Netspanning en netfrequentie

[Johan Zijlstra]

Geachte lezer(s),

Als ik het goed heb gebruiken we in Nederland een netspanning van 220Volt met een netfrequentie van 50 Hz.
Ik heb een familielid in het buitenland wonen (Filippijnen) en daar heeft men eveneens 220 Volt maar een netfrequentie van 60 Hz.
Zelf rijdt hij Marklin en beweert dat de stroom bij 60 Hz te “sterk” is waardoor apparatuur kapot gaat waaronder zijn transformator en lok. Bij de produktie van Märklin en gelijkstroomtreinen gaat men uit van  220V bij 50 Hz.
Bij gelijkstroom zou het verschil van netfrequentie geen verschil uitmaken. Het probleem doet zich alleen voor bij wisselstroom. Mijn vraag is of inderdaad een Marklintrafo kapot kan gaan bij een te hoge netfrequentie. Zelf heb ik gehoord dat dit niet kapot kan gaan en dat er dan iets anders aan de hand is. Zelf ben ik volstrekt leek op het gebied van electronica. Verder ben ik benieuwd of jullie me hier meer over kunnen vertellen.

Met vriendelijke groet,
Johan Zijlstra

[leander]

ik heb geen idee, maar ik denk dat hij daar niet van kapot kan gaan.
mijn broer speelt al jaren met treinen, elke dag reden zijn treinen weer heel veel rondjes.
en nog nooit is er iets gebeurd.
ik denk dat het niet stuk kan gaan.

MVG, leander

[Remunj]

Als ik het goed heb gebruiken we in Nederland een netspanning van 220Volt met een netfrequentie van 50 Hz.

Eh, we hebben al een tijdje 230V  maar inderdaad wel 50Hz.

Bij gelijkstroom zou het verschil van netfrequentie geen verschil uitmaken.

Gelijkstroom, eigenlijk bedoel je gelijkspanning, zegt het al. De spanning is gelijk oftewel constant. Daar komt geen frequentie bij om de hoek kijken.

50 Hz of 60 Hz kan in sommige gevallen wel verschil uitmaken. Bijvoorbeeld bij een motoraansturing.
In onze jukebox (uit Amerika) is alles gebouwd voor het 60 Hz systeem. De draaisnelheid van de motor is daardoor goed voor single snelheid. Laat je de boel op 50 HZ draaien dan klopt dat niet meer omdatr de motor dan niet met het juiste toerental draait.Die moet je dan dus ombouwen.

Of het voor een trein veel kwaad kan weet ik niet. Misschien dat een echte "elektroboer" hier meer over kan zeggen.

Gr.
Eric

[Ronaldk]

even een aanvulling op het verhaal van Eric, een linkje naar een wiki over electrische systemen: http://wikitravel.org/nl/Elektrische_systemen Daarin staat ook iets vermeld over 50 en 60 hertz en de mogelijke problemen. Denk dat er misschien een kern van waarheid inzit dat zijn loks eerder begeven maar de trafo lijkt mij niet omdat het gewoon de spanning omzet naar een lager voltage met dezelfde frequentie. Maar kan hij daar niet een lokale märklin-trafo kopen?

Groeten Ronald K.

PS: zat even te kijken op de adaptor van de laptop en daar staat gewoon aangegeven 100 - 240 V en 50 - 60 hertz...

[Namellod]

PS: zat even te kijken op de adaptor van de laptop en daar staat gewoon aangegeven 100 - 240 V en 50 - 60 hertz...

Maar deze zet de spanning ook over naar gelijkspanning dus wordt de frequentie gelijkgericht.

John

[Menno]

Zelf rijdt hij Marklin en beweert dat de stroom bij 60 Hz te “sterk” is waardoor apparatuur kapot gaat waaronder zijn transformator en lok.

De trafo zou stuk kunnen gaan van een andere frequentie, omdat het blikpakket daar niet op berekend is.

Bij de produktie van Märklin en gelijkstroomtreinen gaat men uit van  220V bij 50 Hz.

Bij Märklin gaat men niet uit van 220 Volt: wel van 50 Hz. Als jij je treinen liever via een transformator met 1000 Volt netspanning en 16 Volt wisselspanning (wat is de spanning Märklin treintjes?) aan de klemmen met 50 Hertz frequentie voedt, zullen jouw treinen het prima doen: maar ik denk dat de motoren in de loks ook minder gediend zijn van een hogere frequentie.

@ Ronaldk: de adapter van jouw laptop is geen conventionele trafo, maar een geschakelde voeding: een kenmerk van dergelijke voedingen is dat de inkomende netspanning eerst gelijkgericht wordt, en vervolgens op een zeer hoge frequentie door een trafo gestuurd wordt: daardoor kan de netspanning die het apparaat gevoerd krijgt gigantisch verschillen, want de meesten kunnen prima overweg met een spanning tussen 110 en 240 Volt, met een frequentie tussen 50 en 60 Hz.
 

