BNLS Baanbreker - Zelfbouw: Een Garratt locomotief in H0m

[St00mboy]

Leuk onderwerp. 
Misschien heb je voor onderdelen e.d. nog iets aan deze Engelse 3mm (TT) site:

http://www.3smr.co.uk/locos.html

Leen.

[Peter Korsten]

Hé, dankjewel voor die site!

- Peter (die misschien ooit nog eens een Malta Railway 2-6-4T in H0m gaat bouwen)

[Gert Arkema]

Peter;  , zo mag ik het horen lezen !

[Fedor]

In afwachting van wat extra gereedschap en materialen die ik heb besteld, ben ik maar begonnen aan het ontwerpen van het bovenwerk. Hiertoe maak ik in een 2-D tekenprogramma - Visio - vouwmodellen voor de ketel, de cabine, de tender enzovoorts. Als ik die tekening uitprint, op wat dikker papier (+/- 250grams), heb ik in wezen een vouwplaat van mijn Garratt.



Om te controleren of het ontwerp in 3D ook zo uitwerkt als ik in het platte vlak heb bedacht, heb ik de vouwplaat bijwijze van test, in elkaar gezet. De verschillende onderdelen heb ik uitgesneden, langs een metalen lineaal. Met die zelfde lineaal heb ik de vouwen zo strak mogelijk gevouwen en met plakband heb ik het testmodelletje in elkaar gezet.



Dit geeft meteen een redelijk beeld van het uiteindelijke resultaat. Ik was er zelf wel blij mee. Mijn vouwplaat klopt redelijk, hier en daar een klein vergissinkje maar dat heb ik inmiddels al verbeterd. Met name de tender aan de achterkant zit wel ingenieus inelkaar, al zeg ik het zelf:



De voorkant is nog niet helemaal naar mijn wens, ik moet nog maar eens even goed nadenken hoe ik die typische ronde vorm er mooi in krijg.



Een andere vraag die ik nog heb: hoe ga ik het papieren ontwerp overbrengen op mijn messing plaat? En hoe krijg ik dat vervolgens netjes uitgesneden/gezaagd? Etsen lijkt me een vrij grote klus - en daar zou ik de spullen voor moeten kopen.

Het papieren model ga ik straks ook gebruiken om te bekijken hoe ik de motoren en elektronica netjes in de loc ga krijgen. Ik wil er zo'n decoder in zetten met geluid en bovendien wil ik een rookgenerator inbouwen. En bijvoorkeur komt de rook niet alleen uit de schoorsteen maar ook uit de zuigers - nog mooier zou zijn: stoom (wit) uit de zuigers en rook (zwart) uit de schoorsteen want met name in Afrika was de rook van stoomlocomotieven behoorlijk zwart. Helaas komt er uit de verkrijgbare rookgeneratoren alleen witte rook... ik vraag me af welke gezondheidsrisico's ik loop als ik eens ga experimenteren met chemicaliën.

[santerdam]

... hoe ga ik het papieren ontwerp overbrengen op mijn messing plaat? 

Dat is al eens heel goed beschreven :
Zie http://www.belderok.net/mitropa/toner_en_thinner.pdf

Sander

[en_voyage]

Interessante vorderingen met je Garratt! Het maken van zo'n studiemodel is inderdaad best handig, je kunt dan sommige zaken al van tevoren uitdenken in plaats van dat jeje laat verrassen tijdens het bouwen. Maar verrassingen hou je toch wel en dat is ook wel het leuke.

Wat betreft overzetten op messing: je kunt het proberen via de printplaat-methode: tekening overzetten naar sheet en daarmee een behandelde messing plaat belichten. Etswerk dus. Hoe de methode exact werkt, staat elders op het forum beschreven of gebruik Google even. Of dat eenvoudig is: geen idee, ik heb het zelf nog niet eerder gedaan.
Zie hier en hier en hier.

Wat betreft de rookgeneratoren: ik vind die dingen altijd een beetje nep. Waar geluid nog best redelijk overkomt, vind ik rook of stoom vooral lijken op sigarettenwalm. Daarnaast zou ik wat terughoudend zijn met het mengen van chemicaliën om wat kleur aan te brengen in je stoom of rook. Zoveel lijkt het me nou ook niet waard.

Maar: veelbelovend proefmodel! Ga zo door, ben benieuwd naar je vorderingen.

