Bouw van NS (HSM) AB8c en C10c coupé rijtuigen

[MathynK]

Een nieuw topic met een nieuw project!
Ik ben momenteel nog met de bouw van de NS 4500 en een postwagen bezig, dus het was wel weer tijd om een derde, vierde, vijfde, zesde en zevende project te starten. Het plan is om een vijftal HSM bakken te bouwen uit de etsplaten van Gert Arkema. Het gaat om twee AB8c's en drie C10c's die ik in een na-oorlogse uitvoering zal bouwen. Ik begin met de AB8c's.

Zoals altijd deel ik dit graag met jullie. Omdat ik dit keer zelf de opschriften zal gaan tekenen heb ik ook wat achtergrondinformatie over de rijtuigen verzameld. Daarnaast heb ik het NS blokschrift uitgewerkt tot een werkbaar lettertype (font). Daarover later meer.

Jullie begrijpen het al; het project is al even bezig. Ik zal jullie eerst even bijpraten voordat ik nieuwe updates zal plaatsen.

----------------

Etsplaat



Omdat ik alleen een etsplaat zonder extra onderdelen heb, zitten er een paar extra uitdagingen in. De eerste is het ontbreken van moertjes en boutjes. Gelukkig verzend mijn hofleverancier van alle soorten en maten onderdelen met schroefdraad altijd binnen een paar dagen. Dat was dus snel opgelost.

Voor de draaistellen heb ik de keuze uit Fleischmann Duitse draaistellen of Engelse van MKmodelbouwstudio. De rijtuigen hebben beide gehad. Ik heb voor de AB8c's voor het laatste gekozen. T.z.t. zal ik op de bouw van deze draaistellen terugkomen.

Onderdelen: diverse onderdelen komen van Phildie en MK vandaan. Ik heb gekozen voor open buffers, alleen zijn deze helaas nog niet binnen. Hopelijk levert MK deze binnen niet al te lange tijd.

Opschriften: ik zal voor de eerste keer zelf opschriften moeten gaan tekenen. Omdat ik dit vaker zal gaan doen heb ik ervoor gekozen om het NS blokschrift helemaal uit te tekenen in Illustrator en daar een font van te maken via een fontgenerator. Zo kan ik in de toekomst vrij vlot opschriften maken voor allerhande materieel. De opschriften laat ik binnenkort samen met opschriften voor andere rijtuigen printen bij WeKra. Hij levert een topservice en mooie kwaliteit witte prints.

Tot snel!
Groet, Mathyn

[Eric B]

Eén volger heb je alvast, succes met de bouw. 

[Modellbahnwagen]

Weer een mooi project! Staat op volgen

Het opschriften verhaal lees ik met buitengewone interesse. Ook leuk dat je kiest voor de Engelse draaistellen.

Succes!

[MathynK]

Leuk Eric en Richard! Dan ga ik voor jullie gelijk verder met mijn verhaal.

Ik heb eerst twee chassis in elkaar gezet voor de AB's. Dat zat vrij snel in elkaar, alleen had ik wel ruzie met het messing. De zijkanten zijn half geëtst om de klinknagels zichtbaar te maken, en de vouwnaad is op veel plekken doorgeëtst om het vouwen makkelijker te maken. Hierdoor is het vrij kwetsbaar en kronkelt het snel. Nu ging dit goed, totdat ik de vouwnaad over de hele lengte wilde vertinnen. Het messing ging op verschillende punten kronkelen. Ik denk doordat het door de warmte iets wilde uitzetten. Het heeft een hoop geduld gekost om alles weer netjes te vouwen. Bij het tweede onderstel heb ik daarom maar niet overal tin laten vloeien.



Daarna ben ik door gegaan met het interieur. De wanden kan je aan de bodemplaat solderen of loslaten. Ik twijfelde; want als het interieur los zit is het een stuk makkelijk spuiten. Desalniettemin heb ik voor meer stevigheid gekozen en alles gesoldeerd. Zo blijft de bodemplaat mooi recht en vormt het een stevig geheel.





