De schaalverhoudingen komen voort uit een omrekening van voeten naar millimeters.00 is 4 mm per voet, m.a.w. 1 voet in werkelijkheid is 4 mm in model. Dan moet je nog wel weten hoe groot een voet is, en dan kom je op 1:76,2, afgerond 1:76.H0 is 3,5 mm per voet, dat is 1:87,1, afgerond 1:87.
De berekeningen kloppen, maar ik vraag mezelf al jaren af of het echt zo is gegaan. Mensen die met Engelse maten rekenen, rekenen zelden of nooit met millimeters. Omgekeerd geldt hetzelfde. Dat ze bij het bepalen van schaalverhoudingen telkens zo'n omrekening van het ene naar het andere stelsel hebben gemaakt, klinkt op z'n minst onwaarschijnlijk. Je zou eerder verwachten dat de schalen bij toeval zijn ontstaan en dat ze pas veel later de omrekeningsfactor hebben ontdekt.Heeft iemand een keihard bewijs
...echter 18,2 mm voor de puristen.
En het was deze Greenly die de link legde tussen de grootbedrijfmaten in voeten en inches, en de modelmaten in millimeters.
Het verschil tussen de engelse en niet-engelse treinen is zo klein, dat je niet ziet dat de engelse trein een klein tikje te groot is.
Het harde bewijs is te vinden in de Engelstalige literatuur op dit punt. Daaruit heb ik geput voor mijn artikel in RM 154, Het Schaalverhaal.Een uittreksel uit dat artikel over het ontstaan van de schaalverhoudingen:De spelers: William Basset-Lowke, een Engelse handelaar in speelgoed, en Stephan Bing, een Duitse fabrikant van modeltreinen. Zij ontmoetten elkaar op een speelgoedbeurs in Parijs, in het jaar 1900. Basset-Lowke ontdekte dat de prijsstelling van de Duitse fabrikanten een stuk gunstiger was dan die van de Engelse fabrikanten. Beide mannen sloten daarom ter plekke een overeenkomst. Bing zou modellen gaan maken naar Brits voorbeeld, en Basset-Lowke zou die in Engeland op de markt brengen.Bing wilde de tekeningen graag in millimeters, en daarom huurde Basset-Lowke een zekere Henry Greenly in om ze te maken. En het was deze Greenly die de link legde tussen de grootbedrijfmaten in voeten en inches, en de modelmaten in millimeters. En daaruit zijn de verhoudingen ontstaan zoals 1:87 = 3,5 mm per voet en 1:43,5 = 7 mm per voet. Schaal 1 legde hij vast als 10mm per voet, dat is ongeveer 1:30.Het verband tussen schaal en spoorwijdte klopte niet altijd precies, maar daar maakte Greenly zich niet druk om. Hij was een techneut die meer waarde hechtte aan goed werkende modellen dan aan de exacte verhoudingen.De relatie tussen millimeters en voeten is dus geen toevalligheid, het is bewust zo gekozen.
Print
