Geluiden in Koplopers

[oudebiels]

Hallo,

Ik ben wel eens in een Koploper gereisd en wanneer ik dan het geluk had (wegens overvolheid -van de trein-) op het balkon (?) te mogen afhangen en dan nog wel vlakbij een soort  'hoekkast' op dat balkon, hoorde ik rare toontjes uit die kast.
Alsof een niet-uit-de-kast-willen-komende NS-medewerker daarbinnen met een electronisch orgeltje toonladders zat te oefenen.

Kan iemand me vertellen wat dat voor toontjes waren (nee, ik kan ze niet nadoen) en wat ze te betekenen hadden/hebben?
Ik neem even aan dat ze specifiek zijn voor die treinstellen en volgens mij hadden ze een relatie tot het rijden ervan..

Dank,
oudebiels

[Forever Rocofan]

Hoi Oudebiels,

Van een Koploper ken ik dit niet, ik denk eerder aan het optrekken van een IRM/VIRM. Het geluid wordt volgens mij veroorzaakt door het schakelen van weerstanden die bepalen hoeveel stroom er van de bovenleiding naar de tractiemotoren gaat. Ineens de volle stroom naar de aangedreven assen zou mooie slijpschijven geven.

Kijk even op Youtube met de zoekterm " VIRM - doedelzak " laat maar weten of je dit bedoelt.

Vriendelijke groet Ruud B.

[René 4312]

Het schakelen van weerstanden is wel erg 1970 hoor. Weerstanden liggen ook op het dak voor de koeling en hoor je niet. Wat je hoort zijn juist de elektronische regelingen, net als een fluitende decoder in je eigen lok 

René

[Klaas Zondervan]

In een Koploper heb ik zulke geluiden nooit gehoord, maar de (V)IRM's waren er in het begin berucht om. Het geluid kwam van een spoel die lekker stond mee te zingen op de pulssturing van de motoren. Die spoel zat in een kast in de hoek van een reizigerscompartiment. Ik ging daar altijd vlak naast zitten om van de doedelzakmuziek te genieten. Later hebben ze iets aan de spoel veranderd, of ze hebben hem verplaatst.

Er zijn ook locomotieven die muziek maken. Dat kan je horen als je er vlak naast staat bij vertrek.

[Juroen]

Inderdaad Klaas,

Dat herinner ik me nog.  Het was de lijnfilterspoel en die is toen op rubber trillingsdempers geplaatst.

Groet, Juroen

[Chris2412]

Mooi voorbeeld van een zingende lok is de BR182  of te wel de taurus....geweldig machientje ook om mee te rijden..

[Klaas Zondervan]

Een filmpje van een zingende Taurus: https://youtu.be/aRf30pVGMp4
Er staan meer van deze filmpjes op YouTube. Het beste zoek je in het Duits.

[Reinier Z.]

Koplopers hebben ook wel een kenmerkend geluid, maar niet zo gevarieerd als de VIRM's.

https://www.youtube.com/watch?v=gCkLXpWxl_c

[Thom]

Hoi Oudebiels,

Van een Koploper ken ik dit niet, ik denk eerder aan het optrekken van een IRM/VIRM. Het geluid wordt volgens mij veroorzaakt door het schakelen van weerstanden die bepalen hoeveel stroom er van de bovenleiding naar de tractiemotoren gaat. Ineens de volle stroom naar de aangedreven assen zou mooie slijpschijven geven.

Weerstanden maken over het algemeen geen geluid tenzij ze flink kapot gaan 

Het schakelen van weerstanden is wel erg 1970 hoor. Weerstanden liggen ook op het dak voor de koeling en hoor je niet. Wat je hoort zijn juist de elektronische regelingen, net als een fluitende decoder in je eigen lok 

René

En toch heeft een deel van de ICM's een weerstand geschakelde tractie installatie, en een deel een chopper installatie. Daarnaast is het ontwerp van ICM uit de jaren '70 dus zo gek is dat ook nog nieteens 

[RobbertJan]

Bij de ICM series 3 en 4 (4050 en hoger) is een chopper installatie
aanwezig, deze zoemt over het algemeen wel maar niet dusdanig
dat het in de buurt komt van de Virm, slechts de aanzet vanuit
stilstand is duidelijk hoorbaar en daarna verstomt het door de
overstemming door het geluid van tractiemotoren en rijgeluiden.

Bij de serie 4011 - 4049 met weerstanden hoor je over het algemeen
niks, afgezien van de overbrenging en rijgeluiden.
En het schokje in de rug bij het af schakelen van de weerstanden.

Gr,

Robbert Jan.

[oudebiels]

Even een verzamelreactie:
- het buitengeluid van een wegrijdende  Koploper (netjes gewassen trouwens) is niet mijn aangesproken geluid. (suggestie Reinier)
- het youtubefilmpje van Forever Rocofan 'VIRM doedelzak' kan ik niet bekijken (om bepaalde redenen kan ik niet zoeken in youtube, maar wel links van anderen bekijken)
- uit de beschrijving van Klaas (kast, balcon, zooo overeenkomend met mijn ervaringen) moet het wel de VIRM geweest zijn.

Het rare is dat ik me de kop van de VIRM (plaatje op wiki) helemaal niet herinner, maar waarschijnlijk heb ik dan gewoon niet goed opgelet**...
Ook omdat ik wel eens in dubbeldeks-stellen heb gereisd moet het dan de VIRM wel geweest zijn.

**Ik ben niet zo treingek/-liefhebber als de meesten hier, zeker niet w.b. het modernere materiaal.

Dank voor de deskundige antwoorden.
oudebiels

En Klaas: was jij die man in die regenjas?? 

[Klaas Zondervan]

- uit de beschrijving van Klaas (kast, balcon, zooo overeenkomend met mijn ervaringen) moet het wel de VIRM geweest zijn.

Dan vergis je je toch. ik had het over het reizigerscompartiment, niet over het balkon.

[zuylen]

Vroeger toen ik op de MTS zat, hadden ze zo'n koploper chopper installatie van zo'n treinstel in het lokaal staan. Die schakelde van ster naar driehoek, want het waren driefase motoren die er in zaten. Wat er nu in zit weet ik niet! Motoren en installatie zijn nu vervangen voor een nieuwer type.

[Jeanne]

Voor alle duidelijkheid; Koplopers hebben gewoon gelijkstroom motoren en ken geen ster/driehoek schakeling iets dat we ook bij moderne draaistroom tractie motoren niet kennen. Ster/driehoek werk veel te grof. De koploper was het laatste treinsteltype met gelijkstroom motoren van NS

ICM-1 heeft (ICM-0 had) een aanzet weerstanden schakeling voor vier motoren (serie, serie-parallel en zwakveld. Vanaf ICM-2 (4051 en hoger) zit er een chopper per twee motoren in. Het bouwen van een vierwagen ICM werd pas na de komst van de chopper mogelijk. Een vierwagen heef drie choppers met zes motoren.

[treinenhobby]

Doedelzak 8654: https://m.youtube.com/watch?v=HTiys7ahfV0

Vals klinkende VIRM: https://youtube.com/watch?v=obxdjlVms5A

Blijft een mooi geluid...