Solderen, hoe moet je een soldeerbout vertinnen?

[Eric B]

Soldeertips voor tin/lood en tin/zilver (loodvrij) zijn verschillend, die voor tin/lood worden 'opgevreten' door tin/zilver.

Dit is mij zo geleerd tijdens een workshop RoHS in relatie tot reparatie van apparaten en toestellen.
Loodhoudend en loodvrij soldeer en - solderen strikt gescheiden houden van elkaar.

Waar ik meteen aan wil toevoegen dat loodvrij in de hobby nauwelijks iets toevoegt aan een beter milieu, maar wel voor veel meer storingen en problemen kan zorgen.
RoHS (loodvrij) is alleen van toepassing op consumenten elektronica, voor verbindingen in de thuis/hobby omgeving lekker tin/lood blijven gebruiken.

[arnout]

Wat is het verschil tussen de ene en de andere?

[FritsT]

Soldeertips voor tin/lood en tin/zilver (loodvrij) zijn verschillend, die voor tin/lood worden 'opgevreten' door tin/zilver.

Dit is mij zo geleerd tijdens een workshop RoHS in relatie tot reparatie van apparaten en toestellen.
Loodhoudend en loodvrij soldeer en - solderen strikt gescheiden houden van elkaar.

Waar ik meteen aan wil toevoegen dat loodvrij in de hobby nauwelijks iets toevoegt aan een beter milieu, maar wel voor veel meer storingen en problemen kan zorgen.
RoHS (loodvrij) is alleen van toepassing op consumenten elektronica, voor verbindingen in de thuis/hobby omgeving lekker tin/lood blijven gebruiken.

@Erik,
Duidelijk.

Dat opvreten van de punt valt voor ons als hobbyist dus inderdaad enorm mee. En wat kost en reserve punt?

Even ter info. 145 graden soldeer heb je met Bismuth (minder giftig)  of met Cadmium (meer giftig). Laatste is heel moeilijk verkrijgbaar. Laatste vloeit geweldig, maar die met bismuth....om te huilen.
Dus voor de hobbyist...

blijf je handen wassen en gooi je gesoldeerde producten niet zo maar in het milieu.
een damp-afzuiger op je werkplek.....kennen we niet het "fosforzuur-kuchje" ? Dan leer je het wel kennen.

[Eric B]

Wat is het verschil tussen de ene en de andere?

Welk(e) verschil(len) bedoel je Arnout?

[Peter Kleton]

Hallo
Ik heb dit hele draadje eens doorgelezen en zie dat sommigen hier last hebben met een "vuile"stift, die dan met een nat sponsje of koper krullen weer goed het tin vasthouden.
 Ik heb hier een Weller bout van 60 Watt en soldeer vrij veel aan wat dikkere draden. De bout staat wel eens (Warm ) even ongebruikt aan de kant.
Ik soldeer  met lood/tin soldeer en een Weller soldeerstift , die in de bout zat bij de aankoop.
Ik dacht dat alles dan goed zou gaan ,maar na een tijdje (Weken?) blijkt dat de stift ingevreten is aan de punt , dus dan is het koper al bloot gekomen en gaat het invreten (Corrosie ?) gewoon verder. Door afvijlen is de stift nog een poosje bruikbaar,, maar hij wordt alsmaar korter,  zodat toch maar weer een nieuwe stift er in  wordt gezet... Enz enz...
Ik soldeer nooit met vloeimiddel, waardoor is die stift dan zo vlug ingevreten ?
Peter

[Klaas Zondervan]

Peter, eerder in dit draadje had ik het al gezegd, het koper van de stift lost op in gesmolten tin.
De Weller stiften hebben niet echt een beschermlaag, ze zijn vertind en dat tin smelt net zo makkelijk als de bout heet wordt.
Stiften die niet invreten hebben een beschermlaag van een metaal dat niet wordt opgevreten door tin, vaak is dat ijzer. Daar mag je beslist niet aan vijlen of schuren want dat ijzerlaagje is heel dun, en zodra je er doorheen bent wordt het koper alsnog opgevreten.

