BeneluxSpoor.net forum
Wat zijn we aan het bouwen? => Werkspoor => Topic gestart door: janw op 02 juni 2015, 11:59:16
-
Een tijdje terug heb ik van een kennis in Engeland een niet afgebouwde MK 2900 overgenomen. Hij had dit model professioneel laten bouwen, maar dit was geen succes geworden; het model was 'as is' geleverd en ook bij de koper niet verder gekomen. Ik besloot de uitdaging aan te gaan, ook omdat je verder niet heel makkelijk meer aan het model kunt komen. Inmiddels is het model voltooid en goed rijdend; hieronder een kort verslagje van hoe dat is gegaan.
Het model kwam als volgt aan: uiterlijk netjes in elkaar gezet (afgezien van een iets kromme tenderzijwand maar die stoort niet). Dus als rijdend maken niet zou lukken, was er in elk geval een mooi vitrinemodel van te maken. Dat gaf al hoop.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9825.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9825.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9826.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9826.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9827.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9827.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9828.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9828.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9829.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9829.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9836.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9836.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9845.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9845.jpg)
Het model moet de oorspronkelijke uitvoering van de loc gaan voorstellen, dus met geheel open machinistenhuis met de zeer esthetische brilplaat, en zonder de later toegevoegde apparaten op de voetplaat. Ongeveer zoals de SS 13 in het Spoorwegmuseum staat, die dan ook op allerlei punten als voorbeeld dient. Helemaal klopt het uiteindelijk niet, want de tender moet eigenlijk een iets lagere zijwand hebben (gelijk aan de hoogte van de zijplaat van het machinistenhuis). Hier is een latere, iets hogere tender aangehangen -- overigens net zoals bij de SS13 zoals-ie in het museum staat, terwijl daar ook de originele aanblik gepretendeerd wordt. Dat beschouwen we dan maar als excuus.
De tender is gedacht als ' loaded tender' dus helemaal gevuld met lood en best zwaar.
Dan in elkaar zetten en testen op een spoortje. Een aantal belangrijke zaken bleek in orde. Stroomafname was OK, de motor liep, en de achterste as werd netjes aangedreven. De lokwielen liepen goed, de koppelstangen en het dubbele frame moesten dus in orde en passend zijn. De compensatie werkte ook naar behoren. Er waren twee problemen. De tenderwielen liepen aan en de loc waggelde schrikbarend om zijn lengte-as. Waar lag dat aan?
Enige studie en navragen leerde dat dit inherent is aan de gekozen constructie. Alleen de achterste (aangedreven) as zit vast in het frame; de tweede en eerste as hebben verticale ruimte in hun lagers. Door de krachten op de excentrieken waarmee de beweging van de koppelstang op de vier voorste wielen wordt overgebracht onstaat onvermijdelijk een waggeling. Geen constructiefout dus, wel een puzzeltje hoe die te onderdrukken.
De oplossing is de tender: de 'load' daarvan kan niet alleen gebruikt worden om de adhesie en daarmee de trekkracht te vegroten, maar ook om de waggeling te onderdrukken.
Daarvoor was de aanwezige loc-tender koppeling echter ongeschikt:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9840.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9840.jpg)
Om een waggeling om de lengte-as te onderdrukken zijn twee horizontale vlakken nodig in de breedte van de loc. Die zijn eenvoudig uit messing plaat te maken en aan te solderen; één aan de tender en één aan de loc, zodanig dat die aan de tender direct op de andere drukt:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG0172.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG0172.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG0173.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG0173.jpg)
En inderdaad, de waggeling is nu weg!
Volgende probleem waren de tenderwielen die aanliepen. Dit bleek met goed kijken, beter afstellen en voorzichtig bijbuigen van een paar delen al oplosbaar. De mechanische problemen aan de loc waren hiermee opgelost; hij rijdt mooi stil en gelijkmatig en heeft een aanzienlijke trekkracht. Voor wie goed kijkt is er nog een heel lichte waggeling te ontdekken, dat is alles.
