BNLS Werkspoor - C10c rijtuig in schaal 0

[FritsT]

In het kader van.... "maak eens af wat er al een tijdje ligt", ben ik verder gegaan met het bouwen van mijn tweede exemplaar van de C10c en het herstellen van mijn eerste exemplaar.

Voor de duidelijkheid, het gaat om een model van:




In 2003 heb ik een prototype gebouwd voor de kleinschalige produktie van dit 1/43,5 model. Het was de bedoeling om er een kit van te maken. Inmiddels is er heel wat afgezeuld met dat model en dat gaat wel eens niet helemaal goed. Vandaar het herstel.

Op Spoornul forum is al het nodige geschreven en is er ook vraag naar het model gekomen.
http://spoor0nl.xsbb.nl/viewtopic.php?f=3&t=389810
Inmiddels zijn diverse etsplaten en onderdelen geleverd.

Vaak is de vraag al gesteld:  Waar koop ik de draaistellen?
Mijn antwoord...
1. In Engeland, daar en daar....
2. zelf bouwen

Op punt 2. wil ik hier verder ingaan omdat ik eigenlijk nooit meer wat van de modellen heb zien opduiken op Spoorse bijeenkomsten. Die liggen dus op de plank om (n)ooit gebouwd te worden. Zonde van geld en moeite.

In het spoorwegmuseum staat een vergelijkbare wagen. Daar heb ik me verdiept in de constructie van het draaistel.




Daar het draaistel ver verscholen ligt achter/onder het rijtuig heb ik besloten om er geen 100% exacte kopie van te maken, maar iets wat de indruk geeft dat het er goed op lijkt.

Via via is er een 1/10 tekening van de hele wagen boven water gekomen.
Ongeveer 1 x 2 METER.
Daar kan je het draaistel dan ook mooi op zien.


De tekening is met de kopieermachine afgedrukt in 1:43,5.


Er is een papieren draaistelzijkant uitgenknipt en op messing afgetekend en uitgezaagd/gevijld. Dit diende als mal voor de latere zijkanten (rechts)



en dan gaan we bouwen.
MAATVOERING en HAAKS werken zijn essentieel.

wordt vervolgd

[1795]

Zodra ik de Zwitserse lokomotief afheb moet ik er ook eens aan beginnen.
Hier zovast een actiefootootje van mijn eerste.

[FritsT]

De veerpakketten rusten op platen waar het frame weer op rust.


de steunen in het midden, gemaakt als strip.
In het tweede draaistel heb ik L-profiel 5x5 gebruikt en dat aan de bovenplaat gesoldeerd. Iets meer raakvlak, dus steviger.


de steunen op de hoeken.
Als vierkant plaatje opgesoldeerd en daarna aan de binnenkant weggevijld.


Bij het eerste draaistel heb ik heel wat trek/duw en knijpwerk gedaan om alle drie de vlakkken op de hoeken tegelijkertijd te solderen. Bij het tweede draaistel heb ik klinknageltjes gebruikt. Ging vele malen makkelijker.
Klinknagels (formann werkzeuge) met een kop van 0,6 en steel 0,3 inbrengen en afknippen op 0,5 mm. Daarna krachtig platknijpen en beide zijden zijn zowat glad met het frame.
Een aanrader.

Vervolgens zijn de veerpakketten aan de beurt.
Uit messingdraad maken we de veren. Afhankelijk van de dikte van het draad krijg het aantal windingen. Draaien rond een boortje van 1 mm.

Ook is gepobeerd om hier echte veertjes te gebruiken, maar die zijn voor de funktionaliteit niet te verschalen. Je merkt dat deze veertjes de kracht onevenreding op het veerpakket overbrengen en alleen het bovenste veerblad doen omkrullen en de "poten"doet uitbuigen. Leuk bedacht, maar werkt niet.




En zo soldeer je de veren loodrecht.
Boortje IN de soldeerplaat en klaar.


De gaatjes voor de "poten" moeten op de juiste plaats zitten zodat de pin van het verenpakket ook exact in het gaatje van de aspot komt. Dat moet precies omdat anders de aspot niet vrij op en neer kan bewegen.
Geduldwerkje.


