Putdeksels!

[Sven]

Ik heb nog wat te etsen, dus ik dacht, ik maak nog wat extra's om het velletje op te vullen. Ik heb altijd al een fascinatie gehad voor putdeksels, dus maar een drietal putdeksels gemaakt die ik voor schaal 1:87 ga laten etsen. Zelf bouw ik begin vorige eeuw en het is opvallend hoe weinig er over de geschiedenis van putdeksels te vinden is. Wanneer kwamen die voor het eerst in Nederland? Wanneer had elk dorp putdeksels? Wikipedia vertelt alleen maar wat het is, niet over de achtergrond. Het zou mooi zijn als ik daar meer over te weten kom. De putdeksel van Amsterdam lijkt me uit de jaren 30, gezien het gebruikte lettertype.

Ik kan er nog een paar extra op het vel zetten, dus als nog iemand belangstelling heeft (andere schaal kan ook), stuur me dan een PB'tje. Of als je nog een leuke Nederlandse putdeksel hebt, houd ik me aanbevolen.

[Reinier Z.]

Putdeksels bij Nico Spilt: http://www.nicospilt.com/index_putdeksels.htm

[Kees (NS Blokpost 21 Klein Bruntendijk, Friesland)]

Prachtig idee om de putdeksels te laten etsen in schaal 1 : 87. Wel vind ik het jammer dat er in die schaal "weinig van terug te zien is". Als het je is gelukt die deksels te etsen, wil ik toch graag de resultaten bewonderen, Sven.

[Chris]

Je hebt al een PM. 

[heer Kukel]

En als je goed oplet zie je op putdeksels een pijltje staan: de stroomrichting.
Die geeft dus aan hoe het verloop van het afvalwater gaat.
Het is maar een weetje.
Het zal toch slordig zijn als je op je modelbaan het pijltje bergopwaarts ziet staan.

Met Kukel altijd de goede richting!

[Sven]

@ Reinier: da's een goede tip, ik heb er gelijk gebruik van gemaakt. Grappig dat trein en putdeksel toch niet een unieke interessecombinatie is. Vooral de putdeksel van Arnhem is interessant, het geeft 1924 als jaartal aan.

Inderdaad zal, vooral lettergrootte als "gemeente den haag" niet leesbaar zijn, maar de ooievaar wel. Amsterdam zal er net om hangen. Het gaat voornamelijk om de uitstraling op afstand, denk ik.

@Chris: ik dacht toch echt dat je net iets had staan over plaatsnamen die je graag wilde zien.  Da's eigenlijk een kleine moeite, want ik heb ook een algemene putdeksel met een plaatsnaam gemaakt (zie plaatje met Groterdam hieronder).

@Heer Kukel: goede tip, dat wist ik niet! Dat geldt vast ook voor de grote driehoek rond het TBS logo?

Groterdam



Algemeen 2



Utrecht

[Marc tramt]

Fraai Sven. 

Ik ga eens uitzoeken wat voor putdeksels er eind jaren '50 in Rotterdam lagen... En dat dan in schaal S 

[Chris]

 

[tijgernootje]

geen putdeksels DB TP 3 ? 
Jammer zeg.

[Sven]

Zoals ik al schreef, er is weinig geschiedenis over terug te vinden on-line. Waarschijnlijk in de fysieke archieven wel. Laat maar eens zien hoe die er uit moet zien.

[willem7853]

Deze zijn wel heel gemakkelijk na te maken van de ets, ze hebben meteen de goede kleur.

Pula, Kroatie.

[Ronaldk]

Ik kan wel wat oude foto's opduikelen van enkele oude werken van mij. Daar heb ik vast nog wel wat foto's van putdeksels die opgebroken moesten worden. Dat zijn meestal wel oude deksels.

Eigenlijk zijn ze de afgelopen jaren niet echt veranderd. Vroeger werden naast de standaard ronde deksel ook wel vierkante en driehoek deksels gebruikt. Deze worden nu zo min mogelijk of juist vervangen door ronden. De vierkante worden nog wel eens gebruikt bij grotere mangaten. Een nadeel van de vierkante en driehoek-deksel zijn dat ze bij een verkeerde beweging in de put kunnen vallen. Zie ze dan maar eruit te halen.

Tegenwoordig heb je een aantal varianten, de varianten bestaan vooral uit de belastingsklasse. Voor zware klasse (zwaar belaste verkeerswegen) zijn speciale randen (bijvoorbeeld de VEPRO).

Tegenwoordig zijn een aantal roosters beschikbaar voor de diverse toepassingen. Zoals een standaard dichte deksel voor standaard riool, een rooster deksel voor infiltratie en hemewaterriolen. (Eventueel voor ontluchting)

Tegenwoordig zie je uitgebreide teksten in de rand en op de deksel zelf vanwege de verschillende toepassingen. De meest bekenden zijn: "REGENWATER", "VUILWATER", "DRAINAGE" en "POMPPUT". Dan staat in de rand een afkorting zoals "RW", "VW", "DR" en "PP". Dit is handig als de deksels een keer perongeluk niet goed teruggelegd worden.
Vroeger lieten gemeenten nog weleens de gemeente naam en/of logo in de deksel zetten.

Wat de heer Kukel aangeeft: Dat van de driehoek klopt. Of daar nog altijd opgelet wordt is de vraag. Veel aannemers en toezichthouders vergeten die ongeschreven regel nog weleens.

Over oude deksels gesproken: Ook bij huidige herinrichtingen worden putkoppen en deksel gewoon hergebruikt als ze goed zijn. Het kan dus voorkomen dat een putdeksel al bijna helemaal glad is en dan wel in een nieuwe weg ligt.

Over duitse putdeksels: Dat zijn echt hele andere types dan nederlandse. Deze meestal een deel dicht en een deel rooster voor de ontluchting.

Groeten Ronald.

[Sven]

Ronald, daar ben ik zeker geïnteresseerd in. Ik denk dat ik vast niet de enige ben, we houden hier van oude foto's!

@Willem, ik zal eens kijken. Ik begin eerst met de NLse.

[Rubedino]

Das leuk!

Heb die grap wel eens met de laser gedaan in een spiegel:


Laser cut mirror by Rail-Kees, on Flickr

Er is trouwens een bedrijf die ze laser gesneden maakt en die staat ook op Houten en heet Onder de Hooi berg.

mvg,

Kees-Jan

[Sven]

Kees-Jan, die zag ik ook nadat ik mijn eigen draadje op zocht. Zo'n leuk apparaat als jij hebt willen we allemaal wel!