Bouw rongenwagen R10 van Petau (spoor 0)

[peterha]

Eind vorig jaar ben ik 'besmet' geraakt met het spoor 0 (messing) bouw-virus. Ik heb toen een aantal goederen wagens gekocht, o.a. 2  rongenwagens van Semblat en 1 van Petau.

De bouw van een rongenwagen van Semblat heb ik al beschreven op het spoor 0 forum (allebei zijn klaar, maar moeten nog wel gespoten worden), maar misschien vinden jullie het leuk om de bouw van die van Petau hier op dit forum te volgen?

De wagen die ik ga bouwen is de R10 van de N.S. Deze wagen is uitgevoerd zonder remwerk. Destijds stond die als kit op de site van Petau, maar kort daarna was die daar niet meer te vinden; was kennelijk een uitloopmodel.... Heb er dus ook geen afbeelding van, helaas.

Het schijnt dat Petau bekend staat om zijn meegeleverde soldeer mallen en ook bij deze kit zit een heel arsenaal aan verschillende mallen. Deze mallen zijn gefreesd uit printplaat en elk is bedoeld voor een specifieke soldeeractie.



Hier een plaatje van alle mallen en malletjes en ik zal ook het gebruik ervan laten zien, zodra dat nodig is.

Verder bestaat de kit uit veel, kleine etsdelen, zij- en kopwanden, een aantal lange en reeds voorgebogen langsprofielen en kleinere, ook voorgebogen dwarsprofielen. Verder wat gietdelen en wielen en buffers.

Tevens wordt er en CD meegeleverd met heel veel (detail) foto's, een bouwbeschrijving en een aantal bladen met foto's van de benoemde bouwfase. Dit zijn de foto's die op de CD staan.

[Noud]

Fred,
Ik was afgelopen weekend dezelfde kit aan het bestuderen. Het is een speciale aangepaste kit van een NS rongenwagen, made by Petau, exclusief op de markt gebracht door Taghotrain (op initiatief van de begin dit jaar overleden Willem Damhaar). Op diverse messing onderdelen zat een banderol/tape met daarop NS geschreven. Wat mij opvalt een groot deel van de malletjes overeenkomt met die van jou, maar dat zowel jij als ik enkele andere malletjes extra hebt. Dwz jij hebt er een paar die ik niet heb en ik heb er een paar die jij niet hebt. Ik zit nog in de bouwbeschrijving, dus weet nog niet hoe, wie, wat en waarom dat zo is. Evt even overleg?
groeten,
Arnoud

[peterha]

Hallo Arnoud,

Sorry, maar ik was vergeten te ondertekenen met mijn naam, maar ik heet Peter. Heb intussen mijn onderschrift aangepast.

V.w.b. de rongenwagen; ik heb deze destijds gekocht van en via de website van Petau. Op zijn site kon je bij deze wagen kiezen of je een Duitse versie wilde, DB of DRG. Ook was er de NS versie, welke ik gekocht heb. Deze wijkt wat af van de Duitse versie.

Begrijp ik dat jij een (aangepaste) kit hebt en dat die uitgebracht is door Willem Damhaar? Ik heb overigens van hem ook een paar gesloten goederenwagons, maar dat terzijde.

Geen probleem om wat overleg te hebben, misschien handiger om dit per PB of email te doen. Hoor 't wel.

[Noud]

Wat precies de veranderingen voor de NS tov de Duitse versie is, ben ik nog niet achter. Ik ben nog aan het zoeken naar tekeningen in Hua. Er is al eens iets over geschreven, naar ik denk op het Spoornul-forum.
Laten we maar even overschakelen op PB

[peterha]

Ik ben begonnen met de twee lange zijwanden; onderaan deze zijwanden zitten insparingen, waarin minuscule profieltjes gesoldeerd moeten worden.



Bovenin op de foto het messingdeel waaruit je de stripjes moet drukken. Deze liggen er onder. Bij de onderste zijwand het malletje om het profieltje in de opening te drukken om het daarna vast te solderen. Dan moet er een strip messing onder de zijwand gesoldeerd worden.

Daarna worden de rongenhouders gevormd en op hun plek gesoldeerd. Het vormen doe je met een tangetje en haaks/pas maken gebeurt wederom met een specifiek malletje.



En voor het op de juiste plek solderen, moet alweer een andere specifieke mal gebruikt worden.



Aan beide zijwanden is de strip al onder de wand gesoldeerd. Op de bovenste wand zijn ook de rongenhouders al bevestigd.

Vervolgens moeten de T-profielen aangebracht worden. Deze bestaan uit twee (platte) delen die volgens de beschrijving met behulp van het eerder voor de rongenhouders gebruikte mal, op hun juiste plek gelegd en gesoldeerd worden. Hier eerst de montage van het platte, onderste deel.



Daarna worden de opstaande randen (ook weer met een specifiek hiervoor ontworpen mal) vastgesoldeerd.



De volgende stap is het vormen en solderen van de V-profieltjes voor de T-steunen.



Op deze zijwand zijn alle profieltjes al gesoldeerd.

Hierna gaan we verder met de kopwanden.

