Turkooise plan D's superen

[Floris Dilz]

grijs is misschien mooier... maar hou er ook rekening mee dat ze liever een kleur minder dan een kleur meer in de schilderwinkel hadden staan. Zomaar een kleur "erbij verzinnen" omdat het mooier zou staan is dus niet geloofwaardiger... (of iets mooi staat is niet altijd de eerste afweging van een spoorwegmaatschappij, want dan had zoiets als cargorood niet bestaan  )

[prutser]

Of NS geel 

[Ivo tB]

Floris: heel erg mooi geworden. En ook in heel korte tijd. Je bericht geeft de indruk alsof je dit even op een hete zomermiddag hebt gedaan. Kost mij altijd wat meer tijd.

Vraagje: hoe heb je die lage sluitseinijzers gemaakt. Die zien er heel natuurgetrouw uit.

Opmerking: ik weet het niet zeker, want ik heb het boek van van Wijck Jurriaanse niet bij me, maar volgens mij zijn het 3 trapjes boven de buffer. Er zit er een naast de hoge trap tegen de vouwbalg aan. Mijn Roco/Philotrain plan C heeft er ook 3.

Nog even de kleuren (houd nooit meer op ). Ik zie meestal 2 typen foto's van of heel nieuwe plan D of al wat oudere. De foto waar je het eerst naar verwees is de al wat oudere, omdat daar de daken naar mijn oordeel grijs zijn. Dan zouden de buffers wel eens behoorlijk vuil kunnen zijn en daarmee veel lichter dan een oorspronkelijke zwarte, blauwe of donkergrijze kleur.

Ik heb voor de kleur vooral gekeken naar de afleveringsfoto's uit het boekje van Van Wijck Jurriaanse. Die heb je nu ook mede op het forum gezet. Daar zie ik met name bij de RD een andere kleur dan de onderste balk van de bak bij de trapjes en de buffers en die kleur is zeker donkerder dan lichtgrijs. Maar je hebt het ook al donker gemaakt, met mooie aluminium randen aan de opstaptreden.

Nog even iets over kleuren beoordelen aan zwart wit foto's: het is heel gevaarlijk zwart wit foto's de beoordelen als licht en donker. Neem als voorbeeld de NL vlag: rood wit blauw. Kijk maar eens op een zwart wit foto en je zult zien dat het rood dan donkerder is dan blauw, terwijl volgens mij iedereen rood lichter vindt dan blauw als het om de kleur gaat.
Ook kunnen verschillende kleuren in zwart wit dezelfde kleur grijs krijgen. Nog een laatste punt van misleiding: vergis je niet hoeveel foto's in de jaren 50 geretoucheerd werden.

Een ander interessant voorbeeld: grasgroen. De Tommy (EM1) zoals die door de NS in de jaren 40 is ingezet, was geschilderd in de kleuren van de LNER. Dat was op de stoomlocomotieven vergelijkbaar met met het appelgroen van de Staatsspoorwegen. Kijk ook maar op de site van MSL Hobbies met hun Tommy: grasgroen. En kijk nu eens naar de zwart wit foto's in de vele boeken van de afgelopen jaren. Ik zou op basis daarvan beweren dat het heel donker was, zelfs zwart (De EM2 later NS 1500 serie is ook een periode zwart geweest).

Mvg en veel succes met het mooie modelbouwen

Ivo

[Floris Dilz]

