DJH kit van een Engelse J10 goederenlok van de Great Central Railways/LNER

[St00mboy]

Het is alweer 4 maanden geleden, en dus lijkt het alsof er helemaal niets gebeurd is en de J10 dik onder het stof zit. Nou, dat is niet helemaal waar, al stond de bouw tijdens de zomer op een heel laag pitje.
Ik ben nogal een paar dingen tegengekomen bij deze kit, die beter kunnen, en een aantal daarvan is best lastig te realiseren. Zonder dit soort verbeteringen was de lok al lang klaar geweest, maar ik probeer er zoveel mogelijk extra detail in aan te brengen. Hierbij loop ik geregeld tegen mijn eigen beperkingen aan, maar hopelijk gaat dat bij de volgende lok beter.

Allereerst wil ik op deze lok niet de meegeleverde witmetalen veiligheidskleppen plaatsen, maar een van de "verloren was" gegoten exemplaren, die ik een keer op Ebay heb gekocht. Alleen waren die iets anders van vorm, maar na een uurtje of zo vijlen kwam het aardig in de buurt.


Het origineel.


Nu in de juiste vorm gevijld.

In deze veiligheidsklep ga ik een echt spiraalveertje zetten, dat is een mooi detail.

Dan de washout plugs aan de zijkant van de vuurkist, die zitten erop gegoten:


Op een foto van het prototype ziet het er allemaal wat rondborstiger uit. De Engelsen noemen een lok niet voor niets "she".
Ik heb op de plek van de washout plugs gaatjes geboord, en zelf nieuwe gemaakt van messing:


Op de foto is te zien, dat er nog wel wat geschuurd moet worden om een mooi vlak oppervlak te krijgen, maar dat is van later zorg.

Voor de zomer heb ik een post geplaatst op een Engels forum, met de vraag of iemand misschien informatie had over hoe een cabine van een J10 eruit hoort te zien. Ik kreeg te horen, dat die van zijn grote broer, de J11, vrijwel identiek was. Daar heb ik een foto van, en dus ben ik aan de slag gegaan:


Ik heb er van messing een paar dingetjes in gemaakt om het beter op de foto te laten lijken, en het ziet er m.i. niet slecht uit.
In die 2 rondjes bovenaan komen ook nog 2 klokken van plastic. Die worden er na het schilderen ingelijmd.

De cabine ziet er smerig uit, maar dat komt doordat ik de lok een keer afgespoeld heb in een agressief soort schoonmaakmiddel. Daardoor sloeg hij donkergrijs uit. Voordat hij geschilderd wordt, maak ik hem goed schoon in de ultrasone cleaner. Ik weet alleen nog niet met wat voor spul.

De rookkastdeur moet je er binnen 5 minuten in kunnen lijmen? Nou, vergeet het maar:


Niets mee aan de hand?
Volgens mij zit het gat niet in het midden, dat was dus weer een uurtje vijlen. Daarna was het gat flink groter geworden, en de rookkastdeur zelf moest ook nog in vorm gevijld worden, want de rand eromheen is te breed. Toen schoot de vijl uit, en heb ik de rand er helemaal afgevijld, want veel J10 loks hadden een deur zonder rand. En je raadt het natuurlijk al, daarna was hij te klein en paste niet meer precies in het gat.
Toen heb ik aan de binnenkant van het gat maar flink wat soldeer aangebracht, en ik dacht: "Als ik nu de deur erop leg en dan de bout erbij houd, dan wordt de soldeer zacht, en kan ik hem mooi op maat voorzichtig naar binnen drukken". Nou, helemaal fout, ik kreeg hem alleen maar vast, en hij zat op schaal zo'n 25 cm voor de ketel. Ik heb hem met veel moeite weer losgekregen.
Na van de schrik bekomen te zijn ben ik weer aan het vijlen gegaan, om de deur precies klem in de opening te krijgen. Nu hoeft hij alleen nog maar vastgesoldeerd te worden, maar eerst moeten wel de handrails aan de zijkant van de ketel gemonteerd worden

Dit is de rookkastdeur, zoals hij geleverd wordt:


En hier is hij na het vijlen, compleet met "smokebox dart":


Ik heb de gammele witmetalen pen op de foto al vervangen door een stuk verenstaal. De "smokebox dart" is ook van witmetaal, en die ontsiert de hele lok, dus vervang ik hem door een van messing van Alan Gibson:


De 2 handeltjes moeten er nog op gelijmd worden, maar dat is voor later.

