De soap die Fyra heet

[elt-178.516]

Ik herinner me nog dat in in 1998 mobiel belde voor Fl. 1,75 per minuut.

Dat betalen we misschien nog steeds, alleen nu indirect.
Omdat ik daar zelf in werkzaam ben geweest neem ik een voorbeeld uit de energiemarkt.

Voor de privatisering kwam er elk jaar 3 man onderhoud plegen aan de elektriciteitshuisjes. Rond 8 uur kwamen ze aangereden, rond 9 uur begonnen ze met werken, rond half 12 gingen ze eten tot 13 uur en om 3 uur gingen ze opruimen en naar huis. Maar na een week zagen alle huisjes en de omliggende groenstroken in het dorp er perfect uit.
Na de privatisering huurden we 3 mensen in van commerciële onderhoudsbedrijven om onderhoud plegen en in 1 dag hadden ze alle huisjes geschilderd en het groen gesnoeid.

Het voordeel:
- Het energiebedrijf bespaarde bij mijn ouders op het dorp 12 mandagen aan onderhoud per jaar.

Het nadeel:
- Het afgeleverde werk was van duidelijk mindere kwaliteit.
- Het geld dat we bespaarden ging niet terug aan de klant, maar hadden we nodig voor reclamecampagnes, een nieuwe huisstijl, bonussen, winstuitkeringen, etc.
- De ontslagen "trage" oude medewerkers waren vaak mensen met een arbeidsbeperking. Maar dit waren vaak ook gemotiveerde mensen die de elektriciteitshuisjes echt als hun huisjes zagen. En ook fanatiek waren om hun huisjes er na een week er weer als nieuw uit te laten zien. Na hun ontslag bij een nutsbedrijf gingen ze aan de slag bij een andere gemeentelijke instelling. De klant betaalt deze mensen nog steeds, maar nu niet meer via de energierekening maar via de belastingen.

[Peter Korsten]

Dat betalen we misschien nog steeds, alleen nu indirect.

Nou, nee. Toen ik in januari 2001 bij Vodafone Malta ging werken, waren we net een maand monopolist-af. In die tijd was het een van de best betalende werkgevers in dit land (maar nog altijd 40% minder dan ik in Nederland verdiende) en hadden geweldige feesten in de zomer, hetzelfde met Kerstmis en kostenbesparing was niet echt een punt van overweging.

14 jaar, een tweede concurrent en veel bemoeienis van de EC over de tarieven later is het echt geen vetpot meer. Zelfs de jaarlijkse figolla (een traditioneel Maltees gebak voor Pasen) krijgen we niet meer. Ik schat dat dat een besparing van €1000 per jaar oplevert...

En over bonussen wordt erg overdreven gedaan. Als je een bedrijf met 20.000 werknemers hebt, zijn je loonkosten vele honderden miljoenen tot zelfs meer dan een miljard. Een paar miljoen voor een topman gaat dan echt niet veel uitmaken. Het probleem van bonussen beperkt zich vooral tot de bankwereld, waar het nemen van grote risico's beloond wordt met veel geld. Ik heb ook een prestatiebonus; daar ga ik echt niet veel meer treintjes van kopen.

Voor de rest van je verhaal vergeet je te vermelden dat jij als consument veel meer te besteden hebt. De meeste gezinnen hebben minimaal twee auto's en iedereen, inclusief kleine kinderen, loopt met slimme telefoons en tablets rond.

Uiteindelijk is het het volk dat de politici kiest die deze richting aangeven. Er is veel minder bereidheid om belastinggeld te besteden aan zaken die niet direct in het eigen voordeel zijn. Denk aan asielzoekers, ontwikkelingshulp en cultuur. Of dat goed is of juist niet is een politieke discussie die buiten het onderwerp van de Fyra valt.

Het keerpunt ligt volgens mij aan het begin van de jaren '80, toen er voor het eerst in jaren een parlementaire enquête werd gehouden, namelijk over de RSV-affaire. Daar waren scheepsladingen (pun intended) belastinggeld ingestopt zonder dat duidelijk was of het wel iets zou opleveren. "Werkgelegenheid" was het woord dat iedere discussie in de kiem smoorde.

We zijn nu 35 jaar verder en Jan Modaal vindt het helemaal niet meer best dat zijn belastinggeld rücksichtslos wordt weggegooid. Kamerleden staan meteen klaar met een mening op Twitter, iedere andere Nederlander doet hetzelfde op nujij.nl of BNLS en de media zijn genadeloos.

Terug naar vandaag de dag en de Fyra-enquête. Ik heb enige twijfels over de huidige commissie, aangezien de voorzitter nog in Twitter-modus zat en de krantenkop van de volgende dag produceerde (de beruchte uitspraak over "11 miljard verjubeld"). Maar over het algemeen zijn deze enquêtes zeer zorgvuldig uitgevoerd en is de onderste steen inderdaad bovengekomen.