Dan restte nog alleen het uiterlijke afbouwen. Dit bestond vooral uit 1) spuiten en 2) afmaken van het machinistenhuis, dat helemaal open is en dus niet zonder fatsoenlijke detaillering kan.
Voor het spuitwerk dient de Staatsspoor 13 als voorbeeld, dus donkergroen met zwart/witte biezen. Voor de zijwanden van loc en tender levert MK transfers voor de biezen. De ketelbanden moet de bouwer zelf maken; voor de biezen op het tenderonderstel is geen oplossing. Op foto's in de diverse publicaties zijn ze net te zien (maar ook maar net), want ze waren heel dun.
Het groen is Humbrol Satin 195 dat heel dicht in de buurt komt van de kleur op de SS13 in het museum.
De volgorde werd: witte grondlaag (spuitplamuur)-ketelbanden afplakken-groen-zwart-overige afwerking
Ik heb een poging gedaan om ook de witte biezen op het tenderonderstel af te plakken maar dit werd geen succes. Te dik en niet strak te krijgen. Dus aangezien je ze op de oude foto's moet zoeken om ze te zien, besloten dat ze optisch geen rol spelen en meer verstoren dan toevoegen. Dus weglaten.
Voordat het spuiten kon beginnen moest er enig voorwerk aan de brilplaat gebeuren; een overbodig gat (voor een fluit?) werd gevuld met soldeer en twee nieuwe gaten gemaakt voor de stangen van de Salters veiligheid, en de ringen van de kijkgaten wat slanker gevijld (binnendiameter groter en dikte dunner).
Foto's:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2431.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2431.jpg)
grondlaag
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2461.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2461.jpg)
tender met de afgekeurde biezen
Hier is ook net te zien dat deze tenderwand aan de voorkant iets naar binnen valt. Niet storend gelukkig.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2485.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2485.jpg)
groen en zwart erbij
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2487.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2487.jpg)
tender weer zonder biezen
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2486.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2486.jpg)
rood erbij
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2488.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2488.jpg)
Ik heb ervoor gekozen om een aantal delen die weer blank moeten worden gewoon mee te spuiten en later weer kaal te maken (bel, schoorsteenkroon, lampringen etc) en hier gepruts met afplakken te vermijden.
Wat betreft de kleur van de schoosteenkroon was het kiezen tussen twee kwaden: hij moet natuurlijk koperkleurig zijn, maar metaalverf ziet er vaak zo uit als metaalverf en niet als metaal. Andere modellen die ik zag stemden op dit punt niet optimisch. Daarom besloten de kroon maar in messing te accepteren, dan ziet-er uit tenminste uit als metaal. Misschien een keer verkoperen in een electrisch bad?
Dan het afbouwen van het machinistenhuis. Het geleverde ketelfront zag er niet overtuigend uit. Ik heb de basis wel gebruikt, maar aangepast. Ten eerste korter gemaakt (het was ca. een halve cm. te lang gemaakt om te helpen het wormwiel te verbergen maar dit deed meer kwaad aan het aanzien van de machinistenstandplaats dan goed). Dus ingekort --dan is vanuit een aantal hoeken de worm te zien maar lijkt het zijaanzicht tenminste op een oude Staatsspoor-loc. Nieuwe regulateurhandel gemaakt, stangen voor de Salters-veiligheid, de behuizing van de veren (die via de stangen de veiligheid dichtdrukken), peilglas, manometer en een fluit. De manometer is een hergebruikte van wat er zat --eigenlijk te groot maar het beste wat ik had en het ziet er redelijk uit. De moer onder manometer is een stukje snoerisolatie. De stangen van de veiligheid zijn samen uit één strookje floppy disk-aluminium gebogen (in een u) dat alleen aan de brilplaat vastzit, en met de korte kant van de u tegen de veiligheid aan, zodat ketel en machinistenhuis los van elkaar blijven voor demontage. De lange einden zijn met secondenlijm aan de einden van de 'veren' gelijmd.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2495.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2495.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2499.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2499.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2501.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2501.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2504.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2504.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2605.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2605.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2609.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2609.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2516.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2516.jpg)
1865 bij de Staatsspoor (een stadium eerder, nog zonder buffers, trekwerk en dom, en niet voltooid machinistenhuis).
