NS Geel door de jaren heen

[Marc tramt]

Als ik dit draadje zo lees is geel het nieuwe turkoois. Qua discussie. 

[Rondje_HO]

 

[Thom]

Belangrijke lijstjes.
De vraag blijft hoe was het in de jaren zeventig en hoe heden ten dage.

Carel

Je moet ze inderdaad wel in het licht zien van de datum rechtsboven, 1992.

Maar ik heb in de jaren al heel wat materieel tekeningen voorbij zien komen, en volgens mij heeft NS112 het volgehouden van Mat'64 tot IRM uit mijn hoofd.

[Martijn193]

Die NS nummers, kan je daar dan wat mee?

[Thom]

Nee, dat zijn eigen verfrecepturen van NS helaas.

[Martijn193]

Ja precies. Dan helpt het toch als we voor alle tijdperken een overzicht zouden hebben van goed gelijkende kleuren.

[Tjabbe Tjibsma]

Volgens mij is het heel simpel de reden dat NS-geel donkerder is geworden (meer oranje) vanwege het ontbreken van cadmium in de nieuwere verfsoorten. Deze zogenaamd minder milieubelastende verf bleekt sneller uit dan de oude soorten met cadmium, wat je mooi kon zien op de DM90 en SM90....

[tijgernootje]

Wat er exact ontbreekt in de "ns verf" is me niet bekend,maar bepaalde stoffen die vroeger in verf werden gebruikt waren niet milieu vriendelijk.
Omdat heel de wereld milieuvriendelijker wordt moe(s)ten bepaalde items uit de verf mengels worden vervangen door milieu vriendelijk alternatieven.
Die zijn minder lang "kleurvast" dan de oude stoffen in de oude verven.
Daar krijg je dus idd sneller verkleuring door.
Zit zelf in een opleiding over verven en hoe die verven veranderd zijn en wat dat doet over de langere termijn,en wat de consequenties zijn.
(je moet wel als schilder  )
Dus zoals Tjabbe t omschrijft,klopt t heel aardig 

Daarom zie je her en der de overweging om voor sommige projecten een iets te donkere kleur te nemen dan normaal,omdat die over verloop van tijd naar d "juiste" kleur zal uitkomen.
De duur van de verf tegenwoordig(dus voor je die op een project/item moet over/opnieuw schilderen is best lang onder normale omstandigheden) enkel de kleurvastheid is minder lang geworden.

[Thom]

Wat er exact ontbreekt in de "ns verf" is me niet bekend,maar bepaalde stoffen die vroeger in verf werden gebruikt waren niet milieu vriendelijk.
Omdat heel de wereld milieuvriendelijker wordt moe(s)ten bepaalde items uit de verf mengels worden vervangen door milieu vriendelijk alternatieven.
Die zijn minder lang "kleurvast" dan de oude stoffen in de oude verven.
Daar krijg je dus idd sneller verkleuring door.

Chroom, Cadnium, Lood, en nog veel meer andere rotzooi is, gelukkig, verdwenen uit de verf.

Genoeg mensen die door die rommel nooit hun pensioen leeftijd gehaald hebben...

[guest7823]

Kniesoor heeft zich eventjes niet met deze discussie bemoeid omdat ........ op het moment dat deze discussie losbarstte ik net een column dienaangaande had ingeleverd bij de Railhobby 

Hoewel ik niet beweer de waarheid in pacht te hebben had ik meer dan een jaar geleden al geconcludeerd dat de NS een andere kleur geel dan "standaard" / oorspronkelijk gebruikte

Mijn alertheid op deze kleurverandering is gebaseerd op kennis / ervaring / discussie bij de SHM over "NS-groen" (7742), NBDS blauw (5) en bufferbalken rood. Ik weet dat er voor het groen van de 7742 vele proefmengingen zij gedaan, dat het huidige groen "good enough for governementswork" is, maar niet 100% en dat mooi helder rood voor bufferbalken echt een probleem is.

Er spelen twee problemen: het basis materiaal (de drager van de verf) en de beschikbare pigmenten.

Om even met het eerste te beginnen: sommige pigmenten mogen domweg niet meer. Vanwege milieuschade en risico's voor gezondheid. Maar ...... daarmee hebben we ons wel berooft van een aantal (heldere / sprekende) kleuren. Die pigmenten heb je domweg nodig om diepe, heldere kleuren te krijgen en dat lukt dus tegenwoordig niet meer (Ik ken iemand die zegt dat moderne kleuren allemaal grijsvarianten zijn). Tevens helpen die (inmiddels verboden) pigmenten om de verf kleurvast te houden

Ook het dragermateriaal heeft gevolgen voor de kleur en kleurvastheid. Ouderwetse verf was terpentine of zelfs thinner gedragen en dat mag op veel plaatsen niet meer. Maar daarmee is de verwerkbaarheid, slijtagevastheid en kleurvastheid wel veranderd.