Het zou me hogelijk verbazen als de conclusie anders zou zijn dan wat al veel eerder in dit draadje geconcludeerd is, maar zo'n commissie krijgt nu eenmaal wat meer aandacht dan wij.

- Peter

[elt-178.516]

Ik heb juist een grenzeloos vertrouwen in de huidige commissie  . Ik weet zeker dat ze de onderste steen boven krijgen en dat ze met goede aanbevelingen komen.
Ik hou alleen nog een slag om de arm of in de toekomst ook iets met de aanbevelingen wordt gedaan.

En ik ben blij te horen dat de privatisering in Malta zo goed verloopt, maar ik blijf bij mijn verhaal dat het de gewone burger soms weinig oplevert.

Voor de privatisering betaalde ik het salaris van 2 medewerkers van het energiebedrijf via mijn energierekening. En betaalde ik de uitkering van de werkloze schilder en de werkloze marketingman via de belasting.
Na de privatisering betaal ik de uitkering van de 2 ex-medewerker van het energiebedrijf via de belasting. En betaal ik het salaris van de professionele schilder en de marketingman via mijn energierekening.

Als de betrouwbaarheid van het elektriciteitsnet bij mij in de wijk de afgelopen jaren dan ook nog afneemt door besparing op onderhoud ten gunste van de winst, wat is voor mij als klant dan het voordeel van de privatisering?

Begrijp me goed, privatisering van staatsbedrijven heeft ook goede dingen gebracht. En sommige nadelen waren van tevoren ook niet te voorspellen. Maar uiteindelijk ben ik toch van mening dat men organisaties van maatschappelijk nut niet moet privatiseren.

[Peter Korsten]

Als een overheid nou in staat zou zijn om een fatsoenlijke bedrijfsvoering te hebben, zou ik het met je eens zijn. Als je het bekijkt hoe goed ze het doen met bijvoorbeeld ICT-projecten, heb ik daar mijn twijfels over.

Inderdaad is niet alles rozengeur en maneschijn. Maar wat is maatschappelijk nut? Niemand kan zonder post of telefoon; moet dat dan ook maar door de overheid geregeld worden? Dat gebeurde vroeger en niet noodzakelijkerwijs beter. Het is geen zwart-witverhaal. Waar Nederland in navolging van John Major maar meteen alles ging privatiseren zonder goed na te denken wat de gevolgen zouden zijn was geen goed idee, maar zo'n arbitrair label als "maatschappelijk nut" is dat evenmin.

- Peter

[elt-178.516]

Ik geloof niet dat de HSL is ontworpen en aangelegd door de overheid. De overheid is opdrachtgever.
Dus als ik lees dat de HSL nu al aan het verzakken is, dan zijn het vooral de ingenieursbureaus en aannemers die in de grond moeten zakken van schaamte. Blijkbaar is het bedrijfsleven niet in staat een fatsoenlijke HSL te ontwerpen en aan te leggen.
Het enige waar de overheid zich voor moet schamen is, dat zij niet in staat zijn dit soort falende bedrijven uit te sluiten voor nieuwe opdrachten.

[SimonH]

In België heeft men het monopoly van de NMBS tot in den treure geprobeerd te beschermen. En werkgelegenheid werd boven alles gesteld - baantjes die in Nederland al lang zujn afgeschaft en feitelijk overbodig zijn, worden in stand gehouden.

Het resultaat?  NMBS logistics haalde vorig jaar een recordverlies van 100 mln euro en is nu verpatst aan een durfinvesteerder. Daar zal binnenkort dus wel met de botte bijl worden gehakt. De tunnel in Brussel is al tientallen jaren een bottleneck. Geld voor uitbreiding van de infrastructuur is er niet. Memor is nog steeds in bedrijf. Desondanks heeft Infrabel een begroting waarin ProRaio nog niet eens in de schaduw kan staan. De NMBS heeft maar mondjesmaat geld voor de broodnodige uitbreiding van het materieelpark,  om nog te zwijgen van de al even broodnodige vernieuwing ervan. Veel stations bevinden zich in een desolate toestand - geld voor onderhoud ontbreekt, maar de stationschef, diens assistent en het mannetje dat reizigers waarchuwt een stap achteruit te doen als een doorgaande trein passeert, worden aan het werk gehouden. 