okies, als ik zin heb zet ik er nog wat extra treetjes bij 
De lage sluitseinijzers zijn heel simpel: gaatje schuin in de kop boren, stukje zilverdraad 0,4 mm erin, het eindje recht omhoog buigen en een klein schijfje draadisolatie eromheen doen zodat het vlak boven de knik zit.
Ik weet hoe link het interpreteren van zwartwitfoto's is, maar als op een foto 2 stukken dezelfde grijstint hebben is er een redelijke kans dat het in het echt ook om dezelfde kleur gaat... en lichtgrijs is wel te onderscheiden van donkerblauw zou ik zeggen. Bij stoomlocfoto's kun je ook duidelijk zien dat men na de oorlog (of tegen het eind van de jaren '30 al zelfs) een ander soort film óf een ander soort rode bufferbalkverf is gaan gebruiken, oudere foto's laten altijd donkere bufferbalken zien, maar op latere foto's knallen de bufferbalken er heel licht uit. Dat lag niet alleen aan de verminderde poetsmoraal. Over het grasgroen gesproken, ik ken zat foto's van SS- of NCS-locs die heel donker ogen terwijl ze toch lichtgroen resp. okergeel waren.
Aan de andere kant... zeker bij oud spul laten die foto's je lekker veel ruimte om zelf te interpreteren zonder dat iemand kan zeggen dat het fout is en zijn er op zwartwitfoto's vaak veel meer details te zien (zeker die van het "oude" soort)

[Ivo tB]

Tip van de sluitseinijzers is helder. Stukje isolatie is de truc. Op de foto ziet het er zelfs taps naar bovenaflopend uit.

Details op zwart wit foto's ben ik het helemaal mee eens, vooral als de fotograaf grootbeeld gebruikte. Ik heb zelf nog wel een klapcamera van mijn vader gebruikt, die negatieven produceerde van 6*6 of 6*9. Ook in kleur waren die waanzinnig scherp.

Maar nu over op de 10Megapixel camera's.

Bedankt,
Ivo

[Floris Dilz]

mja, als je klodderig genoeg verft kun je m wel taps maken 

[Spoors]

Om nog even terug te komen op de kleur van de draaistellen ... Märklin heeft tussen 1952 en 1954, toen ze in het echt rond reden, een model uitgebracht van een turquiose NS 1100 (SEWH 800). De kleur van de draaistellen was turquoise .... Je zou denken dat ze toen een redelijk idee hadden van de juiste kleuren

Bij de loc hoorde ook een set rijtuigen, maar die heb ik helaas nooit gezien. Wellicht geven die een goede indicatie van de kleur?

Denk dat de kleurstelling redelijk overeenkomt met de werkelijkheid. Geldt namelijk ook voor de Berlijns Blauwe versie die vanaf 1955 werd uitgebracht (SEH 800).

Groet,

Jeroen

[Ivo tB]

Wel heel opvallend dat Märklin turquoise draaistellen maakte. Voer voor verdere discussie lijkt me.

Voor de echte schaalliefhebbers van plan D viel me nog het volgende op, nadat ik tegen een probleem was aangelopen bij de bouw van mijn AB 7521 (een van de eerste gelaste stalen rijtuigen van de NS, door sommigen wel genoemd een ovaalramer zonder ovale ramen, maar er zijn veel meer verschillen).
Ik heb namelijk de indruk dat de opstaptreden van de plan D te kort zijn. Die zouden in model eigenlijk tot voor de draaistellen moeten lopen, maar dat geeft grote problemen in de bocht. Dat is dus precies het probleem met mijn AB7521: met opstaptreden op schaal kan het rijtuig alleen door heel ruime bogen. Als je dat bij de plan D aanpast ontstaat hetzelfde probleem, dus ook bij mij blijven de opstaptreden van de plan D te kort.

Ivo

[Spoors]

Ivo,
Ik moet toch terugkomen op het verhaal over de turkooise draaistellen. Kreeg de volgende informatie van een modelbouwer die de berichten hier wel leest, maar zelf geen account heeft.

Ik heb het verhaal over de kleuren van plan D gelezen op de site van Beneluxspoor. Zelf heb ik daar geen login, maar toch kan ik een verhaal over de kleuren kwijt. Zoals meestal zijn de kleuren van oud materieel alleen nog bekend in het geheugen van oudere mensen en dan wordt het geheel nogal subjectief.

Ik heb nog een artikel uit het tijdschrift “Handig Bekeken” uitgave Aug 1951 met de titel “nieuw NS materiaal type 1950” en daarin staat: “de rijtuigen zijn uitwendig turquoise, afgezet met blauwe banden, geschilderd. Het dak en de onderkapping zijn LICHTGRIJS.” Dit laatste is in tegenstelling tot de algemene opvatting, dat de daken wit waren. Overigens hoe licht lichtgrijs is weet ook niemand.