Groeten, Geoffrey

[Speedy]

Hallo Fredor,
Fantastisch zoals je te werk gaat. Ben heel erg benieuwd hoe dit uitpakt. Nu het body krijgt helemaal. Maar een uitslag maken op papier is bijna de manier zoals je op messing een uitslag maakt, of niet?
Heb vooral de links bekeken welke in je draadje genoemd worden. Iets voor de toekomst bij mij.
Ik heb ook in de bieb gekeken, maar hoe schaal ik 009 in, kon ik niet vinden.

Veel succes, en met belangstelling volgend,

Robert Jan

[Lucien]

Hallo Fedor,

Waarom bouw je de lok niet in kunststofplaat?
Makkelijker te bewerken en een nieuw onderdeeltje is zo gemaakt als je je ergens vergist hebt.
Volgens mij kun je in de watertank, tender of ketel nog genoeg lood kwijt voor het gewicht.

Maar petje af, zeker geen makkelijk model, ik ga het hier volgen (of op ngrm als je daar ook gaat posten)

[daan2353]

Hallo Fredor,
Fantastisch zoals je te werk gaat. Ben heel erg benieuwd hoe dit uitpakt. Nu het body krijgt helemaal. Maar een uitslag maken op papier is bijna de manier zoals je op messing een uitslag maakt, of niet?
Heb vooral de links bekeken welke in je draadje genoemd worden. Iets voor de toekomst bij mij.
Ik heb ook in de bieb gekeken, maar hoe schaal ik 009 in, kon ik niet vinden.

Veel succes, en met belangstelling volgend,

Robert Jan

Ik weet niet precies of dit is wat je bedoeld met het inschalen van 009, maar dat is het engelse 00 (1:76) op smalspoor, dus 9mm.
Op de 009 society kun je vast een antwoord vinden..

groet Daan.

[Fedor]

Ik ben begonnen met het maken van het chassis. Ik had al een messingbalkje gezaagd, daar heb ik vervolgens gaten in geboord voor de assen. De afstand tussen de gaten is steeds 8mm - er zijn vijf gaten: drie voor de wielassen en twee voor de asjes van twee tussenliggende tandwielen. Die tweetandwielasjes heb ik gemaakt van een klein stukje messing staaf van 2mm dik. Aanvankelijk heb ik geprobeerd deze asjes aan het chassis te solderen maar dat leverde teveel oneffenheden op dus ik heb ze nu vast gezet met secondelijm.



In het oorspronkelijke radarwerk is weinig ruimte voor afwijkingen, maar ja: ik ben maar een hobbyist beginnend in deze materie en met een vrij beperkte Dremel-boorstandaard dus mijn afwijkingen bleken toch buiten die marges te vakken. Het gaat om tienden van millimeters dus met wat vijlwerk is het toch gelukt om de wielen en tussentandwielen netjes op elkaar te laten aansluiten. De wielen draaien nu redelijk soepel.



Ik merkte in een eerdere post al op dat ik de isolatie tussen het chassis en de wielen aan de andere kant niet moet vergeten. Die heb ik gemaakt uit een stuk plasticplaat - van een oud huisje geloof ik.



Op de bovenstaande foto zie je dat ik de middelste wielas in een boorkop heb geklemd: dat is om het draaien van de wielen nog wat soepeler te krijgen. Ik denk dat ik dat doe met wat grafiet en dan een tijdje draaien. Dan hebben we meteen de duurproef gehad.

Wat me trouwens opvalt: die secondelijm lijkt niet te werken op het plastic. Het lijkt wel alsof het plastic wordt weggevreten. Ik moet dus nog even kijken hoe ik die plasticlaag dan vast zet.

[Fedor]

Ik ben een beetje aan het twijfelen geraakt over het oude chassis. Het nieuwe dat ik in de vorige post toonde, vordert aardig maar ja: als ik dat gebruik gooi ik wel twee hele sterke motortjes weg en dat vind ik wel een beetje zonde.

Ik ben daarom nog eens even heel goed gaan kijken naar het oude chassis en hoe ik de probleempjes kan oplossen om het bruikbaar te maken. Het ziet dus zo uit:



Rick gaf eerder het idee aan om het drijfwerk om te draaien zodat het motortje helemaal aan het uiteinde komt, dat is denk ik wel te doen. Het papieren modelletje van de achterkant komt dan ook heel mooi uit:



Er zal wat gezaagd moeten worden, en de achterkant van het model is wat kort ten opzichte van de plek waar het draaipunt kan komen te zitten.

