RTM in 0m

[Jan den Haan]

Hallo Frans,

Het RTM en het Vrolikstraat project zijn modulebanen met een lengte van elk ongeveer 2,5 meter.Voor de Furka Oberalp Bahn heb ik al het stationsgebouw van IMS ( https://www.spurnull-magazin.de/neuheiten/anlagenausstattung/ims-neuheiten-2018/ ).Hij heeft voor mij ook de bijbehorende brug en steunmuren gemaakt.Verder heb ik ook al de rails voor dit station.Dit gaat er zeker komen als de metastasen weg blijven.Ik blijf het PSA gehalte volgen.Alleen duurt het nog een paar jaar.Er moeten eerst nog kinderen het huis uit.

Vriendelijke groeten,

Jan

[Jan den Haan]

Intussen is er al weer enige tijd verstreken sinds mijn laatste bericht.Ik ben nu met pensioen en de kanker lijkt bedwongen.Ik heb nu wel rugklachten.Op de MRI-scan blijkt dit een hernia te zijn, die weliswaar geopereerd moet worden, maar verder niet levensbedreigend is.Zo blijf ik na mijn pensioen toch nog in het medische circuit.Intussen ben ik druk bezig geweest om veel oude meuk op te ruimen wegens onze voorgenomen verhuizing naar Leiden later dit jaar.Ik heb al ongeveer een kubieke meter papier en boeken weggegooid.Het project Vrolikstraat ligt even stil, omdat Jaap in Tilburg druk bezig is met een nieuwe badkamer/WC.Ik ben zelf wel weer met de RTM verder gegaan.Ik heb nu op het dak van de Backer & Rueb loc enige pijpjes en een fluit gemaakt:

L1210385 by Jan den Haan, on Flickr 

L1210380 by Jan den Haan, on Flickr

Vriendelijke groeten,

Jan den Haan

[Silvolde]

Goede berichten!

Een fraai model Jan.

Groet, Rob

[hrp]

Prachtig Jan.
Marc Tramt bouwt het gebouw op de achtergrond, hey hoofdkantoor van de RTM aan de Rosestraat.
Zie elders op het forum.
Gr.
Ronald

[Huup]

Goed nieuws! Rustig aan. Hernia is ook niet echt lekker....

[Marc tramt]

Marc Tramt bouwt het gebouw op de achtergrond, hey hoofdkantoor van de RTM aan de Rosestraat.
Zie elders op het forum.

We kennen elkaar al een paar jaar en volgen elkaars activiteiten ook op het spoor 0 forum, waar ik de bouw van het station ook post..

[Tulpendaal]

man is die Backer gaaf aan het worden, en mooi dat je een doorstart kan maken . Hoop dat je de hernia ook nog onder de knie krijgt.
gr Joke

[BartvD]

Zeer fraai locje geworden.

[Jan den Haan]

Het is inmiddels op een paar dagen na twee jaar geleden sinds ik voor het laatst iets in dit draadje gepost heb.In deze tussentijd ben ik geopereerd aan een hernia (eigenlijk wervelkanaalstenose met wortelcompressie).Daarna nog een CVA (vertebrobasilaris infarct) en tweemaal een TIA gehad.Tussendoor mijn vriend Jaap Dekker geholpen met de verhuizing van Amsterdam Nieuw-Sloten naar Tilburg en zelf verhuisd van Amstelveen naar Leiden.Verder gaat het wel goed met mij.Tenminste dat hoop ik dan maar.Aanstaande vrijdag ga ik weer voor controle in het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis om te laten onderzoeken hoe het met de prostaatkanker staat.Daar werken allemaal erg aardige mensen, maar ik kom ze liever ergens anders tegen.Genoeg over ziekten ( ik ben nu tenslotte een huisarts in ruste)en andere problemen....