Later heeft Martin van Oostrom in Railkroniek Juni ’91 een overzicht gegeven van het turkooise reizigersmaterieel en daarin staat dat de rijtuigen turkoois zijn geschilderd met aluminiumkleurig dak en schortplaten. Nu lijkt aluminium vanaf een afstandje op lichtgrijs. Aluminium werd sinds ’39 niet meer toegepast, behalve op mat ’46- eerste versie. Verder zijn de draaistellen LICHTGRIJS.

In railhobby ( ik weet niet meer welk nummer, maar rond de tijd, dat plan D uit de sneltreindienst werd afgevoerd en de Benelux stuurstanden afgeleverd werden, dus begin jaren ‘70) staat een ombouw van een Fleischmann AB 5154 omgebouwd naar een RD. Daarin staat een kleuren overzicht:

Biezen en banden: donkerblauw/ stelbalk, buffers, bufferbalk, koppeling en vouwbalgraam: donkerblauw/ rijtuigbak: turquoise/ dak, plaatwerk onder stelbalk en treeplanken: lichtgrijs/ draaistellen: donkergrijs.

Zoals je kunt zien zijn er meerdere bronnen, die het over lichtgrijze daken en schorten hebben; ook over de banden en biezen is er overeenstemming. De draaistellen worden licht- en donker-grijs genoemd. Uiteraard is licht en donker ook weer subjectief, maar grijs lijkt correct en “donker-lichtgrijs” en “licht-donkergrijs” verschillen ook niet zoveel. Op zwart-wit foto’s zijn de draaistellen duidelijk donkerder dan de lichtgrijze schortplaten.

In een artikel uit Handig Bekeken over een bouwwedstrijd voor de 1100 (uitgave Apr 1950) staat dat het onderstel LICHTGRIJS is. Aangezien van het onderstel alleen de draaistellen zijn te zien lijkt dit dus op de draaistellen te slaan. In dit artikel staan ook de kleuren van de kopnummerplaten: vleugels met rood ingelegd/ NS veld donkerblauw/ nummerveld lichtblauw/ vlakje onder het nummer wit (de 1101 wordt beschreven).

Dan nog even naar de 1200. In het boek “elektrische locomotieven in Nederland” staat op blz 81 een interessante foto van een turkooise 1200 zien met lichtgrijze draaistellen. Een erachter staande turkooise 1100 geeft dezelfde kleur draaistellen.

Concluderend zou je dan kunnen stellen, dat de kleuren van het turkooise materieel minder exclusief is dan wordt gedacht en min of meer gewone kleuren omvat zoals licht/ donkergrijs/ donkerblauw en natuurlijk turkoois.

Een mooie toevoeging aan deze discussie denk ik zo. Zekere de oudere bronnen zijn erg verhelderend over de kleurstelling en gezien het feit dat de 1100 en 1200 toch echt lichtgrijze draaistellen hadden, lijkt het me niet meer dan logisch dat dit ook voor de rijtuigen gold. De kleurstelling is immers met zorg uitgekozen en verschillende kleuren draaistellen zouden een treinstel niet tot één geheel maken.

Verder nog een mooi verhaal over de juiste kleur turkoois:

Deze laatste kleur hoeft niet veel discussie meer. De kleur is redelijk bekend via de turkooise kleur, die THS destijds heeft uitgebracht. Zoals ik je al eens eerder had verteld, werd deze kleur gemengd (door Sikkens) naar aanleiding van een bewaarde kleurenstaal van de kleur, die begin jaren ’50 ter plaatse van een 1100 loc werd gemengd. Dit gebeurde door de chef van een autolakkerij en daarmee is enig vakmanschap ingebouwd. Aangezien deze staal afkomstig is uit de turkooise tijd is de kleur minder subjectief bepaald.