Ja, de handrails moeten ook nog aan de zijkant van de ketel gemonteerd worden. Daarvoor zitten er 5 gaatjes meegegoten voor de "handrail knobs": 1 in de rookkast, 3 in de ketel, en 1 in de vuurkist. Die in de rookkast zijn verzonken, om een knop van dezelfde lengte te kunnen gebruiken, maar ik ga de fijnere knoppen van Alan Gibson gebruiken, en die zijn er in 3 lengtes.
Het is de bedoeling dat aan de zijkant alle 5 gaatjes op exact dezelfde hoogte naast elkaar zitten, om een mooie rechte rail te krijgen. Maar nee hoor, het gaatje in de vuurkast zat ruim 1mm te laag. De rail zou vóór de cabine dus gewoon op schaal zo'n 15-20cm naar beneden buigen, niet te geloven. Ik heb de 4 gaatjes dichtgesoldeerd, en moet op dit moment nog nieuwe boren, nadat ik de juiste plek bepaald heb.

Wordt vervolgd.


Leen.

[ronald1956]

Zo , dat zijn weer een heleboel tips die ik straks ook kan toepassen op andere locs.

Duidelijk dat je bij witmetaal toch een hoop moet verbeteren om een mooi resultaat te krijgen.
Maar ga vooral zo verder , zo leren we steeds wat bij.

[St00mboy]

Ronald, allereerst bedankt voor je reactie.

Ik weet niet of je voor het bouwen van een lok van witmetaal meer moet leren dan voor een van messing, of misschien wel plastic. Als je de kit in elkaar zet volgens de bouwbeschrijving, dan hangt het resultaat ervan af, of de kit goed gedesigned is, de bouwbeschrijving klopt en de onderdelen goed gemaakt zijn. Dat geldt voor alle soorten kits.
Als je de kit vanaf een foto van het prototype bouwt, dan loop je allerlei verschillen tegen het lijf, en de vraag is of je die acceptabel vindt (soms wel). Regelmatig kom je erachter dat voor sommige dingen niet in de kit voorzien is, en dan moet je zelf als echte modelbouwer aan de slag. Dat is pas echt een leerproces!

Ik heb een flink aantal boeken gelezen over hoe je een kit moet bouwen, maar ook al weet je in principe hoe het moet, dan is het nog maar de vraag of je in staat bent om het goed uit te voeren. Deze kit is wat dat betreft voor mij een gigantisch leerproces, en datzelfde geldt voor bijv. Tomasso, die zijn NS 3900 op deze manier aan het bouwen is. Er zijn hier op het forum een paar bouwers met veel meer opgebouwde ervaring dan wij, en die zullen met een aantal moeilijke zaken in de uitvoering inmiddels dan ook minder of geen moeite hebben.

In de basis loop ik bij de uitvoering tegen 2 dingen aan.
Het eerste is, dat je geregeld 3 handen en 2 hoofden nodig hebt. Drie handen, want je wilt het onderdeel goed recht op de lok vasthouden, je moet de lok zelf goed vasthouden, en je moet je soldeerbout vasthouden. Dan heb je een hand te weinig. De kunst is om zoveel mogelijk gebruik te maken van bijv. een bankschroef o.i.d., maar ik vind dat niet altijd mogelijk of makkelijk. Ik moet nog beter leren om het werkstuk goed in te spannen, dat scheelt nl. een hand.
Bij het recht monteren van bijv. de veiligheidsklep wil je die bovenop de vuurkast vasthouden, en je wilt kunnen zien of je soldeer goed vloeit. Tegelijk wil je aan de onderkant solderen, omdat dat het mooiste resultaat geeft, en je wilt wel graag kunnen zien waar je soldeert. Dan heb je eigenlijk 2 hoofden nodig. Ik heb uiteindelijk uit arren moede de veiligheidsklep maar aan de bovenkant gesoldeerd, maar moest daarna dus weer het nodige wegvijlen. Inmiddels heb ik om een onderdeel vast te houden al gebruik gemaakt van "Blue-tac", dat is van dat kauwgomspul dat bij de kantoorboekhandel te koop is.