Sinds enkele weken ben ik weer verder gegaan met de RTM in 0m.Ik wil voor mijn modules van de havenkade van Brouwershaven enkele open wagens hebben die gebruikt werden voor het vervoer van  suikerbieten.Daarvoor was dit raccordement eigenlijk bedoeld.In eerste instantie wil ik een wagen bouwen die gebruikt werd door de CSM  (Centrale Suiker Maatschappij) dus zo iets als deze :

CSM 31 by Jan den Haan, on Flickr

deze foto heb ik destijds gekregen van Herman Hesselink


In het Nationaal Archief in Den Haag zijn er verschillende tekeningen van dit type open wagen van de RTM.Er zijn wel verschillen in de details zoals L-profielen of T-profielen voor de bevestiging van de planken van de zij- en kopwanden, maar ze lijken erg veel op elkaar en in de loop van de jaren zijn er ook wijzigingen geweest zoals het vervangen van de houten deuren door stalen deuren.

RTM o 71-100 (CSM 6-20) NA_2.16.82_1460 by Jan den Haan, on Flickr

Nationaal Archief Toegangsnummer 2.16.82 inventarisnummer 1460
Deze tekening zit in het dossier over wagens gebruikt door CSM.Ze hadden de RTM nummers o 71-100.Vergelijkbare wagens zijn die welke bijvoorbeeld Werkspoor leverde :

RTM o wagen C 404 Werkspoor 1910 by Jan den Haan, on Flickr

RTM wagen 404 op het fabrieksterrein van Werkspoor in Amsterdam (foto gemaakt in 1910).

De tekening hiervan zit in het Werkspoorarchief dat zich in het Spoorwegmuseum in Utrecht bevindt  :

RTM o 1-5, 26-35,51-65, 101-135, 400-424 Werkspoor-Spoorwegmuseum by Jan den Haan, on Flickr

Werkspoor leverde in 1910 de nummers o 400-424, 101-115 en 1-5 aan de RTM.In 1912 leverde Werkspoor de nummers 116-135, 26-35, en 51-65.

en deze uit hetzelfde archief :

RTM o 1-5 Werkspoor-Spoorwegmuseum by Jan den Haan, on Flickr

A.Dijkers schrijft dat deze tekening gebruikt is voor de wagens 0 1-5 die Werkspoor in 1910 aan de RTM leverde.

In het Zeeuws Archief in Middelburg is ook nog een fraaie tekening , die merkwaardigerwijs niet tussen de tekeningen van de RTM , maar tussen die van de Stoomtram Walcheren zit.Waarschijnlijk hadden zij deze tekening gekregen in verband met een offerte.Volgens Dijkers werd deze tekening gebruikt voor de wagens 0 400-424 en 101-115.Deze wagens werden geleverd door Werkspoor.Het is dan echter wel merkwaardig  dat er op deze tekening geen GO...TT... nummers staan zoals op bovenstaande twee tekeningen.

RTM o 166-210 ZA-TramMijTek-2169 by Jan den Haan, on Flickr


In het Nationaal Archief zitten er ook nog een aantal interessante detailtekeningen in het archief van de Inspecteur-generaal van het Verkeer :


RTM remwerk goederenwagen NA_2.16.82_1460 by Jan den Haan, on Flickr

Het remwerk van een goederenwagen Nationaal Archief toegangsnummer 2.16.82 inventarisnummer 1460.Overigens is dit alleen een parkeerrem en geen rem die tijdens het rijden gebruikt kan worden.Er is echter een foto van een goederenwagen die vanaf de oever op een sleepschip in de haven van Hellevoetsluis rijdt.De rangeerder hangt aan de kopwand en houdt zijn klomp op de remhandel met de kennelijke bedoeling de wagen te stoppen als deze op het sleepschip staat.

