hoeveel gedetailleerde bietenwagens ik ga maken weet ik nog niet...

Vriendelijke groeten,

Jan den Haan

[Huup]

Ik merk inderdaad dat ik bij mn (weinige) O modellen heel anders naar details ga (moet) kijken dan bij h0 modellen. Er mist al rap iets wat voor het oog bederft.

[Jan den Haan]

Inmiddels heb ik ruim een jaar niets nieuws laten zien in dit draadje.Dat betekent niet dat ik geen vorderingen gemaakt heb.Ik moet nu nog de ogen maken waaraan dekzeilen vastgezet konden worden , het remwerk en de deurtjes.De RTM bietenwagen ziet er nu zo uit :

L1020422 by Jan den Haan, on Flickr

L1020423 by Jan den Haan, on Flickr

L1020426 by Jan den Haan, on Flickr

Wanneer je de grootte van de moeren op bovenstaande foto's vergelijkt met die op onderstaande foto zijn de moeren op de deuren net iets te groot.Ik wil dit dus nog anders gaan maken.De overige afmetingen kloppen wel.

deuren by Jan den Haan, on Flickr

De bouten en moeren waarmee de planken van zij- en kopwanden aan de L- en T-profielen bevestigd zijn heb ik aangepast aan de latere situatie (het model is in de uitvoering van rond 1950).Deze zitten dus halverwege de planken.Oorspronkelijk zaten de bouten en moeren ter hoogte van de naden tussen de planken.Men gebruikte toen zgn, tafelkopbouten :

overzicht by Jan den Haan, on Flickr

tafelkopbouten in zijwand by Jan den Haan, on Flickr

tafelkopbout in vloer by Jan den Haan, on Flickr

Ik heb deze tafelkopbouten nog wel gezien op een in desolate toestand verkerende goederenwagen op het buitenterrein van het Utrechtse Spoorwegmuseum.In het RTM museum in Ouddorp heb ik ze niet gezien op het daar tentoongestelde materieel :

moer by Jan den Haan, on Flickr

tafelkopbout by Jan den Haan, on Flickr

Op de hoeken van de rechthoek van deze tafelkopbout zitten scherpe punten zoals bij een inslagmoer.

De typische Griffin wielen heeft Sven voor mij getekend :

Griffin wiel by Jan den Haan, on Flickr


L1020427 by Jan den Haan, on Flickr

Een kenmerk van Griffin wielen is dat ze uit één stuk gegoten zijn en dus geen afzonderlijke wielbanden hebben.Omdat ik de wielen wil voorzien van ringisolatie van de wielbanden heb ik er dus wel afzonderlijke wielbanden op gezet.De wielen zelf heb ik laten printen en gieten van G.J.van den Bergh in Schoonhoven omdat zij dit veel strakker doen dan Shapeways of i-materialise.Als isolatielaag gebruik ik Evergreen polystyreen strip met een dikte van 0,25 mm.De wielbanden draai ik uit roestvrijstalen buis.Eerst met een binnendraaibeitel zorgen dat de binnenwerkse diameter van de wielbanden 0,20 mm groter is dan de buitenwerkse diameter van de wielschijven zodat alles klemmend vast zit:

binnendraaien by Jan den Haan, on Flickr

Daarna de loopvlakken van de wielbanden onder een hoek van 3 graden draaien en de flens afdraaien met een profielbeitel.Voor 0m op Bemo/Ferro Suisse rails gebruik ik een Scale Seven profielbeitel die Mark Wood levert ( http://www.markwoodwheels.co.uk/wheels/formtools.htm ).

profielbeitel by Jan den Haan, on Flickr

Nadat ik de asgaten met een 2,980 mm ruimer bewerkt heb pers ik de wielen op 3,00 mm assen zodat ze met een klempassing op de as zitten:

L1020431 by Jan den Haan, on Flickr

Ik heb deze bewerking ook al gedaan voor mijn volgende project , de NS 8100 in 1:45 :

L1020430 by Jan den Haan, on Flickr

De kleine onderdeeltjes zoals scharnieren en vergrendeling van de deuren maak ik op de freesbank.Daarbij is de Albrecht Micro spantanghouder er nuttig omdat deze heel slank is zodat het werkstuk steeds goed te overzien is :

frezen by Jan den Haan, on Flickr

frees by Jan den Haan, on Flickr

Frezen doe ik altijd met spantangen omdat bij frezen er een tangentiële belasting is van de frees.Bij een 0,5 mm frees zoals hierboven is dat geen probleem.Dan moet je vooral oppassen dat het freesje niet breekt als je te snel gaat.Een grote frees in een boorkop kan zich loswerken met beschadiging van het werkstuk als gevolg.Bij boren is er een axiale belasting.Albrecht heeft voor kleine boortjes zoals hieronder een 0,30 mm boortje een zgn. Feinbohrhilfe :

boren by Jan den Haan, on Flickr

Je kan de zwarte ring , die niet meedraait met de boor langzaam en met gedoseerde kracht naar beneden bewegen , zodat het boortje voorzichtig in het werkstuk geduwd wordt.Bij gebruik van de boorhandel van de freesbank zou de kracht veel te groot zijn en het boortje vrijwel direct breken.