Het tweede is de volgorde waarmee je de lok bouwt. In de grote lijn soldeer je eerst alle grote delen aan elkaar, en daarna pas het detail. Daarmee voorkom je, dat bij het solderen van een groter onderdeel de soldeer van een eerder in de buurt aangebracht detail weer smelt, of dat bij het vasthouden van je lok het kleine onderdeel weer afbreekt, omdat je het niet in de gaten had. Dat is bij mij al een paar keer gebeurd met de stangen die het dak ondersteunen. Op dit moment liggen die er ook weer af ( %$#@&!!!!!).
Bovendien moet je er steeds om denken, dat het in een later stadium moeilijk kan zijn, om bepaalde onderdelen toe te voegen, omdat je er doodeenvoudig niet meer goed bij kunt.

Ik zal de laatste zijn, om deze kit te bestempelen als een "slechte kit", omdat de problemen, ehh...uitdagingen die ik ervaar voor het grootste gedeelte aan mezelf te wijten zijn. Goed, een paar dingen hadden beter gekund, maar daarmee is het nog geen onmaakbare kit.

Een belangrijk verschil tussen het werken met witmetaal t.o.v. van messing is m.i. dat je in het algemeen bij witmetaal meer voorzichtig aan het schrapen en vijlen bent dan bij messing. Bij messing kun je veel wegkrijgen met een glasfiber kwastje zonder het messing te beschadigen. Messing is immers harder dan witmetaal. Daarentegen is beschadigd witmetaal in veel gevallen wel gemakkelijk te repareren: je vult het gewoon op met soldeer.

Voor het schrapen heb ik in Engeland een driehoekige "scraper" gekocht. Voor het vijlen maak ik veel gebruik van een paar Japanse vijltjes, die vorig jaar in Houten door iemand aangeboden werden. Die lopen bijna niet vol, en het vijlsel valt gewoon als poeder naar beneden.


De Japanse vijltjes en de scraper.

Verder gebruik ik gewone vijlen, waarmee ik eerst bordkrijt gevijld heb. De vijl is dan helemaal wit, maar raakt bij het vijlen van soldeer e.d. niet gelijk vol. Verder heb ik een oud aluminium koelelement uit een PC op de werkbank staan. Als een vijl vol raakt, dan vijl ik daarmee flink op het aluminium, en na een poosje is de vijl dan weer goed.


Het aluminium koelelement.

Leen.

[Thijs1271]

Ha Leen, wat een leerzaam stuk, daar schiet ik echt wat mee op!
Ik zit altijd te prutsen met de stroomafname. Ik ben een Chevalier kit aan het bouwen van Backwoods. Compleet verhaal, goede motor maar geen stroomafname.
Dus zelf aan de gang gegaan, maat ik ben nog niet echt happy.
Bovendien is van deze drieasser alleen het achterste wielstel direct aangedreven, de rest door middel van tandwielen.
Die geen tolerantie hebben bij het schuiven van de as, als er een boog wordt ingereden.

Hoe doe jij dat?

Groet,

Thijs

[kevinhhw]

prachtig man!

[St00mboy]

@Thijs.

Ik heb even op de Backwoods site gekeken, en wat een fraai lokje is die Chevalier.

Bij mijn eerste chassis zat ik te tobben met veel te stug en dik nikkelzilver draad, waardoor ik erg veel "drag" (rolweerstand) op de wielen kreeg.
Toen heb ik maar eens in het boek van Iain Rice gekeken, hoe hij dat ook alweer oplost.