RTM draagpot voor schuifassen NA2-16-82_1460_44 by Jan den Haan, on Flickr

Aspot.Nationaal Archief toegangsnummer 2.16.82 , inventarisnummer 1460

RTM o 461-470 details onderstel NA_2.16.82_1460 by Jan den Haan, on Flickr

Allerlei details van het onderstel van bijna alle typen twee-assige RTM goederenwagens.Nationaal Archief toegangsnummer 2.16.82 inventarisnummer 1460

RTM o 211-250 onderstel JPEG NA_2.16.82_1388 by Jan den Haan, on Flickr

Onderstel van de RTM open wagens met de nummers 211-250.Nationaal Archief toegangsnummer 2.16.82 inventarisnummer 1388

RTM o 211-250 bovenbouw NA_2.16.82_1388 by Jan den Haan, on Flickr

Bovenbouw van RTM open wagens met de nummers 211-250.Nationaal Archief toegangsnummer 2.16.82 inventarisnummer 1388

TBC oh 301-310 veerpakket NA_2.16.82_1460 by Jan den Haan, on Flickr

Veerpakket van de open wagens met losse hekken van de Stoomtram Tiel-Buren-Culemborg in 1906 geleverd door Allan in Rotterdam en vrijwel gelijk aan die welke de RTM gebruikte.

Voor het model ben ik begonnen met de aslagers en veren.In het museum in Ouddorp ziet dat er zo uit :

Griffin wiel by Jan den Haan, on Flickr

De RTM gebruikte voor al het getrokken rollend materiëel Griffin wielen.Deze zijn uit één stuk gegoten en hebben dus geen afzonderlijke wielbanden.

aslager en veren by Jan den Haan, on Flickr

De aslagers raken de schenen niet.Dat is op bovenstaande tekening van een aspot wel te zien.Op foto's is het lastiger te zien:

aslager van voren by Jan den Haan, on Flickr

aslager van boven 2 by Jan den Haan, on Flickr


De veerhanden zijn geklonken en met bouten en moeren aan het frame bevestigd:

veerhand van opzij by Jan den Haan, on Flickr

veerhand van onderen by Jan den Haan, on Flickr


En dan nu het model.Ik begin met het frezen van de aslagers uit vierkant staf van 10x10 mm :

aslager frezen by Jan den Haan, on Flickr

Na het frezen moet het aslager nog met fijne vijltjes en kleine boortjes bewerkt worden :

aslager na frezen by Jan den Haan, on Flickr

Vervolgens een groot aantal kleine onderdelen gemaakt zoals moeren, bouten , draadeinden M0,3 , M0,4 en M0,7 en ringetjes, veerbladen, deksels van aslagers en veerhanden (ook gefreesd) :

losse onderdelen asophanging by Jan den Haan, on Flickr

Daarna alles in elkaar geschroefd (nog niet gesoldeerd) :

aslagers geschroefd by Jan den Haan, on Flickr

Sven van der Hart was zo vriendelijk om voor mij de tekst op de Griffin wielen te etsen :

wiel en aslager by Jan den Haan, on Flickr

Alles geschroefd en met een minimale hoeveelheid soldeerverf gefixeerd :

aslager van binnen by Jan den Haan, on Flickr

De veerhanden al wel geschroefd en geklonken met zoals het hoort aan beide zijden een bolle kop :

veerhand in model by Jan den Haan, on Flickr


Omdat de aslagers niet in de schenen glijden heb ik deze vast aan het frame moeten maken.Om de assen dan toch in de aslagers te krijgen heb ik een sleufje gefreesd.Dit is dus niet conform het voorbeeld, maar je moet iets :

aslager van onderen by Jan den Haan, on Flickr

Het geheel ziet er voorlopig zo uit :

RTM wagen frame1.dng by Jan den Haan, on Flickr

RTM wagen helft1.dng by Jan den Haan, on Flickr

Het voordeel van onderdelen bevestigen met klinknagels en bouten en moeren is dat daarmee de onderdelen al op de juiste plaats gefixeerd zijn.Het solderen is alleen nog nodig om de schroeven goed vast te zetten.Dat is trouwens gebaseerd op een bijbels advies.

Nu ga ik weer even verder met het project Vrolikstraat waarover ik een ander draadje zal starten.

