Ferrocarril de Sóller (Mallorca, H0m)

[Simon Stenneberg]

Velen zullen het dilemma herkennen: waar gaan we heen op vakantie?

Mijn vrouw en ik zijn ondernemende types, maar met drukke banen en een even ondernemend zoontje willen we ook wel eens kunnen relaxen.
Vorig jaar (2016) is mijn vrouw met haar moeder en ons zoontje een midweekje naar Mallorca geweest. Door de goede verhalen hadden we besloten dit jaar daar samen 12 dagen heen te gaan.

Toen ik in haar reisgidsje bladerde wat daar zoal te doen was, kwam ik de 'Rode Pijl' tegen, met een foto van een mooi houten elektrisch motorrijtuig. Wow. Uit 1929?!
Ik vind het te gek om op het www te speuren naar informatie over dit soort vrij onbekende lijntjes. Dan blijkt er best veel info te zijn, want Mallorca is vooral geliefd bij Duitsers en Engelsen.



Dit draadje is bedoeld om de resultaten van mijn speurwerk, vakantiefoto's en model-ervaringen te delen. En om aanvullingen en feedback te krijgen.
Het zijn niet alleen railgebonden voertuigen, want ik vind wegvoertuigen net zo leuk.

Er is wel een idee om ooit iets met een modulair baantje te doen, maar daar is nog geen ruimte voor, en eerst prioriteit bij mijn vaste baan. Ik ben bijna klaar met mijn masterstudie, dus komt er weer meer tijd voor de hobby.
Voor de volgende foto heb ik even op een plankje een weg  en wat rails gelegd, met als doel een foto voor in het fotoboek wat ik van de vakantie heb gemaakt:



Meteen een 'snek preview' voor volgende berichten in dit draadje. De foto's zijn trouwens eigen foto's, tenzij anders met bron wordt vermeld.

Er zijn en waren meerdere spoorlijnen op het eiland van Mallorca, allemaal smalspoor. Eerst 914 mm, later zijn de 'hoofdspoorlijnen' omgebouwd naar 1.000 mm.

We beginnen met mijn eerste modelletje, een trammetje van de 'Tranvia de Sóller'. Deze 4,5 kilometer lange tramlijn van het plaatsje Sóller naar de haven bestaat sinds 1914.
Het trammaterieel van toen doet nog steeds dienst, maar is later aangevuld met tweedehandsjes uit Lissabon. Deze zijn later omgebouwd en lijken identiek op de oorspronkelijke trams.



Deze heeft nog het 'ronde' uiterlijk vanuit Lissabon:



En dan mijn modelletje daarvan:



En het basismodel:



Het modelletje heeft H0m-asjes gekregen, een Halling-stroomafnemer, andere zijwanden, andere dakopbouw en reizigers, maar geen aandrijving.

Er is door Halling ooit een model gemaakt in H0m, die staat ook nog op hun site, maar helaas niet leverbaar.
Ik heb gemaild en ze willen het nog wel 'eens' naproduceren, maar nog niet gepland wanneer...

[Hans Reints]

Ben ik ooit eens op een van mijn reizen tegen gekomen.

[Simon Stenneberg]

Ziet er niet als Mallorca uit    Maar ben inderdaad tegengekomen dat de trammetjes uit Lissabon ook de Grote Oversteek hebben gemaakt.

Edit: aan de hand van het straatnaambordje gevonden dat jouw foto in Victor, Colorado gemaakt is. https://www.douglasvanbossuyt.com/2014/06/08/victor/
Volgens Google Maps zou het nog steeds moeten staan bij de kruising Victor Ave met 2nd St...

[Marc tramt]

Volgens mij heeft Sven zo'n Lissabon ding eens van een aandrijving voorzien. Ik ben nooit verder gekomen dan een statisch model met verlichting en een panto.
Informeer eens bij hem, als hij zelf al niet meeleest. 

[Hans Reints]

Klopt helemaal. Crippel Greek and Victor Co

[Falcon10]

Geweldig Simon !

Wij waren afgelopen jaar ook in Mallorca, en hebben ook in Soller geweest waar die treintjes rijden.

Ze rijden trouwens rechtstreeks vanuit Palma naar Soller, en zo door tot Port Soller, het haventje van Soller.

Heb zelf ook enkele fotos er toen van gemaakt :

Op de dijk van Port Soller :



En in Soller op de markt, niet ver van waar jij jou foto gemaakt hebt :

[Edsko Hekman]

HA! Herkenbaar Simon! Daar ben ik vorig jaar ook geweest en ik heb er ook in gereden. Prachtig ritje. Leuk stationnetje ook met lekker kneuterig onderhoudsemplacementje, met hele kleine draaischijf.

Grappig, ik loop zelf ook met het idee om het na te gaan bouwen.