Deze kleur is dus ter plekke gemengd door de chef van een autolakkerij, bij een turkooise 1100 lok. Dit soort was dagelijkse kost voor hem en je kan er van uit gaan dat het de juiste kleur is. Ook Sikkens weet hoe ze oude kleuren weer juist moeten reproduceren.
De kleur werd trouwens speciaal gemengd om een model van een 1100 te beschilderen, die gebaseerd was op de gegevens in het eerder genoemde artikel uit de Handig Bekeken van 1950.

Kon je (en alle ander liefhebbers van turkooise NS materieel) deze info niet onthouden.

Groet,

Jeroen

[prutser]

Mag ik U danken, zo ja, bedankt  .

Groeten Stephan.

[Spoors]

Stephan,
Ja ... en graag gedaan 

Groet,

Jeroen

[Ivo tB]

Ivo,
Ik moet toch terugkomen op het verhaal over de turkooise draaistellen. Kreeg de volgende informatie van een modelbouwer die de berichten hier wel leest, maar zelf geen account heeft.

Een mooie toevoeging aan deze discussie denk ik zo. Zekere de oudere bronnen zijn erg verhelderend over de kleurstelling en gezien het feit dat de 1100 en 1200 toch echt lichtgrijze draaistellen hadden, lijkt het me niet meer dan logisch dat dit ook voor de rijtuigen gold. De kleurstelling is immers met zorg uitgekozen en verschillende kleuren draaistellen zouden een treinstel niet tot één geheel maken.

Verder nog een mooi verhaal over de juiste kleur turkoois:

Deze kleur is dus ter plekke gemengd door de chef van een autolakkerij, bij een turkooise 1100 lok. Dit soort was dagelijkse kost voor hem en je kan er van uit gaan dat het de juiste kleur is. Ook Sikkens weet hoe ze oude kleuren weer juist moeten reproduceren.
De kleur werd trouwens speciaal gemengd om een model van een 1100 te beschilderen, die gebaseerd was op de gegevens in het eerder genoemde artikel uit de Handig Bekeken van 1950.

Kon je (en alle ander liefhebbers van turkooise NS materieel) deze info niet onthouden.

Groet,

Jeroen

Bedankt voor deze info. Nuttige aanvulling. Vooral de bronnen van begin jaren 50. De combinaties voor de kleuren van het turquoise materieel blijf ik wel bijzonder vinden. Tegenwoordig alleen geel, blauw en grijs, toen turquoise bak met blauwe biezen, lichte daken en schorten en lichte draaistellen, gecombineerd met het olijfgroen van ouder materieel, blijf ik bijzonder vinden.

mvg
Ivo

[Spoors]

Ivo,
Inderdaad qua kleurstelling een erg mooi tijdperk, zeker ook zo rond 1954, toen het kleurenpallet aleen maar groter werd en er zowel Turkooise als Berlijnsblauw materieel rond reed (En natuurlijk ook bruin, donkergroen met rood, etc)

Mooie foto van een turkooise 1100 en een bruine 1200, die aan een wasbeurt toe zijn ... :



Groet,

Jeroen

[henk]

Wat betreft de kleur van het onderstel vind ik dit plaatje een belangrijke aanwijzing. Het is een zwart-wit foto die is ingekleurd. In dit geval gedeeltelijk is ingekleurd. Het wil er bij mij niet goed in dat iemand zelf die kleur voor het onderstel verzint.

[Spoors]

Henk,
ook diegene die de foto of het plaatje inkleurt, kan daarbij een fout maken of voor een in zijn ogene mooier oplossing kiezen. Kijk bijvoorbeeld een naar dit plaatje uit de Kliometer Kampioen (1954):



De NS 600/2000 heeft nooit in de bruine kleurstelling rondgeren, maar is wel door degene die de illustratie heeft ingekleurd (die op foto's gebaseerd waren) zo weergegeven.

Vandaar dat ik niet op ingekleurde foto's of tekeningen vertrouw en wel op een bekend tijdschrift met modelbouw artikelen uit die tijd. (In hetzelfde jaar werd bijvoorbeeld ook al een modelbouwedstrijd van een KLM vliegtuig aangekondigd. Ook deze kleurstelling klopt tot in detail)

Groet,

Jeroen