Nu de wiegbalk.
Deze is van een buis van 6 x 3 mm waarin een ruim gat voor de eindmontage aan de bak.
veerpakketten zitten er plat op en aan de andere zijde is weer een strip van 1x2 mm gesoldeerd. Hier door weer twee stuks draad van 1 mm met aan het uiteinde een moertje geklemd/gesoldeerd.


De vier draden gaan door de bovenplaat en het geheel klem je zover mogelijk naar boven. Kwakje soldeer aan de bovenkant en klaar.


Hier zie je gelijk de bevestiging voor de remschoenen.


het resultaat.

[Streamliner]

Ziet er goed uit Frits. Ook zo verslaafd aan het bouwen van messing Ik moet het nog worden
Mvgr Jan Wiebrand

[FritsT]

En je wilt weten HOE je verslaafd moet worden?

Koop een kitje en begin.
maakt niet uit in welke schaal, maar 0 is het makkelijkst.
Tips en trucs lees je op dit forum en voor vragen kan je er ook terecht.

[Streamliner]

Ik heb een aantal messing HO kitjes. Maar ik weet niet of je nou persé verschillende soldeerpunten moet nodig hebben. Of volstaat een potloodpunt?
Mvgr Jan Wiebrand

[FritsT]

Er zijn heel wat soldeertechnieken. Een ding hebben ze gemeen... warmte (veel) toevoegen. Soldeer moet vloeien.
Of je dat nu doet met een potloodpunt, platte punt, 40 of 80 Watt bout, weerstandsoldeerder, keukenoven of vlamsoldeerder, maakt niet uit. Stelregel, hoe groter het te verwarmen deel, hoe meer je moet verwarmen.

Dus: het maakt niet uit HOE je het doet, ALS je het maar doet.
Al doende leer je en iedere volgende kit zal beter lukken dan de vorige.

Heb je vragen, stel ze gerust.

En wat kan er fout gaan als je begint? Je kit gaat nooit verloren.
Bij messing begin je gewoon weer opnieuw als het niet goed gaat.

[Streamliner]

Is goed. Ik laat het anders wel weten via PM. Maar ik zal in ieder geval even laten weten wat ik allemaal al heb. Ik heb een 80 watt analoog soldeerstation met een soldeebout met potloodpunt. Ik wil soldeerpasta en soldeer gebruiken dat beide smelt bij 188 graden.
Welke kits? Een rongenwagen van de HSM, een lokaalspoorwagentje ook van de HSM. Beide zijn van MK Modelbouwstudio's. En ik heb nog een kitje van paard en kolenboerwagen. Hier wil ik gaan mee beginnen.
Mvgr Jan Wiebrand

[1795]

Klein beginnen is altijd goed. Ik begin met een model altijd met die "bodem". Effe oefenen, en dit wordt bijna altijd zwart.
Als er dan iets niet helemaal lekker gaat, zie je er bijna toch niets van.

Vergeet het vloeimiddel niet. "gewoon" verdunde fosforzuur ipv de bekendere blauwe potjes. En verder gewone soldeer voor electronica.

Succes.

[FritsT]

Vervolgens gaat het frame gebouwd worden.


De constructie van de 1:1 wagens destijds, was veelal een plat frame met daarbovenop een koetswerk.
Bij de wagen in het Spoorwegmuseum (hierboven op de foto) is dat goed te zien aan de luchtspleet.
Dus zo ga ik bij het model ook aan de slag.

De 1/10 tekening laat veel details zien, maar niet alles. Geen probleem, want concessies moeten er toch worden gedaan.
Met name de optische constructie van de balken wordt weergegeven. Maten en vormen van de balken worden aangepast om het model makkelijk en stevig in elkaar te zetten.

het totaalbeeld


Het middenstuk.


Een van de eindstukken.
De balken waar het draaistel aan komt is van 6x6 U-profiel.


Door de bodemplaat en het U-profiel wordt een gat geboord waar een bout door wordt gestoken.
Het koetswerk kan zo ook nog zonder probleem op het frame worden bevestigd. Niets zit in de weg.


en zo ziet dat van onderen er uit.
Boutje, veertje, moertje.


en om er zeker van te zijn dat het draaistel mooi kan draaien en kantelen worden er tussen draaistel en frame "plaatjes" om de bout aangebracht.
Hiervoor is maar 1 mm nodig.
 
