Oude gasfabriek

[Ruud K]

Beste modelspoorders,

Ik overweeg op mijn baan (Schwarzburg-Neuffen-Bahn) aan de rand van de stad een stadsgasfabriek te bouwen. Weet alleen niet zo goed hoe zo'n gasfabriek in werkelijkheid functioneerde.
Natuurlijk is er een gashouder nodig en een spooraansluiting waarmee de kolen worden aangevoerd.
Maar dan? Werden die kolen in een soort fabrieksgebouw gestookt en vergast? Wat voor soort fabrieksgebouw? Liep er een leiding van dit stookgebouw naar de gashouder? Was dat een bovengrondse leiding? Was dat een dikke leiding?

Ik reed in mijn jeugd langs zo'n stadsgasfabriek in Dordrecht en weet daardoor dat het helemaal niet zo'n groot complex was. De gashouder (en de stank die er in de buurt hing) kan ik me goed herinneren, maar hoe de gebouwen eromheen uitzagen, weet ik werkelijk niet meer.
Wie kan me helpen met tips voor het gebouw waarin de kolen werden gestookt? Foto's van werkelijke stadgasfabrieken of in modelbouw zijn zeer welkom.

Groet,
Ruud

[Ronaldk]

Hoi Ruud,

Toevallig staat er een heel stuk in de Railhobby van deze maand (december) over een gasfabriek in model.

http://www.railhobby.nl/railhobbytijdschrift/455-gasfabriek-in-model

Groet ronald K.

[Drent]

Op de site van Het Utrechts Archief is veel te vinden over o.a. de oude gasfabriek aan de Blauwkapelse weg, het huidige G(r)ifpark:

http://www.hetutrechtsarchief.nl/zoeken/?q=gasfabriek&s=

Als je zoekt op beeldmateriaal kom je aardig wat foto's tegen. Hier staat vast wel iets bruiksbaars tussen.

Suc6 ermee 

Grtz,

Marcel

[Johan Vermij]

Grappig, bij ons in Ede zijn net begonnen de Gasfabriek te slopen http://nl.wikipedia.org/wiki/Gasfabriek_(Ede)

[Ruud K]

Dank voor de tips, vooral de Railhobby-tip is natuurlijk super!
Via Google heb ik ook al wat afbeeldingen gevonden, dus ik kan aan de slag.

Groet,
Ruud

[Gerrit F]

En Nederlands laatste gashouder staat in

Dedemsvaart.
Heb, buiten deze, nog 10 afbeeldingen beschikbaar.

Gerrit F

[Ruud K]

Hallo Gerrit,

Dank voor de foto. Het gaat me echter vooral om de combinatie gashouder en fabrieksgebouw. Gelukkig heb ik op internet een heel instructieve foto gevonden van de gasfabriek Zaandam. Daarop zie je dat de gashouders een eindje van het fabrieksgebouw staan. Op andere foto's zie ik hetzelfde. Zo ga ik het dan ook maar bouwen, alleen niet zo'n gigantisch complex als op de foto:



En dat het allemaal niet zo kolossaal hoeft, blijkt uit deze foto uit de werkelijkheid:

[Automatic-rock]

Hoi Ruud,

Ik heb toevallig op m'n hobbysite een artikeltje online staan uit 1963:
http://verzamelingen.automatic-rock.nl/Magazines/Miba/jaargang-7/Gasfabriek.htm

Misschien heb je er wat aan

mvg, AR

[janw]

Grappig, bij ons in Ede zijn net begonnen de Gasfabriek te slopen http://nl.wikipedia.org/wiki/Gasfabriek_(Ede)

Hoe zit dat dan? In het artikel waar je naar verwijst staat dat het een rijksmonument is...?

[JSRail]

Waarschijnlijk wordt er bedoeld dat het voormalige terrein wordt gesaneerd i.v.m bodemverontreiniging. En valt het oude pand onder de Rijksmonumenten. Zoals valt af te leiden uit het artikel.

Herinrichting van het gebied
De provincie Gelderland heeft samen met de eigenaar van het terrein, energiebedrijf Nuon, het initiatief genomen om oude gasfabriekterreinen te saneren. Hierdoor zal ook de grond van het terrein van de Edese gasfabriek weer geschikt worden voor herinrichting. Het terrein is verkocht aan een projectontwikkelaar en in 2009 zal een nieuwbouwproject worden gestart met de toepasselijke naam: "De Fabrieck". Hierbij wordt rekening gehouden met de monumentale status.

 PS.  Kan me nog herinneren, toen ik nog in Utrecht  woonde. Dat je van die grote gas-reservoirs had, die bij de gasfabriek hoorde aan de Blauwkapelseweg. Was altijd een bijzonder gezicht. Pas in de jaren 70 zijn ze gesloopt. En pas veel later is het terrein gesaneerd i.v.m. bodemvervuiling (o.a. benzeen).  