Wordt vervolgd

Vriendelijke groeten,
Jan den Haan

[Jan den Haan]

Na langere tijd ben ik weer eens verder gegaan met mijn RTM bietenwagen.Allereerst nog wat foto's , die ik met een nieuwe camera gemaakt heb van de bladveren, die ik al eerder gemaakt heb.Daar zitten groeven op in de lengterichting die ervoor zorgen dat de bladveren netjes op elkaar blijven liggen (zie ook blauwdruk tekening hierboven)

bladveer by Jan den Haan, on Flickr

bladveer onder by Jan den Haan, on Flickr

bladveer boven by Jan den Haan, on Flickr

Onlangs ben ik begonnen met de planken van de kop- en zijwanden.Deze zijn onderling verbonden met een mes en groef verbinding waarbij de bovenzijde van de planken onder een hoek van 45 graden afgeschuind zijn.Dit is te zien op een detail van een blauwdruk tekening.De planken van de kopwand, die op deze tekening op doorsnede gezien worden,  zijn gestreept getekend omdat ze achter het hoekprofiel zitten :

RTM o 211-250 bovenbouw NA_2.16.82_1388 by Jan den Haan, on Flickr

In model heb ik de planken ook afgeschuind.De mes en groef verbinding laat ik maar zitten.

afgeschuinde plank by Jan den Haan, on Flickr

De planken zijn aan de verschillende stalen profielen bevestigd met bouten en moeren zoals op een in Ouddorp bewaarde wagen te zien is :

bietenwagen by Jan den Haan, on Flickr

Op de tekening hierboven is te zien  dat de planken bevestigd zijn met 1/2 " bouten en moeren.In 1:45  wordt dit M 0,28.Ik heb dit afgerond naar M 0,30 ,mede omdat er geen kleinere tappen en snijplaten verkrijgbaar zijn..

Als voorbeeld een bout en moer M 0,30, die ik ter vergelijking van de grootte op een 10 Eurocent munt gelegd heb :

M 0,30 bout en moer by Jan den Haan, on Flickr

Op het model ziet het er dan zo uit :

wagen schuin van voren by Jan den Haan, on Flickr

koipwand by Jan den Haan, on Flickr

Waar staal op staal bevestigd is zijn in 1:1 klinknagels gebruikt.Waar hout op staal bevestigd is gebruikt men bouten en moeren.Kleinere klinknagels worden koud aangebracht.Grote klinknagels worden doorgaans rood gloeiend verhit alvorens ze aangebracht worden, waarna er hard op gehamerd wordt om met behulp van zgn. snappers van de steel die door het gat gestoken is een mooie bolle kop te maken, de zgn. sluitkop..Het zou interessant zijn om te zien wat er gebeurt wanneer een roodgloeiende klinknagel in een gat in een houten plank gestoken wordt, maar het lijkt mij niet raadzaam dit te doen.

Vervolgens ben ik ook begonnen met de trekkasten. In het Nationaal Archief is er een fraaie tekening van :

RTM-o-211-250-onderstel-NA_2.16 by Jan den Haan, on Flickr


Bij de RTM goederenwagens komen gesloten trekkasten voor zoals op de tekening hierboven :

gesloten trekkast by Jan den Haan, on Flickr

achterzijde trekkast by Jan den Haan, on Flickr

En ook open trekkasten :

open trekkast by Jan den Haan, on Flickr

Hierop is de verankering van de vicineaux koppeling goed te zien waarvan ik ook nog ene tekening vond in het Nationaal Archief :

RTM o 211-250 koppeling by Jan den Haan, on Flickr

In model ziet dit er zo uit :

koppeling by Jan den Haan, on Flickr

De koppeling in de trekkast van voren gezien :

trekkast voor by Jan den Haan, on Flickr

En van achteren gezien met ook de binnenzijde van de kopwand:

trekkast achter by Jan den Haan, on Flickr

En alles compleet :

schuin van boven by Jan den Haan, on Flickr

aslager en kopwand van achteren by Jan den Haan, on Flickr

Aan de ene kopbalk heb ik ook al de beugel voor de handrem gemaakt die er 1:1 zo uitziet :

beugel handrem voor by Jan den Haan, on Flickr

beugel handrem achter by Jan den Haan, on Flickr

Helaas ben ik bijna door mijn M 0,30 bouten en moeren heen en mijn bestelling bij Knupfer laat enige tijd op zich wachten.Daarna kan ik verder met de zijwanden.

