LimaExpert loc van DC naar AC

[Rob van Kooy]

Een bericht speciaal voor de werkelijk geïnteresseerden in ombouw van gelijkstroomlocs naar wisselstroomsysteem.

Ik hoop dat dit draadje verschoond blijft van allerlei geneuzel van  tegenstanders van het 3-railsysteem, zoals mij dat overkwam in mijn eerder draadje waarbij ik al aankondigde wat er vermoedelijk van Lima Expert op ons afkomt 

Ziehier hoe de de nieuwe serie Lima Expert locs van DC naar AC kan worden omgeschakeld (ombouwen lijkt mij een te groot woord!)

Het komt erop neer dat een speciale(?) Limasleper moet worden aangebracht en verbonden met een punt op de printplaat.
Verder moeten twee "jumpers" op de printplaat worden omgestoken en een 21-polige daarvoor geschikte decoder worden geplaatst. En dat is het dan.

Mijn persoonlijke vraag is nog wel of de Limawielen zich verdragen met Märklin-rails (lees: wissels). Het kan zijn dat de binnenmaat tussen de wielen zal moeten worden aangepast naar 14mm, maar daar staat niets over vermeld. Het kan zijn dat de wielen een "universele maat" hebben gelijk ook de ESU-locs.




Er volgt nog een foto van de printplaat in de loc.

Gegroet,

Rob van Kooy

[Rob van Kooy]

Hallo,

En hierbij de foto van de printplaat in de Lima Expert lok.

Het is duidelijk dat deze printplaat speciaal voor deze Lima Expert locs is ontworpen. Het belooft van alles voor de toekomst!

Gegroet,

Rob

[Chris]

Esu loopt in dit geval dan toch wel iets voor op Lima aangezien je onder hun loks slechts een sleper moet plaatsen of verwijderen.
En dat zonder solderen, slechts klikken en geen lok te hoeven openen.

[Klaas Zondervan]

Het kan zijn dat de wielen een "universele maat" hebben gelijk ook de ESU-locs.

Dat beweert ESU wel, maar dat kan niet. De normen voor de wielafstand bij 2-rail en 3-rail zijn niet compatibel, er bestaat geen compromismaat die voor beide goed is.

[Rob van Kooy]

Dag Klaas,

Uiteraard ken ik het "probleem" zoals je dat verwoordt. In principe pas ik de binnenmaat tussen de gelijkstroomwielen bij mijn vele naar AC omgebouwde loks aan  door deze op 14mm te zetten. Heel soms lukt dat niet helemaal en blijft de maximaal haalbare binnenmaat op 14,1 mm staan. Dat laatste heeft op mijn baan sinds ruim twintig jaar nog nooit tot ontsporingen op wissels geleid. Ook met de piepkleine wieltjes van het Franse tweedelige TEE-dieselstel (alleen geleverd als gelijkstroommodel) lukte het deze "geschikt" te maken voor wisselstroomrails, en dat nu al vijftien jaar lang. Idem dito voor het driedelige geduwde- en getrokken INOX materieel van Jouef. En zo loopt er nog meer "problematisch" met name Frans twee-rail materieel op mijn baan rond. Maar die baan is héél nauwgezet aangelegd zonder enig compromis waar het bogen betreft en vele soms héél lange hellingen (nooit meer dan 30‰!).

