Appeldoren, een reis door ruimte en tijd

[SCO]

Zo, die zit.

Misschien een wat hoogdravende titel voor een draadje over mijn H0-baan.
Toch wil ik jullie graag meenemen op deze "reis" door mijn fantasiewereld in aanbouw. Het wordt geen
science-fictionverhaal, al sluit ik niet uit dat iemand in de loop van dit draadje het gevoel krijgt van:
"Die ziet ze echt vliegen!"

Goed. Allereerst de naam "Appeldoren".
Appeldoren is een middelgrote stad, zoiets als bijv. A........., inderdaad. 

Waarom uitgerekend Apeldoorn als inspiratiebron?
Ik ga even terug in de tijd.
In 2000 werd in Hannover de EXPO gehouden. Reden voor NS om 's morgens een directe verbinding
naar Hannover in te leggen met de toen gloednieuwe ICE3. En zo sukkelde dus 's morgens een 406
achter de lange Koploper-IC aan over de Veluwe.
Rond die tijd kwam ook de nachttrein uit Duitsland door, een 1700 met veel donkerblauw en rood-wit
erachter.
Daarna de dagelijkse routine. De dieseltjes uit Zutphen, die vaak tegelijk met de IC uit het Noorden/Oosten
binnenliepen en moesten "vluchten" voor de IC uit Amersfoort. Al het reizigersverkeer van hoofd- en zijlijn
werd immers afgewikkeld langs één eilandperron.

Zo tegen tienen werd de eerste VSM-trein voorgebracht. Binnen 2 uur een ICE en een 52.80 met Spantenwagen.
Als dat geen reis door de tijd is! Een "Terug naar Toen" in miniformaat.
Ook het station had enkele bijzonderheden: Aan de oostkant waren nog een aantal oude torenmasten met hun
brede draadoverspanning. En de reizigers moesten nog via een overpad naar het eilandperron!

Waarom deze uitgebreide herinneringen?
Ze geven voor mij een beeld weer, een sfeer die ik in miniatuur wil vangen.
Misschien waren die torenmasten al in 1997 weg en kwamen de DEII/ Buffel en de Koploper in de dienstregeling
2000-2001 niet meer gelijktijdig binnen. Het zij zo.
In Appeldoren knijp ik een oogje dicht. Ik vind die mix wel spannend!
Wordt Appeldoren dus Apeldoorn in 1:87?    Nee! 

Waar ligt Appeldoren?  Wel, Appeldoren ligt in mijn woonkamer!   (wordt vervolgd)


Met vriendelijke groet,                Ed Scholten

[HuubvG]

Ed, een kleine opmerking over het schrijven van je bericht.

Waarschijnlijk gebruik je de 'Enter' regelmatig in een zin.

Dan krijg je dit:

In 2000 werd in Hannover de EXPO gehouden. Reden voor NS om 's morgens een directe verbinding
naar Hannover in te leggen met de toen gloednieuwe ICE3. En zo sukkelde dus 's morgens een 406
achter de lange Koploper-IC aan over de Veluwe.


Je ziet, er staan regels bij met slechts één woord.
Dat leest niet zo lekker.
Dus alleen een enter na een punt graag! De rest doen de machines wel...  
Bedankt alvast.  

En succes met je baan, ik kijk al uit naar de eerste foto's.
_{Ja, ik wil ook een baan in de woonkamer...}

[SCO]

Zoals gezegd: Appeldoren ligt in onze woonkamer en meet 5.00 x 1.35 m.

Dat betekent uiteraard dat er enig vooroverleg nodig was, voordat het sein op groen sprong.
In het voorsteldraadje heb ik er al wat over verteld, dus hier alleen een samenvatting:

De bouwhoogte is slechts 50 cm, waardoor het geheel niet zo heftig aanwezig is. Een forumgenoot vergeleek het al met een wat fors uitgevallen salontafel.
En salontafels horen toch in een woonkamer?    Vanaf bank of stoel gezien vinden wij de kijkhoogte prima.
Een belangrijke voorwaarde was ook dat het geen permanente bouwput mocht zijn. Je mag wel zien dat er gebouwd wordt, maar ongeschilderd hout, mdf enz. zijn taboe.
En het geheel moest eerst in een passende kleur geschilderd zijn.

Bij de bouw is veel aandacht besteed aan geluiddemping. Zo werd eerst een laag rubber ondertapijt op de vloer gelegd.
Daarop werden lage kastjes geplaatst, dan weer een isolerende laag, en daar weer op een frame, waarop de eigenlijke baan zo'n 40 cm. naar voren kan worden geschoven. (Volgen jullie het nog?)
Bijgaande foto's geven alvast een indruk van de onderbouw en hoe het geheel is ingepast in de ruimte.


