Beurzen: Verlichting boven de banen

[Ronaldk]

Naar aanleiding van een aantal berichten in het draadje over de beurs in Rijswijk 2016 over baanverlichting. Dat over dat onderwerp een apart draadje maar een apart draadje gestart moet worden. Veel mensen zijn het daar mee eens maar doen is vraag twee.....  Dan doe ik maar de aftrap.

Hoe doe je verlichting boven je baan?
Dat is aan jezelf wat je op je zolder of kelder doet. Wil je tips hoe je het dat kan doen: Er is reeds een mooi draadje op het forum met een aantal voorbeelden en discussie: Tips voor baanverlichting. Dus vragen over hoe je een mooie verlichting boven je baan kan frabriceren: Kijk eens in dat draadje.

Beurzen en verlichting boven de baan
In de discussie in het draadje ging het over de vraag waarom zou er verlichting boven een baan op een beurs moeten zijn? Is dat niet voor de bouwer zelf te bepalen? Of mag de beursorganisatie iets verplicht stellen?

Mijn mening is dat je als bouwer van een baan waarmee je op een beurs wil staan rekening kan houden met de verlichting van je baan. Je bent, als het goed is, trots op je bouwkunsten dan wil je toch ook dat mensen het goed kunnen zien. Daarnaast kan je met verlichting de sfeer op je modelbaan zelf bepalen in plaats afhankelijk te zijn van de omstandigheden op de beursvloer.

Op rijswijk 2016 stond er een grote baan die er mooi uitzag maar geen verlichting. Ze hadden beduidend minder aanloop dan de banen waar wel verlichting aanwezig was. Gewoon zonde. Met verlichting zou deze baan er veel beter uitkomen. Op eurospoor 2015 stonden ook een aantal mooie banen zonder achtergrond en/of verlichting. Dat is gewoon zonde voor het werk, tijd en geld van de bouwers ongemerkt zullen mensen minder lang kijken en/of gewoon negeren.

De kosten voor wat verlichting zijn niet zo hoog meer. Met de komst van led-verlichting is een goede oplossing voor een redelijke prijs te krijgen. Als er bij het ontwerp van de baan rekening wordt gehouden zijn ze van te voren in te schatten en te begroten. Geldt ook voor je eigen baan op zolder

Mijn mening is dan ook dat beursorganisaties best eisen kunnen stellen aan de verlichting boven banen. Sommige beursorganisaties doen het al. Dat zouden er meer moeten doen. Een aantal geven het mee met de inschrijving van let op: slechte verlichting. Met de BNLS-dioramawedstrijd deden wij het ook al. Eigen verlichting meenemen, reken niet op de verlichting van de stand en/of hal. Maakt een bouwer de keuze het niet te doen: Dan is het zijn eigen probleem. Bij de BNLS-modulebaan wordt de verlichting ook per module geregeld door de bouwer zelf. Daar zijn ze ook niet afhankelijk van de verlichting in de hal.

Zo dit is dan de eerste post in de vraag: Banen op beurzen: Baanverlichting of niet? Dus Max, Arjen, Barry en de rest: jullie zijn welkom om te reageren.

Groeten Ronald.

[Mike 1961]

Als een van de eerste clubs in Nederland zijn wij als Maasbuurtspoor begonnen met achtergronden en met baanverlichting.
Momenteel werken we nog met de felle halogeen bouwlampen die achter een fries zijn opgehangen. De overgang naar mooie LED verlichting is in onderzoek.
Het scheelt enorm veel in de presentatie. Veel tijd wordt besteed aan het bouwen en detailleren van de baan. De verlichting maakt het af.
De vele details komen met goede verlichting beter tot hun recht.
Soms is juist een donkere baan mooi als deze vanuit de straatverlichting en huizen is belicht.
Tegenwoordig is het modern om juist dag/nacht verlichting aan te brengen. Dat verdient extra aandacht omdat juist de nacht een soort verlichting nodig heeft dat juist die nachtelijke sfeer van maanlicht weergeeft.
Dat laatste ga ik in mijn nieuwe baan proberen in te bouwen. Gelukkig ben ik nog lang niet zover. De techniek en ervaring van anderen zal dan wat verder zijn ontwikkeld om het mij wat makkelijker te maken. 

