Trek-duwtrein: stuurstandrijtuig door rood sein.

[g.hart]

Het stuk voor het rood  sein is dan stroomloos 2x lengte van het stuurstand rijtuig
G.Hart

[Rob van Kooy]

Hallo,

Stel dat de duwtrein maar in één richting op het traject rijdt waar aan het eind een bloksein staat:

Dan zorg je ervoor dat vóór dat sein twee achter elkaar liggende stroomloos te schakelen trajecten liggen. Het ene traject vlak voor dat sein kan dus een relatief kort stukje zijn om een getrokken trein voor rood tonend sein tot stilstand te laten komen. Het tweede traject staat normaal onder rijstroom, maar moet als het om een duwtrein gaat ook stroomloos geschakeld kunnen worden althans als het sein op rood staat. Zorg dat het tweede traject zo lang is dat het tezamen met het eerste traject een volledige duwtrein inclusief loc kan bevatten. Vlak vóór het tweede traject breng je dan een reed-relais aan, dat wordt geactiveerd door een magneetje bijvoorbeeld bevestigd aan het voorlopende draaistel van de stuurstandwagen. Alleen als het sein op rood staat schakelt via het reed-relais een bi-stabiel relais dan dat tweede traject stroomloos. Die impuls van het reed-relais moet wel alvorens het genoemde bi-stabiele relais te bereiken eerst via een aan het sein parallel gekoppeld relais worden geleid en wel zo dat de impuls vanaf het reed-relais naar het bi-stabiele relais alleen dan tot stand komt als het sein op rood staat.

Zodra het sein op veilig komt te staan wordt normaalgesproken het vlak voor het sein liggende traject automatisch door een schakeling in het sein aan de rijstroom aangesloten. Maar tegelijkertijd met het op veilig komend sein moet ook het bi-stabiele relais dat het tweede traject stroomloos hield weer in de "ruststand" terugkeren en dus de rijstroom aan het tweede traject weer toelaten. Anders krijgt de loc achteraan de duwtrein ondanks het groen tonende sein geen rijstroom toegevoerd.

Hoe funktioneert dit systeem als het sein al op groen staat?

Dan moet het tweede traject niet van de rijstroom afgesloten kunnen worden, ook niet als het een duwtrein is die hoe dan ook het reed-relais activeert. Dat vereist uiteraard een relaisschakeling parallel aan de schakeling van rood op groen in het sein om de verbinding tussen het reed-relais en het bi-stabiele relais in dat geval te verbreken....

Deze analoge schakeling werkt in principe probleemloos, maar functioneert slechts in één rijrichting.

Wordt op het betrokken spoor in twee richtingen bereden dan moeten extra voorzieningen worden getroffen: Als de trein het dan stop tonende sein van achteren nadert moet het eerste traject vóór het sein automatisch onder rijstroom komen te staan (het sein geldt zoals we weten - zelfs als het op rood staat -  dan niet). Dat vereist een rijrichtingsgevoelige schakeling die daarin voorziet. Het "tweede" traject vóór het sein staat normaalgesproken al onder rijstroom.

Maar:

Als een duwtrein op het enkelspoor in die tegengestelde richting rijdt komt op een bepaald moment als beide trajecten liggende vóór het sein door de trein zijn gepasseerd het achterlopende stuurstandrijtuig met zijn mageneet ter hoogte van het voor de rijrichting ongevoelige reed-relais en schakelt dan (terwijl dat dan helemaal niet moet) het "tweede" traject vóór het sein (dat dan normaalgesproken  op rood staat) door de omschakeling van het bi-stabiele relais van de rijstroom af. Hoe los je dat op: Heel eenvoudig! Je brengt in de rijrichting tegen het sein in voorbij het reed-relais dat de schakeling bedient bij het verkeer in de richting naar het sein een tweede reed-relais aan dat het bi-stabiele relais meteen weer in de ruststand brengt waardoor de rijstroom weer op het "tweede" traject komt te staan!