Eerlijk gezegd heb ik wel bij herhaling geconstateerd hoe beroerd soms bij anderen spoorbanen zijn aangelegd. Als je S-bogen zonder een klein stukje rechte rail daartussen aanlegt en als een boog niet helemaal aansluit je die boog dan maar wat stevig aantrekt "waardoor de boel wél past" nou dan is het geen wonder dat daar nogal wat op wil ontsporen. Ik stel me dan ook wel eens heel stiekem de vraag: wie klagen er nou eigenlijk over de universele wielen van ESU-locs die noch voor 2-rail of 3-rail geschikt zouden zijn? Een tijdje geleden had ik zo'n "klager" bij mij thuis. Hij had zijn ESU-loc met alle toeters en bellen meegenomen en bij mij op de Märklinbaan gezet. Ik heb die loc toen minstens drie kwartier alle hoeken en gaten van de zeer grote baan laten zien, maar ontsporen deed ie niet, noch op M-, K- en C-rails en wissels die er allemaal in ruime mate in voorkomen. Daarna ben ik bij de jongeman thuis eens naar zijn baan komen kijken. Nou toen begreep ik het wel....Als een rechte rail voor een wissel niet keurig recht aansluit, dan komen er krachten op de loc te staan waardoor deze wel heel gemakkelijk op het puntstuk ontspoort. Om het verhaal kort te maken: ik heb de jongeman aangeboden om zijn baan te "fatsoeneren". Dat "werkje" nam een vijftal weekeinden in beslag en hee: daarna ontspoorde die ESU-loc niet meer! Dus...?

Maar nogmaals: ik hoop dat dit draadje niet opnieuw ontspoort vanwege discussie over de technische en gevoelsmatige verschillen tussen 2- en 3-rail. Zoals ik al eerder elders op dit forum schreef ben ik voor dergelijke discussies allergisch. Waarom heb ik geen problemen met allerhande materieel op mijn baan en anderen wel? En let wel: mijn huidige bijdrage staat nu onder hoofdstukje in het forum waar nou nét ombouw van locomotieven van DC naar AC aan de orde komt. Waar moet ik anders iets neerschrijven dat een ander deel van de forumleden zwaar op de maag ligt. Vrijheid, blijheid hoor!

Begrijp je Klaas?

Gegroet,

Rob
 

[Rob van Kooy]

Esu loopt in dit geval dan toch wel iets voor op Lima aangezien je onder hun loks slechts een sleper moet plaatsen of verwijderen.
En dat zonder solderen, slechts klikken en geen lok te hoeven openen.

Tja, Chris,

Als je nog geen draad kunt solderen dan kan ik me voorstellen dat ESU voordelen biedt. Maar ik denk dat Lima Expert van een andere visie uitgaat dan ESU. Lima Expert biedt wisselstroomrijders de mogelijkheid om nu eindelijk eens zonder weet ik wat voor gehannes (want dat is het blijkbaar voor meerderen onder ons) een twee-rail lok naar wisswlstroomsysteem om te bouwen en niet zozeer een universele loc te leveren die naar de luimen van de eigenaar dan eens op drie-railbanen kan rijden dan weer eens op twee-rail gelijkstroombanen. Ik vraag me overigens af of er veel liefhebbers zijn die zulk een afwisseling nastreven. Naar mijn gevoel zijn er treinenliefhebbers die hun ESU loc altijd en alleen maar onder gelijkstroom laten rijden en anderen die dat altijd alleen maar onder wisselstroomregime doen.

En laten we wel wezen: die Lima Expert locs kunnen - als je dat nu persé wil -  in een handomdraai (mits in die hand maar een soldeerbout en/of een schroevendraaier  zit) weer naar gelijkstroom systeem worden teruggebracht.

En nog iets: wie er tegenop ziet om de kap van een lok af te nemen zou ik raden een andere hobby te zoeken. Er zal altijd wel wát moeten worden nagezien in het binnenste van zo'n speeltje of gaat men voor het minste en geringste naar de winkel?

Gegroet,

Rob

[zuylen]

Ik ben blij dat Lima nu ook standaard allerlei faciliteiten in de locs bouwt om het de modelspoorder gemakkelijk te maken. Ik zag ook een Plux decoder zitten.

[Edsko Hekman]

[...]Waar moet ik anders iets neerschrijven dat een ander deel van de forumleden zwaar op de maag ligt. Vrijheid, blijheid hoor![...]

