Wie wil mij een beetje helpen in de electro, en in het bijzonder SMD componenten

[Martijn1974]

Beste lezer,

Ik repareer veel modeltreinen en veel voorkomende electro storingen zijn kapotte lampjes en/of diodes, dat was tot voor kort nog redelijk makkelijk.
Maar tegenwoordig worden componentjes steeds kleiner en SMD in plaats van draad gesoldeerd, en LED in plaats van lampjes.
De printplaten anzich worden ook steeds complexer en ik doe mijn best om bij te blijven in deze nieuwe techniek.
Daar komt bij dat ik ook helemaal geen elektrotechnicus ben. Dus ik kan wel een klein lesje gebruiken, ik zodoende stel ik hier de vraag;
"Wie wil mij een beetje helpen in de electro, en in het bijzonder SMD componenten?"

Ik zal een praktijk voorbeeld aandragen die ik momenteel op de werkbank heb liggen.
Het gaat om een Trix loc (BR416), met front- en sluitseinen, en een verlicht koersbord boven de cabine.
Aan 1 zijde van de loc werkt er helemaal geen licht, aan de andere zijde werkt het feilloos.

In de onderste afbeelding zie je een rode markering, hierin bevinden zich 5 LEDs voor het koersbord.
In de groene markering is de aansluiting van de LED-pcb van de front- en sluitseinen.
Deze werken dus allebei niet.


Nou heb ik met de multimeter wel de diodes doorgemeten, en die zijn allemaal goed.
Ook heb ik de weerstanden gecontroleerd, ook die zijn goed.
Ook de LEDs zijn nog goed, die lichten netjes iets op door de multimeter (op diode stand).
Echter die transistors (?), daar kom ik niet uit.
Er zijn twee type's: "1BW 85", en "A9YVH".
Wie kan mij uitleggen hoe ik deze op een juiste manier met de multimeter kan controleren of ze nog in orde zijn.
En wellicht ook uitleggen welke functie ze precies vervullen.

De loc is DC analoog en heeft een 21-pins oringele dummy.

mvg,
Martijn

[Bert55]

Die types transistoren zeggen me niets.
Zoals je ze afgebeeld hebt is de bovenste aansluiting de collector. Linksonder de basis en rechtsonder de emitter ( weet zo niet meer of dat altijd zo is dus hou me ten goede.

Je kunt tussen de basis en collector en tussen basis en emitter meten alsof het een diode is.
Indien je doorlaat meet tussen basis ( de plus) en collector of emitter dan is het een npn, anders een pnp.
Tussen de collector en emitter moet je een relatief hoge weerstand meten, afhankelijk wat er aanhangt op de print.
Hoop dat dit helpt. Anders zou je een schema van de print kunnen maken, dan wordt foutzoeken een eitje

[Jeroen Rood]

Martijn,
De 1BW is een standaard NPN transistor. De BC846B, wat de SMD versie is van de BC546B.
Pins zijn inderdaad standaard, zoals Bert hierboven beschrijft. (Op eventuele uitzonderingen na.)
De 9YVH zegt mij, en internet, ook niets.
Veel kan je terugvinden op internet, bijv hier : https://smd.yooneed.one/

Jeroen.

[bask185]

Ik kwam uit op een p-channel mosfet, maar het blijft gissen

[Martijn1974]

Alvast bedankt voor alle info tot nu toe.
Ik ga er morgen weer verder mee 

mvg,
Martijn.

[Klaas Zondervan]

Er zijn twee type's: "1BW 85", en "A9YVH".

volgens mij staat er niet 1BW, maar 18W
Ik heb beide types nog niet teruggevonden in de smd codeboeken.

[Bahn-AG]

Ik ga toch voor 1BW.
De transistors dienen voor de lichtonderdrukking en rangeersignaal bij digitaal bedrijf.

En daarmee ook gelijk het pijnpunt van deze oudere trix constructies.
Ze hebben vaak decoders met versterkte AUX3/4 nodig, en voor analoog de juiste brugstekker.
Ik heb hier minstens 4 verschillende varianten van trix in mijn onderdelenbak. Dus als het een tweedehands lok betreft hoeft het niet persé zo te zijn dat de goede brugstekker er nog in zit.
En dan werkt de verlichting inderdaad vaak maar ten dele, terwijl er in de lok niks stuk is.

Bart

[Klaas Zondervan]

De 1BW heb ik gevonden. Het is wat Jeroen al schreef, de BC846B.
Datasheet:
https://assets.nexperia.com/documents/data-sheet/BC846X_SER.pdf

[Menno]

Daar komt bij dat ik ook helemaal geen elektrotechnicus ben. Dus ik kan wel een klein lesje gebruiken, ik zodoende stel ik hier de vraag;
"Wie wil mij een beetje helpen in de electro, en in het bijzonder SMD componenten?"