[Peter Kleton]

Hoi Klaas ,
Ik dacht eigenlijk dat die Weller stiften een verijzerde punt hadden...Niet dus.
Maar heeft Weller dan mss   toch ook wel stiften met een  verijzerde punt ?
Heb ik dus de verkeerde Weller stiften gekocht ?

Ik hoor het graag.
Peter

[Eric B]

Soldeer, of het nu lood/tin of lood/zilver is heeft de onhebbelijke eigenschap om koper weg te 'vreten' Peter.
De bouttips van soldeerstations zijn daarom voorzien van een coating van meerdere materialen, o.a. chroom om dat te beperken, maar zodra die coating ook maar een beetje beschadigt vallen die ook ten prooi aan de 'honger' van het soldeer.
Soldeer fabrikanten voegen vaak ook nog een beetje kopen aan het soldeer toe om het effect af te remmen, maar het blijft altijd om de hoek loeren.
De stiften van 'gewone' soldeerbouten hebben die coating meestal niet en zijn alleen vertind, zij zullen dus vanaf het eerste gebruik blootstaan aan de 'vraatzucht' van het soldeer.

Een lang bekende methode om dit proces wat te vertragen is een vermogensdiode in serie met de soldeerbout te zetten die al dan niet overbrugt word door een (micro)schakelaar aan de standaard/houder waar de soldeerbout tijdens werkonderbrekingen op, of in ligt.
In rust, soldeerbout op/in de houder, de diode blokkeert de helft van de perioden van de wisselstroom waardoor de bout minder heet wordt en het invreten een stuk minder wordt.
Bij het uit de houder nemen van de bout, overbrugt het contact de diode, de bout krijgt weer alle perioden aangeleverd en warmt snel weer op naar werktemperatuur.

Beetje dubbelop inmiddels zie ik, maar ik kreeg geen waarschuwing dat er wat gepost was ...

 

[Peter Kleton]

Hallo Eric .
Bedankt voor je antwoord, maar Weller is toch neem ik aan een professionele fabrikant ,die levert toch ook wel stiften voor bedrijven , of hebben die allemaal tegenwoordig een soldeerstation ?
Ik heb wel een soldeer station,maar als ik "langs de baan "wat moet solderen .neem ik de gewone bout altijd , die bak van het soldeerstation is niet altijd ergens   goed neer te zetten op de baan.
Ik heb geen module baan...

En anders  dus  de diode/schakelaar gaan gebruiken. 
Peter

[TonM]

@Peter,

Het verbaast mij dat je schrijft nooit vloeimiddel te gebruiken. Hoe krijg je het soldeertin dan aan het vloeien? Of bedoel je dat je harskernsoldeer gebruikt? Dan zit het vloeimiddel al in het soldeertin maar voeg je het niet apart bij.

Hoe dan ook, of het nu vloeimiddel of soldeertin is dat de soldeerstift "opvreet", je kan het proces aanzienlijk vertragen door de punt schoon te houden. Geen natte sponsjes, want de afwisseling heet / koud kan ook niet goed zijn voor je stift c.q. voor de beschermlaag. Gewoon na iedere keer dat je vloeimiddel en/of tin op je punt hebt gehad, even met een stukje droog keukenpapier afvegen. Dat scheelt een slok op een borrel.
En als je op die manier aanslag op je bout niet wegkrijgt, even "tip cleaner & tinner" gebruiken.

Zelf gebruik ik, naast verschillende soorten soldeertin, verdund fosforzuur en soms soldeervet en in het verleden heb ik verschillende boutpunten versleten. Sinds ik het op de hier beschreven manier doe, gaan mijn stiften jaren mee.

Grtz, Ton

[Eric B]

Peter, als jij een Weller WLIR6023C bout hebt, dan zou Weller WLTCH6IR60 een setje van 3 vernikkelde 6,4mm long-life stiften moeten zijn voor dat type.
De diode schakeling kan sowieso geen kwaad 

[Klaas Zondervan]

Ik heb op verschillende plekken, onder andere op de site van weller zelf, gezocht naar de coating op de stiften. Maar dat heb ik nog nergens gevonden.
Eric, waar zie jij dat die stiften vernikkeld zijn?