[henk]

Natuurlijk mogen organisaties eisen stellen en dus ook aan de verlichting. Het hoeft niet van mij. Zoals ik in dat andere draadje al stelde: tegenwoordig is het op vrijwel alle tentoonstellingsbanen qua licht stralend weer. Dan zie je meer, komen details beter uit, maak je mooiere foto's, net als op een echte stralende zomerdag. Alleen kijk naar buiten. Dergelijk weer is schaars in dit deel van de wereld, zelfs in de zomer. In de werkelijkheid zijn er bij donker en druilerig weer ook veel schaduwen en zie je niet alles goed. Dat levert een bepaalde sfeer op die je zelden ziet op een tentoonstelling. Wat is nou realistisch?

Verder wordt onderschat hoe modegevoelig dit soort dingen zijn. Wat we mooi en realistisch vinden op een modelbaan, is aan verandering onderhevig, echt waar. Het zou tot enige terughoudendheid moeten leiden qua eisen en oordelen.

[Marc tramt]

Wat mij betreft zijn dat twee discussies Henk; het verlichtingsniveau op de baan en het aanbrengen van baanverlichting. Het eerste is een kwestie van smaak en mode en je ziet inderdaad vaker mooie zomerdagen dan druilerige novemberdagen. Dat geldt overigens ook voor de scenery; meestal lente en zomer, weinig herfst en af en toe winter.
Baanverlichting breng je aan om zelf je verlichtingsniveau te kunnen bepalen, zonder afhankelijk te zijn of de beurshal bepaalt of het hoogzomer of midwinter op je baan wordt.

[rjr]

Natuurlijk mogen organisaties eisen stellen en dus ook aan de verlichting. Het hoeft niet van mij. Zoals ik in dat andere draadje al stelde: tegenwoordig is het op vrijwel alle tentoonstellingsbanen qua licht stralend weer. Dan zie je meer, komen details beter uit, maak je mooiere foto's, net als op een echte stralende zomerdag. Alleen kijk naar buiten. Dergelijk weer is schaars in dit deel van de wereld, zelfs in de zomer. In de werkelijkheid zijn er bij donker en druilerig weer ook veel schaduwen en zie je niet alles goed. Dat levert een bepaalde sfeer op die je zelden ziet op een tentoonstelling. Wat is nou realistisch?

Verder wordt onderschat hoe modegevoelig dit soort dingen zijn. Wat we mooi en realistisch vinden op een modelbaan, is aan verandering onderhevig, echt waar. Het zou tot enige terughoudendheid moeten leiden qua eisen en oordelen.

Kijk dit is nu eens duidelijk. Hier kan ik het wel mee eens zijn. Ben zelf nooit z'n voorstander van die bakken boven de baan. Het belemmerd regelmatig mijn zicht op de banen.
Gevolg  is dat er na deze uitleg bijna geen enkele baan meer zal zijn met eigen verlichting. De eisen aan zo realistisch mogelijk nemen steeds grotere vormen aan. Banen waar treinen lekker rond rijden door haakse bochten kunnen veel kritiek verwachten, naast de schaal voor de modellen moet ook de schaal voor tijd meegenomen worden wat dus betekend realistische snelheden. Elk detail moet goed zijn.
Dus nu ook het weer realistisch maken. Dus zolang het geen tropische baan is geen overdadige verlichting er boven.

Nu wachten tot de eerste modulebaan met een beregenings-installatie boven de baan .

Maar zonder gekheid, van mij hoeft de verlichting ook niet altijd aanwezig te zijn. Ook zonder eigen baan verlichting kun je een goede sfeer krijgen op een baan. En kan de modelverlichting extra tot z'n recht komen, waarom niet een baan in de schemer uitbeelden?

Roelco

[JaJo]

In de werkelijkheid zijn er bij donker en druilerig weer ook veel schaduwen

Huh....Schaduw in het donker.....

Welke verlichting gebruik jij boven je baan Henk?

Groet Jaap

[henk]

Een enkele kale peer zodat het multiplex beter uitkomt Jaap. Ben nog bezig met een perfecte automatische treinenloop.

Schaduwen zijn er ook bij gering licht.

[henk]

Baanverlichting breng je aan om zelf je verlichtingsniveau te kunnen bepalen, zonder afhankelijk te zijn of de beurshal bepaalt of het hoogzomer of midwinter op je baan wordt.