Nu maar eens zo'n veewagon als ook in het museum staat uit hout gaan knutselen...
-
Hai Janw
Mooi lokkie (y)
Groet Ed
-
Super mooi (y)
Waarom heeft MK in de constructie eigenlijk de motor niet omgedraaid zodat hij de middelste as aandrijft ???
of zou die dan in het machinistenhuis uitkomen met de motor achterzijde.
-
Hmmm, heb ik ook nog liggen...
Heel fraai Jan, een inspiratiebron!
-
Gaaf zeg, heerlijk om weer eens een echt vroege versie te zien ontstaan. Overigens: voor dunne biezen worden in de UK inktpennetjes aangeboden (tot wel 0,25) die met dunne verf gevuld kunnen worden. Daar zijn hele mooie resultaten mee te boeken.
-
Super mooi (y)
Waarom heeft MK in de constructie eigen lijk de moto niet omgedraaid zodat hij de middelste as aandrijft ???
of zou die dan in het machinistenhuis uitkomen met de motor achterzijde.
Dat kan, maar dan moet je de middenas vastzetten en dan kun je geen zuivere compensatie toepassen. In dit geval zou het betekenen middenas vast, achteras kantelend, vooras geveerd. Werkt overigens prima, heb meerdere locjes gebouwd op die manier.
@janw: zeer geslaagd dingetje zo! (y)
-
Top Jan, mooi ding en fabuleus geslaagd!
-
Dit zijn de pareltjes op dit forum.
roept wel herinneringen op (iets met een 1300 die er nog ligt) ;D
http://www.teammitropa.nl/Renovatie-mk-ns-1300
-
Mooi zeg
Verzonden vanaf mijn iPhone met Tapatalk
-
Jan, mooie lok geworden. (y) Ik heb de kit nog liggen en daar ben ik heel zuinig op. Ook een bijzondere uitvoering en leuk dat je er zo nog aan kon komen. Aandrijving op achteras is onvermijdelijk voor compensatie en bovendien zou je de aandrijving anders onder de ketel tussen de voetplaat gaan zien.
mvg,
Ivo
-
Niemand die aandrijving in de (kleine) tender bedacht heeft?
-
Ja, Maykel zelf. De tender van de 1300 en de 2900 zijn aan elkaar gelijk en in zijn SS versie van de 1300 heeft hij een tenderaandrijving gestopt waarmee over de moerputtenbrug werd gereden..
mvg,
Ivo
-
Mooi hoor. (y)
Nu nog een authentiek ogende machinist.
-
Mooie kar (y).
Net iets te ver voor m'n tijdperk ;).
Gr. Erik.
-
heren, dank voor de complimentjes!
Hieronder nog twee foto's die ik gisteren niet bleek te hebben; een algemeen aanzicht in de huidige staat en een detail van de fluit en veiligheid. De fluit zit met een horizontaal dwarsdraadje (zie foto boven), dat in een u is gebogen, aan de stangen van de veiligheid gelijmd, dus ook los van de ketel.
De genadeloze foto laat trouwens ook zien, wat voor het blote oog veel minder opvalt, dat ik moeite heb gehad om de transfers van MK, die al een zekere leeftijd hadden, te laten hechten.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/DSC00345_1.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/DSC00345_1.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/DSC00350_1.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/DSC00350_1.jpg)
-
Dat is wel een erg fraai model (y) Nu inderdaad nog een leuk bijpassend treintje er achter :)
Soortgelijke machines hebben ook op Java bij de NISM gereden. Tot in de jaren zeventig heeft er nog eentje weg staan roesten bij Yogyakarta.