Dat komt ongeveer hier op neer:



en misschien iets duidelijker in de lengte:



Natuurlijk is dit chassis nog niet helemaal af, en ik heb zelfs aan DJH om een nieuw geëtst chassis gevraagd, dus misschien ga ik hem wel overnieuw bouwen.

Ik heb 3 stukjes PCB (printplaat) van een mm of 6, 7 (een stuk biels om rails te bouwen) in het chassis gelijmd (of gesoldeerd, dat weet ik niet meer precies), waar ik van te voren overdwars 3 zaagsneden in heb gemaakt. Twee aan de zijkanten om het koper t.b.v. de stroomopname van het chassis te isoleren, en 1 in het midden. Daarop heb ik in de lengte van de lok aan beide zijden van de middelste zaagsnede een stuk van 1mm vierkant nikkelzilverprofiel gesoldeerd. Op het nikkelzilverprofiel heb ik 0,3mm (geloof ik) stroomopnemertjes van fosforbronsdraad gesoldeerd. Dat draad heb ik op een rolletje gekocht bij GM&S.
Door het dunne draad heb je bijna geen weerstand, en toch neemt het de stroom goed op.

Het eindresultaat op een andere lok (de LNER F1) ziet er zo uit:


(klikbaar)


Ook op de beide bogies heb ik bij de F1 stroomopnemers gemaakt. Het was een heel gepruts, want de wielen moeten wel gewoon blijven draaien, maar eenmaal klaar loopt het fantastisch.

Goh, dat bij de Backwoods lok alle drie de assen aangedreven zijn! Bij die van mij is slechts 1 as direct aangedreven, en dus kan ik de andere "sideplay" geven. Bij voorkeur drijf ik de achterste as aan, dan krijgt alleen de middelste as sideplay en blijft de lok mooi recht in de rails zitten.
Over het algemeen wordt wel gezegd, dat een lok mooier loopt, als je de middelste as aandrijft, maar goed, dat zullen we wel eens zien. Het heeft m.i. met optellende toleranties te maken.

Als alle drie je assen aangedreven zijn, dan wordt sideplay een moeilijk verhaal. Je kunt proberen om de middelste as een klein beetje te geven, zodat de tandwielen wel aangedreven blijven. Anders moet je gewoon grotere bogen nemen, het eeuwige dilemma.
Een ouderwetse oplossing hiervoor is dat de wielen op de middelste as kleine of helemaal geen flenzen hebben.

Ik hoop dat je hier iets aan hebt, en misschien krijgen we ook nog een paar foto's van de bouw te zien, dat zou mooi zijn.

Leen.

[class 37]

kijk kijk er komen vorderingen,nou stoomboy kan niet
anders zeggen dan erg erg mooi werk  heb de lok
in het echt gezien ziet er top uit hoor

[Floris Dilz]

van slaters zijn er ook strookjes tamelijk dun fosforbrons, daar kun je ook erg mooie stroomafnemertjes mee maken. Omdat het een strookje is en geen draad kun je het zo monteren dat het niet door het wiel meegenomen wordt als dat gaat draaien, wat soms kortsluiting op kan leveren. Verder kun je omdat t zo dun is een erg lage druk op de wielen nemen terwijl de uitslag van het ding nog groot genoeg is om wat sideplay op te vangen.
Verder klopt het wel dat de middenas aandrijven het mooist loopt, maar je kan m net zo mooi laten lopen bij aandrijving op de achterste as door de koppelstangen uit 1 stuk te maken, zo voorkom je het optellen van speling. Werkt uiteraard alleen goed bij een star frame... de buigzaamheid van de koppelstangen is vaak wel genoeg om de sideplay op te vangen.

[St00mboy]

Ik heb van DJH antwoord gekregen over het geëtste chassis, maar er is geen nieuwe versie van een geëtst chassis. Het chassis wat bij mijn kit zit is nog steeds het chassis wat erbij geleverd wordt. Ik dacht dat het gefreesd was o.i.d.
Ik dacht dat ze misschien een nieuw "state-of-the-art" chassis uitgebracht hadden met meer detail, maar nee dus.
Overigens wel direct een correct antwoord op de email, dus wat mij betreft nog steeds een prima service.