[ivanzon]

Wordt met die ex Carris trams nog op de Lissabon methode gereden (magneetrem en met slippende wielen wegrijden), of gaat het allemaal wat rustiger wat hellingen betreft

[lokloods]

Ben er in 1981 geweest en heb meerdere ritten gemaakt met dit trammetje.  Was een geweldige vakantie.

Vr. Groet,
Wiebe

[Sven]

Volgens mij heeft Sven zo'n Lissabon ding eens van een aandrijving voorzien.

Inderdaad: https://forum.beneluxspoor.net/index.php/topic,65514.0.html

Toevallig vroeg iemand anders deze week ook nog naar het aandrijfblok, dus ik heb 'm hier maar neergezet: https://www.shapeways.com/product/LXVUSGYSJ/

[Simon Stenneberg]

@Sobat: ook mooie foto's. Dat blauwe gebouwtje schijnt een voormalig stationsgebouwtje te zijn dat ooit daarheen is verplaatst. Hier weer terug naar Mallorca:

Wordt met die ex Carris trams nog op de Lissabon methode gereden (magneetrem en met slippende wielen wegrijden), of gaat het allemaal wat rustiger wat hellingen betreft

Geen idee. De trams zijn inmiddels wel flink aangepast en heb ik het traject van de tram niet als met grote hoogteverschillen ervaren. Het traject van de motorwagens tussen Palma-Sóller wel, maar dat is een volgend verhaal...

Dit trammetje was vooral bedoeld als oefenobject en statisch model, dus geen aandrijving nodig. Als ik nog een model van Halling te pakken krijg (misschien wel binnenkort), kan ik alsnog kijken welke ik van een aandrijving voorzie, en of ik tussenrijtuigen ga maken natuurlijk.

Dit zijn de zomerse tussenrijtuigen, wat overigens voormalige paardentramrijtuigen uit de stad Palma zijn:

[Simon Stenneberg]

Motorisering van het trammetje van de Tranvia de Sóller komt misschien nog wel eens, eerst nog andere projectjes.
Nu wat focus op het ander traject, de Tren de Sóller.

De particuliere „Ferrocarril de Sóller“ werd op 5 november 1905 opgericht. De lijn met een spoorbreedte van 914 mm verbindt de hoofdstad Palma met het kustplaatsje Sóller.
De 27 kilometer lange spoorlijn met 13 tunnels en het 52 meter lange viaduct “Cinc Ponts” werd op 16 april 1912 geopend. Het stationsgebouw van Sóller geldt als het oudste van de wereld.
De hoofdlijn werd in 1929 door Siemens-Schuckert geëlektrificeerd. Het met hout beklede materieel uit het openingsjaar doet tegenwoordig nog steeds dienst.



Motorwagen nummer 3 rangeert bij het station in Palma (stad) op 7 juni 2017 (eigen foto)

Met de elektrificatie van de lijn Palma – Sóller werden ook de vier tegenwoordig nog steeds in dienst staande motorrijtuigen in gebruik genomen. Ze voeren met meestal vijf tot zeven rijtuigen, de normale en ook het toeristenverkeer op de lijn uit. De motorrijtuigen zijn in 1929 door Carde & Escoriaza in Zaragoza (mechanisch deel) en Siemens-Schuckert Werke (elektrisch deel) gebouwd.

En dan het model wat ik heb gemaakt. Ik heb een motorrijtuig van Bemo aangepast door het er op te laten lijken. Daarmee heb ik het onderstel met aandrijving en verlichting intact gelaten, net als het dak. Op de zijwanden zijn styreen-profiels gemaakt om de teakhouten latjes te imiteren, de deuren zijn eruit gehaald, ramen aangepast en in- en exterieur omgeschilderd.
Ik heb nog geen tekeningen gevonden, recent wel wat afmetingen. Het model blijkt wat te lang, het is dus geen exacte weergave van het voorbeeld. Maar voor mij weer genoeg om mee te oefenen.



NB: ik zie nu pas op de foto dat een as niet op de rails staat 

[Simon Stenneberg]

HA! Herkenbaar Simon! Daar ben ik vorig jaar ook geweest en ik heb er ook in gereden. Prachtig ritje. Leuk stationnetje ook met lekker kneuterig onderhoudsemplacementje, met hele kleine draaischijf.

Grappig, ik loop zelf ook met het idee om het na te gaan bouwen.

Het station van Sóller lijkt me nog best complex, met de wirwar van tram- en treinsporen, stallingen en werkplaatsen.



Het station van Bunyola, waar de treinen elkaar kruizen, heeft ook een draaischijfje...



Ik studeer zelf wat op een ietwat ingekorte versie van Palma (stad), maar misschien eerst een van de tussenliggende haltes, met een enkel zijspoor voor werkmaterieel.






(bron: GoogleMaps)

[Edsko Hekman]

Erg leuk!!!

[martijn v m]

Heel gaaf.