[Eric B]

Hier Klaas

[Peter Kleton]

Iedereen bedankt,
Ik heb meteen een paar  (vernikkelde ) stiften besteld .

[Menno]

Een paar graden verschil kan een wereld van verschil opleveren qua solderen.
En dan is een regelbare bout echt aan te raden.

Ja, professioneel misschien wel. Maar we praten hier over iemand die (misschien) beginner is of in ieder geval geen superbelangrijke zaken in elkaar gaat bakken. Dan is een regelbare bout gewoon onzin. Gewoon aan of uit is goed genoeg en heeft mij ook 20 jaar prima resultaten geleverd.

Zie mijn reactie die volgens Meino onzin is Conrad heeft er een rond de 25 euro. Prima ding

Mijn punt is dat je beginners/weinig ervaren 'soldeerders' niet met een extra horde op moet zadelen, want die weten vaak helemaal niet met welke temperatuur je moet solderen, met als gevolg dat er eerder met te lage dan te hoge temperatuur gesoldeerd wordt (want hé, het soldeer smelt toch als 'ie op 200 graden staat, maar waarom is het resultaat dan zo rot?)
Wat ik zeg: ik heb 20 jaar zonder gekund en kwam toen pas op een punt dat het tijd werd voor iets extra's. Ook op m'n werk zijn regelbare stations, maar de drie man (waaronder ik) die zaken in elkaar bakken, werken het vaaktst gewoon met een bout waarvan de temperatuur niet te regelen is of hooguit door een puntje te verwisselen (Weller Magnastat).

Ik ben wel benieuwd naar de puntjes waarmee iedereen hier soldeert. Ik zit soms onder een loepje met mijn soldeerpunt, en dat ding ziet er dan zó grof uit, dat ik een dunnere soldeerpunt overweeg.
Zijn er - behalve de vereiste motoriek - nog andere redenen om niet met een zo dun mogelijke soldeerstift/-punt te willen werken?

Vooral de lengte versus dikte. Op m'n werk besteld iemand telkens lange, spitse punten voor de Magnastats, die gewoon vervelend snel afkoelen waardoor het (de)solderen op de print een rotkarwei wordt. Waar diegene die dingen voor gebruikt weet ik ook niet, zelf stop ik elke keer de dikke beitelpunt erin.

Ik soldeer eigenlijk altijd met de standaard soldeerpunt van mijn bout, 2,2 mm "beitelvormig". Hier soldeer ik ook 0402 SMD ledjes mee. Het lastigste is nog om de contactjes op de led's te zien. Maar de contacttijd bout - led is minimaal.

Het belangrijkste bezwaar bij mijn eerste Weller bout (een Magnastat) is dat die dingen magnetisch zijn. Je punt kan nog zo grof of fijn zijn, de LED vliegt al richting je bout voor je er met de punt contact mee hebt gemaakt Dat was de hoofdreden voor een andere bout met mogelijkheden tot veel kleinere punt te gaan.

Ik gebruik soldeertin zonder harskern, gewoon ernstig basic spul, met lood dus.

Dat is het hoofdprobleem

Onder een loupe op de vierkante mm. Dat vraagt om problemen en slechte solderingen.

Wederom onzin. Dit:
http://www.m-voorloop.nl/benelux/cp2112-hersolderen.jpg is een CP2112 chip die ik moest hersolderen. Een QFN24 behuizing die geen pootjes meer heeft, maar 'vlakjes' van pakweg 0,25 mm. Zoals op de foto zichtbaar is, waren 2 'pinnen' niet goed verbonden na het bombardement met hete lucht. Die heb ik dan ook met een Weller met zeer fijn puntje en onder een vergrootglas alsnog gesoldeerd, want hoewel ik 120% zicht heb, ging dit toch een stapje te ver. Maar ondanks dat dit op een vierkante millimeter ging, is de verbinding alsnog prima in orde gekomen. Voor beginners is het echter iets wat ik echt niet snel aan zal raden.