De volgende keer nog enkele bijzonderheden en foto's van de onderbouw en dan zijn we toe aan de eigenlijke baan.
M.vr.gr.     Ed Scholten

[schmirner]

Mooi hoor ...
Best wel appart.
Heb je ook een overzichtfoto?

[Overlord]

Hallo Ed,

Leuke foto's die nodigen uit tot meer plaatjes!
Ik ben ook benieuwd naar je constructie en de baan kan 40 cm naar voren, is dat ergens voor nodig. of gewoon om er lekker bij te kunnen?

Groet, Paul

[SCO]

@ schmirner
De overzichtsfoto komt eraan. De afgelopen dagen had ik door de komst van een bebaarde grijsaard uit het Zuiden weinig gelegenheid om dit draadje goed op de rails te zetten.

@ Overlord (Paul)
Een belangrijke reden voor het kunnen verschuiven is inderdaad de bereikbaarheid. De baan staat voor een schoorsteen en daardoor zo'n 30 cm van de muur. Doordat het geheel nog verder naar voren kan schuiven heb ik voldoende ruimte om zittend op een krukje achter de baan te werken.
Een 2e reden is het kunnen aanleggen van de bedrading voor het station.

Als het meezit plaats ik morgen meer foto's van de onderbouw.
Met vriendelijke groet,         Ed Scholten

[Overlord]

Leuk, je houdt de spanning erin

[SCO]

Hallo,

Zoals aangekondigd nog wat info over de onderbouw. Gewoon omdat die in een woonkamer nou eenmaal meer aandacht vraagt en om te laten zien hoe ik heb geprobeerd, de ruimte onder de baan zo goed mogelijk te benutten.
Een aantal kastjes onder de baan heeft gewone laden waarin ik de gebruikelijke "zooi" die nou eenmaal bij een baan hoort kwijt kan.
Aangezien ik Nederlands rij, heb ik een aantal treinstellen en dus een aantal XXL-verpakkingen. Onder andere daarvoor heb ik in enkele kastjes plateaus gemaakt (80x100)  die ik op 1m lange geleiders heb gemonteerd, zodat ze zo'n 80 cm naar buiten kunnen worden getrokken.



Hieronder de plek voor de Ecos. Op het bovenste plateau komt achter de Ecos nog een rollenbank en achteraan staan de trafo's.
Deze bedienplek gebruik ik als ik (vanaf de poef) even handmatig wil rijden of een lok moet programmeren. In de toekomst wil ik achter de baan nog een scherm plaatsen (aansturing van de baan is via Koploper) en dan moet er bij de Ecos nog een muis komen.

Op het onderste plateau het lokdepot. Hier staan de loks die voor onderhoud zijn binnengenomen. Je ziet: ondanks het winterweer is er maar weinig materieel defekt. (Ik heb geen VIRM!) Links liggen wat dozen met flex-rails, dat geeft een idee van de diepte van de plateaus.



Dan nog iets over het kunnen schuiven van de baan. De baan staat voor de schoorsteen en dus niet direct tegen de muur. Toch is de ruimte om erachter te kunnen werken te krap. De baan ligt laag en je moet dus bukken. Pak maar eens iets van je salontafel en kijk wat er met je achterwerk gebeurt. Precies! Dus om beschadiging van de muur te voorkomen heb ik een frame gemaakt dat aan de voorkant op de kastjes rust en aan de achterkant op poten. Daarop weer een aantal zware geleiders en je kan het hele zaakje zo'n 35 cm naar voren schuiven. Nu kan ik zelfs op een krukje achter de baan werken.
Ik geniet nog steeds van de verbaasde gezichten van bezoekers, als ik met één hand de baan naar me toe trek.




De volgende keer iets over de bedrading en de onderbouw voor de rails.

Met vriendelijke groet,        Ed S

[Thijs1271]

Ik vind idee en uitvoering Waanzinnig  ! Super netjes gebouwd, en het is een fraai meubelstuk geworden.
Je hebt veel aandacht aan geluidsdemping besteed. Voldoet het aan je eisen?

[SCO]

@ Thijs1271

Bedankt voor de complimenten, ook van mijn vriendin  !
Wat de geluiddemping betreft: Het geheel staat op rubber ondertapijt en tussen de kastjes en het frame, waarop de baan schuift, zit ook isolatie.
Het ondertapijt loopt ook onder de baan en de poten door. En er ligt zoveel onder de baan dat het gevaar van een echo-kelder te verwaarlozen is.
Eventueel sluit ik de achterkant nog af, maar dat is dan meer voor het gezicht en tegen het stof.

