Rhätische Bahn in 0m; van Filisur naar Stuls

[Nullem]

Heren!

Weer dank voor de complimenten en het meedenken.

Wat betreft de reclameborden wordt de oplossing vrij simpel. Een kleine 20 jaar geleden had ik namelijk al reclameborden gekocht, tijdens een van mijn eerste bezoeken aan de beurs in Bauma.
Een bord uit die aankoop is al te zien op de foto's van de bouw van het wandje hierboven. Met een beetje handig buigen worden de twee poten de onderste omlijsting; past precies! Het frame waarop de borden gemonteerd zijn maak ik uit twee messing strips en de 'palen' waaraan het frame bevestigd was, waren in werkelijkheid oude spoorstaven die in beton gegoten waren. (Ook voor de waarschuwingskruisen bij onbewaakte overgangen gebruikte de RhB vaak oude spoorstaven.)

Achteraf zijn de aankopen van -tig jaar terug een soort 'vooruitziende blik' geweest: op Bauma had ik indertijd ook kennis gemaakt met mijnheer Hofmann van Microscale. Zijn H0 signalen vond ik toen al de absolute top. (Voor voorbeelden, zie de baan 'Albulisch' van Eddy.) Ik bleek de eerste te zijn die zijn signalen graag in spoor 0 wilde hebben en in de komende tijd gaan ze nu (eindelijk) ingebouwd worden.
Toevallig kreeg ik een oud bankafschrift uit die tijd onder ogen: voor 1 euro kreeg ik nog 1,47 Sfr.. Eind 2011 was dat al gezakt naar rond de 1,20  maar nog steeds meer dan de 93 Rappen die je er nu voor krijgt.

En inmiddels is er ook met de bovenleiding een begin van beweging, kortom: wordt vervolgd...

[maartenvdb]

En inmiddels is er ook met de bovenleiding een begin van beweging, kortom: wordt vervolgd...

Bij jou op de baan of bij een nieuwe commerciële aanbieder ?

[Nullem]

Als je dat 'nieuwe' nou weglaat, dan is het antwoord ja en ja..

[maartenvdb]

   Voor mij nieuw dan.  Want wie komt er na AB Modell voor in de plaats ?  Wie maakt dit of gaat dit maken ?   

[Nullem]

Ik kan er nu nog weinig over zeggen: alleen dat ik de door mij gewenste maten van alle portalen heb doorgegeven. Tzt (etser, in te plannen werkzaamheden, vol orderboek etc.) krijg ik dan een op maat gemaakt Sommerfeldt-achtig halfbouwpakket thuis, dat ik zelf verder in elkaar moet zetten. Over een half jaar of zo hoop ik er meer over te kunnen zeggen, maar het kan ook langer duren. (Geen onbekend fenomeen in spoor 0 trouwens,)....

[markuspetter]

De gewenste maten van portalen heb doorgegeven !?
Aan wie als ik vragen mag ?
Ik heb zogoed als alle bovenleiding RhB spoor 0m 1:45 bij AB Modell, Michael Bange afgenomen, maar kom nog e.a te kort.
Ik heb hem gevraagd wie dit op gaat pakken, hij is bezig met een Duitse fabrikant (niet Sommerfeldt) wist hij mij te vertellen, ik heb hem laten weten ook geïnteresseerd te zijn.

BvD
Markus

[Nullem]

Nu ik hierboven aan de hand van een paar vergelijkingsfoto's heb laten zien dat ik het oude Filisur met een zekere (beperkte) mate van nauwkeurigheid probeer na te bouwen, is het misschien aardig om aan te geven wat de plannen zijn als het station inderdaad operationeel is. Vooropgesteld natuurlijk dat ik niet door de tijd wordt ingehaald.

Het is namelijk ook de bedoeling te gaan rijden naar de originele dienstregelingen, met de hulp en medewerking van een beperkt aantal (niet-bouwende, maar wel ernstig materieel verzamelende) 0m-ers. De mooiste periode zijn natuurlijk de eind-tachtiger en negentiger jaren in de vorige eeuw: wat er toen aan treinbewegingen plaatsvond is nauwelijks meer voor te stellen als je kijkt naar hoe gestandaardiseerd saai de treinenloop daar vandaag de dag is.
Maar ik heb gelukkig de beschikking over een aantal 'grafische fahrpläne' over de periode 1993-1996 om e.e.a. te kunnen nabootsen:



In die tijd was er nog een grote variatie in treinen over de Albulalijn: Schnellzüge, Regionalzüge, Güterschnellzüge en de leukste: de Regionalgüterzug mit Personenbeförderung: een geweldige rit van ruim 3 uur van Chur naar Samedan of St. Moritz, overal stoppen en waar nodig rangeren op stations die nu niet eens meer in gebruik zijn. Je moest wel opletten, want als je even uitgestapt was kon hij ineens wegrijden zonder jou. En dan waren er ook nog Fakultativzüge zoals veetreinen, stoomtreinritten, toeristentreinen en huwelijks- en jubileumtreinen. In de winter ook nog Autozüge en Sportzüge. Een detail van het Fahrplan van 1993:



In het verleden reden er ook nog koerswagens vanuit Davos, die aan de treinen naar St. Moritz werden gehangen en omgekeerd: zelfs de Bernina Express heeft (heel kort) koerswagens uit Davos gehad die in Filisur werden aan- of afgekoppeld. Al vrij snel trouwens werd het koerswagengebeuren afgeschaft. Zo kwam er bijvoorbeeld een aparte Davos Bernina Express. In drukke periodes werden daarnaast versterkingswagens aan de regionalzug uit Davos gekoppeld: die moesten dan in Filisur weer worden omgehangen. En er waren de Vereina Aushubzüge: die reden vanuit het Engadin via de Albulatunnel en Filisur naar Davos Frauenkirch, waar een verwerkingsbedrijf stond. Losse wagens met puin werden vaak aan een goederentrein vanuit Samedan gekoppeld en dan in Filisur aan de Davoser regionalzug gehangen. 

De laatste nog bruikbare 'Fahrpläne' stammen uit 2000-2003. In 2003 was Filisur geheel omgebouwd tot het station van nu en was de charme (wat mij betreft) definitief verleden tijd. In deze recentere documenten is goed te zien dat het personenvervoer 'gestroomlijnder' werd en hoe belangrijk met name de Glacier Express en de Bernina Express voor de RhB geworden waren.



(Ook leuke rariteiten trouwens: de dienstregeling uit 1937: totaal verschillend van 60 jaar later. En een van de aparte dienstregelingen voor de cementzüge uit de zestiger jaren, toen er een grote behoefte aan beton was vanwege de vele waterkrachtcentrales die in Graubünden gebouwd werden.)

Kortom: in model is er genoeg om na te bootsen.
Op het internet zijn enkele leuke filmpjes te vinden die een goede indruk geven van de vroegere treinbewegingen op Filisur. Een enkele heb ik eerder al eens vermeld, bijvoorbeeld de rangerende GmP met een krokodil als lok, een filmpje van Ron Wolff:

https://www.youtube.com/watch?v=J5RJWFCPpWE

In 1983 reden de (toen nieuwe) Ge 4/4 II's voor de Davoser regionalzüge: het omzetten van de lok is te zien in dit filmpje:

https://www.youtube.com/watch?v=9D-PHH9oUIA  (vanaf 3.10)

In het jubileumjaar 1989 gingen de RhB helemaal los met Fakultativzüge in Filisur: bijvoorbeeld een krokodil met salonrijtuigen, nog in de oude kleuren:

https://www.youtube.com/watch?v=O_GTkywaXEw

Of Fakultativzüge met de Ge 2/4 en de Ge 4/6 vanuit Davos (de normale dienstregeling ging ondertussen gewoon door):

https://www.youtube.com/watch?v=HMWgE-iOLhM (vanaf 1.20 minuten)

Maar er zijn ook wat rustigere filmpjes uit dat jaar:

https://www.youtube.com/watch?v=bb3SZ1Ip6n8  (Filisur vanuit de hoogte bij de ruine Greifenstein, nog een behoorlijke klim om daar te komen)

https://www.youtube.com/watch?v=r69i0eL_AGI (vanaf 4 minuten)

https://www.youtube.com/watch?v=r69i0eL_AGI

Voor goederentreinen (GmP, cementtreinen en een veetrein) in en rond Filisur:

 https://www.youtube.com/watch?v=HWFSFdb7aE4

Van recenter datum (1997) is de gekte rond stoom op Filisur:

https://www.youtube.com/watch?v=_8Yw9Pjx50E

En nog een paar beelden uit 2002, toe men net begonnen was met de boorbereidingen van de verbouw. Vanaf 2.30 en 6.30:

https://www.youtube.com/watch?v=IWV1xaTh6I4

Om e.e.a. straks te kunnen naspelen is het modelstation al helemaal voorbereid op rangeren: op strategische plekken zijn magneten onder de rails aangebracht. En dat werkt uitstekend dankzij de gestandaardiseerde kadee koppelingen die in 0m gebruikt worden. In het verleden heb ik daar al eens dit filmpje van geplaatst.

https://www.youtube.com/watch?v=Xa4vUQZO-B4

Kortom: voorlopig nog plannen genoeg en maar eens kijken tot hoever we komen,,,,