Vriendelijke groeten,

Jan den Haan

[Sven]

Ik had je laatste bijdrage even gemist. Het hoogste modelbouwniveau wordt hier constant bereikt, mooi.

[Jan den Haan]

Hallo Sven,

Dank je voor de lovende woorden.

Het leek mij leuk om een keer de grenzen van het mogelijke op te zoeken en een model te maken met minimale concessies ten opzichten van het voorbeeld.Goede modelbouw begint bij goede observatie van het voorbeeld.Eén van de opvallendste concessies die ook bij erg dure modellen in het topsegment van de commerciële modelbouw gedaan worden is dat klinknagels uitgebeeld worden waar bij het 1:1 voorbeeld bouten en moeren zitten.Dat wilde ik gewoon een keer anders gaan doen dat wil zeggen zoals het hoort.

L1080608 by Jan den Haan, on Flickr

Nu is het maken van dit formaat zeskante moeren bij H0 modellen en kleinere schalen niet te realiseren.Zoals ik laat zien kan het bij spoor 0 wel en dus eens te meer bij spoor 1.Ik gebruik voor de 1/2 " bouten en moeren in model M 0,30 .Bij spoor 1 zou dat M 0,4 zijn en dat is al een handzamer formaat.

Helaas was mijn voorraad M 0,30 bouten en moeren op en liet de levering va Knupfer wat lang op zich wachten door problemen bij de koerier.Inmiddels heb ik ze wel ontvangen.Intussen was ik begonnen met wat tekenwerk voor mijn project Vrolikstraat.Wanneer die tekeningen verzonden zijn naar Snijlab (naar verwachting volgende week) ga ik weer verder met de RTM wagen.

Vriendelijke groeten,

Jan den Haan

[Jan den Haan]

Maar weer eens verder met mijn verslag van de bouw van een RTM bietenwagen.Hier boven zie ik nu in rode letters de dreigende tekst : "Waarschuwing: er is al ten minste 30 dagen geen nieuw bericht geplaatst in dit topic".Ik heb niet dagelijks iets te melden, maar wil nu iets laten zien van de fabricage van M0,30 bouten en moeren.Die zijn niet eenvoudig op een internetsite te koop en die moet ik dus zelf maken.Ik gebruik "6Kant Imitat-Bolzen" van Knupfer dus bouten zonder schroefdraad met een sleutelwijdte van 0,6 mm voor de moeren en klinknagels met een schacht van 0,3 mm diameter voor de bolkopbouten.

Voor het uitboren van de zeskant bouten gebruik ik een kleine boorkolom die ik overgenomen heb van een instrumentmaker die deze voor zichzelf gemaakt heeft.De boorkop gaat heel licht op en neer met een minimale speling.

kolomboormachine by Jan den Haan, on Flickr

Onder de boorkop heb ik een messing blokje in de bodemplaat van de boorkolom geschroefd.Omdat de steel van de imitatie zeskant bouten een diameter heeft van 0,4 mm boor ik eerst een gaatje met die diameter in het messing blokje.Ik ga van de zeskant bout een moertje maken met een schroefdraad van M0,30.Daarvoor moet in het moertje een gat geboord worden van 0,25 mm.Na het boren van het gat van 0,4 mm verander ik niets aan de instellingen van de boorkolom.Wanneer ik nu het 0,4 mm boortje vervang door een 0,25 mm boortje is dit laatste boortje dus goed gecentreerd.

detail boorkolom by Jan den Haan, on Flickr

Aan de bovenzijde van de zeskant imitatie bout zit een klein puntje , kennelijk een gevolg van het afsteken van deze bout bij het draaien.