De baan zelf bestaat uit een houten frame met mdf-platen. Dat is geluidstechnisch ongunstig maar ik hoef er van onderaf niet meer bij te kunnen en welk baanplan er in de toekomst ook komt: dit is niveau 0.
En als je mijn baanplan ziet, snap je helemaal waarom een open frame niet zinvol is.

Op het mdf ligt vloerbedekking.  Dat wil zeggen een foam-achtige lichtgrijze vloerbedekking, speciaal voor kinderkamers, 3 mm dik.
Dat dempt behoorlijk.
Voor de bedding gebruik ik tapijtplakband. (Wat anders?)  Dat wordt onder de rails bevestigd en van Woodland-steenslag voorzien. Daarna wordt het geheel bruin gespoten. Het resultaat is een egaal bruin ballastbed dat niet veel méér lawaai maakt (als er een trein over rijdt    ) dan bij de onbehandelde K-rails.
En verder is het een kwestie van niet te hard rijden ( bij mij is de Vmax 80 km) en notoire lawaaischoppers zoals de 1200 aan de kant houden.
Voordat jullie de indruk krijgen dat ik een anti-geluid-freak ben: Treinen die je ziet, mag je horen, anders niet! (Althans zo min mogelijk)



Dit is een deel van het schaduwstation. Op de open ruimte op de voorgrond komt Appeldoren te liggen.
De bedrading ligt bovengronds. (Kan niet anders bij een bouwhoogte van 50 cm!)
De grote kabelbundels lopen door zilvergrijze kabelgoten ( gewoon wit mocht niet van mijn vriendin en gelijk heeft ze!  ) en vormen de "aorta"van de baan. De draden naar het schaduwstation duiken het schuimtapijt in. Deze kabelkanalen worden afgedekt met tape. Op die manier is de bedrading minder kwetsbaar voor het geval een trein onderaards het spoor bijster raakt en bevrijd moet worden. Of gewoon bij het railpoetsen.
De bedrading van Appeloren zelf ligt wel onder de plaat. De baan kan immers naar voren schuiven!

En tot slot een stukje uitrit van Appeldoren. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat die IC niet op eigen kracht zo ver op de wisselstraat is gekomen.
Wat dat betreft volg ik het draadje van Fissy over de technische update van Plan E met belangstelling.



De volgende keer dan (eindelijk  ) een totaaloverzicht van de baan.

Met vriendelijke groet,    Ed S

[Sicco Jan]

Ed,

wat een topbaan! Je hebt kamer vullende schoonheden, diorama's, en, nou ja dit dus.

Groet, Sicco Jan

[Overlord]

Duidelijk hoor Ed, leuk idee, en bijzonder dat hij in de woonkamer mag staan. Dat gebeurd niet vaak bij onze hobby!

[SCO]

@ Sicco Jan
Ik bloos er bijna van! 

Vandaag het baanplan. In tegenstelling tot de onderbouw is de baan zelf nog lang niet af. Zelfs het ontwerp is nog niet helemaal klaar.
Eerst even een paar uitgangspunten, dan snap je hoe ik tot dit ontwerp ben gekomen.

1. Modelspoor is het sluiten van compromissen.
2. Ik ben een rijder, geen bouwer.
3. Ik probeer volgens een zinvolle dienstregeling te rijden (al dan niet automatisch) dus:  A <-- Appeldoren --> B
4. Het ontwerp van het station moet een reis door ruimte en tijd mogelijk maken.                     

Hieronder een plaatje van ongeveer een jaar geleden. Alle rails liggen nog los en de wisselstraten zijn nog niet af. Maar er kan al wel gereden worden!
Wat dat betreft zijn we goed af in het digitale tijdperk. Je hoeft niet meer eerst isolaties aan te leggen en zo.



Misschien vind je het allemaal wat veel van het goede. Maar het middengedeelte met het schaduwstation wordt overdekt. Er moet capaciteit komen voor max. 10 treinen en er zijn 2 keerlussen in verwerkt. Dat is dus woekeren met de ruimte.
Inmiddels ligt het schaduwstation grotendeels. Ik probeer vanavond nog een sporenplan toe te voegen.

Met vriendelijke groet,                          Ed S.

[SCO]

Hallo allemaal,

Dit is het plan (een screen-shot van Koploper). Op het eerste gezicht lijkt het misschien nogal vol, maar in feite zijn alleen station Appeldoren en de buitenste ring zichtbaar. Boven op het schaduwstation komt een zij- / museumlijn met kopstation.
De belangrijkste routes:
 
Van Appeldoren naar rechts: De trein rijdt over het paradebaanvak (blok 22 en 19) en verdwijnt onder de fly-over (links bovenaan).
Vervolgens onzichtbaar via 30 naar de 5 opstelsporen (geel).
De terugreis: Via 20, 12 en 30 onder de fly-over door en dan weer zichtbaar over het paradebaanvak (18 en 24) terug naar App.