Nou ja, ik heb het toch al gebouwd, dus dat scheelt weer werk.

Leen.

[Johan Vermij]

potjandosie... waarom heb ik dit topic nog niet eerder gelezen! Fraai staaltje werk Leen, hou ons op de hoogte

[St00mboy]

Het is opnieuw alweer een tijdje geleden, maar er waren dan ook echt een paar leuke klusjes te doen.

Als je al maandenlang zoveel dingen bedenkt en in elkaar probeert te knutselen, en je bent nog steeds op een punt dat het er allemaal aardig uitziet, dan ben je toch een soort bang, dat je met de toevoeging van het volgende detail (sja, het is nou eenmaal toch vaak een experiment) in één keer het hele resultaat verziekt. Je zou kunnen zeggen een soort wet van de remmende voorsprong, want als je net met zo'n lokje begint, dan heb je dat in het geheel niet en maak je grote stappen.

Zo, en nu weer gewoon verder i.p.v. dat gefilosofeer.
Wat denk je van de handrails, die langs de ketel lopen. Een half uurtje werk? Nou vergeet het maar.
Om te beginnen zaten de gaten voor de handrailknoppen al meegegoten of voorgeboord in het gietstuk van de ketel:



Dat scheelt, zou je zeggen, maar op de foto is te zien dat het gat in de vuurkist te laag zit - dat moet dus over - en dat het voorste gat in de rookkast verzonken is.
De bedoeling van het verzonken gat is dat je daarin gewoon een van de meegeleverde knoppen kunt gebruiken. Die zijn nl. allemaal even lang, en de rookkast steekt een stukje uit t.o.v. de ketel. Op de DJH handrailknoppen zitten trouwens heel grote ronde knoppen van ca. 1,5 mm, in het echt zo'n 12 cm. Ik vind dat wel een beetje fors, en heb dus andere handrailknoppen opgezocht.

Ik heb het voorste en het achterste gat dichtgesoldeerd, en daarna voor alle 5 knoppen nieuwe, grotere gaten (ik meen 0,8mm) geboord voor Alan Gibson handrail knoppen. De diameter van de ronde knop is hierbij nauwelijks 1 mm, zo'n krappe 7,5 cm dus. Dat is misschien ook aardig aan de maat, maar kleiner zijn ze bij mijn weten nu eenmaal niet te koop. Bovendien zijn AG knoppen verkrijgbaar in 3 lengtes. Ik heb in het voorste gat een korte knop gedaan, en in de 4 overige een medium. Er bestaat ook nog een langer type knop, maar die heb ik hier niet nodig. De knoppen heb ik vastgelijmd met cyanoacrylaat:



Nu de rail zelf. Op de foto hierboven heb ik een stuk 0,3mm (ca. 1" in het echt) verenstaal gebruikt, maar dat is m.i. te dun.
Op deze foto van het prototype:


(foto afkomstig van: The London & North Eastern Encyclopedia)

zie je 3 dingen, nl.
1) De handrail loopt voor de ketel langs.
2) Het is geen superdunne handrail.
3) Boven het hoogste punt van de handrail voorop de rookkast zit een "lamp iron" (lampijzer).

Over de dikte van de handrail zegt Iain Rice in zijn boek, dat de minimale dikte 1,25" (ca. 31,7mm) is. Dat is op schaal ongeveer 0,4mm. Ik heb 0,45mm (ca. 34mm in het echt) rechte draad van Alan Gibson genomen voor de handrail, en ik vind dat er acceptabel uitzien. Overigens heb ik nadat de handrails klaar waren wel rechte draad van 0,4mm gevonden.

Maar hoe buig je nu zo'n stuk draad op maat? In de boeken die ik heb over kitbouwen wordt hier in detail niet op ingegaan. Er wordt verteld dat er vanuit het middelpunt van de rail begonnen wordt, dus midden voorop de rookkastdeur. Verder moet je het zelf maar uitzoeken.
Ik heb even gedacht dat ik nu wist wat het rotste klusje was bij het bouwen van een lok, maar wilde per se een methode hebben, die ik bij een volgende kit ook kan gebruiken. Anders duurt die net als deze ook bijna 2 jaar, en dan krijg ik mijn kits niet op tijd af, voordat ik naar het grote stoomwalhalla in the sky vertrek.