MvG Jeroen


(het Utrechts Archief)

[prutser]

Ze hebben hier vlak naast het blok, in de achtertuin van de voormalige gasfabriek-directeurswoning, van de zomer het laatste stukje rond betonplaat van zo'n gashouder weggehaald.
De overige restanten waren al een jaar of 3 geleden gesaneerd en afgegraven.
Helaas kan ik van die gasfabriek weinig tot geen foto's vinden, alleen een paar van na de ontploffing, maar daar staat alleen een ingestort gebouw op.
Ik had wel eens willen weten waar ik nu precies in de oude fabriek woon, en nabouwen heb ik ook over zitten denken, maar daar kon ik op mijn baan (nog) geen plek voor vinden, terwijl elke stad of stadje er wel een had in die tijd.

Groet Stephan.

[JSRail]

Vollmer heeft vroeger een H0-kit in z'n assortiment gehad, van zo'n gashouder. Als het goed is Vollmer 5725.  Staat er ook ééntje gebouwd op Marktplaats.nl 

MvG  Jeroen

[Ruud K]

Hoi Automatic Rock,

De foto van jouw site was ik al tegengekomen bij het google'en en meteen op m'n computer gedownload. Maar de toelichting had ik nog niet gezien: die is perfect! Maakt niet uit dat die uit '63 is, het gaat om de principes van zo'n gasverwerkingsbedrijf. Dank voor de link 

Hoi Jeroen,

De Vollmer-kit 5725 heb ik  , dus dat komt helemaal in orde. Ga nu op zoek naar fabrieksgebouwen en kolentransportbanden om de kolen van de kolenbunker het fabrieksgebouw in te krijgen.

Groet,
Ruud

[Floris Dilz]

walthers/cornerstone heeft een leuke gashouder, wel een maatje groter. Voor de railz-gasfabriek heb ik er 3 van gebruikt... van cornerstone zijn er meerdere leuke gebouwen voor een gasfabriek, google maar even op empire gas works. ze hebben een cokesoven (retort), gashouder en een zuiveringsgebouw met wat condensers erbij. Voor het proces in de fabriek zie wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Gasfabriek
de grootte van gasfabrieken verschilde nogal, zo'n open cokesoven zoals in de cornerstone-kit zag je bijvoorbeeld niet zo vaak, meestal werd daar een fraaie industriele hal omheen gebouwd. De relatief moderne gasfabriek keilehaven in rotterdam had wel zo'n open oven, die was dan ook niet bepaald op het mooi gebouwd maar heel functioneel. De fabriek van railz is gebaseerd op de veel oudere gasfabriek kralingen, met mooi gedecoreerde bakstenen gebouwen, de ovens zitten daar dus ook binnen.
Zie hier voor wat plaatjes:
http://www.railzminiworld.com/200916.htm
http://www.railzminiworld.com/200918.htm
http://www.railzminiworld.com/200919.htm
http://www.railzminiworld.com/200937.htm
zoals op de laatste foto te zien kan de aankleding van het terrein nog een heel stuk beter, maar ja, je ken maar 1 ding tegelijk doen he...
in de twee grote gebouwen met schoorstenen zitten de ovens (retorten), de andere gebouwen ernaast zijn voor de nabehandeling van het gas, met een paar condensers erbij. Eigenlijk mochten er nog wel meer bijgebouwen bij, ook een ketelhuis bijvoorbeeld, maar ook bij railz is de ruimte niet oneindig... onder het afdak is de kolenopslag. Bij zo'n oude fabriek stond vaak ook een villa, bij wijze van administratiekantoor. Ook deze gasfabriek is daarvan voorzien, een detail wat vaak vergeten wordt in model.

Voor lekkere industrieplaatjes (weinig nederlands) kun je trouwens hier terecht: http://www.hfinster.de/

[Johan Vermij]

Hoe zit dat dan? In het artikel waar je naar verwijst staat dat het een rijksmonument is...?

Dat klopt. Een aantal panden zijn gesloopt en twee panden blijven staan.

Op bovenstaande header het derde plaatje van de website van De Fabrieck zie je een aantal nieuwbouw woningen en het oude hoofdgebouw staan.

In de monumentale Gasfabriek en haar Zuiverhuis ontwikkelen wij ook diverse wooneenheden. Op dit moment zijn we hiermee nog volop in ontwikkeling. Zodra wij hierover meer informatie hebben, zullen wij u hierover berichten.

m.a.w. om een beetje on topic informatie te verschaffen: Een gasfabriek heeft dus ook een Zuiverhuis Met een beetje googelen kwam ik nog op de volgende informatie over de Gasfabriek Hilversum waarin redelijk de gebouwen beschreven staan.