[roadster36]

Gaaf idee met al die malletjes.
Al zou ik sommige beugeltjes nog ff nalopen 

[peterha]

Ja, op zich werkt dat wel leuk met die malletjes. Alleen moet je oppassen, want ze zijn gemaakt uit (eenzijdige) printplaat; dus als je gaat solderen en de koperzijde ligt op/aan het te solderen onderdeel, heb je kans dat je het malletje mee soldeert 

Eigenlijk valt het wel mee met die beugeltjes. Het is een macro opname en daarbij vertekent het ook nog. Als je op verschillende foto's goed kijkt, zie je dat de zijwanden enigszins krom lopen, terwijl ze in werkelijkheid toch echt kaarsrecht zijn. Sommige beugeltjes zouden iets rechter kunnen, maar dat is nog minder dan een haar, daarbij is het etswerk van plm. 0,2 mm dik dus dat breekt zo af.

[roadster36]

ff met een tangetje iets in de goede richting helpen gaat gewoon goed komen hoor
Ik gebruik ook foto`s om te kijken of er nog iets verbeterd kan worden aan mijn messing ho gepruts.

[peterha]

Ik heb er inderdaad een paar met een platbek tangetje ietsjes verbogen, maar het is wel delicaat werk....
Als je naderhand de foto's bekijkt en zeker met dichtbij opnames, komen er genadeloos dingen aan het licht die je op een afstand op het model niet eens meer ziet. 
Wel goed voor een soort 'controle'....

[FritsT]

Peter,

dit al eens bekeken?
Oppeln van Petau.

http://forum.beneluxspoor.net/index.php/topic,7120.0.html

gr.
Frits

[peterha]

Neen, deze had ik niet gevonden. Dateert trouwens van een beste tijd terug 

Ook bij 'mijn' kit zitten gietdelen, gefreesde onderdelen en wat etswerk hetgeen overigens door de 'dunte' van het materiaal en de kleine afmetingen tamelijk kwetsbaar is.

Voor wat betreft gesloten goederenwagens heb ik nog twee CHD's van Willem Damhaar (†) en een kolenbak 'op voorraad'.

[peterha]

Verder met de bouw van de R10: de kopwanden.

Ook hier moeten rongenhouders op aangebracht worden, ook weer met een speciaal soldeermal (linksboven in beeld). Onderstaand alle ingrediënten om de complete kopwand te maken.



Eerst, ook hier weer, de minuscule profieltjes in de onderkant van de kopwand solderen en daarna de (ook weer zelf te buigen en te vormen) rongenhouders tegen de bovenkant van de kopwand solderen.

De soldeermal heeft twee dunne T-vormig gefreesde pootjes. Die zijn bedoeld om op de bufferbalk V-vormige houders te plaatsen. In deze V-vormige houders komen dan de T-profielen van de kopwand



Om de T-profielen op hun juiste plek te solderen, heb ik ze onder de smalle pootjes van de mal gelegd en daarna vastgesoldeerd.



Hier een kopwand, bestaande uit twee delen, bovenste is gefreesd messing en het onderste is etsplaat. Op beide delen zijn de rongenhouders en de T-profielhouders aangebracht. De rongen zijn uiteraard verwijderbaar en ook de twee delen zijn deelbaar.

[1795]

[Noud]

Hallo 1795,
Ik heb inmiddels ook wat tekeningen opgezocht.
Er zijn 2 versies bij Petau gemaakt voor zover ik kan nagaan. De korte versie met baklengte van 10200 mm  zonder spanwerk (NCS) zoals op bovenstaande tekening van jou.
De andere is de wagen met baklengte van 10600 mm, met spanwerk (Staatsspoorwegen onder andere nummers SS 5751-5800).
Ik heb de lange bak liggen die via Taghotrain geleverd is. Ik weet niet welke Petau regulier leverde.
Voor de opbouw van het model zal het geen verschil uitmaken verwacht ik.
Gr
Arnoud

[peterha]

Edwin, bedankt voor de tekening.

Arnoud, volgens Paul Petau is het verschil tussen de Duitse en de Nederlandse versie:
"die niederländische Version ist um 400 mm länger, die Rungen
unterscheiden sich nicht. Die Haltebänder für die seitlichen T-Profile
sind breiter. Ansonsten sind beide Versionen gleich".

Dus het enige verschil zit 'm in de lengte en de houders voor de T-profielen aan de zijkant.

Op 2 Duitse fora heb ik twee draadjes gevonden over de bouw van deze wagen.

De zijrongen van deze "Duitse" versie die daar beschreven wordt, bestaan echter uit gefreesd messing dat naar boven toe taps afloopt, een gaatje bovenin heeft en er zit een verdieping in de rong zelf. Op de kopwanden zitten twee smalle rongen en 4 T-profielen.

Mijn "NS" versie heeft platte, onbewerkte rongen (een simpel plat strookje messing met de bovenzijde licht afgerond op de hoeken) en op de kopwand zitten 2 bredere rongen (ook simpel en plat) en er zijn maar twee T-profielen.

De soldeermallen voor de kopwanden van de Duitse versie en de NS versie zijn dan ook duidelijk verschillend. In de NS versie heeft de mal maar twee dunne pootjes en er zit in de kit ook nog maar spul voor totaal 4 T-profielen (2 voor elke kopwand).

Bijgaand twee foto's welke ik van Paul Petau gekregen heb, met dit duidelijke verschil in de rongen.


Wagen met bewerkte rongen.


Wagen met platte rongen.

Dit zijn de rongen die in mijn kit zitten.

Volgens de kenmerken die ik van Petau gekregen heb, zouden dit beide de Duitse versie moeten zijn, aangezien op de zijkant de houders voor de T-profielen smal zijn en maar een klinknagel aan de uiteinden heeft. De houders voor de T-profielen in mijn kit zijn duidelijk breder en hebben aan de uiteinden twee klinknagels onder elkaar (zie mijn foto's van de zijwanden).