puntje op bout by Jan den Haan, on Flickr

Een probleem is dat door dit puntje het 0,25 mm boortje opzij geduwd wordt en dus niet meer goed gecentreerd is.

boortje glijdt weg by Jan den Haan, on Flickr

Dit probleem wordt verholpen door de kop glad te vijlen met een zoet vijltje (Vallorbe kap 6)

bout afvijlen by Jan den Haan, on Flickr

Op deze macrofoto ziet het vijltje er wat grof uit.Als je het vijltje in jouw hand hebt moet je goed kijken om te zien dat het een vijltje is.

Nu gaat het boren wel goed :

boor in bout by Jan den Haan, on Flickr

Nog even een liniaal met millimeterstreepje er naast om een indruk te krijgen van de grootte:

lineaal erbij by Jan den Haan, on Flickr

Nu zit er een mooi gecentreerd gaatje van 0,25 mm in de kop :

bout met gat by Jan den Haan, on Flickr

Vervolgens met een afbreekmesje het moertje van de steel snijden:

moertje afsnijden by Jan den Haan, on Flickr

Omdat het boorgat door loopt in de steel is het moertje gemakkelijker af te snijden:

los moertje by Jan den Haan, on Flickr

Daarna een tapje M0,30 in het moertje steken :

met tapje by Jan den Haan, on Flickr

Tijdens het snijden van de schroefdraad het moertje vasthouden met een pincet :

met pincet by Jan den Haan, on Flickr

En dan heb ik een moertje met een sleutelwijdte van 0,6 nou ja 0,61 mm :

schuifmaat by Jan den Haan, on Flickr

Er zit echt een moertje tussen de bekken van de schuifmaat :

moertje in schuifmaat by Jan den Haan, on Flickr

En dit alles dan tweehonderd keer....

De bolkopbouten zijn iets eenvoudiger te maken.Het is uiteraard lastig deze kleine boutjes vast te houden als ze in de snijplaat  rond gedraaid worden.Daarvoor heeft Bergeon, een Zwitserse fabrikant van gereedschappen voor horlogemakers een handig stuk gereedschap:

houder schroefjes by Jan den Haan, on Flickr

houder schroefjes open by Jan den Haan, on Flickr

De gaatjes in de koppen die ik bij dit gereedschap heb zijn te groot voor een bout van M0,3

kop van houder by Jan den Haan, on Flickr

Dus heb ik zelf een kop gemaakt op de draai- en freesbank met een gaatje van 0,35 mm

klinknagel in kop by Jan den Haan, on Flickr

Hier past de klinknagel/bolkopbout wel in

klinknagel vast gezet by Jan den Haan, on Flickr

Ik gebruik eerst een snijplaat M0,35 en daarna M0,30 omdat het snijden van M0,30 draad op een staafje van 0,30 mm ondanks gebruik van snijolie wat stroef gaat en zo het steeltje van de klinknagel zou kunnen afbreken.Deze werkwijze is te vergelijken met het gebruik van drie tapjes bij een binnenwerkse schroefdraad

snijplaat by Jan den Haan, on Flickr

En dan zit er schroefdraad op de klinknagel die daarmee veranderd is in een bolkopbout :

schroefdraad erop by Jan den Haan, on Flickr

Om een indruk te krijgen van de grootte nog even een plaatje van de bolkopbout naast de kop van een lucifer :

blokopbout M0,3 met lucifer by Jan den Haan, on Flickr

En dit dan ook weer tweehonderd maal....

Nu kan ik weer verder met de zijwanden en deurtjes van de RTM bietenwagen

Vriendelijke groeten,
Jan den Haan

[Huup]

Niet laten vallen, Jan.....

[Jan den Haan]

Ook niet hard niezen.Maar ik heb een instrumentmakers werkbank met een roestvrijstalen opvangbak.

werkbank by Jan den Haan, on Flickr

Echter als een M0,3 moertje op de grond valt heb ik sneller een nieuwe gemaakt.