Van Appeldoren naar links (hoofdlijn): De trein verdwijnt bijna meteen onder een viaduct (blok 33).
Vervolgens onzichtbaar naar opstelspoor 14 of 15.
De terugreis: Via 20,13 en 33 naar App.

Van Appeldoren naar links (zijlijn): De trein verdwijnt onder een viaduct (33).
Vervolgens onzichtbaar via 13 naar kopspoor 25 of 26 (korte route), of via 13, 20 en 17 naar het kopstation op niveau 1 (lange route).

Als je de routes naloopt zal je merken dat met name blok 20 en 30 druk bereden worden. Om de zaak wat te ontlasten mogen treinstellen en trek-duwtreinen kopmaken op de opstelsporen. Dat scheelt.



De volgende keer: Hoezo maakt het ontwerp van het station een reis door ruimte en tijd mogelijk?

Met vriendelijke groet,         Ed S.

[SCO]

Hallo allemaal,

Ik heb een beetje moeite met kiezen.

De grote verscheidenheid aan NL-materieel in H0 van de laatste jaren maakt het dan ook niet echt makkelijk.
Jaren geleden waren de 1100, 1600 en ICR van M* voor mij de reden om Nederlands te gaan rijden. Met wat er verder beschikbaar - én om te bouwen! - was ( F* Plan V, R* 2200 enz.) kwam je al een heel eind, als je NL tijdperk IV wilde nabootsen.
Maar tijdperk III-modellen als de 1000, 1100 van R* en Mat 46 van L* waren voor mij als 3-rail-rijder nog taboe. Althans, het is mij nooit gelukt om ze tot een acceptabel rijgedrag op mijn baan te bewegen. Let wel, ik heb het niet over de huidige versies!

Toen kwamen Plan D, E, N, W, de TEE RAm, de verschillende generaties van de BNLX, 2400, DEI en II. Dat geloof je toch niet?
En dat materieel had ik ook allemaal in het echt meegemaakt. Ik ben namelijk al meer dan 50 jaar "treinengek".
Ik herinner me nog het gebrul van de TEE RAm onder de kap van Den Haag HS. Ooit mocht ik even in de cabine van een NMBS Reeks 15 kijken. De 1100-jes die in volle vaart in Leiden over de wisselstraat stuiterden ..... , maar ook de V200-en en VT11 in Arnhem. Maar ik ga nu wel erg off-topic.

Terug naar mijn baan.
In de loop der jaren heb ik een allegaartje aan NS-materieel verzameld. Soms laat ik het lekker door elkaar rijden. Maar ja, ICE en TEE-RAm horen zowel wat tijdperk als inzetgebied betreft toch niet echt bij elkaar. Dus de opgave was:
Bedenk een plan, dat het mogelijk maakt om materieel uit verschillende perioden, dat soms maar in een bepaald deel van Nederland rijdt/ reed, geloofwaardig in te zetten. Wat heb je nodig:

1. Een "neutraal" sporenplan, dat overal en altijd te gebruiken is. Dat betekent in mijn geval:
Rails met bruine grindbedding, de bekende "standaard" bovenleidingsportalen en lichtseinen stelsel 54.
Dat betekent dus ook: Geen Gotische Bogen of Brabantse portalen, want die zijn regionaal gebonden.

2. Perrons, stationsgebouwen, verlichting, abri's die uitwisselbaar zijn. Bepaalde typen perronkappen vind je niet overal in het land. Een TEE RAm langs een perron met de moderne zwarte verlichting, glazen abri's en CTA-bakken past niet.
Dat betekent dus: Verschillend uitgevoerde perrons e.d., die worden uitgewisseld, afhankelijk van welk tijdperk je wilt uitbeelden.

3. Een duidelijke keuze voor een aantal scenario's / situaties. Kies bijv. voor: "West-Nederland, Tijdperk III met verkeer gericht op België en een enkelsporige geëlectrificeerde lijn"  of "Oost-Nederland, Tijdperk V met verkeer, gericht op Duitsland en een diesellijn".

Daarbij probeer ik de "kern" van een bepaalde periode of situatie te raken. Uiteraard met de onvermijdelijke compromissen.
Op deze manier wil ik op reis, door ruimte en tijd, door de afwisselende Nederlandse spoorweg-wereld uit heden en verleden.

De volgende keer: Hoever is Appeldoren gevorderd, en wat gaan we nu verder bouwen?  (Dit keer weer mét plaatjes)

Met vriendelijke groet,    Ed S.