Houdt je het nu zelf niet in stand met dit soort opmerkingen? Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat je in de verdediging schiet, maar volgens mij is hier niemand die je het vuur aan de schenen legt. Er wordt gewoon een inhoudelijke reactie gegeven op iets dat je schrijft. Doe er je voordeel mee zou ik zeggen. 

Wel een leuk lokkie overigens! Dat je er maar veel plezier aan mag beleven.

Gr.

Edsko

[Ben]

Ik zag ook een Plux decoder zitten.

Ik niet, waar dan? Ik zie een 21MTC brugstekker.

Gr, Ben.

[MMTB]

Waar zijn de volgende twee onderdelen voor op de printplaat?



Groeten, Mark

[Silvolde]

Beste naamgenoot,

Ik kwam jouw 'oproep' ook op het forum van onze buren tegen en wil hierbij enige kanttekeningen bij dit topic plaatsen.

Gestart met 3-rail wisselstroom - op mijn 12e verjaardag werd ik verrast met een Märklin V200 die mijn vader uit het bouwpakket in elkaar had gezet - heb ik daarna een aantal gelijkstroom modellen  omgebouwd. Bij de aanschaf van o.a. een T3 en een V160 van Röwa liep ik tegen de sleper problematiek aan. Na langdurige overweging besloot ik uiteindelijk om naar 2-rail gelijkstroom over te stappen, mijn railmateriaal te verkopen en de nodige locs, rijtuigen en goederenwagons terug te bouwen. Ik bleef echter vanwege vragen uit de markt het wisselstroom systeem niet uit het oog verliezen.

Na de opkomst van Roco in de 70er jaren heb ik honderden gelijkstroom locs omgebouwd. Hierbij liet ik de aandrijving waar mogelijk volledig intact. Derhalve een NS1100 en een NS2200 van Roco met aandrijving op alle assen. Mijn 1100 creatie is destijds nog naar Roco Oostenrijk gestuurd.
De problematiek - toentertijd in het analoge tijdperk -  beperkte zich tot ruimtegebrek en wielafstand. Ruimtegebrek voor de sleper en het elektronische omschakelrelais. Aangezien ik mijn relais zelf fabriceerde en derhalve de configuratie kon aanpassen gaf dit vrijwel geen onoverkomelijke problemen. En ook bij de sleperophanging kende mijn creativiteit (hm....) geen grenzen, hierbij geholpen door mijn freesmachine.
En dan de wielafstand. Voor M-rails 13,8 mm binnenmaat en voor K-rails 13,8 - 14.0 mm. Bij de modellen uit die tijd was de wielband breed genoeg en was de flenshoek (niet de flenshoogte) toereikend om niet op hartstukken te ontsporen. Bij de huidige modellen met NEM genormeerde wielen wordt dit lastiger, zo niet onmogelijk om ontsporingvrij te rijden.

In sommige gevallen zijn  compromissen in de ombouw onontkoombaar. Bij de eerste NS Sik gebruikte Roco de aandrijving van de E69. Om zonder "Geisterwagen" zoals onze Oosterburen dit noemen te kunnen rijden was een behoorlijke ingreep noodzakelijk. Het kunststof frame werd gescalpeerd, Märklin wielen met een grotere diameter werden 'aangepast' en een Minitrix motor werd in de lagering in het frame geplaatst. Als sleper gebruikte ik de lange Röwa sleper van de E60 en E91. De kosten van de ombouw lagen ruim boven de prijs van de Sik maar dit was voor ruim 50+ liefhebbers geen probleem. Bottleneck was de levering van de slepers mede doordat Röwa inmiddels failliet was. De zoektocht in die tijd bracht mij in contact met enige gefrustreerde detaillisten maar leverde na de nodige gesprekken uitsluitend nieuwe afzetkanalen op. Als student met een modelbouwhart was mijn budgetbehoefte immer aanwezig (...!). Ook nu nog hou ik mij met de problematiek inzake ombouw bezig.

