Altburg. een analoge, opklapbare Mäklinbaan

[daan2353]

Hallo allemaal,

Lang geleden, toen we nog geen kleinkinderen hadden en dochterlief uit huis was, was de logeerkamer gevuld met nagenoeg de complete Bregenzerwaldbahn in h0e. Echter toen de kleinkinders wat groter werden, was de logeerkamer weer nodig voor als ze komen logeren, einde treinbaan dus. De spullen werden verkocht en van het geld is een tuinbaan opgericht waar live-steam en batterijloks bij goed weer en in de sneeuw sneeuw hun rondjes draaien. Ik heb nog een paar kleine baantjes gebouwd voor h0e voor in de winter, maar uiteindelijk kwam de liefde voor de mechanische dinosaurussen van Märklin weer boven drijven. Alleen waar ga je ermee naartoe als je de logeerkamer niet meer kunt gebruiken??

Ik heb een tijdje een kleine baan gehad onder het bed (een boxspring met een klapframe waaronder een holle opbergruimte zat) maar die was wel erg beperkt. Onder het raam in de dakkapel van de logeerkamer is onder het schuine dak een kast gemaakt. Die geeft een ruimte van 265 x 95cm als ik daar een frame in maak wat opklapbaar is. Verticaal weg geklapt wordt de baan deel van de muur en is onzichtbaar en stofvrij opgeborgen. Vanwege de grootte van de plaat lukt dat niet met de hand en is een een elektrische takel voor aangepast.





Dit is een van de staanders met de lier die de tafel aan de achterzijde omhoog en omlaag laat bewegen. Aan de voorzijde zit een subrame met scharnieren aan de vloer vast wat onder de baan in een soort haak grijpt. Je maakt de baan uit de verticale positie los van de muur, laat hem aan de voorzijde voorzichtig op het steunframe zakken en hijst hem aan de achterzijde omhoog. Als hij staat, komen ook aan de achterzijde steunen onder de baan en kan de baan op de steunen neergelaten worden.





Linker en rechterzijde van het hijsframe. Bovenop de staanders zitten 80mm grote kunststof wielen (van restmateriaal zelf gedraaid) waarover de 8mm hijskabel loopt.



Door middel van een stelbare schroefhaak in een van de trekkende parten van de hijskabel kun je links en rechts afstellen.



Resultaat is een flinke oppervlakte waar je heel wat rails op kwijt kunt en toch de logeerkamer vrij kunt maken als het nodig is. Nadeel is wel dat alles wat los zit eraf moet als de baan ingeklapt zit.



Dit alles is inmiddels een paar maanden geleden, hier ligt een eerste proefbaantje klaar om wat materieel de beentjes te laten strekken. De komende dagen wil ik de bouw van de definitieve baan in stapjes gaan plaatsen.  De baan die er nu ligt heeft een groot station met draaischijf, goederensporen met kraan en een halfautomatisch schaduwstation met infrarood sensoren en relais besturing. Hieronder alvast een fotootje van de baan zoals die er nu ligt, uitleg en opbouwfoto's volgen dus de komende tijd.



Groetjes Daan.

[1200blauw]

Märklin old school, leuk!

[Modellbahnwagen]

Ik volg

[Huup]

 Big smile hier! Opklapbare Märklinbaan met M-rails volgens Vorschlagbŭcher. 🙃

[einte]

Ik ga dit ook volgen als M rail rijder, ben benieuwd!

[daan2353]

Zoals beloofd deeltje 2. Als de kat niet op het toetsenbord gaat zitten tenminste  .

Het schaduwstation heb ik eerst in anyrail opgetekend en daarna op de plaat uitgelegd. "Live" is het toch weer heel anders en blijken een paar aanpassingen een veel langere nuttige lengte van de sporen op te leveren. Het middelste spoor kan 3 rijtuigen en een lok herbergen, de 2 buitenste 4 en een lok. De keerlus wordt maar in 1 richting bereden, namelijk eerst rechtdoor via het lange enkele spoor (wat ook een schakelbaar spoor is) en daarna via een ondergrondse wisselstraat naar de 3 opstelsporen. Het kopspoor is het enige geschakelde wissel achterin. Boven de wisselstraat aan de voorzijde zit een luik zodat ik er goed bij kan als er wat mis gaat.



Alle sporen wordt in hun geheel uitgeschakeld via sensoren. Niet alle loks hebben de slepers op dezelfde plaats waardoor bijvoorbeeld een oude krok of een oude br41 met 2 slepers over een stopsectie heen zouden rijden of er heel veel ruimte aan "veilige marge" gebruikt moest worden waar je geen wagens kunt neerzetten. Het maakt nu ook niet uit of loks met de sleper vooraan rijden, want ze stoppen voor de sensor, niet door een stroomloze sectie/ schakelrail of contactrail.