Idem voor deze reparatie van een IC in (ik geloof) TSSOP44 behuizing. Ook daarbij kon ik echt niet zonder m'n 0,2 millimeter (of iets dergelijks, erg fijn in ieder geval) puntje. Maar de verbinding is prima.

http://www.m-voorloop.nl/benelux/bq20z65-pintspoor-reparatie.jpg

Velen solderen met de vlam en dat is ook niet voor niets.

Ik snap de opmerking, maar dat is wat me hier vaak opvalt: iemand vraagt iets over een soldeerbout en binnen de kortste keren vliegen de tips voor vlamsolderen je om de oren. Tenzij diegene inderdaad iets wil doen wat veel makkelijker/beter gaat met vlamsolderen dan met de bout heeft zo'n opmerking zin, maar het schept vaker alleen maar verwarring, zeker bij beginners.

Een handig hulpmiddel is deze:

Dit is een soort harde pasta waarmee je een oudere soldeerpunt weer mee kan opknappen.

Ja, dat is voor punten die erg vuil geworden zijn, niet voor punten die al mechanisch beschadigd zijn. Zelf heb ik het overigens niet.

Ik gebruik tin met cadmium. (145 graden soldeer).   
Weller soldeerstation.
Fosforzuur 10%  als vloeimiddel en vaak ook wel wat vet
Sponsje met water.

Daar gaan we weer: hier heeft de topicstarter NIETS aan. Die heeft inmiddels al aangegeven gewoon draadjes en schakelaars te solderen. Fosforzuur heeft niets te zoeken bij het solderen van elektronica, evenals tin met zo'n laag smeltpunt. Dit schept alleen maar verwarring.

Ik persoonlijk soldeer al 45 jaar met een weller soldeerbout met deze bout heb ok ook voor míjn werk mee gewerkt

Vele stiften beschikbaar, maar niet dezelfde als ik nu heb. Voor nog geen 25 euro koop ik een compleet nieuwe set, met multimeter, tangetjes, en soldeertin (zonder harskern), terwijl een nieuwe stift soms net zo duur is.

Juist bij Weller zijn nieuwe stiften heel lang leverbaar. Ook voor modellen die niet meer leverbaar zijn.
Heeft mede mijn keuze voor Weller bepaald. En de fijne ervaring van de bouten op het werk. En daar moeten we ook wel eens reserve onderdelen voor bestellen en dat lukt nog steeds prima.

maar Weller is toch neem ik aan een professionele fabrikant ,die levert toch ook wel stiften voor bedrijven , of hebben die allemaal tegenwoordig een soldeerstation ?

Erg belangrijke opmerking: Weller heeft een consumentenlijn en een lijn voor professionelen: alles wat rood is, is de consumentenlijn, alles wat blauw of zwart is, is het professionele spul. Daar hangt een totaal ander prijskaartje aan en ik kan me voorstellen dat de ondersteuning van hun consumentenspullen lang niet zo langdurig is als die van de professionele apparatuur, waar je inderdaad bijna altijd nog reserve-onderdelen voor kan krijgen, al bestaat de bout niet meer.

Een sponsje doet je bout iedere keer afkoelen. Niet echt lekker voor de bout.

Geen natte sponsjes, want de afwisseling heet / koud kan ook niet goed zijn voor je stift c.q. voor de beschermlaag. Gewoon na iedere keer dat je vloeimiddel en/of tin op je punt hebt gehad, even met een stukje droog keukenpapier afvegen.

Ik gebruik al sinds ik begonnen ben een sponsje. De eerste punt van mijn Weller Magnastat is nog altijd prima bruikbaar en nu 17 jaar oud en er wordt toch wekelijks of vaker mee gewerkt.
En sterker nog: juist NIET schoonmaken na contact met tin. Schoonmaken doe je pas op het moment dat je een nieuwe las gaat leggen. Een lekkere klodder tin smelten terwijl je de bout uitschakelt om een dag later of zo pas weer verder te gaan scheelt ook oxidatie van de toplaag. NIET grondig schoonmaken en dan af laten koelen.

Hoe iedereen hier massa's punten verslijt is mij een raadsel, maar ik vermoed eigenlijk dat dat niet altijd long-life punten betreft.