Vroeger was het in de branche waarin ik werk (financiële dienstverlening) hosanna. Er werd veel geld verdiend (over de rug van de consument) en goede salarissen en snoepreisjes voor directies waren niet van de lucht. Er zijn de laatste jaren duizenden,  zo niet tienduizend of nog meer, banen verloren gegaan. Erg? Welnee. De manier waarop geld werd verdiend was idiotie. Ik ben blij dat die tijd acht ons ligt. Jammer dat men in sommige branches nog met weemoed terugkijkt op de tijd waarin men goed leefde op de zakken van de consument (en ook in mijn branche gebeurt dat nog geregeld).

Groeten Simon

[Peter Korsten]

Ik vraag me af of men in België ooit in staat zal zijn om als politiek het eigen handelen te analyseren zoals men dat in Nederland doet. Het is toch een heel ander land.

- Peter

[henk]

Simon, in de financiële sector zijn er ook nog steeds mensen die met weemoed terugdenken aan de tijd dat ze voor De Postbank werkten. En daar voor een doorsnee salaris de goede dienstverlening centraal stelden tot grote tevredenheid vam de 6-miljoen rekeninghouders. Toen De Postbank werd verkocht kregen ze een stoomcursus met als kern dat de rekeninghouder helemaal niet centraal moest staan, maar primair als melkkoe moest worden beschouwd. De rest is geschiedenis.

Het heeft helemaal niet zoveel met overheid danwel privaat te maken. Zeker niet in Nederland waar de overheid vaak heeft aangetoond een prima dienstverlening tegen aanvaardbare kosten te kunnen leveren. Dat is eerder een kwestie van cultuur. Het is in ieder geval niet gezegd dat de doelmatigheid en een cultuur van dienstverlening altijd is gediend met privatisering en marktwerking. Maar daar dacht men 15 jaar geleden liever niet over na.

[Reinout van Rees]

Henk en Simon: allebei mooie stukjes.

Er zitten zoveel aspecten aan... Lastig om een goede mening te vormen. Ik vind het wel verhelderend om een vergelijking dan te zien tussen infrabel/nmbs en hun personeels(wan)beleid en het geld verdienen over de rug van de klant. Dat wijst van overheid richting wat marktwerking. Henks opmerking relativeert dat dan weer.

Volgens mij zit er ook iets in van "je krijgt wat je meet". Als de directie (prorail, postbank) wordt afgerekend op financiële prestaties dan zal dat snel de boventoon gaan voeren. Logisch. Dat was toch gewenst? Als streekvervoer door aan te besteden zo goedkoop mogelijk moet worden, dan zal het zo goedkoop mogelijk worden.

Reinout

[Reinout van Rees]

Simon: je zegt dat NMBS logistics aan een durfinvesteerder is verkocht. Googlen daarop levert me niet echt iets op. Heb je daar een link voor?

Reinout

[ivanzon]

Nog even over internationaal treinverkeer: Je kan toch in theorie op normaalspoor doorrijden tot aan Kaliningrad?

En zou het niet een idee zijn om het Europese HSL gebeuren in te richten zoals vroeger CIWL deed, waarbij je de oplossing van de  locomotieven kwestie bij de landen neerlegt waar je doorheen rijdt? Dan heb je je prestigieuze trein, en kan ieder land zijn beste locomotieven inzetten zonder allerlei dure aanpassingen voor grensoverschrijdend verkeer.

En concurreren met het vliegtuig is echt niet zo moeilijk... Met behoorlijke beenruimte en goede stoelen kom je een heel eind.

En wat die enquête betreft... Het journaille ruikt weer eens bloed in komkommer tijd. Uiteindelijk blijken alle betrokkenen weer eens aan collectief geheugen verlies te lijden en gebeurt er helemaal niets

[nederbelg]

De NMBS verkoopt haar goederendochter NMBS Logistics aan het Frans-Zwitserse investeringsfonds Argos Soditic. Argos krijgt voor 20 miljoen vers kapitaal een belang van 66,6 procent.

[Daan!]

Ik zoek de eisen van de vervoersconcessie HSL-zuid, waarop NS vervolgens het IC-max-bod op heeft uitgebracht. Wie weet waar ik dat kan vinden?

[Peter Korsten]

En zou het niet een idee zijn om het Europese HSL gebeuren in te richten zoals vroeger CIWL deed, waarbij je de oplossing van de  locomotieven kwestie bij de landen neerlegt waar je doorheen rijdt? Dan heb je je prestigieuze trein, en kan ieder land zijn beste locomotieven inzetten zonder allerlei dure aanpassingen voor grensoverschrijdend verkeer.

Grappig, sta je weer een half uur te wachten aan de grens tussen twee Schengen-landen.

- Peter

[SimonH]

Bij de laatste ritten vam EETC werd er zelfs twee keer van locomotief gewisseld: in Emmerich en in Zevenaar... met een heuse dieselloc tussen deze stations.