Dit soort sensortjes worden gebruikt bij Arduino en kosten bijna niks. 15 euro voor 20 van die dingen. Instelbaar van 2 tot 30cm dmv potmeter en naar elkaar toe buigen van de ledjes. Ze draaien op 5 VDC, wat via een AC/DC convertortje vanuit de lichtuitgang gemaakt wordt. De sensoren schakelen een monostabiel relais, wat de rijstroom van een hele sectie uitzet zodra de sensor bekrachtigd wordt.



Hier een proefopstelling. Sensoren worden ook gebruik voor het beveiligen van de wisselstraten. Als er een trein voor of achter uitsteekt, dan ziet de sensor dat en wordt er een lampje op het dashboard van het schaduwstation gedoofd. Een spoor waar een trein staat wordt rood. Een geel-rood-geel boven elkaar is dus een correct geplaatste trein op het spoor.



Boven elk spoor zit een rode drukknop, hiermee geef ik het spoor vrij. De trein krijgt dan weer stroom en rijdt zijn spoor weer af. Hierdoor is het schaduwstation semi-automatisch. Ik bepaald welke trein waar komt middels de wissels, bepaal welke trein er weer weg mag rijden, maar het stoppen en controle op vrije doorgang doen ze zelf.



Hier is het schaduwstation bedraadt en getest. De sporen zijn niet allemaal  even lang, dus om gebruik te maken van de maximale lengte van elk spoor, moet ik zelf bepalen hoe de wissels liggen. Een korte trein op een lang spoor betekend dat ik een lange trein niet meer kwijt kan. Dat wil ik liever niet. Het kopspoor heeft aan het wissel ook een voorsein geknoopt, wat buiten de tunnel naar het schaduwstation staat. Zo kan ik tijdens het inrijden zien of het spoor naar het doodlopende baanvak ligt (verwacht stoppen) of naar het schaduwstation (verwacht doorrijden).



Als schakelaars in het "seinhuis" gebruik ik oude Trix schakelaars die hun positie van de hendel vast houden. Zo kan ik aan het hendeltje zien in welke stand een wissel staat of dat een spoor aan of uit geschakeld is. Binnenin deze schakelaars zit een verende strip die je door verbuigen kan ombouwen naar momentschakelaar of continu schakelaar. Je ziet hier ook een 3 tal rode drukknoppen voor de ontkoppelrails en het schaduwstation dashboard.



De baan wordt gevoedt door een 2 tal 80 watt Temsi-trafo's. Die met de dubbele knoppen regelt met erg grote stappen, dus dat is de licht en besturingstrafo, de trafo met enkele knop regelt superfijn en heeft netjes 24VAC omschakelpuls, dus blaast ook de elektronica niet op van de wat modernere loks. Door het 80 watt vermogen wat die dingen leveren heb ik nooit stroom tekort en omdat alles met de hand bediend wordt hoeven er ook zelden meerdere treinen te rijden. Elke trein vereist concentratie of alle wissels en seinen en stroomsporen in de juiste stand staan voordat een trein mag rijden, dus tijd voor meerdere treinen heb ik niet.

Voor de volledigheid, de trafo's zijn metalen trafo's en dus link. ik heb ze open gehad en alles aan de primaire zijde is volledig ingepakt. Er kan dus geen 230VAC op de behuizing komen te staan. Moderne trafo's geven 32watt maximaal, dus deze joekels zijn een poepie sterker en geven een echt oldscool gevoel bij het regelen en spelen ermee. 

[einte]

Hallo Daan,

Mooie uitleg, ga je de rails nog op isolatie platen of zo iets?
Ik heb mijn baan met de ouderwetse schakel en kontact railen, rijd redelijk storings vrij, nooit botsingen etc.

[daan2353]

Hallo Einte,
Nee, de rails ligt niet op isolatieplaten. omdat de baan in verticale positie opgeborgen wordt wil ik graag dat de rails goed op zijn plaats blijft liggen. Alles zit dus geschroefd op hout. Lawaai valt mee hoor..
Schakelrails kunnen goed werken, maar dan heb je altijd een vaste plaats waar de sleper contact maakt. En slepers zitten niet op vaste plaatsen van de trein, dus moet je een marge hebben om een stoomlok met sleper aan de tender ruimte te geven niet op de wisselstraat te komen. Met de sensortjes stopt de trein altijd op 1 plaats. onafhankelijk van waar er wielen of slepertjes staan, dus kan ik de spoorlengtes maximaal benutten. Baantje is niet zo groot..

De ervaring die ik heb met schakelrails is dat ze na verloop van tijd niet meer terugveren en dus contact blijven maken. In een schaduwstation, zeker eentje die rechtop wordt weggezet, wil ik zo min mogelijk bewegende delen die kunnen klemmen of haken. Ik heb geprobeerd met stukjes isolatieschuim en soldeer om de veertjes steviger te maken, maar altijd bleven ze na verloop van tijd weer hangen. Dus ik heb ze hier niet gebruikt.

Groet Daan.

[Ronald Halma]

Pas even het kopje aan, Maklin ipv Marklin