Eelco
-
Echt wel , OHMB (y)
-
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9840.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/CIMG9840.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2605.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/cimg2605.jpg)
Jan, als ik deze photographieën zo bekijk kun je nog wat winnen door een dun (cederhouten?) vloertje over de bestaande messing vloer heen te leggen met een uiteraard iets kleiner gat voor worm en wormwiel. De worm valt niet echt op, maar het blingbling wormwiel wel en die kun je in mijn optiek vrijwel geheel aan het zicht onttrekken. Indien je dan nog wat mannen-in-witte-pakken-met-hoge-hoed op die vloer wilt zetten ( mede ter afleiding van het zicht op de worm) dan heb je een paar vierkante millimeters om hen neer te zetten zonder risico op afgerukte ledematen.
Nu rasch water neemen ende koolen laden en vort met den schpreeckwoordelijken geit (y) !
-
Indien je dan nog wat mannen-in-witte-pakken-met-hoge-hoed op die vloer wilt zetten ....
....
Nu rasch water neemen ende koolen laden en vort met den schpreeckwoordelijken geit (y) !
Kniesoor heeft zich recent nog in een dergelijke outfit moeten hijsen toen hij voor de jeugdversie van De ijzeren eeuw (http://www.ijzereneeuw.nl/) met de gouden koets in Twisk (ook bekend van "the riddle of the sands") (http://en.wikipedia.org/wiki/The_Riddle_of_the_Sands_(film))bij de film opnamen was voor "de eerste trein"
-
Waren die witte pakken niet alleen mbt HSM personeel in den beginjaaren der ijzeren weegen?
-
Ze wouden met de gouden koets en Twisk de eerste trein van Amsterdam naar Haarlem met de Arend uitbeelden.
Dus ja, witte pakken en zwarte hoge hoed. Helaas hadden ze een soort van kapiteinspetten voor ons bedacht en dat hebben we dus maar vriendelijk afgewezen. Een van de acteurs was een hoge hoed toebedeeld, dus die hebben we maar gebruikt. Dan leek het nog ergens op ???
-
Kapitein Kniesoor met een hooge hoed, welck een sensatie. Zijn van van dit festijn nog beweegende beelden voor het nageslacht bewaerd gebleeven?
-
Vermoedelijk wel >:( (dat was tenslotte het doel van de gehele actie)
Als ik het goed begrepen heb waren de opnamen voor de jeugdversie van "de ijzeren eeuw" wanneer die serie gaat worden uitgezonden is mij nog niet bekend. Ik meen me te herinneren dat dit volgend TV-seizoen gaat worden
Geheel OT: het was de tweede keer dat we met de gouden koets een cursus "wortel schieten te Twisk" deden. Een week er voor hebben we van 18:00u tot 22:30u ons beschikbaar gesteld als decorstuk tijdens het Ot & Sien festival al daar. Dat leverde dit plaatje op:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/OtSien_festival.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/OtSien_festival.jpg)
Ik zal het veel relevantere plaatje van locbemanning in witte kledij en zwarte hoge hoed eens gaan achterhalen
-
@ Henk en Gert,
Personeel d'r op is inderdaad een nog een wens, hoewel ik lang getwijfeld heb want ik ben geen fan van poppetjes in de trein, die het door hun bevroren aard vaak juist statischer en kunstmatiger maken dan zonder (maar dat is mijn mening). De enige echte uitzondering daarop die ik heb gezien waren Floris' Indische wagentjes met bevolking. Maar in dit geval, met die heel open machinistenstandplaats voegt het vermoedelijk wel iets toe.