Rob, jij kent de discussie omtrent de toepassing van elektronische omschakelrelais versus AC/DC decoders. Voor andere forumleden een korte bloemlezing hieromtrent. Voor testdoeleinden gebruik ik blauwe Märklin transformatoren welke indertijd voor 220Volt netspanning ontwikkeld zijn. Inmiddels is de netspanning in stapjes naar een nominaal niveau van 230 Vac gebracht maar wel met een +/- 10% tolerantie. Vanwege de verhoging van de netspanning komt de 24 Vac omschakelspanning bij de oude transformatoren - zeker bij lage belasting en een kleine transformator - boven de maximale waarde van de decoder uit en eindigt deze in rook. Bij een stoom- of dieselloc lijkt dit geen probleem maar het is echter niet kortstondig...  Decoderfabrikanten zijn in hun advies hieromtrent niet eenduidig; soms wordt het gebruik van een 'blauwe' transformator gewoonweg afgeraden. In onze wegwerpmaatschappij is het eenvoudig om de blauwe transformatoren af te voeren maar in mijn optiek is een voorschakeling ook toereikend.

Terugkomend op het probleem met de wielafstand ben ik van mening dat de flenshoogte niet alleen zaligmakend is. Onze Oosterburen noemen dit geringschattend 'Pizzafahrer'. Zowel de breedte van de wielband als de flenshoogte en flenshoek zijn samen met de wielafstand verantwoordelijk voor een probleemloze ontsporingvrije loop, vanzelfsprekend met een goede model ("prorail") infrastructuur en dito 3-punt lagering. Starre (draaistel)wielophanging is bij rijtuigen veelal de oorzaak van een ontsporing. Wellicht is het een idee om op dit facet in stappen verder op in te gaan.

Zoals hier bij de start van dit topic verkondigd is een 'strijd' tussen beide systemen niet wenselijk. Voor beide systemen is 'iets' te zeggen en ook binnen de eigen kring zijn vaak de meningen verdeeld. En dan druk mij hier nog dunnetjes uit.
Doel van het gememoreerde initiatief is om modellen gemakkelijker voor beide systemen beschikbaar te maken. In de 70-jaren bood Röwa - wie van de huidige generatie kent dit merk nog? - aan om wielassen van goederenwagons en rijtuigen gratis (...!) uit te wisselen.

Voor op- en aanmerkingen alsmede ombouw vragen/assistentie van forumleden ben ik vanzelfsprekend beschikbaar.
 
Met hobbygroet,
Rob

   

[Chris]

En nog iets: wie er tegenop ziet om de kap van een lok af te nemen zou ik raden een andere hobby te zoeken. Er zal altijd wel wát moeten worden nagezien in het binnenste van zo'n speeltje of gaat men voor het minste en geringste naar de winkel?

Nou...mijn ervaring is echt geheel anders als winkelier zijnde.....

[Ben]

Waar zijn de volgende twee onderdelen voor op de printplaat?

Er staat een L bij dus zijn het smoorspoelen die in de motorleiding zitten.

Gr, Ben.

[Falkenberg]

Zowel de breedte van de wielband als de flenshoogte en flenshoek zijn samen met de wielafstand verantwoordelijk voor een probleemloze ontsporingvrije loop, vanzelfsprekend met een goede model ("prorail") infrastructuur en dito 3-punt lagering.

Een waarheid die maar al te vaak met voeten wordt getreden.

dirkjan

[Klaas Zondervan]

Begrijp je Klaas?

Ik begrijp je wel, maar ik ben het niet met je eens.
Het is eigenlijk heel simpel. Vergelijk de normen voor 2-rail (NEM310) en voor 3-rail (NEM340) met elkaar, en je ziet aan de getallen dat ze niet compatibel zijn.
Zo simpel is het eigenlijk. En dan kan je er wel een heel verhaal bijhalen over slordig gelegde rails en zo, maar daar gaat het dus niet om.