De Beneluxdienst Amsterdam-Brussel: Zestig jaar samenwerking tussen NS en NMBS

[Martijn de Kuiper]

De Beneluxdienst Amsterdam-Brussel: Zestig jaar samenwerking tussen NS en NMBS

Door: Jimmy Langeveld
Uitgeverij Uquilair

Deel 15, Treinen in Beeld
ISBN 978-90-71513-97-8, eerste druk 2017.
160 bladzijden, meer dan 200 foto’s

In de reeks “Treinen in Beeld” is onlangs het deel verschenen over de Beneluxdienst, vanaf eind jaren ‘50 tot de huidige dienst met de TRAXX’en. Met recht Treinen in BEELD! Meer dan 200 foto’s laten zien hoe deze dienst zich door de jaren heen ontwikkeld heeft. Veel foto’s uit de beginjaren, maar ook een enkele van de Fyra V250. Een heerlijk boek, dat een prominente plek in de boekenkast moet hebben als je geïnteresseerd bent in Beneluxdienst!

Dit deel is voornamelijk een fotoboek, dus geen lange technische verhalen over de loks of rijtuigen. Het begint met een korte inleiding over het ontstaan van de dienst. Al in 1939 werden de eerste pogingen gedaan de lijn te elektrificeren, maar de Tweede Wereldoorlog gooide roet in het eten. Uiteindelijk begint in 1957 de treindienst van Amsterdam naar Brussel, met de speciaal daarvoor ontwikkelde ‘Hondekoppen’. En zo loopt het verhaal door, over de capaciteitsproblemen al in de jaren ‘60 en de verandering van treinstellen naar getrokken materieel. Eerst de NMBS-loks 25.5 met Nederlandse en Belgische rijtuigen, gevolgd door de bekende rood-gele combi van NMBS-lok reeks 11 met de Nederlandse ICR rijtuigen. Deze zijn in 2007 gerenoveerd tot de NS Hispeed uitvoering. Summier wordt ook de korte inzet van de Italiaanse Fyra V250 besproken, maar deze bespreking is ongeveer net zo kort als de daadwerkelijke inzet van deze treinstellen is geweest. Leuk is ook dat men een aantal brochures van de Beneluxdienst in het boek heeft opgenomen, nostalgie!

En dan begint het foto gedeelte van het boek, al vanaf bladzijde 11. Kwalitatief mooie foto’s van de Benelux Hondekop in hun toenmalige omgeving, zoals de stations in de jaren ‘60. Alleen al daarom is het een must dit boek in je collectie op te nemen: zo zag het er toen uit! Een Beneluxstel onder de seinbrug van Amsterdam, met die mooie armseinen. En nog meer foto’s van de Beneluxtreinstellen en klassieke beveiliging. Ook bijzondere samenstellingen kun je zien, zoals een Benelux Hondekop gecombineerd met een Pec en gewone binnenlandse Hondekop.

Vanaf 1973 kwamen de getrokken rijtuigen met de karakteristieke, tot stuurstand omgebouwde, RD op de baan, samen met de I4- rijtuigen en de reeks 25.5 van de NMBS, en de W1 rijtuigen van de NS. En ook van deze samenstelling vele foto’s op locaties die nu niet meer mogelijk zijn.

Het boek brengt ook de introductie van de Belgische Reeks 11 in beeld, vanaf 1985, met de Nederlandse ICR rijtuigen in de zo bekende rood-gele kleurstelling. Bijzonder is dat in de mid-jaren ‘80 nog even alle Beneluxtreinstellen en het getrokken materieel tegelijk dienst heeft gedaan. Een mooie foto is daarbij de line-up van al het Beneluxmaterieel door de jaren heen. Maar vanaf eind jaren ‘80 was het einde van de Hondekoppen en de eerste serie getrokken (of geduwde) rijtuigen toch echt voorbij, en dat is ook op beeld vastgelegd: van slooptransport tot de sloop zelf.

Behalve afbeeldingen van de ‘echte’ Beneluxdienst vind je ook een aantal foto’s van de inzet in bijvoorbeeld de Ardennen Express, of Lovers Rail die de overbodige Reeks 25.5 inhuurde.

Tenslotte wordt aandacht besteed aan de opkomst van NS Hispeed en de HSL. Van ICR rijtuigen in de Prio-bestickering. Een mooie serie foto’s van de inzet van divers materieel door elkaar: een TRAXX of NS1600 met Prio-rijtuigen, soms als overbrenging, soms in gewone dienst.

Als afsluiting een foto van de geheel geel-blauwe samenstelling van NS-TRAXX loc en rijtuigen zoals je ze nu regelmatig kunt tegenkomen.

Conclusie: Een zeer geslaagd fotoboek dat eigenlijk niet in je bibliotheek mag ontbreken!

Door: Bert van Gelder