BNLS-werkspoor MK 2900 afbouwen

[janw]

Een tijdje terug heb ik van een kennis in Engeland een niet afgebouwde MK 2900 overgenomen. Hij had dit model professioneel laten bouwen, maar dit was geen succes geworden; het model was 'as is'  geleverd en ook bij de koper niet verder gekomen. Ik besloot de uitdaging aan te gaan, ook omdat je verder niet heel makkelijk meer aan het model kunt komen. Inmiddels is het model voltooid en goed rijdend; hieronder een kort verslagje van hoe dat is gegaan.

Het model kwam als volgt aan: uiterlijk netjes in elkaar gezet (afgezien van een iets kromme tenderzijwand maar die stoort niet). Dus als rijdend maken niet zou lukken, was er in elk geval een mooi vitrinemodel van te maken. Dat gaf al hoop.















Het model moet de oorspronkelijke uitvoering van de loc gaan voorstellen, dus met geheel open machinistenhuis met de zeer esthetische brilplaat, en zonder de later toegevoegde apparaten op de voetplaat. Ongeveer zoals de SS 13 in het Spoorwegmuseum staat, die dan ook op allerlei punten als voorbeeld dient. Helemaal klopt het uiteindelijk niet, want de tender moet eigenlijk een iets lagere zijwand hebben (gelijk aan de hoogte van de zijplaat van het machinistenhuis). Hier is een latere, iets hogere tender aangehangen -- overigens net zoals bij de SS13 zoals-ie in het museum staat, terwijl daar ook de originele aanblik gepretendeerd wordt.  Dat beschouwen we dan maar als excuus.
De tender is gedacht als ' loaded tender'  dus helemaal gevuld met lood en best zwaar.

Dan in elkaar zetten en testen op een spoortje. Een aantal belangrijke zaken bleek in orde. Stroomafname was OK, de motor liep, en de achterste as werd netjes aangedreven. De lokwielen liepen goed, de koppelstangen en het dubbele frame moesten dus in orde en passend zijn. De compensatie werkte ook naar behoren. Er waren twee problemen. De tenderwielen liepen aan en de loc waggelde schrikbarend om zijn lengte-as. Waar lag dat aan?
Enige studie en navragen leerde dat dit inherent is aan de gekozen constructie. Alleen de achterste (aangedreven) as zit vast in het frame; de tweede en eerste as hebben verticale ruimte in hun lagers. Door de krachten op de excentrieken waarmee de beweging van de koppelstang op de vier voorste wielen wordt overgebracht onstaat onvermijdelijk een waggeling. Geen constructiefout dus, wel een puzzeltje hoe die te onderdrukken.
De oplossing is de tender: de 'load'  daarvan kan niet alleen gebruikt worden om de adhesie en daarmee de trekkracht te vegroten, maar ook om de waggeling te onderdrukken.
Daarvoor was de aanwezige loc-tender koppeling echter ongeschikt:



Om een waggeling om de lengte-as te onderdrukken zijn twee horizontale vlakken nodig in de breedte van de loc. Die zijn eenvoudig uit messing plaat te maken en aan te solderen; één aan de tender en één aan de loc, zodanig dat die aan de tender direct op de andere drukt:





En inderdaad, de waggeling is nu weg!

Volgende probleem waren de tenderwielen die aanliepen. Dit bleek met goed kijken, beter afstellen en voorzichtig bijbuigen van een paar delen al oplosbaar. De mechanische problemen aan de loc waren hiermee opgelost; hij rijdt mooi stil en gelijkmatig en heeft een aanzienlijke trekkracht. Voor wie goed kijkt is er nog een heel lichte waggeling te ontdekken, dat is alles.

Dan restte nog alleen het uiterlijke afbouwen. Dit bestond vooral uit 1) spuiten en 2) afmaken van het machinistenhuis, dat helemaal open is en dus niet zonder fatsoenlijke detaillering kan.

Voor het spuitwerk dient de Staatsspoor 13 als voorbeeld, dus donkergroen met zwart/witte biezen. Voor de zijwanden van loc en tender levert MK transfers voor de biezen. De ketelbanden moet de bouwer zelf maken; voor de biezen op het tenderonderstel is geen oplossing. Op foto's in de diverse publicaties zijn ze net te zien (maar ook maar net), want ze waren heel dun.
Het groen is Humbrol Satin 195 dat heel dicht in de buurt komt van de kleur op de SS13 in het museum.
De volgorde werd: witte grondlaag (spuitplamuur)-ketelbanden afplakken-groen-zwart-overige afwerking
Ik heb een poging gedaan om ook de witte biezen op het tenderonderstel af te plakken maar dit werd geen succes. Te dik en niet strak te krijgen. Dus aangezien je ze op de oude foto's moet zoeken om ze te zien, besloten dat ze optisch geen rol spelen en meer verstoren dan toevoegen. Dus weglaten.

Voordat het spuiten kon beginnen moest er enig voorwerk aan de brilplaat gebeuren; een overbodig gat (voor een fluit?) werd gevuld met soldeer en twee nieuwe gaten gemaakt voor de stangen van de Salters veiligheid, en de ringen van de kijkgaten wat slanker gevijld (binnendiameter groter en dikte dunner).

