BNLS-Werkspoor - Philotrain koelwagen / cursus solderen met de soldeerbout?

[Ivo tB]

Al een hele tijd geleden heeft Gerco me gevraagd een artikel te schrijven voor Sleutelspoor over solderen van modellen met de soldeerbout. In wezen zijn de 3 meest gebruikte technieken de soldeerbout, de soldeerbrander en het weerstandssoldeerapparaat. Dat laatste heb ik nog nooit gedaan en tot nu toe is het me met de eerste 2 technieken altijd gelukt.

Ik ben tijdens de Modelspoordagen in Rijswijk begonnen met een koelwagen. Toen zag deze er zo uit:



Inmiddels is de wagen ver gevorderd:



Samen met een zusje van Artitec



Het Philotrain model is al vrij oud en sinds de productie van dezelfde koelwagen door Artitec niet meer zo interessant. Toch valt op dat de reclameborden van de Philotrain andere afmetingen hebben dan de Artitec's. Het 0 model van Philotrain is wel weer gelijk aan de Artitec borden. Ook staat de Philotrain hoger op de wielen dan de Artitec. maar de Philotrain staat nu op een Fleischmann onderstel van een DB Gs. Philotrain beveelt een Roco chassis aan, maar dat is allang niet meer verkrijgbaar. Dankzij de Artitec is de bouw iets makkelijker, omdat onduidelijkheden in de Philotrain tekening meteen kunnen worden opgelost.

Mijn basis soldeeruitrusting:



Binnenkort meer op Sleutelspoor.

mvg,
Ivo

[Dennis]

Ivo,

Erg leuk idee
Leuk om te zien hoe je het messingbouw promoot.

Ik kan zeggen als er mensen twijfelen...... gewoon doen.
Er rust een soort fictieve magie op messing solderen.
Waar dat vandaan komt? geen idee.
Persoonlijk vindt ik met messing bouwen makelijker als met styreen bouwen.
Ook hoeft het niet duur te zijn, er zijn zat kitjes voor onder de 50 Euro te koop.

Ik ben benieuwd naar het verdere verslag.

Grts

[Ivo tB]

Dennis,

Het is niet moeilijk, maar voor velen eng, omdat er een gloeiend hete bout mee is gemoeid. En het gevoel dat lijmen gecontroleerder is en meer fouten toelaat. Dat laatste is maar ten dele waar. Bij het lijmen zelf kun je soms meer herstellen/verschuiven behalve bij sommige hele snelle secondenlijmen. Maar een gelijmde verbinding krijg je nooit meer zonder schade uit elkaar. Een gesoldeerde verbinding kan altijd weer los en perfect worden schoongemaakt.

Het basisprincipe van solderen bestaat uit een paar onderdelen:

1. De te solderen vlakken moeten schoon zijn

2. De te solderen onderdelen moeten zonder beweging op elkaar worden gehouden

3. Op de soldeerplaats moet voldoende vloeimiddel (flux) worden toegevoegd

4. De soldeerbout moet in staat zijn snel de plek die moet worden gesoldeerd te verhitten

5. Nadat het soldeer vloeit moet de verbinding stil worden gehouden totdat het soldeer stolt

Ik denk dat het meestal mis gaat op de punten 1, 3 en 5. Een op het oog schoon oppervlak is dat meestal niet omdat er snel een oxidelaagje wordt gevormd. Recept: altijd even met een glasvezelpotlood schoon maken. Voldoende vloeimiddel is ook een probleem. Men is snel veel te zuinig. Zuinig mag je zijn met soldeer, niet met vloeimiddel. En kijken naar de las totdat het soldeer stolt.

Voorbeeldje van een deur:



Je ziet het glimmende stuk naast het ronde gat in de wand. Dat is schoongemaakt met een glasvezelpotlood. Van achteren kunnen we dit solderen, de deur ligt er al boven (deze is aan de achterkant ook bewerkt met glasvezelpotlood



Dan de deur nauwkeurig plaatsen en vastzetten met 2 (geen thermoplastische kunststof) klemmen. In dit geval 2 omgekeerde houten wasknijpers. Vervolgens een forse druppel vloeimiddel, in dit geval verdund fosforzuur op de rand gelegd.



Met je soldeerbout neem je een druppel tin op en je duwt het op de rand: een sis van het fosforzuur en een klein rookwolkje, wacht tot je de tin ziet vloeien in de rand, bout weg, afkoelen en klaar. Als je goed kijkt zie je op de laatste foto's allemaal spetters rond het gat. Dat zijn de resten van het fosforzuur.