Tot slot had ik alvast een begin gemaakt met het buigen van het dak. Ik heb altijd ruzie met een koperen buis en een vaatdoek dus heb ik besloten om dit iets anders aan te pakken. Eind 2020 heb ik mijzelf een redelijk compacte wals cadeau gedaan. De twee daken voor de AB's waren binnen een minuut rond gebogen . Daarnaast van wat afvalmateriaal van de etsfret een dak gebogen voor de PTT wagen.
Ik wil alleen nog een keer een kleine wals hebben voor het buigen van ketels. Met stalen rollen rond de 12-15mm diameter en een werkbare breedte tussen de 10 en 15 centimeter. George Watts had een prachtige wals in zijn assortiment, maar hier is vrijwel niet meer aan te komen. Als iemand wat weet dan hoor ik dat graag!





Groet, Mathyn

[Sikje248]

Interessant, ga ik volgen
Succes

[JaJo]

 

[MathynK]

Hallo allemaal,

Tijd voor een nieuwe update. Ik wisselde de laatste tijd een beetje tussen de P en de AB8c, maar het wordt tijd dat ik jullie weer bijpraat.

In deze update sta ik stil bij het dak. Nadat ik het dak iets platter gedrukt had heb ik het direct op de kap gesoldeerd. Daarna moeten er dunne messing strips onder het overstek gesoldeerd worden om de wand meer dikte te geven. Dit is een uitdaging. Vooral de lange zijwand is lastig om écht strak te krijgen. Maar het is gelukt 

Eerste proefpassing op het onderstel:





Daarna door met de waterbakken. Ik ben altijd een klein beetje bang voor roestvorming in een holle afgesloten ruimte doordat er tijdens het schoonmaken toch wat vocht in komt. Vroeg of laat komt dit door je lak naar buiten. Daarom heb ik openingen in het dak geslepen om dit te voorkomen. Zo weet ik zeker dat alles mooi droog en schoon is als ik het ga spuiten. Overigens geen aanmerking op de kit, want het is verstandig dat Gert dit niet geëtst heeft. Openingen zorgen ervoor dat je een dak veel minder mooi bol kan buigen. Kan je beter achteraf even een slijpschijfje ter hand nemen.



Daarna heb ik naar eigen interpretatie een dakleiding getekend. Na het bekijken van een aantal foto's, de originele bouwtekeningen en wat eigen inzicht is onderstaande verloop gekozen:



Daarna is het zaak om een messing staf (0,5mm) op het dak te bevestigen. Deze keer gebruik ik nog minder soldeer dan bij de Philo C10c en de B8c. Daar is de onderzijde af en toe volgelopen en dat zie je zodra de lak erop. Dat effect wil ik hier voorkomen... Het is een tweestrijd tussen goed vast en weinig tin. Enerzijds wil ik voldoende tin onder de dakleiding laten vloeien zodat hij niet horizontaal over het dak kan schuiven, anderzijds wil ik dus niet dat het 'vol loopt'. Ik maak het dakoppervlak eerst heel goed schoon en gebruik veel vloeimiddel in combinatie met weinig tin om de kleine hoeveelheid tin zo goed mogelijk te laten vloeien zodat de leiding 1000% vast zit. Hiervoor gebruik ik een brander en geen soldeerbout.
 


Groet, Mathyn

[prutser]

Mooi hoor.
Ik heb gewoon een gat geboord in het dak onder de watertanks tegen het opsluiten van vocht.
Bij het dicht solderen van de lipjes van de zijwand door het dak heb ik vaak dat het soldeer naar onder zakt zodat er een soldeerbel onder de dakrand zit. Soms soldeer ik dan maar met het rijtuig op zijn kop. Heb jij dat ook?

Stephan.

[MathynK]

Hoi Stephan,

Dat heb ik bijna niet, maar het is niet helemaal te voorkomen hoor.
Ik soldeer het dak van binnenuit vast. De lipjes gebruik ik alleen om het dak te positioneren en daarna vouw ik ze om, om het dak op zijn plaats te houden. Daarna draai ik de kap weer om en soldeer over de hele lengte het dak aan de binnenzijde/onderzijde vast. Af en toe loopt er dan iets naar buiten en dat schraap ik met een mesje en glasvezelpotlood weer weg. Maar dit gebeurt bij mij bijna niet...  De truc is (denk ik) om niet een overvloed aan tin aan te brengen en een vlotte zijwaartse beweging te maken. Dan vloeit het mooi door de naad, maar niet naar de verkeerde kant. Naderhand knip ik de lipjes af en controleer of het gat in het dak nog een beetje opgevuld moet worden met een druppel tin en vijl ik het daarna weer glad.