De belangrijkste les als je om hulp vraagt met SMD-componenten is om goede foto's te plaatsen van het component zelf (met leesbare opdruk) en goede totaalfoto's van de print van beide zijdes (en zelfs dan is dat soms/vaak lastig). Daarnaast is het handig om een goede maatreferentie in beeld te leggen bij het onderdeel wat je zoekt, dat vergemakkelijkt een zoektocht namelijk vaak. Op de foto lijk ik SOT23-3 te zien, daarover later meer.
De gevraagde componenten zijn duidelijk leesbaar, maar een maatreferentie ontbreekt. Ook het totaalbeeld schept niet voldoende duidelijkheid: vaak is uit de schakeling met omliggende componenten af te leiden wat het onderdeel doet (of je dan ook een geschikte vervanger hebt/kunt vinden, is een tweede).

Alleen is in dit geval de print op z'n minst dubbelzijdig (ik gok meer dan dubbelzijdig en minstens 4-laags). Dat maakt hulp met hoe de schakeling of print werkt extra moeilijk, omdat de doormetalliseringen (ook wel via's genoemd) naar een andere laag verbinding maken en dan uit zicht verdwijnen. Zelfs met röntgen-apparatuur is het moeilijk om te onderscheiden waar je precies naar kijkt (ik spreek uit ervaring, maar uiteraard heb ik die röntgenmachine niet thuis, maar op m'n werk tot m'n beschikking)

Aan 1 zijde van de loc werkt er helemaal geen licht, aan de andere zijde werkt het feilloos.

Mijn eerste advies zou dan zijn: koop een goede labvoeding en ga de schakeling zonder decoder uitproberen. Als het dan nog niet werkt kun je onderdelen gaan verdenken, maar nu lijkt het (naar mijn mening) alsof je een stap overslaat: je gaat er meteen vanuit dat er onderdelen stuk zijn, terwijl het best kan zijn wat Bahn-AG schrijft: gewoon niet aangestuurd worden behoort dus blijkbaar tot de mogelijkheden.
Ook elektronicamensen denken graag moeilijk, maar soms is de oplossing simpeler dan je denkt

Echter die transistors (?), daar kom ik niet uit.
Er zijn twee type's: "1BW 85", en "A9YVH".
[..]
Wie kan mij uitleggen hoe ik deze op een juiste manier met de multimeter kan controleren of ze nog in orde zijn.
En wellicht ook uitleggen welke functie ze precies vervullen.

Les 1: onderdelen kun je zelden goed 'in-situ' meten, omdat je weerstanden en condensatoren die er parallel aan staan, ook meet. Tenzij je wéét wat je moet meten is dit een methode die kan werken, maar het beste advies is om bij 3-potige onderdelen te zorgen dat 2 pootjes los gesoldeerd worden van de rest van de schakeling om beïnvloeding te voorkomen. Ter test zou je dan een Peak Atlas DCA75 Pro kunnen kopen. Die vertelt je dan, zolang het geen hoogspanningscomponent, spanningsregelaar of detectie-IC is, wat het aangesloten onderdeel is of (en dat komt ook voor natuurlijk) dat er een sluiting gedetecteerd is.

Helaas zul je iets moeten verzinnen op de aansluitingen, want de test-klemmen van dat ding zijn te grof voor dit soort componenten. Ik soldeer vaak draadjes aan het component die ik vast kan klemmen met de klemmetjes van de DCA.
Het kopen van klemmetjes die SMD-componenten kunnen vastgrijpen kan ook (die bestaan) maar die zijn absoluut niet goedkoop.

Voor de 9YVH (kleinere of dwars geplaatste karakters geven vaak productiecodes aan) kom ik als ik zoek op 'YV' uit op de 2SC4965 van Renesas/NEC.
Of dat klopt is de vraag, maar het is wel een van de weinige overeenkomende onderdelen in een SOT23-3 behuizing.
https://www.renesas.com/en/document/dst/2sc4965-datasheet?r=511226

De DDZX12C-7 (12 Volt zenerdiode) zou ook kunnen, eveneens SOT23-3.
Het nadeel is dat er behuizingen zijn die er sterk op lijken en dat is zonder maatreferentie in beeld ondoenlijk om met zekerheid te zeggen.

Echter kan het wel helpen in de zoektocht: als je iets als 'marking code [karakter][karakter][karakter][karakter] sot23-3' intypt, kan het best zijn dat je betere resultaten krijgt dan op alleen de markering.