[Ronaldk]

Heren,

Heel logisch, ik had dat ook kunnen bedenken. Goed bedankt voor de extra info

[Albert Bas]

Hallo,

De frequentie is vooral belangrijk bij motoren.
Bij 60 hz zal een 50 hz ontwikkelde motor te snel draaien.
De trafo kan er wel tegen, er komt gewoon secundair ook 60 Hz uit bij een lagere spanning. Bij een oude analoge Marklin zou dus de motor defect kunnen gaan omdat hij te hard draaid..
Bij digitaal maakt het niet uit voor de trein, die krijgt immers het digitale signaal aangeboden.
De digitale centrale heeft er wel last van, die moet dus 50 Hz zijn anders heb je een probleem.

groet, Albert.

[Marcel (BR643 Talent)]

Nou, bij de meeste digitale centrales (in ieder geval alle centrales die ik ken), wordt de voeding ook weer eerst gelijkgericht en vervolgens afgevlakt. Dit gelijkrichten gebeurt wel vaak enkelzijdig, zodat je zowel een negatieve als een positieve spanning hebt. Wederom maakt de fequentie dan dus weinig uit. Een diode met elco die werkt bij 50 Hz zal ook wel werken bij 60 Hz.

[Klaas Zondervan]

De trafo kan er wel tegen, er komt gewoon secundair ook 60 Hz uit bij een lagere spanning. Bij een oude analoge Marklin zou dus de motor defect kunnen gaan omdat hij te hard draaid..

De motor van een analoge Märklin loc is niet afhankelijk van de frequentie, die gaat echt niet harder draaien van 60Hz.

Bij een trafo kan de frequentie wel van invloed zijn. Menno geeft al aan dat het iets met het blikpakket te maken heeft. Dat is correct, maar dat werkt net anderom. Een trafo kan stuk gaan als hij op een lagere frequentie werkt dan waarvoor hij is ontworpen. Hebben we bij ons op het werk meegemaakt, daar hadden we airco-units uit Amerika. Lekker goedkoop. Maar op den duur hadden we wel een hele doos reservetrafo's op de plank liggen omdat ze regelmatig uitfikten.

De digitale centrale heeft er wel last van, die moet dus 50 Hz zijn anders heb je een probleem.

Dat begrijp ik niet. In een digitale centrale wordt de spanning toch direct gelijkgericht? Met de frequentie als zodanig doet dat ding niks.

[Albert Bas]

@Klaas,

Een trafo kan de frequentie niet veranderen, wel de spanning daar dient ie ook voor.
Een analoge Marklin krijgt dus secundair 0 tot 12 volt, maar wel bij 60 Hz en die 60 Hz is bepalend voor het toerental.
Onze turbines draaien 3000 omw/min en als je even rekent kom je precies op 50 Hz uit.
De digitale centrale krijgt ook 60 Hz voor zijn kiezen tot de gelijkrichter/afvlakker.

gr.Albert.

[Klaas Zondervan]

Een analoge Marklin krijgt dus secundair 0 tot 12 volt, maar wel bij 60 Hz en die 60 Hz is bepalend voor het toerental.

Eg nie. Als dat waar was zou dat betekenen dat een analoge Märklin loc maar 1 snelheid kan draaien, die door de frequentie wordt opgelegd.
De motor in een loc is een heel ander soort machine dan de generator in de centrale.

[Marcel (BR643 Talent)]

Albert,

Waar jij het over hebt is een synchroonmotor. Daar wordt het toerental inderdaad bepaalt door de frequentie. De motoren in Märklin locs zijn echter geen synchroonmotoren. Het toerental van dit soort motortjes wordt gewoon bepaald door de spanning, die je door aan de regelknop op je trafo te draaien kunt varieren. De frequentie op de uitgang van die trafo is altijd gelijk aan die op de ingang, dus 50 Hz of 60 Hz.

Wat de centrale betreft: die krijgt inderdaad 60 Hz voor zijn kiezen tot de gelijkrichter/afvlakker. Er zit echter helemaal niets voor de gelijkrichter/afvlakker, en voor die gelijkrichter (een paar diodes) en die afvlakker (een elco) zal het denk ik niet veel uitmaken of ze nu 50 Hz of 60 Hz moeten gelijkrichten en afvlakken (beiden zijn erg lage frequenties voor deze componenten).

Groeten, Marcel

[Albert Bas]

@Marcel, je hebt gelijk, foutje, sorry.
Synchroonmotor ja, die dus in platenspelers zat.
@Klaas, ook sorry, ik haal het grootbedrijf en model een beetje door elkaar.

Albert.

[Fransx]

Hallo

Een trafo met spoelen primair en secundair met een ijzeren kern en een hysteresus voor europa gebasseerd op 230V/50Hz.
Als je nu een hogere frequentie hier door heen jaagt met wel dezelfde spanning, zal deze trafo omdat het een spoel is, meer weerstand geven in de kern welke dan vele malen warmer zal worden. Gevolgen zijn dan ook dat de trafo door zal branden, dus defect raken.
Bij een lagere frequentie gaat deze brommen, bedoel de spoelen gaan trillen en komen los en ook dan gaat de trafo gewoon kapot maar nu mechanisch.
groeten Frans