Ook dat laatste heeft zijn - overigens onbelangrijke - consequenties: Als een duwtrein namelijk in de richting van het sein rijdt zal hij door dat tweede reed-relais het al in ruststand staande bi-stabiele relais (eigenlijk onnodig) opnieuw een impuls geven dat het in de ruststand moet komen/blijven. Vlak daarna schakelt via het eerste reedrelais het bi-stabiele relais om tenminste als het het sein op rood staat.

Zoals geschreven schakelt een trein dat tegen het sein inrijdt het eerste traject vóór het sein (ongeacht de stand) onder rijstroom, en dat moet zo blijven totdat die trein dat eerste traject weer heeft verlaten. Daar is een tweede rijrichtingsgevoelige schakelaar voorbij dat eerste traject voor nodig.

In het Märklin railassortiment zitten rijrichtinggevoelige schakelaars die door de sleper worden geactiveerd, hoe dat bij twee-rail rails moet weet ik niet.   

Je ziet het is nog een heel verhaal! Lees dat - als je er wat aan hebt - héél precies na, en maak dan in ieder geval vooraf een tekening van de schakelingen.

Als er nog vragen zijn bij deze analoge schakeling dan lees ik dat wel.

Gegroet,

Rob van Kooy

P.S. Ik wil zondermeer aannemen dat er digitale systemen bestaan die zowel getrokken als geduwde treinen  ( dus ook met het stuurstandrijtuig voorop) tijdig voor een rood tonend sein tot stilstand kunnen brengen. Maar of dat ook bij treinbewegingen tegen het sein in werkt weet ik niet. Er zal hoe dan ook een systeem in moeten zitten dat de rijrichting van de trein analyseert: in de richting van het sein of juist er tegen in. 

[gvandersel]

I.p.v. al die relais om de tegengestelde rijrichting van stroom te voorzien, gewoon een diode over de contacten in sper. Bij de omgekeerde rijrichting, zal de diode geleiden en zo alle contacten overbruggen.

Groet,

Gerard van der Sel.

PS. Een tekening zegt meer dan duizend woorden.

[Klaas Zondervan]

Voor analoog zijn er verschillende oplossingen.
De ene ligt in de baan. Als de stuurstand in de stopsectie verschijnt moet je hem op de een of andere manier detecteren. Zodra dat gebeurt en het sein staat rood, dan schakel je het hele blok stroomloos. De loc zal dan ook zonder komen te staan.

De andere mogelijkheid heb ik toegepast in een stammetje Blokkendozen. Op onze clubbaan hebben we een bloksysteem waarbij in de stopsectie de rechter spoorstaaf wordt afgeschakeld. Ik heb de zaak zo aangepast dat de trein rechtsvoor en linksachter stroom afneemt. Daarvoor heb ik een draad door de hele trein gelegd. In feite heb ik 3 draden door de trein gelegd. Die andere twee dienen voor de verlichting, die blijft dan branden als de trein op de stopsectie stilstaat. Als de trein de andere kant op rijdt verandert rechtsvoor in linksachter en linksachter wordt rechtsvoor.
Over deze verbouwing heb ik enkele jaren geleden een artikel voor Rail Magazine geschreven. Als je interesse hebt kan ik je de bestanden van dat artikel toesturen.

[maartenvanderburgt]

P.S. Ik wil zondermeer aannemen dat er digitale systemen bestaan die zowel getrokken als geduwde treinen  ( dus ook met het stuurstandrijtuig voorop) tijdig voor een rood tonend sein tot stilstand kunnen brengen. Maar of dat ook bij treinbewegingen tegen het sein in werkt weet ik niet. Er zal hoe dan ook een systeem in moeten zitten dat de rijrichting van de trein analyseert: in de richting van het sein of juist er tegen in.

ABC systeem.
In de richting van het sein stoppen alle treinen voor het rode sein, als het eventuele voorste (stuurstand)rijtuig maar een stroomafname heeft.  De onderbrekingen zitten in de rechter spoorstaaf gezien in rijrichting.
De treinen uit de andere richting blijven gewoon doorrijden (onderbrekingen in rijrichting links).

Alle functies blijven bereikbaar en de trein kan ook achteruit het blok verlaten.  In rangeerstand kan de trein het rode licht wel passeren, net als in het echt na speciale toestemming.

Maarten