Foto's:


grondlaag


tender met de afgekeurde biezen
Hier is ook net te zien dat deze tenderwand aan de voorkant iets naar binnen valt. Niet storend gelukkig.


groen en zwart erbij


tender weer zonder biezen


rood erbij



Ik heb ervoor gekozen om een aantal delen die weer blank moeten worden gewoon mee te spuiten en later weer kaal te maken (bel, schoorsteenkroon, lampringen etc) en hier gepruts met afplakken te vermijden.
Wat betreft de kleur van de schoosteenkroon was het kiezen tussen twee kwaden: hij moet natuurlijk koperkleurig zijn, maar metaalverf ziet er vaak zo uit als metaalverf en niet als metaal. Andere modellen die ik zag stemden op dit punt niet optimisch. Daarom besloten de kroon maar in messing te accepteren, dan ziet-er uit tenminste uit als metaal. Misschien een keer verkoperen in een electrisch bad?

Dan het afbouwen van het machinistenhuis. Het geleverde ketelfront zag er niet overtuigend uit. Ik heb de basis wel gebruikt, maar aangepast. Ten eerste korter gemaakt (het was ca. een halve cm. te lang gemaakt om te helpen het wormwiel te verbergen maar dit deed meer kwaad aan het aanzien van de machinistenstandplaats dan goed). Dus ingekort --dan is vanuit een aantal hoeken de worm te zien maar lijkt het zijaanzicht tenminste op een oude Staatsspoor-loc. Nieuwe regulateurhandel gemaakt, stangen voor de Salters-veiligheid, de behuizing van de veren (die via de stangen de veiligheid dichtdrukken), peilglas, manometer en een fluit. De manometer is een hergebruikte van wat er zat --eigenlijk te groot maar het beste wat ik had en het ziet er redelijk uit. De moer onder manometer is een stukje snoerisolatie. De stangen van de veiligheid zijn samen uit één strookje floppy disk-aluminium gebogen (in een u) dat alleen aan de brilplaat vastzit, en met de korte kant van de u tegen de veiligheid aan, zodat ketel en machinistenhuis los van elkaar blijven voor demontage. De lange einden zijn met secondenlijm aan de einden van de 'veren'  gelijmd.















1865 bij de Staatsspoor (een stadium eerder, nog zonder buffers, trekwerk en dom, en niet voltooid machinistenhuis).
Nu maar eens zo'n veewagon als ook in het museum staat uit hout gaan knutselen...

[tbrandsma]

Hai Janw
Mooi lokkie 
Groet Ed

[roadster36]

Super mooi 
Waarom heeft MK in de constructie eigenlijk de motor niet omgedraaid zodat hij de middelste as aandrijft
of zou die dan in het machinistenhuis uitkomen met de motor achterzijde.

[ingenium]

Hmmm, heb ik ook nog liggen...

Heel fraai Jan, een inspiratiebron!

[Besselspoor]

Gaaf zeg, heerlijk om weer eens een echt vroege versie te zien ontstaan. Overigens: voor dunne biezen worden in de UK inktpennetjes aangeboden (tot wel 0,25) die met dunne verf gevuld kunnen worden. Daar zijn hele mooie resultaten mee te boeken.

[Floris Dilz]

Super mooi 
Waarom heeft MK in de constructie eigen lijk de moto niet omgedraaid zodat hij de middelste as aandrijft
of zou die dan in het machinistenhuis uitkomen met de motor achterzijde.

Dat kan, maar dan moet je de middenas vastzetten en dan kun je geen zuivere compensatie toepassen. In dit geval zou het betekenen middenas vast, achteras kantelend, vooras geveerd. Werkt overigens prima, heb meerdere locjes gebouwd op die manier.

@janw: zeer geslaagd dingetje zo! 

[Gert Arkema]

Top Jan, mooi ding en fabuleus geslaagd!

[roadster36]

Dit zijn de pareltjes op dit forum.
roept wel herinneringen op (iets met een 1300 die er nog ligt)
http://www.teammitropa.nl/Renovatie-mk-ns-1300

[Tomasso]

Mooi zeg


Verzonden vanaf mijn iPhone met Tapatalk

[Ivo tB]

Jan, mooie lok geworden.    Ik heb de kit nog liggen en daar ben ik heel zuinig op. Ook een bijzondere uitvoering en leuk dat je er zo nog aan kon komen. Aandrijving op achteras is onvermijdelijk voor compensatie en bovendien zou je de aandrijving anders onder de ketel tussen de voetplaat gaan zien.


mvg,
Ivo

[ingenium]

Niemand die aandrijving in de (kleine) tender bedacht heeft?

[Ivo tB]

Ja, Maykel zelf. De tender van de 1300 en de 2900 zijn aan elkaar gelijk en in zijn SS versie van de 1300 heeft hij een tenderaandrijving gestopt waarmee over de moerputtenbrug werd gereden..

mvg,
Ivo

[henk]

Mooi hoor. 
Nu nog een authentiek ogende machinist.

[Post49]

Mooie kar  .
Net iets te ver voor m'n tijdperk  .

Gr. Erik.

[janw]

heren, dank voor de complimentjes!
Hieronder nog twee foto's die ik gisteren niet bleek te hebben; een algemeen aanzicht in de huidige staat en een detail van de fluit en veiligheid. De fluit zit met een horizontaal dwarsdraadje (zie foto boven), dat in een u is gebogen, aan de stangen van de veiligheid gelijmd, dus ook los van de ketel.
De genadeloze foto laat trouwens ook zien, wat voor het blote oog veel minder opvalt, dat ik moeite heb gehad om de transfers van MK, die al een zekere leeftijd hadden, te laten hechten.