Nu het draaistel aan de bak zit kan de bufferbalk worden aangebracht met daar in aangebracht de gaten voor de buffers en koppeling.
Dat ik ze nu pas bevestig, heeft te maken met het feit dat ik liever een enkele stukje messing plaat in de boormachine zet dan een heel onderstel.
De gaten zijn gepositioneerd door de balk eerst provisorisch te bevestigen en met een schuifmaat de maat over te brengen (of een andere wagen er tegen aan te zetten).


even testen op de baan en dan pas echt vastzetten.


alles netjes vlak vijlen en... voila.

[Floris Dilz]

sjoon, sjoon, wordt in elk geval mooier dan mn H0-HSM-C10c's 

[FritsT]

De Bovenbouw

Uit ervaring weet ik dat het plaatsen van een dak een lastige klus is. Zeker als het ook nog een afmeting heeft zoals hier. Als je niet uitkijkt, zie je het dak alle kanten op bollen en krommen. Nilks recht.

Vandaar dat je een stevige constructie nodig hebt.

uit 0,5 mm plaat zijn diverse steunen geknipt. Precies tot aan de rand zodat het dak contact kan maken met de hoek van de bovenbouw.


alhoewel alle steunen exact even groot zijn, hoeven ze niet perse allemaal eaxct in lijn te liggen na het solderen. Goed controleren en bijvijlen.
Doe je dat niet, dan kan de steun geen contact met het dak krijgen of stoot juist die ene steun het dak naar boven..... en dat zie je.


als maat voor de steunen is een kopwand genomen.
Deze kopwand is met 240 graden soldeer vastgezet, i.v.m het trapsgewijs opsolderen van "belijningen". Ik wil niet dat de kopwand dan steeds weer loslaat bij het solderen.
Dit soldeert een stuk lastiger dan 180 of 140 graden soldeer. Veel, heel veel, warmte nodig en dan nog is dat spul veelal een dikke brij. Stoken dus. Geeft wel vertrouwen dat de boel straks niet los zal laten.


Het dak is bewust ietsje te bol door de wals gehaald. Door nu de top van het dak (goed aandrukken) vast te solderen aan de steunen, merk je dat er een mooie aansluiting bij de dakrand komt.

Jawel, ook ik soldeer wel eens met veel soldeer en klonten, maar ook dat heeft een doel en trouwens.... van buitenaf zie je er niets van.


Nu zie je waarom een keramische soldeerplaat handig is. Steun bij het solderen van een lange rand.
De bak wordt iets schuin gehouden en hard aangedrukt tijdens het solderen.


en daarom gebruikte ik wat meer soldeer dan normaal.
Beetje vloeimiddel in de naad, goed aandrukken en met de vlam stoken.
Het overvloedige soldeer loopt dan vanzelf perfect tussen dak en bak.


Het alleen aanbrengen van de haakse tussenwanden geeft geen 100% garantie dat de twee zijwanden in een lijn blijven. Dat heb ik wel geleerd bij mijn Class 66 project. Langssteunen zijn altijd nodig. In dit geval L-profiel van 5x2 mm. Maat maakt verder niet veel uit.
Weliswaar in en lichte hoek, maar plat genoeg om de bak ook mooi op het frame te plaatsen.


de raamstijlen kan je NIET vastsolderen. De boven en onderkant van de tussenwand wel. Dat komt door de warmte die er voor zorgt dat de stijl (losstaand element t.o.v. de rest van de omgeving) extreem bol  gaat staan. Hard aandrukken op een vlakke ondergrond......ook niet 100% garantie.  Ken de grenzen van het mogelijke.


begint al aardig op een C10c te lijken.

[edwin1974]

Mooi om dit te volgen Frits en zeer leerzaam 

groetjes edwin

[FritsT]

en wat doen we met dat leerzame?

Ik wacht op bouwverslagen.

[Pauldg]

Dat brengen we in praktijk. Ik kan alvast een praktijkervaring met de keramische soldeerondergrond melden: na keurig twee stukjes messing haaks aan elkaar gesoldeerd te hebben bleek dat het werkstuk aan de achterkant óók vast zat aan de stalen pinnen...... leerzame hobby hoor!