RTM in 0m

[Marc tramt]

Geweldig weer Jan. Dit is echt 'The Next Level Modelbouwen'.
Ik geloof dat ik het maar iets meer bij sfeer-bouwen hou. Of zoals een goede modelbouwvriend dat pleegt te noemen: impressionistisch modelbouwen.
Ik geniet wel enorm van je bouwkunsten. 

[rolfm]

Dit is de slagroom op de taart. Hogeschool modelbouw 
Erg inspirerend om met mijn nieuwe tool aan de gang te gaan.
Ik kijk uit naar het vervolg.

Groeten Rolf.

[Sven]

Nu snap ik wel waarom dat lokje nog niet klaar is. Je bouwt 'm precies zoals ze 1:1 bouwen, zonder concessies. Prachtig werk, inspirerende uitleg.

[Marc tramt]

Je bouwt 'm precies zoals ze 1:1 bouwen, zonder concessies.

Volgens mij kan Jan hem straks ook gewoon opstoken. Aanmaakhoutjes erin, kolen, en rijden maar.   

[Jan den Haan]

Het is inderdaad mijn bedoeling deze loc zo nauwkeurig mogelijk te maken.Misschien zelfs nauwkeuriger dan de loc die men in Ouddorp gaat bouwen.Daarvan zag ik enkele weken geleden de wielen in de loods .Deze hebben spaken die op doorsnede rechthoekig zijn.Dit komt helaas niet overeen met de door Backer & Rueb en later door Werkspoor gebouwde locomotieven.Deze hadden namelijk spaken die min of meer elliptisch zijn.De doorsnede van de spaken was niet een echte ellips, maar de spaken waren afgerond zoals op deze tekening van een door SLM gebouwde Furka-Oberalp Bahn loc:



Er zijn dus twee boogstralen, en grote en een kleine boogstraal.Dit is niet conform de wiskundige definitie van een ellips, maar het lijkt er wel op.

Wielen met spaken die op doorsnede rechthoekig zijn werden tot ongeveer 1875 op alle locomotieven gebruikt.Daarna werden steeds meer de "elliptische" spaken toegepast, met name bij de drijfwielen.

Vriendelijke groeten,

Jan den Haan

[Sven]

Weet je ook waarom? Praktisch? Kostenbesparend?

[Simplex]

Sterker Sven, elliptisch kan meer kracht aan. Het is ook makkelijker met
gieten en het maken van de gietvorm. En niet onbelangrijk, fraaier om te zien.

[Jan den Haan]

Wellicht heeft het met de kosten te maken.Ik vind deze rechthoekige spaken ook gewoon niet mooi.Een belangrijk aspect is hierbij dat wanneer je bij een 1:1 locomotief staat je vooral tegen de onderkant aan kijkt en dus ook tegen de wielen.Dat de wielen van  een tramloc niet altijd goed op een foto te zien zijn komt omdat deze zwart zijn en in de schaduw. Wanneer je een foto maakt die belicht is op de wielen is de rest sterk overbelicht zoals op dit plaatje van een RTM 3-asser :



Verder vind ik dat wanneer men de pretentie heeft een replica te maken, het op zijn minst visueel op het voorbeeld moet lijken.Bijvoorbeeld het cilinderblok en de vlampijpen in de ketel zijn van de buitenzijde niet te zien.Dat kan dan best wat anders gemaakt worden.Die spaken vallen meteen op.

Vriendelijke groeten,

Jan den Haan

[Jeff]

Die wielen zijn toch uit een plaat van 110mm gesneden in plaats van gegoten.
Dan krijg je idd rechthoekige spaken.

Zal goedkoper zijn dan gieten.

[rolfm]

Hoi Jan,

Wanneer mogen we je volgende aflevering verwachten over de bouw van de verloren stoomafsluiter
Ik zie (en met mij velen) de volgende bijdrage met belangstelling tegemoet

Groeten Rolf

[Jan den Haan]

Hallo Rolf,

Vanavond ga ik er weer aan werken bij Jaap.Ik zal dit weekend een verhaaltje er over schrijven.