Komend weekeinde zijn bovenstaande RTM bietenwagen en de RTM Backer & Rueb locomotief te zien op de Smalspoormodelbouwdagen in Valkenburg bij Leiden : https://stoomtreinkatwijkleiden.nl/smalspoormodelbouwdagen-30-en-31-augustus-2025/


Vriendelijke groeten,

Jan den Haan

[Huup]

Die spaakwielen zijn ook erg mooi. Heeft die vorm een doel?

[Jan den Haan]

Hallo Huup,

De gietstukken voor de wielen heb ik laten maken door Mark Wood.De "elliptische" vorm van de spaken is al eens eerder in dit draadje besproken : https://forum.beneluxspoor.net/index.php?topic=51586.105 .Mark Wood is één van de weinigen die de spaken rondom elliptisch maakt.Bijvoorbeeld Slater's maakt spaken die op doorsnede U-vormig zijn.Bovendien maken zij geen contragewichten aan de wielen.De NS 8100 heeft aan de aangedreven wielen juist grote contragewichten :

NS8100drijfwerk8 by Jan den Haan, on Flickr

Vriendelijke groeten,

Jan den Haan

[Huup]

Ha Jan, dank voor de verwijzing, maar ik doelde eigenlijk op de spaakwielen zoals linksboven op deze foto. De tekening van de goederenwagen (tafelkopbouten in zijwand) heeft ook dergelijk gevormde spaken.
En ik zie ze terug aan de binnenzijde van schijfwielen, ook dat.

[Jan den Haan]

Hallo Huup,

Je bedoelt deze "spaken" :

achterzijde Griffinwiel by Jan den Haan, on Flickr

Ik neem aan dat deze spaken bedoeld zijn voor versteviging.Maar wat de reden is van die slingering weet ik ook niet.Het zijn in ieder geval typisch Amerikaanse wielen.In de inventaris van het archief van de Inspecteur-Generaal van het Verkeer in het Nationaal Archief in Den Haag zie ik wel wel dossier over Griffin wielen bij de Zuid-Nederlandsche Stoomtramweg Maatschappij en de Centraal Limburgsche Spoorweg Maatschappij en een dossier over ontsporingen bij gebruik van  Griffin wielen.Ik heb deze dossiers nog niet bekeken.In ieder geval gebruikte alleen de RTM in Nederland op grote schaal dit type wielen.Ik las overigens ergens dat ook NS nu wielen uit één stuk gaat gebruiken.

Vriendelijke groeten,

Jan den Haan

[Huup]

Die en de open spaakwielen op de foto.
Als NS dit soort wielen gaat gebruiken, hoop ik dat ze die rapporten hebben gelezen en ter harte genomen..... 

[Sven]

Geweldige en complete uitleg, Jan. Zo fijn dat je precies alle stappen laat zien. Je werk is van zo een hoog modelbouwniveau dat ik nooit zal bereiken. Applaus! Om die zelfgemaakte wielonderdelen kaarsrecht in elkaar te drukken, zodat ze niet wiebelen als ze op de as zitten, lijkt me praktisch onmogelijk, maar ik ben er van overtuigd dat dat jou wel gelukt is.

[Jan den Haan]

@ Huup : Die gegoten open spaakwielen zijn ook uit één stuk gegoten.Ze zijn zeker niet van de RTM afkomstig en ook niet van de MBS of ZVTM van wie de RTM na de oorlog materieel overgenomen heeft.De RTM heeft ook nog materieel overgenomen van de NBM en ZNSM, maar die hadden volgens mij eveneens niet dergelijke wielen.Mogelijk is het afkomstig van industrieel materieel.

@ Sven : Om wielen met een klempassing op assen te persen is met name lastig omdat je maar één kans krijgt.Als het wiel scheef op de as zit is het asgat niet meer mooi rond.Je moet dan met een binnendraai beiteltje het asgat zover ruimer maken totdat je weer een rond asgat hebt.Daarna kan je het gat tussen asgat en as opvullen met een busje.Dat is een lastige klus.Daarom gebruik ik de draaibank (zonder deze te laten draaien!) om de as loodrecht op het wiel te houden.De as span ik in een boorkop in de losse kop.Met het handwiel op de losse kop van de draaibank druk ik dan de as in het wiel.Het wiel laat ik daarbij tegen de gesloten bekken van de drieklauwplaat rusten.De kracht van het persen komt dan ter hoogte van de randen van het asgat op het wiel.Je moet vooral geen kracht uitoefenen op de spaken van het wiel, want die kunnen dan verbuigen of zelfs breken.

Vriendelijke groeten,

Jan den Haan