Ik heb het volgende uitgevonden:
Het gaat erom, dat je de draadlengte van de boog vóór de rookkastdeur kan bepalen, a.h.w. een stuk van de omtrek van een cirkel. Ik heb daarvoor 2 maten beschikbaar nl. de lijn tussen de knoppen aan de linker en de rechterzijde van de ketel. Die was hier 22mm, maar dat was niet de middellijn van de cirkel, want de afstand van die lijn tot aan de knop boven de rookkastdeur was 7 of 8mm. Met die maten heb ik uitgerekend hoe groot de boog moest zijn (ik meen 26mm), en daarna de handrail als een rechthoek met een korte zijde van 26mm uitgetekend op milimeterpapier.
Vervolgens heb ik met de Kadee tang de bochten in de handrail geknepen:



Daarna de handrail met de beide bochten op het milimeterpapier gepast, en ja hoor, precies op maat (de tweede keer, natuurlijk niet de eerste, maar toen klopte de berekening nog niet). Vervolgens de handrail over een stuk pijp van ca. 15 mm heen geplakt, en de boog erin gewreven. Tot slot heb ik de handrail op de lok gedaan, om de boog een beetje meer op de foto te laten lijken, en om de beide rechte lengtes op maat af te knippen. Natuurlijk knipte ik hem de eerste keer te kort af, maar binnen een half uurtje had ik weer een geheel nieuwe handrail precies op maat gemaakt, en die is wel gelukt.

Het ziet er nu zo uit:


(Op de foto is te zien dat er iets dodelijk is, zou het misschien roken kunnen zijn?).

De handrail zit op dit moment nog los in de lok, want ik wil hem tegelijk met het lampijzer vastzetten. Daarmee ben ik al een keertje bezig geweest en heb een proefopname gemaakt:



De foto is om te proberen of het überhaupt te doen was om een handrail knop plus een lampijzer in het smalle randje boven de rookkastdeur te proppen. Dat ding wat er bovenuit steekt, is een nietje. Ik heb bedacht dat dit lampijzer ongelooflijk sterk moet zijn, en daarom ga ik hem van een nietje maken.

Na het gepruts met het lampijzer vond ik het ineens heel jammer, dat het chassis nog niet af was. Er waren nl. een paar dingetjes, waarvoor ik nog een goede oplossing nodig had:
- De gebruikte gearbox heeft 2 scharnierpunten en geen bevestigingspunten. Daardoor flopt de motor telkens bij het starten tegen de boven-of onderkant van de ketel. De onderkant van de ketel is noodgedwongen open, dus kan de motor er onderuit zakken.
- De kit is jammer genoeg uitgevoerd zonder remmen en zandpijpjes. Op de foto's van het prototype zijn naast remmen aan beide zijden van het middelste wiel duidelijk 2 pijpjes te zien, nl. een stoom- en een zandpijpje. Dat ben ik nu dus allemaal aan het maken.


De remmen.

Maarrrr.....that's another story.

Leen

[Johan Vermij]

Mooi om de vooruitgang te zien. Ik vind het leuk omdat ik hem nog op je werkbank heb zienb staan. Voor mij als N Spoorder is 00 supergroot... maar hier zitten toch ook wel priegelklusjes tussen hoor 

[St00mboy]

Als je nog kitjes van Schotse N-lokjes wil gaan bouwen, dan kun je er beter maar snel mee beginnen, voordat je ogen achteruitgaan.

Leen.

[Thijs1271]

Leen...: http://www.allekabels.nl/Loeplamp/1668/1057562/Loeplamp,-8-dioptri.html
aan alles is gedacht!

[St00mboy]

Ja ja, zonder prothese lukt het op een gegeven moment nu eenmaal niet meer.

Leen.