Dat zou je anders niet zeggen als je de argumenten in dat andere draadje leest Marc. Die gaan altijd over de zichtbaarheid en het doen uitkomen van details. Nooit over de sfeer die verlichting moet oproepen. Qua sfeer lijken tentoonstellingsbanen in mijn beleving steeds meer op elkaar. Allemaal dezelfde frieslijst, allemaal dezelfde verlichting, allemaal dezelfde nadruk op details in plaats van de illusie.

[sdz1976]

Nu er een specifiek draadje is wil ik ook wel reageren

Of het wel of niet moet spreek ik me niet over uit, maar vind het wel aangenamer om naar te kijken.

Niets is echter minder waar dan dat je de verlichting boven de baan moet weg laten, om een druilige dag of een nacht voor te stellen.
Je bekomt die illusie veel beter met de kleur van je licht aan te passen.
Neen geen grijs licht ertussen maar wat blauw bv.
Op mijn baan Giannova bv. word de verlichting boven de baan verzorgt, door enkele stroken 3 kleurenleds en een strook warm witte leds.
Deze worden aangestuurd door arduino,s die dan ook nog eens de binnen, en straatverlichting regelt.
Voor een zuiderse zomerdag staan de rgb,s op zijn warmst en branden de warm witte.
Voor een de ochtend en de nacht staat de warm witte uit, en branden de rgb,s op een ander kleur.
In de nacht zit er vrij veel blauw in. Op die manier krijg je de illusiie van een nacht maar heb je toch verlichting die alles mooi laat uitkomen.
Op deze manier verkrijgen we de juiste sfeer op de baan, en in dit geval ook op het juiste moment.

Aan ledstrips met manuele bediening kost het me zo een 40 eur voor een baan van 4,50meter.
Dit zonder de electronica die de dag en de nacht regelt uiteraard.

Grtz,

Samuel.

[Ronaldk]

Het hoeft niet van mij. Zoals ik in dat andere draadje al stelde: tegenwoordig is het op vrijwel alle tentoonstellingsbanen qua licht stralend weer.

Het is wat Marc al aangeeft verlichting boven de baan hebben en de sfeer van de verlichting zijn twee aparte zaken

Natuurlijk mogen organisaties eisen stellen en dus ook aan de verlichting.

Je kan de vraagstelling ook naar de modelbouwer en/of modelspoorclub zetten. Dan mag je als modelbouwer / modelspoorclub de vraag stellen: "Willen wij afhankelijk zijn van de verlichting van de hal voor onze presentatie van de baan?", Wat willen we bereiken met de baan?, Wat willen we laten zien? Met de constructie van de baan kan je daar al rekening mee gaan houden wat je wilt gaan uitbeelden. Al een keer een club gezien die een (party)tent over de baan gehad om het "donker" / "schemer" te krijgen. Dat was een onderdeel van het concept van de baan.

Verder wordt onderschat hoe modegevoelig dit soort dingen zijn. Wat we mooi en realistisch vinden op een modelbaan, is aan verandering onderhevig, echt waar. Het zou tot enige terughoudendheid moeten leiden qua eisen en oordelen.

Hoezo modegevoelig? Vroeger, en ze zijn er nog steeds, waren er hele grote clubbanen waarbij het moto veelal was en is: "knoop losse modules zoveel mogelijk aan elkaar en ga lekker rijden". En dan is de verlichting van minder belang. Nu zie je steeds meer dat banen meer en meer doordacht worden: een compleet thema met bepaalde sfeer. Daar wordt dan verlichting op de baan in meegenomen. Dat is een ontwikkeling die zich alleen maar meer gaat doorzetten.

Maar zonder gekheid, van mij hoeft de verlichting ook niet altijd aanwezig te zijn. Ook zonder eigen baan verlichting kun je een goede sfeer krijgen op een baan. En kan de modelverlichting extra tot z'n recht komen, waarom niet een baan in de schemer uitbeelden?

Misschien thuis goed te realiseren... Maar als je op een beurs gaat staan dan weet je niet van te voren de lichtcondities. Die zijn namelijk afhankelijk van de hal, de licht inval van buiten, enzovoort. Dan is iedere beurs een wilde gok hoe je baan uitkomt. Dus als je op een beurs een baan in het schemer wil uitbeelden zal je iets moeten doen om het altijd "schemer" te krijgen. Dus een bakconstructie of zoals eerder genoemd een tent of zo....