Het oorspronkelijke NS geel uit de jaren '70 (geïntroduceerd met Spoorslag 70) was (bij mijn weten, maar ik kan het nergens meer terugvinden) een zogenaamd  "monochromaat" Dit wil zeggen dat de kleur maar bestond uit één kleurstof. Dit heeft o.a. een hoge kleurvastheid ten gevolge. N.l. weinig kans op mengverschillen en een hoge weerstand tegen ouderdomsverkleuring / verbleking. Alleen ........ de basis van die kleurstof was dus cadmium en dat willen we niet meer. Deze zelfde kleurstof zat dus ook in de bekende gele Heinekenkratten. En het niet meer mogen gebruiken van die kleurstof is dus DE reden geweest om over te stappen naar de huidige groene Heinekenkratten (en die bijbehorende reclame trein die gereden heeft).

Als ik het goed heb onthouden is bij de bouw van 6400 voor het eerst gebruik gemaakt van watergedragen verven. Die combinatie (watergedragen en geen cadmiumpigment) resulteerde dus in het rap verkleuren tot een flets pisgeel.

Inmiddels heeft de NS met haar huidige kleurstelling de vlucht naar voren verkozen naar een veel meer oranje geel. Vermoedelijk in de hoop om dan met de vermoedelijk komende verkleuring toch weer een beetje in de buurt te komen / blijven van het oorspronkelijke jaren '70 geel.

Als ik mijn bronnen goed begrepen heb is het huidige groen zoals dat nu (2018) op Bello zit het dichtste bij de kleur (qua diepte) die de NS stoomloc's hadden. Maar daar zijn heel veel proefmengingen voor gedaan door Sikkens / Akzo. Maar er is te verstaan gegeven dat deze kleur inmiddels niet meer gemaakt kan worden. Domweg omdat de fabrikanten /  leveranciers de pigmenten niet meer in huis mogen hebben. Dus wanneer die verf op is ..........

Slechts bij restauratie van kunstwerken is het gebruik van de oude pigmenten nog mogelijk, maar dan moet er dus door de restaurateur zelf de verf gemengd worden. Benieuwd wanneer de historisch waarde van spoormaterieel voldoende hoog begint te worden om die weg te kunnen gaan bewandelen ........

[guest7823]

Oh ja........

Spoorslag 70 heeft ons ook het intercity netwerk opgeleverd (inmiddels praktisch weer opgeheven), maar ook zaken als het huidige NS logo, de nog steeds in gebruik zijnde pictogrammen, "minimaal een trein per uur" (inmiddels bijna volledig vervangen door een per half uur) en een klokvaste dienstregeling.

Kortom de NS zoals we die kennen is inmiddels bijna 50 jaar geleden geïntroduceerd. En daarmee heeft de NS in de naoorlogsjaren een knappe prestatie neergezet. In 15 jaar vanuit de oorlogsschade stoom uitgefaseerd en daarna doorgepakt en in 20 jaar de basis van het bedrijf opgebouwd zoals we dat nog steeds kennen en daarmee redelijk toekomstvast is gebleken.

[tijgernootje]

Slechts bij restauratie van kunstwerken is het gebruik van de oude pigmenten nog mogelijk, maar dan moet er dus door de restaurateur zelf de verf gemengd worden. Benieuwd wanneer de historisch waarde van spoormaterieel voldoende hoog begint te worden om die weg te kunnen gaan bewandelen .......

Waarschijnlijk als het te laat is,zoals wel vaker het geval is geweest 

Maar dat de "vooruitgang"in verf een verbetering is,is i.d.d. niet geheel waar.
Tuurlijk is het mooi dat bepaalde stoffen niet meer mogen vanwege een gezondheids of milieu risico.
Ook is het mooi dat men "alternatieven" heeft gevonden voor bepaalde kleuren en voor verf als een specifiek iets om bv hout te beschermen, 
maar de "levensduur en kwaliteit" van de huidige producten is vele malen korter geworden.
Ik durf te beweren dat bv de huidige en toekomstige generatie beitsen,wellicht max 3kwart van de bescherming bieden die de vroegere generaties hadden.
Telt ook voor bv menie om je hout mee in te smeren(loodmenie),waar je vroeger een balk ermee insmeerde en er nooit meer naar hoefde om te kijken onder normale omstandigheden,daar telt dat nu niet meer omdat de samenstelling veranderd is en de kwaliteit van verf achteruit is gegaan.

Toch zullen we het ermee moeten doen vrees ik.
En ik hoop dat men in het geval van historische items en oude verf nu sneller zal ingrijpen dan dat men op allerlei vlakken vroeger heeft nagelaten.

[Thom]

Toch wil ik het 'vroeger was alles beter' ook een beetje nuanceren, naast dat een hoop stoffen niet meer mogen zijn er ook wel een hoop stoffen bijgekomen met nieuwe, goede, eigenschappen...