Vriendelijke groeten,

Jan

[Jan den Haan]

Nu verder met de verloren stoom afsluiter.Allereerst kijk ik naar de basale vorm.Dan kijk ik zoals bij het maken van een schets van een object.Onze tekenleraar zei dan : "Kijk door je oogharen".De meeste mensen doen dan hun hoofd achterover.Waarop hij riep : "Je moet niet door je neusharen kijken!".De basale vorm dus.Deze is een cilinder.In die cilinder zit een zuiger die heen en weer kan (zie ook de foto en tekening op blz.6)Omdat er aan de onderzijde een buis stoom aanvoert en aan de bovenzijde een buis de stoom afvoert zitten er vlakke delen aan de cilinder waar de flenzen van deze buizen op aangesloten worden.Op deze plaatsen is de cilinder U-vormig op doorsnede.Zie onderstaande vluchtige schets :



Ik begin daarop met een as te draaien met de diameter van de cilinder op de plaats waar deze rond is.In het midden zit een dikker stuk, waar later de op doorsnede U-vormige dele uit gemaakt kunnen worden.De lengte van het dikke stuk is dan ook gelijk aan de afstand tussen de voorzijde van het voorste U-vormige deel en de achterzijde van het achterste U-vormige deel :



Nu ga ik het dikke deel op de freesbank rechthoekig op doorsnede maken :



Dan ga ik dit rechthoekige deel op de draaibank U-vormig maken op doorsnede.Daarbij laat ik de draaibank niet met de motor draaien, maar beweeg ik de vaste kop van de draaibank met de hand over ongeveer een have slag heen en weer en laat de beitel langs het werkstuk gaan.Deze bewerking heet schaven.Omdat het allemaal erg klein is gebruik ik een beitel die eigenlijk bedoeld is als binnendraaibeitel.



Als volgende bewerking gebruik ik een vijl (barette kap 4) om een mooi glad oppervlak te maken (inmiddels is de as aan één zijde afgezaagd) :



Nadat op enkele plaatsen gaatjes geboord zijn en van schroefdraad voorzien kan het werkstuk middels de afsteekbeitel los gemaakt worden van de steel :



Dan zien de verschillende onderdelen er zo uit :



Vervolgens laat ik zien hoe ik het oogje maak waarmee de bedieningshandel aan het huis van de afsluiter bevestigd wordt.Eerst een asje afdraaien met een beitelplaatje :



Dan met de kleine beitel (eigenlijk binnendraai beitel) het einde waar schroefdraad moet komen afdraaien:



Vervolgens het einde wat afronden met een vijl zodat het gemakkelijker in de snijplaat gaat :



Daarna met een snijplaat er een M0,4 schroefdraad op zetten, zoals ik hier boven al heb laten zien.Later kan dat niet meer want dan is het onderdeeltje te klein om stevig beet te pakken.

Nu het dikke deel vlak maken.Hierbij wordt de kop van de draaibank vast gezet :



Nu vlak vijlen van twee zijden :



Hierna een gaatje in het vlakke deel boren en het onderdeeltje los zagen met de figuurzaag en dan krijg je dit :



Op vergelijkbare wijze maak ik een M 0,4 bout en moer waarmee de stangetjes van het bedieningshandel aan het oogje dat in het huis van de afsluiter zit bevestigd worden :



Alles in elkaar geschroefd ziet er dan zo uit :



Van opzij zijn de M 0,4 moertjes te zien :



Als volgende stap ga ik allen voorzichtig insmeren met soldeerverf zoals hierboven beschreven.En ook nu geldt dat overdaad schaadt en dat als het vast zit je er verder van af moet blijven.Dan kan de vlam er over :



Dan gaat de flens op de rookkast.Eerst een gaatje van 0,35 mm diameter boren:



Dan M 0,4 draad er in tappen :



Vervolgens vast solderen.Ik doe dit op de rand van een wastafel.Er staat een ruime hoeveelheid water in de wasbak.Ik wikkel het model in met WC-papier.Dit maak ik nat.Alleen het te solderen vlak hou ik vrij;



Nu kan de vlam er over.Als het soldeer goed uitgevloeid is dompel ik alles onder in de wasbak :



Ik weet dat er ook andere methoden zijn zoals werken met soldeer met verschillend smeltpunt(heb ik ook liggen) en met weerstand solderen (Heb ik ook uitgeprobeerd, als het vast zit krijg je het niet meer los ook al zit het abusievelijk scheef).Ik heb hiermee de meeste ervaring.Het resultaat ziet er dan zo uit :



Uiteraard klopt het verloop van de stoom aanvoerende buis niet.Dat komt omdat ik de hele ketel als een vuurkist gebouwd heb om ruimte te creëren voor motor, decoder, stroombuffer en luidspreker.Eigenlijk loopt die buis zoals op onderstaande tekening :



Wanneer de ketel ik de loc staat zie je echter nauwelijks nog :



Zelfs wanneer je schuin van boven kijkt is niet helemaal te zien dat het eigenlijk niet klopt:



Volgende keer verder
Vriendelijke groeten,

Jan den Haan

[Edsko Hekman]

Je bent gek! Positief bedoelt!

Man man, wat een werk, maar wat ziet het er mooi uit! Petje af Jan!

[Chris Westerduin]

Ziet er geweldig uit! 

[ingenium]

Dit ris echt genieten Jan.