De voorkant blijft echter wat problematisch: bij de meeste garratts waar ik foto's en tekeningen van heb, is het voorste deel vrij laag. Ik kan een beetje smokkelen maar ik zal denk ik ook op zoek moeten naar een voorbeeld waarin de voorkant hoger is.



Tenslotte is het verplaatsen van de voorwielen nog een kleine uitdaging.

[Fedor]

Vandaag ben ik weer even verder gegaan met het nieuwbouw-chassis en eerlijk gezegd schiet dat nu wel al lekker op. Ik heb er nu een tandwiel opgezet waar vervolgens het motortje zijn beweging op kan overbrengen via een wormwiel:



Zoals ik al eerder opmerkte zijn die N- en T-motortjes waar ik over beschik nogal hyper en draaien ze erg snel. Om die snelheid wat te temperen laat ik het motortje op een groter tandwiel overbrengen dat op dezelfde as draait met een kleiner tandwiel dat de beweging doorgeeft aan weer een groter tandwiel op het middelste wiel. Wie thuis is in de natuurkunde weet dat zo niet alleen de snelheid omlaag gaat maar de geleverde kracht omhoog - precies wat ik nodig heb voor mijn Garratt.

Verder zie je op de foto dat ik ook het achter- en voorloopwiel op het chassis heb gemonteerd. Het voorloopwiel is het voorloopwiel van de oorspronkelijke BR24 - ik heb met mijn onlangs aangeschafte tapsetje netjes een schroefgaatje gemaakt. Het is wel een leuke tussentijdse voldoening om het schroefje in mijn eigen getapte schroefgat te draaien.



Tenslotte heb ik getest met het motortje, op de bovenstaande foto even een impressie van de combinatie motor en chassis. Het motortje doet het prima. Het hele wielenstelsel loopt soepel. Alleen is de snelheid nog te hoog als je de trafo voluit draait. Wellicht is daar nog iets aan te doen met een extra weerstandje...

[ruudns]

Als je digitaal rijd kun je hem met de decoder temperen. Dat doe ik ook met mijn lima koploper met cd-motortje.

[JaJo]

Goed bezig Fedor.

Wellicht is daar nog iets aan te doen met een extra weerstandje...

Niet met een weerstand gaan knutselen omdat dan het vermogen sterk afneemt. Beter is om een aantal diodes in serie te plaatsen. Per diode neemt de spanning met 0,7 volt af. Zo'n diodeserie wel dubbel uitvoeren omdat hij anders spert naar één kant.

Groet Jaap

[daan2353]

Hallo Fedor,
Kijk eens naar de volgende foto:


Daar is een Afrikaanse Garrat te zien met voor en achter een uitbouw erop die groot genoeg is om de originele aandrijvingen te gebruiken. Je zou eventueel de motor nog wat platter kunnen vijlen.
De reden waarom ik die foto laat zien is niet om je werk af te kraken of om je te ontmoedigen, maar het bouwen van een goed werkende en blijvend soepel lopende aandrijving is heel lastig met de gereedschappen die jij tot je beschikking hebt (dremel in boorstandaard)

Als je een mooie lok wilt bouwen die goed werkt en echt fijn is om later mee te rijden over je baan, maak dan gebruik van de originele aandrijvingen en verzin een manier om de motor toch in de waterkast aan de voorkant weg te krijgen. Het bouwen van de lok zelf is al een hele uitdaging, het maken van een aandrijving is echt heel wat lastiger.
De rest van de lok is al behoorlijk lastig in elkaar te bouwen, het is dan fijn als je een basis hebt die goed rijdt en goed blijft werken als de lok eenmaal af is..

Niet dat hetgeen wat je nu hebt gebouwd niet werkt, maar een los chassis laten rijden is heel wat anders dan een flinke last trekken met 2 motoren in de beide delen. Er komt veel kracht op en de passingen moeten precies zijn, net als wat je zegt, een tiende mm afwijking en de boel klemt vast als er straks drijfstangen opzitten en er een lading wagons achter hangt. Het moet echt exact passen en meteen goed lopen, alle assen moeten exact met elkaar in lijn lopen etc.

Persoonlijk zou ik om die reden gewoon de originele aandrijvingen gebruiken en de moeite en tijd die je nu in een ander chassis steekt stoppen in een manier om de motor weg te werken in de voorste waterkast. Moet te doen zijn naar mijn idee..

Just my 2 cents..

Groet Daan.