Groeten Ronald.

[henk]

Het is wat Marc al aangeeft verlichting boven de baan hebben en de sfeer van de verlichting zijn twee aparte zaken

Waarom dat stomme knipoogje? Zoals al gezegd in antwoord op Marc, is dat schome theorie, maar merk ik daar op een tentoonstelling weinig van. De lichtsfeer is op al die banen met frieslijst en leds erin hetzelfde. Kennelijk gaat het niet om de sfeer, maar om de zichtbaarheid. Omschrijving van deze bezoeker van de huidige mode op tentoonstellingen: nadruk op details, minder op de illusie en de kunst van het weglaten, en de verlichtingstechniek faciliteert dat. Maar misschien zal de verlichting over vijf jaar ook anders worden gebruikt.

[Marc tramt]

Of om dezelfde sfeer.... Wat ik al aangaf; ook qua scenery is het overgrote deel van de banen in voorjaar/zomer gesitueerd met groene velden en bomen volop in het blad.

[Ronaldk]

Henk,

De lichtsfeer is op al die banen met frieslijst en leds erin hetzelfde. Kennelijk gaat het niet om de sfeer.

Heb je wel eens gevraagd aan een bouwer waarom dat zo gedaan is? Ik ben het met je eens dat de verlichting soms wel iets te overdreven is. Soms ook niet echt passend is. Misschien herken je de echte goede bouwers door hoe ze hun verlichting gebruiken om een bepaalde sfeer en gevoel aan hun baan geven.

Groet Ronald.

[Besselspoor]

Het idee dat banen mooi genoeg zijn zonder verlichting is een naar mijn mening volkomen achterhaalde gedachte. Net als blikken treinen in lengteschaal 1/100 of minder. Of 5mm hoge railstaven met in het midden ook een rail. En er zullen genoeg mensen zijn die de indruk van een treinachtig object al voldoende vinden en er tevreden mee zijn, prima. Maar wanneer je een baan of module bouwt met als doel die ten toon te stellen, is jouw doel tevens dat iemand er wat van vindt. En zal door veel kijkers verwacht worden dat je je conformeert aan de mode van nu, dus geen Heki-grasmatten, M rails, blikken treinen, fallerhuisjes en kaarslicht. En om op de eerdere discussie terug te komen, je MOET niks. Maar accepteer dan dat de meer kritische modelbouwer er geen voldoende voor geeft. Echter: het gaat hier alleen over licht.
Voorbeeld:

Een fraai gebouwd stukje Frankrijk. Modelspoor, en zo ziet het er ook uit: klapstoelen op de achtergrond, kijkhoogte een meter dus alleen helicopterview en vooral te weinig licht om de baan mooi uit te laten komen.
En dan:

Ook een stukje Frankrijk, qua detailniveau niet heel veel anders dan de eerste. Maar netjes afgekaderd en met licht wat qua kleur bewolkt daglicht benaderd. Geen volle zon dus, maar een enorme meerwaarde voor de bouwer. En hoger geplaatst zodat een veel realitischer kijkhoek ontstaat, maar hier gaat het over licht.
En wie herinnert zich de Digitale Demo Pendelbaan van Karst Drenth op Ontraxs 2014? Geprogrammeerde verlichting om over te gaan van dag- naar nachtsfeer. Alleen al dáárom viel hij in de prijzen.
Natuurlijk mag de notoire nostalgist blijven proclameren dat het hem écht niet uitmaakt, maar de trend is nu eenmaal dat het steeds beter kan en mag.
Tenslotte nog even écht zonlicht ter vergelijking:

Zolang deze contrastwaarde niet gehaald wordt, is er geen sprake van overdreven zonnige dagen op de modelspoorbaan hoor

[Tjalling]

Toch maakt Henk wel een terecht punt dat veel banen op dezelfde manier opgezet zijn met frieslijst en ledverlichting.
Dat is de mode op dit moment, en ik ben er van overtuigd dat dat er over een paar jaar ook weer anders uitziet.
Wat dat betreft zou wat meer afwisseling en eigenwijzigheid ook geen kwaad kunnen. 

Verlichting is wel van groot belang, en in mijn optiek te belangrijk voor een goede presentatie om dat van de beurslocatie af te laten hangen.

Groet,
Tjalling