Bij de tweede kap was ik dit weekend bezig om daktorpedo's en ronde ventilatoren aan te brengen toen ik mij bedacht dat ik het dak nog helemaal niet geschuurd heb... Ik wil geen zichtbare ribbels. dus die kunnen er dus weer af.

Het houdt je lekker bezig he

Gr, Mathyn 

[Bert Verkade]

Je bent nog lekker bezig. FRAAI Hoor!!
Groet,

Bert

[MathynK]

Dank Bert!

--------

Verder met de handgrepen. Ik was vanavond aan het knippen en buigen van de handgrepen voor de tweede AB bak toen ik mij realiseerde dat ik het buigmalletje nog niet heb laten zien.
De oplettende kijker valt op dat de verticale handgrepen naast de deuren een bocht naar links maken. Dit is uit de losse pols bijna niet netjes te buigen. Helemaal niet als je realiseert dat het 8 handgrepen per kant zijn, dus 16 handgrepen per rijtuig, dus 32 handgrepen voor de AB's, dus met de C10's erbij zelfs........ Afijn, het moge duidelijk zijn dat een buigmalletje gewenst is.

Ik heb uit een aantal reststukjes styreen een buigmalletje gemaakt. Een 1mm styreen ondergrond zorgt voor een vlakke basis, daarop heb ik twee vierkantjes gelijmd met een tussenafstand die gelijk is aan de dikte van het messing. De vierkantjes zijn 0,75mm dik. Een handgreep duw ik ertussen en druk het aan met een smal puntig voorwerp (mesje) waarna ik met een vijl de pootjes opzij buig. Daarna is er nog net geen haakse hoek gemaakt. Om het af te maken gaat de handgreep nog in een platbektang en buig ik alles netjes haaks. Handgrepen vouwen is op deze manier goed uit te houden







Gr, Mathyn

[MathynK]

Het resultaat van de dakleiding:





Leiding fosforbrons 0,5mm. Oogjes gemaakt door een paar aders van een stroomkabeltje in elkaar te draaien met de boormachine.

Na deze handelingen had ik eerst maar even het dak gronding schoongemaakt.

Groet, Mathyn

[DV modelspoor]

Ik geniet van je bouwkunsten, ga zo door

[MathynK]

Dankjewel!  . Ik moet eerlijk bekennen dat er geen chronologische volgorde in het verhaal zit... De eerste bak is op zijn buffers en messing watertankvuldoppen (scrabble 3 dubbele woordwaarde) af en de tweede bak vordert. De ene keer laat ik oude foto's zien en de andere keer weer nieuwe. Afijn, als het verhaal maar leuk is

Ik wil graag nog wat verder ingaan op de kopwand. In het etswerk zijn altijd 1 of 2 leidingen op de kopwand opgenomen, maar naar mijn bescheiden mening is er te weinig diepte. In het eggie liggen de leidingen echt op de kopwand. Bij mijn vorige projecten heb ik hier ook wat voor gemaakt en bij de eerste AB8c is het al te zien. Nu, bij de tweede kap, wil ik jullie daar een keer in meenemen. De wand gaat er écht van leven!



Hierboven is het eerste stukje te zien. Ik heb dit uit 0,5mm messing draad gevouwen. Het zit tegen de kastjes aan (philotrain onderdeel) en bovenop de leiding die op de kopwand geëtst zit. Deze vertin ik samen met de losse leiding en daarna soldeer ik het vast.





Al die onderdelen vouw ik van tevoren op maat voordat het op de wand gaat. Vouwen terwijl er al een deel vast zit is niet te doen.... Ook niet bij de dakleiding. Daarom zie je onderstaande methodiek:



Hier teken ik eerst op het dak het verloop van de leiding uit zoals deze naar mijn mening/inzicht moet gaan lopen. Daarna vouw ik in 1 deel een leiding die over het dak en de kopwand loopt. Hij ligt voor de soldeertegel (onderin de foto). Nu is het zaak om heel veel gaatjes in het dak te boren waar de lusjes doorheen kunnen die de leiding op zijn plaats houden. 

Groet, Mathyn

[Weerd]

Die leidingen op de kopwand komen waarschijnlijk iets mooier over als je ze in 0,3 of 0,4 mm had gemaakt.
Aan de andere kant, als de bak gespoten is valt de dikte misschien nog wel mee.