Wat betreft zoeken op de markering: helaas is er geen standaard voor.
De een gebruikt 3 karakters en een combinatie van cijfers en letters, de andere 4 karakters.
Bij de een moet je de eerste (bij 3 karakters) of eerste twee (bij 4 karakters) karakters soms totaal negeren, bij de andere is het laatste of de laatste twee karakters vaak alleen een toevoeging die een spanningsdrempel aangeeft of een andere specifieke specificatie.
Het kan dan ook helpen te zoeken op meerdere combinaties (dus bij 4 karakters alleen op het tweede, derde en vierde).
Dwars geplaatste karakters vallen zelden onder de specificatie van het onderdeel en zijn vaak productiecodes voor maand, jaar of batch.

Misschien wel het belangrijkste: kijk, als de resultaten tegenvallen, ook even onder de microscoop. Je zal niet de eerste zijn waarbij een karakter wegvalt of een B op een 8 lijkt of andersom. Hoewel de 8 over het algemeen 'verdunningen' in de rondingen heeft zitten om het onderscheid met de B groter te maken, is dat niet altijd zo en is het verschil zeker met het blote oog moeilijk te zien en helemaal als er nog wat fluxresten achtergebleven zijn.

Hoop dat dit helpt. Anders zou je een schema van de print kunnen maken, dan wordt foutzoeken een eitje

Met het al gemelde nadeel dat dit minstens een dubbelzijdige print is en een schema optekenen daardoor een veel tijdrovender klus wordt.

@ Martijn: geen idee of je dit bij een bedrijf of zelf doet, maar als je dit vaker doet, is het best te proberen de fabrikant om meer gegevens te vragen. Dat hoeft geen totaalschema te zijn, maar als ze je op z'n minst iets kunnen sturen als 'op punt A moet je zus meten en op punt B zo' dan ben je al veel verder dan wanneer het gissen wordt.

[bellejt]

wist dat ik het ergens gezien had :

Hallo Lothar,

danke für die Infos.

Der A9xxx ist ein P-Channel MosFET SI2309DS
Als Ersatztyp könnte man wahrscheinliche einen BSS84 nehmen.

De 1BW 85 is een BC846B

[Menno]

Voor de goede orde: die BSS84 is absoluut niet vergelijkbaar met de SI2309 met een maximumstroom van -1,25 Ampère versus -0,130 Ampère en een een RDSon van 0,34 Ohm bij VGS van 10 Volt en 0,5 Ohm bij 4,5 Volt, tegen 10 Ohm bij VGS van 5 Volt...

Of dat een probleem is, weten we niet, want we weten niet wat 'ie schakelt. Bijzonder trouwens dat in het datablad van de 2309 geen enkele info over de markering staat. (Tenminste, niet in het datablad wat ik vond (Rectron Semiconductor)

[bellejt]

heb gewoon gecopieerd ter info.De SI2309DS is volop verkrijgbaar.Kan zoals je zegt ook wel gewoon een instelling van de decoder zijn.
Doormeten kan ej zoals elke transistor met een multimeter op diodestand echter op de print zal dat moeilijk gaan want vermoedelijk zitten er nog andere componenten aan vast

[Klaas Zondervan]

Alleen is in dit geval de print op z'n minst dubbelzijdig (ik gok meer dan dubbelzijdig en minstens 4-laags).

Zou deze print zo ingewikkeld zijn dat er tussenlagen nodig zijn? Ik denk dat hij dubbelzijdig is.
Ik zou in zo'n geval proberen om de hele schakeling uit te pluizen. Kost je op zijn minst een hele avond, maar dat levert wel meer inzicht op. Componenten die je niet direct kunt identificeren teken je als een vierkantje met het opschrift er in. Uit het totaal blijkt dan vaak wat voor ding het zou kunnen zijn.
En als hij toch meerlaags is, dan kom je daar vanzelf achter doordat er dingen onverklaarbaar zijn.

[Menno]

Ja, want volgens mij zie ik blinde via's:

Ik ga tegenwoordig nooit meer uit van complexiteit maar van wat de fabrikant handig vond of de autorouter er van gemaakt heeft. Je ziet genoeg professionele printen (en ook schema's) die getekend zijn door totale idioten dan wel autorouters.

[Bert55]

Mee eens Klaas, kan me ook niet goed voorstellen dat het meer dan een dubbel layer is.
Verhandeling van Menno is op zich mooi uitgebreid. Wel is het ondoenlijk het advies te volgen om 2 pootjes van een smd los te solderen. Denk dat het voor de TS sowieso wat ver gaat.
Zou toch “ gewoon” spaningsloos meten en zien wat er uit komt. Vervolgens ook op spanning. Je kunt dan zeker conclusies trekken