En gegeven de juiste personen natuurlijk --de collega's van Artitec zijn mij te rijzig. Op de foto's uit de 19e eeuw zitten de kijkgaten in de brilplaat in locs van dit formaat op ooghoogte, of zelfs iets daarboven (zie bv. https://www.flickr.com/photos/53306152@N03/5206040069) en
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/Staatsspoorwegen_112_Breda_1.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/Staatsspoorwegen_112_Breda_1.jpg)
(bron: wikipedia)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/gaz_25_017_00681.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/gaz_25_017_00681.jpg)
(geleend van http://www.zaans-industrieel-erfgoed.nl/index.html?historie.html&main_frame)
Het Artitec personeel moet echter omlaag kijken:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/Optimized_DSC00360.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/Optimized_DSC00360.jpg)
Omgerekend zijn de heren dan ook allemaal rond de 1,90 m, wat echt geen gemiddelde voor spoorwegpersoneel in de 19e eeuw kan zijn. De mannen van Artitec zijn natuurlijk bedoeld voor midden 20e eeuw en bijna allemaal opgegroeid na de uitvinding van de pindakaas (1893 http://eten-en-drinken.infonu.nl/diversen/89623-pindakaas-hoe-maak-je-het-en-wie-was-de-uitvinder.html) en in algemeen betere leefomstandigheden, maar dan nog is die lengte wel erg optimistisch. Hoe dan ook, voor deze loc zijn ze niet geschikt voor het beeld dat we zoeken.
De vroege Staatsspoor uniformen waren overigens niet wit, maar donker; zie de bekende foto van SS loc 251 (die met de molens op de achtergrond, ik zie ' m niet op internet).
-
Begrijpelijk Jan, zeer begrijpelijk. Misschien moeten de benen van de machinist vervangen worden door zelfdragende broekspijpen van dun krimpkous of gitaarsnaar, zodat de rompen tijdens het rijden wat kunnen wiebelen, maar dan nog zou ik inderdaad wat uitgemergelder types aanpakken in plaats van de weldoorvoede Calvé-adepten.
OT ( zonder Sien) Kapitein Kniesoor, we wachten af ( hiephoi-emoticon ;) )
-
Hoe langer ik er naar kijk, hoe mooier dit locje en het loctype worden. Als ik me niet vergis, kun je er zelfs de kaiser Wilhelmzug achter hangen. Maar dan moet je die wel eerst groen schilderen ;)
https://www.youtube.com/watch?v=xjn6xtTQOxg
-
@Eelco, Inderdaad! twee tegelijk zelfs. Knap gevonden.
Niet in deze oorspronkelijke staat maar met verbouwd machinistenhuis (dwz met machinistenhuis). Jammer dat je net niet feitelijk kunt zien dat ze die trein trekken, maar het kan haast niet anders dan dat de machine die aan het eind wegrijdt de Kaiserzug trekt. De loc die bij 1:23 onduidelijk in beeld is moet de Duitse machine zijn die de trein aanbrengt -een P8? of S6?
-
Mooie beelden! Jammer dat het filmpje net even te vroeg afgelopen is. Ik zie echter wel een 'bekende' in dat laatste beeld :) .
-
Hallo Jan,
leuk verslag en complimenten voor deze fraaie loc. Ik heb nog een half afgebouwde liggen en het is zeer verleidelijk die nu snel op te gaan pakken, maar dat moet ik nog even niet gaan doen (andere prio's voorlopig).
Ik bewaar je verslag met foto's wel uiteraard want die komen nog goed van pas zodra ik de kit weer oppak!
Groetjes,
Hans.
-
De eerste loc zou een S10 kunnen zijn (dat was de officiële machine van de Hofzug), maar het filmpje is te onduidelijk om dat exact te kunnen zeggen
-
Een S10 zonder windleiplaten zou ook wel dat profiel hebben, denk ik.
-
Mooie uitvoering van een prachtige loc (y) (y) Staat ook hoog op m'n verlanglijstje