Wand omdraaien en vervolgens alle andere details aanbrengen. Hiervoor zijn nog wat verschillende technieken gebruikt, die ik later nog wel laat zien.

mvg,
Ivo

[Ivo R.]

Super, hier ga ik zeker nog wat aan hebben. 

Gr, Ivo

[Ivo tB]

Cursus heb ik nog niet geschreven  , maar wel heb ik inmiddels het soldeerwerk af aan deze koelwagen:



Het dak moet heel strak worden gesoldeerd op de bak. Het steekt niet uit over de kopwanden en moet glad recht aansluiten op de wanden. Daarvoor moet je net boven de wanden aan de kopwanden een stuk naar binnen wegvijlen, anders komt dat nooit recht te zitten. Maar zo is het wel gelukt.

Vervolgens de dakluiken en de torpedoventilatoren erop en de zaak kan gespoten:



Er zitten wat merkwaardige verschillen tussen dit model en dat van Artitec en ook met het schaal 0 model van Philotrain. Dat zal ik later nog wel eens laten zien.

mvg,
Ivo

[Matheus 18]

In alle geval een geslaagde wagen, wees er trots op.
Mvg.
Matheus.

[Ivo tB]

Nu eerst na de soda, de Jif en de primer, het dak aluminium gespoten:



Ik deed dat eigenlijk nooit. Ik spoot eerst de bak en dan het dak en dan was het moeilijk afplakken. Floris stelde in het draadje bouwkunsten van Ivo bij de groentewagen en de CHD voor: waarom spuit je niet eerst het dak    Stom, nooit aan gedacht en waarschijnlijk veel makkelijker. Dus vanavond maar eens het dak afplakken en de bak wit spuiten.

mvg,
Ivo

[Remco.]

Het is bijna zonde om hem nu wit te spuiten

Wat ziet dit er superstrak uit

Gr. Remco.

[Ivo tB]

 
Sorry Remco, ik kon het niet laten:



mvg,
Ivo

[Remco.]

Dit is ook mooi hoor

Gr. Remco.

[Ivo tB]

Vanmiddag heb ik de zwarte details geschilderd aan de bak en vanavond ben ik aan de transfers begonnen. Het is altijd afwachten of dat lukt, want oude afwrijftransfers van Philotrain doen niet altijd wat ik wil. De tip van de site van HaHoHo eens toegepast om de transfers even onder de warme föhn te houden. In elk geval lukt het nu, maar de transfers zijn wat bollend.

Een kant is nu klaar:



Ik heb voor een wagen uit de eerste periode gekozen en volgens mij heeft Artitec nog niet de Frico variant uitgebracht. Er zitten ook transfers voor de Fyffes bananenwagen bij en de oorspronkelijke Interfrigo en latere Interfrigo, maar deze 3 heeft Artitec al gemaakt.

Of deze bestaan heeft? Ik denk het wel. Nummer 26800 Frico.

Met een Artitec broertje:



Een voor mij nog onverklaarbaar verschil is dat de Philotrain 2 vierkant reclameborden heeft en de Artitec rechthoekige. Het wordt nog vreemder als je weet dat de schaal 0 Philotrain ook de rechthoekige reclameborden heeft en in het artikel van Otto Dijkstra over deze wagen ook geen enkele foto met vierkante borden staat. Dit artikel stond volgens mij in het januari 2009 nummer van Railmagazine, in elk geval het eerste nummer in de huidige huisstijl.

Dakdetails zijn hetzelfde, maar anders uitgevoerd:



De Artitec lijkt het ijsluik gedetailleerder te hebben en de 4 tapse platen zijn juist uitgevoerd, maar het is kaal plastic en zou baat hebben bij aluminium lak en een zwarte grendel.

Naast elkaar valt vooral het hoogteverschil op:



In elk geval een aardige aanwinst in de collectie en een aanvulling op de Artitec koelwagens.

mvg,
Ivo

[prutser]

Mooi wagentje hoor  .

Groet Stephan.

[Ivo tB]

Leuk wagentje geworden, maar helaas lees ik nu in een kader in het artikel van Otto Dijkstra over de Frico wagens in de laatste Railmagazine dat deze beschildering niet bestaan heeft. Ze is gebaseerd op een model in Madurodam dat er ook zo uitzag.

mvg,
Ivo

[stig]

Dus heeft ie wel bestaan toch?

[Besselspoor]

Als je zoveel moeite moet doen om er achter te komen dat iets niet (helemaal) klopt, zou ik gewoon vrede hebben met het wagentje zoals het is...